دكتر علی عربی در گفت وگو با ایسنا، در خصوص ارتباط میان شرایط پاندمیك و خودكشی، اظهار كرد: از دو دیدگاه می توان به این موضوع پرداخت؛ یك دیدگاه خودكشی را امری روان شناختی قلمداد می كند و در سطح فردی به آن می پردازد كه می توان دلایل شخصی، بیماری های زمینه ای و مسائلی در این سطح را نیز در آن طرح كرد.

وی افزود: دیدگاه دیگر رویكرد جامعه شناختی است. از این دیدگاه وضعیت كنونی پاندمیك، یك متغیر اساسی در تبیین خودكشی است كه با تاثیر بر شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی می تواند بر نرخ خودكشی تأثیرگذار باشد.

عضو هیات علمی جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز بیان كرد: این مهم البته در پژوهش های انجام شده در زمینه خودكشی به ویژه در سایر كشورها در دسترس است كه حاكی از افزایش نرخ خودكشی است. متاسفانه در كشور ما محدودیت های پژوهشی بسیاری در مطالعه علمی آسیب های اجتماعی مانند خودكشی وجود دارد كه سبب ضعف گنجینه دانشی ما در این زمینه شده است.

وی افزود: با این وجود اگر بخواهیم ارتباط پاندمی كووید - 19 با نرخ خودكشی را در كشور ایران مورد بررسی قرار دهیم، به لحاظ نظری می توان این نتیجه گیری را عنوان كرد كه همه گیری جهانی كووید - 19 با تاثیر مستقیم بر تعاملات اجتماعی و به تبع آن تاثیر منفی بر فعالیت های اقتصادی، فراغتی و خانوادگی می تواند سهم مهمی در نرخ خودكشی را به خود اختصاص دهد. البته این سهم با توجه به پیچیدگی متغیرهای اجتماعی، قابل تفكیك مستقیم نیست.

عربی با اشاره به بررسی تاثیر سیاست گذاری های كلان و مدیریتی شرایط پاندمی در ارتباط با آسیب های اجتماعی، بیان كرد: در شرایطی همچون پاندمی كووید – 19، سیاست گذاری سلامت محور دولت ها نقش بسیار مهمی در مدیریت پیامدهای آسیب شناختی آن بر جامعه و افراد و خانواده ها دارد. در چنین شرایطی هر گونه ناهماهنگی و ضعف در این سطح می تواند سبب خلق بحران های اجتماعی شود و با افزایش كمیت و شدت آسیب های اجتماعی-اقتصادی، افراد را به لبه انتهایی آسیب پذیری ایشان كه همان خودكشی است، نزدیك كند.

وی گفت: در چنین تعبیری، ما آسیب های اجتماعی را به مانند یك مسیر منتهی به پرتگاه تصویر می كنیم و خودكشی به معنای تصمیم فرد برای سقوط در پرتگاه است. با توجه به این موارد، می توان عنوان كرد كه پاندمی كووید - 19 فاصله بین فرد تا رسیدن به لبه پرتگاه را كوتاه تر كرده و همچنین سبب تسریع فروپاشی شخصیتی افراد برای تصمیم سازی جهت سقوط شده است.

عضو هیات علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: البته باید بر این نكته تاكید داشته باشیم كه مهم ترین تاثیر پاندمی بر خودكشی را باید تاثیرات اقتصادی آن لحاظ كرد. در حال حاضر پاندمی از یك سو سبب از بین رفتن بسیاری از مشاغل شده و از سوی دیگر فرصت های اشتغال را در بسیاری از زمینه های خدماتی از بین برده است؛ شرایطی كه سبب افزایش اضطراب اجتماعی و حالت پانیك در افراد می شود و می تواند احتمال خارج شدن شخص از آستانه تحمل پذیری به سمت تصمیم به خودكشی را افزایش دهد.

وی با اشاره به راه های پیشگیری از خودكشی در شرایط پاندمی، گفت: برای مدیریت و پیشگیری از خودكشی در این شرایط، باید نگاه مان كاملاً زمینه محور و آكادمیك باشد، یعنی اول باید جمعیت ها و گروه های آسیب پذیر را مورد پایش قرار دهیم، ایشان را متناسب با فشارهای وارده آنالیز و سیاست های اجتماعی را متناسب با جامعه هدف، طرح ریزی و همچنین اجرا كنیم.

عربی تصریح كرد: برای دست یابی به این هدف، داشتن بانك های داده های اجتماعی، نظام سلامت جامعه محور و توانمندی نهادهای پژوهشی بسیار مهم است.

وی افزود: برای مثال، بخشی از خودكشی ها در شرایط پاندمی می توانند مرتبط با خشونت های خانگی باشند. در این مورد، توانمندسازی خانواده ها برای عبور از دوره قرنطینه می تواند مفید باشد زیرا قرنطینه، خانواده ها را با چالش هایی همچون تراكم تعاملات بین فردی، آموزش از راه دور، دوركاری و گسست روابط عاطفی خویشاوندی مواجه كرده است.

این جامعه شناس با اشاره به راهكارهایی برای مدیریت آسیب های اجتماعی، تصریح كرد: برای مدیریت خودكشی متاثر از شرایط پاندمی، باید سیاست های پیشگیرانه كاملا متناسب با جمعیت هدف ابتدا طرح ریزی و سپس به شكل متناسب اجرا شوند كه این امر البته نیازمند وجود سازمان های حرفه ای، جامعه مدنی قدرتمند با سمن های فعال و البته برنامه ها و سیاست های مشخص و بدون ابهام دولتی برای مهار بیماری است.

وی بیان كرد: متاسفانه سیاست های مقطعی به غیر از افزایش اضطراب خانواده ها و گاه سرعت بخشیدن به فروپاشی اجتماعی، هیچ افق روشنی در مدیریت شروع و گذر از پاندمی ایجاد نخواهند كرد.

عربی افزود: امیدوارم جامعه ما و همچنین جامعه جهانی از این تجربه ناگوار، اندوخته دانشی و اجرایی غنی را برای مدیریت شرایط مشابه كه بسیار محتمل است، كرده باشد.

انتهای پیام