قرارگیری استخوان كتف در جای صحیح خود در وضعیت های استراحت و حركت دادن بازو یكی از نشانه های سلامت شانه است.
در صورت بروز آسیب در مجموعه كتف و شانه و ضعیف شدن، كوتاه شدن یا نبودتوازن و هماهنگی عضلات دربرگیرنده كتف، نحوه قرارگرفتن كتف در ناحیه پشت و بالای تنه در حالات استراحت و فعالیت های شانه از وضعیت طبیعی خارج می شود و اختلال در حركات طبیعی شانه و كتف را به ویژه در بالابردن اندام فوقانی درپی خواهد داشت.
در این حال بیمار در حركات بالای سر مانند شستن و شانه زدن موها و بالابردن اجسام و فعالیت های ورزشی احساس ضعف می كند.
در صورت درمان نشدن اختلال حركتی كتف و انجام فعالیت های ورزشی و مكرر بالای سر، احتمال پارگی تاندون چرخاننده سر و بازو وجود دارد و در چنین شرایطی مفصل شانه بسیار در معرض خطر است. فیزیوتراپی، درمان اختلال حركتی كتف است و هدف آن تقویت عضلات این ناحیه و برگرداندن كتف به وضعیت و حركات طبیعی و اولیه است.
فیزیوتراپیست در معاینه این بیماران از پشت تقارن هر دو كتف را موردبررسی قرار می دهد و در صورتی كه لبه داخلی كتف در یك طرف برجسته تر باشد و این بیرون زدگی هنگام بالابردن اندام فوقانی بیشتر شود، با تشخیص اختلال حركتی كتف درمان او را شروع می كند.
برجسته شدن لبه داخلی كتف به صورت عموم بالی شدن كتف گفته می شود كه در صورت مادرزادی بودن با آسیب عصب تغذیه كننده همراه است. در بسیاری از موارد این مشكل با ایجاد صدا در این ناحیه هنگام حركت دادن و چرخاندن كتف همراه است.
درد و حساسیت در ناحیه اطراف كتف، ضعف و خستگی زودهنگام در فعالیت های اندام فوقانی، محدودیت حركتی در بالابردن دست، ایجاد صدا هنگام حركات كتف وقوزكردن بیمار به ویژه در سمت درگیر از علائم بروز این اختلال در افراد است. اولین توصیه درمانی فیزیوتراپیست ها در این اختلالات، اصلاح وضعیت نشستن و ایستادن و عقب دادن كتف ها هنگام انجام كارهای روزمره است.
قراردادن دست ها در جیب های پشتی شلوار تا حدی این هدف را تأمین می كند. دومین توصیه اصلاح و بازبینی برنامه تمرین های ورزشی است.
برای مثال تمرین های تقویت عضلات پشت كتف مانند تمرین پاروزدن دوبرابر تمرین های تقویت عضلات سینه ای مانند پروانه انجام شود. گنجاندن تمرینات كششی عضلات سینه ای هم باید موردتوجه قرار گیرد.
پرهام پارسانژاد - فیزیوتراپیست / روزنامه جام جم