فریبا رضایی، گفت: خودكشی یكی از مشكلات در زمینه بهداشت عمومی است كه توجه همه جانبه ما را می طلبد. تحقیقات نشان داده است كه پیشگیری از خودكشی اگر امكان پذیر باشد، مستلزم طیفی از فعالیت هاست كه مواردی شامل فراهم كردن بهترین شرایط برای تربیت فرزندان و درمان موثر اختلالات روانی تا كنترل محیطی عوامل خطر را در بر می گیرد.

به گزارش ایسنا به نقل از علوم پزشكی شیراز، رضایی ادامه داد: در همه كشورهای جهان خودكشی یكی از پنج علت اول مرگ و میر در گروه سنی 15-19 سال است و در بسیاری از كشورها نخستین یا دومین علت مرگ در نوجوانان رتبه بندی شده است. بنابراین خودكشی در كودكان و نوجوانان از اهمیت بسزایی برخوردار است.

این كارشناس سلامت روان گفت: رفتار آسیب زدن به خود نتیجه تعامل پیچیده عوامل روانپزشكی، اجتماعی و خانوادگی است كه اغلب با افسردگی همراه است. افسردگی به تنهایی تاثیر مهمی دارد، اما اختلالات دیگر مثل اختلال بیش فعالی همراه با نقصان توجه، اختلال سوء مصرف مواد یا اضطراب نیز خودكشی را افزایش می دهد. حوادث استرس زای جدید به ویژه در افراد تكانشی می تواند منجر به خودكشی شود.

رضایی در بیان عوامل خطرزای موثر بر خودكشی، سابقه اقدام به خودكشی در فرد یا اعضای خانواده، سابقه بستری در مراكز روانپزشكی، از دست دادن نزدیكان براثر عواملی نظیر مرگ یا طلاق و ...، از دست دادن دوست، انزوای اجتماعی، سوء مصرف الكل و موادمخدر، رفتارهای پرخاشگرانه در محیط خانه، كار یا اجتماع، وجود و در دسترس بودن سلاح سرد یا گرم، تفكر یا مطالعه در مورد خودكشی و تهدید زبانی به خودكشی را مطرح كرد.

او، انزوای اجتماعی را به این معنی این دانست كه فرد گزینه های اجتماعی دیگر یا مهارت لازم برای پیدا كردن جایگزین های دیگر به جای خودكشی را ندارد و گفت: سوء مصرف موادمخدر یا الكل كنترل تكانش ها را در فرد كاهش می دهد، این در حالی است كه بعضی از افراد با مصرف مواد شخصا اقدام به درمان افسردگی و اضطراب می كنند.

این كارشناس سلامت روان خاطرنشان كرد: صحبت درباره خودكشی، مشغولیت ذهنی در مورد مرگ و مردن، علائم افسردگی، تغییرات شدید و تند در رفتار، بخشش دارایی های خود و یا اقدام به امور بازرگانی خارج از توانایی خود، اختلال در اشتها و خواب، رفتارهای خطرناك شدید، افزایش شدید در مصرف مواد (این موضوع در معتادان صدق نمی كند)، كاهش علاقه مندی به فعالیت های معمول زندگی، جزو علائم خطر محسوب می شود كه والدین و اطرافیان فرد باید نسبت به این موارد، حساسیت داشته باشند.

رضایی در خصوص اینكه چه رفتارهایی از سوی والدین می تواند فرزندان را در برابر آسیب به خود، محافظت كند، گفت: والدین در سه مرحله اساسی می توانند به فرزندان خود كمك كنند؛ اول كمك به فرزند یعنی بردن او به مراكز بهداشت روانی یا بیمارستان ها، دوم حمایت از فرزند یعنی گوش دادن، پرهیز از انتقاد و ایراد و یا سرزنش و ارتباط همدلانه و سومین مرحله كسب اطلاعات است كه می توان با مراجعه به روانشناسان و كارشناسان سلامت روان، كتابخانه، گروه های همیاری محلی، اینترنت و .. به آنها دست یافت.

مدیر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد علوم پزشكی شیراز در خصوص عوامل محافظ نیز به الگوهای خانوادگی، الگوهای شناختی شخصیت و الگوهای فرهنگی و اجتماعی اشاره و اضافه كرد: الگوهای خانوادگی شامل روابط خوب با اعضا و دریافت حمایت از اعضای خانواده، الگوهای شناختی شخصیتی به معنای مهارت های اجتماعی خوب، اعتماد به خود و دستاوردها و موقعیت خود، جست وجوی كمك زمان مواجهه با مشكل، دریافت كمك از روانشناسان و مشاوران، دریافت كمك از تجربیات دیگران و افراد مورد اعتماد و الگوهای فرهنگی و اجتماعی مانند شركت در فعالیت های گروهی مثل ورزش، انجمن ها، مكان های مذهبی، روابط مثبت با همسالان و همكلاسی ها، روابط خوب با والدین، معلمان و سایر بزرگترها، دریافت حمایت از نزدیكان، است.

رضایی در پاسخ به این پرسش كه برای فردی كه افكار خودكشی و عزت نفس پایین دارد، چه كاری می توان انجام داد، گفت: باید فعالانه به او گوش دهیم، مهارت های حل مسئله را یاد بگیریم، تفكر مثبت را ترغیب كرده و سعی كنیم به جای آنكه فرد بگوید قادر به انجام هیچ كاری نیست، او را به سمت تلاش بیشتر سوق دهیم، به نوجوان كمك كنیم تا فهرستی از ویژگی های مثبت خود را بنویسید و به او فرصت هایی برای موفقیت بدهیم و برای این موفقیت ها او را تشویق كنیم.

این كارشناس سلامت روان در ادامه خاطرنشان كرد: باید سعی كنیم تا احساسات نوجوان را درك كرده و با او همدلی كنیم؛ از طرفی مهارت های جرات آموزی را یاد بگیریم و به نوجوانمان آموزش دهیم، برای نوجوان از روش های افزایش عزت نفس بهره ببریم، نوجوان را در اجتماع یا مدرسه در فعالیت های مثبت و سازنده شركت دهیم و اگر مناسب تشخیص دادیم، جوان را در انجمن های دینی وارد كنیم.

انتهای پیام