بندرعباس - استاد دانشگاه و كنشگر اجتماعی استان هرمزگان گفت: توانمندسازی نیروی انسانی جوان، راه حل قطع چرخه فقر در هرمزگان است.
محمد جمالدینی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار كرد: با وجود اینكه سال های بسیاری از خدمات دهی انجمن های خیریه، نهادهای عام المنفعه و خیرین در مناطق محروم و دورافتاده استان هرمزگان می گذرد، ولی هنوز رخت محرومیت از این مناطق برنبسته است و محرومیت در این مناطق همچنان بیداد می كند.
وی با اشاره با افزایش مشكلات معیشتی مردم محلی، ادامه داد: آسیب های اجتماعی مانند اعتیاد، ترك تحصیل دختران، بیكاری و … روز به روز بیشتر می شود و آن ها همچنان طلبكار دولت، نهادهای خیریه و خیرین هستند كه چرا وضعیت زندگی آن ها خوب نیست و كمك های خیرین هم نمی تواند موجب رفاه و آسایش آنها شود.
مدرس دانشگاه های استان هرمزگان و كنش گر اجتماعی كه از نزدیك به روستاهای مختلف رفته و مشكلات و چالش های زندگی در مناطق محروم و دور افتاده را لمس كرده است، اظهار كرد: متاسفانه جامعه خیرین و انجمن های خیریه برای حل همیشگی مشكلات مردم جامعه محلی مناطق محروم و قطع سیكل فقر در این مناطق، به جای توانمند سازی منابع انسانی جامعه محلی به سراغ راه های كوتاه مدتی مانند توزیع بسته های معیشتی و سبد غذایی و بسته های لوازم التحریر می روند كه حاصل آن همین سیستم گدا پروری و تنبل پروری است كه باعث تشدید مشكلات در دراز مدت می شود و سایه فقر همچنان در این مناطق وجود دارد.
جمالدینی تصریح كرد: خیرین در موقعیت های مختلف، اقدام به توزیع وسایلی همچون مواد غذایی، پوشاك، لوازم التحریر و… می كنند كه شاید در كوتاه مدت بتواند مشكل مردم مناطق محروم را حل كند، اما این كار موجب ایجاد مشكلاتی مانند، انتظار كاذب، تنبلی و تن پروری، عدم داشتن اتكا به نفس و اینكه آنها دچار این تصور كه هنوز فقیر هستند و باید به آنها توسط خیرین كمك شود در آن جوامع می شود.
وی ابراز داشت: با وجود توزیع این وسایل، به صورتی هست كه ما در بسیاری از روستاها متاسفانه نتوانسته ایم افرادی را با مدرك دیپلم برای تامین نیروی انسانی دهیاری هاف مراكز بهداشتی و مدارس بیابیم و همچنان مجبور به استفاده از نیروی انسانی سایر مناطق هستیم؛ كه این خود موجب پایین آمدن بهره وری می شود.
مدیر انجمن مطالعات برنامه درسی هرمزگان با ذكر این نكته كه تعدادی از افراد مستقر در روستاها خود را گرفتار اعتیاد كرده اند، تشریح كرد: آنها همیشه منتظر كمك های خیرین هستند و اینكه اگر كمكی صورت بگیرد باید به همه افراد دارا و ندار روستا كمك شود و در غیراین صورت خود مشكلاتی مانند حسادت و درگیری را در بین اهالی به وجود می آورد كه خود این امر باعث به وجود آمدن مشكلات زنجیره ای دیگری خواهد شد.
شاهد تكرار چرخه فقر در استان هرمزگان هستیم
جمالدینی افزود: این آثار و نتایج سیستم گداپروری است كه سال های سال هست در مناطق محروم و دورافتاده ما تكرار می شود و خطر بدتر آن این است كه ما همچنان شاهد تكرار این چرخه فقر هستیم و این ذهنیت فقیر بودن به نسل های بعدی آنها منتقل می شود.
وی اظهار كرد: ما اگر بخواهیم محرومیت ها را از مناطق محروم و دور افتاده از بین ببریم، بهترین راهكار، گزینه توانمندسازی نیروی انسانی در جوامع محلی است؛ كه در صورت حمایت، آنها بتوانند مشكلات و موانع پیشرفت خود و جامعه را حل كنند.
مدرس دانشگاه های استان هرمزگان و كنش گر اجتماعی با ذكر این نكته كه توسعه در هر جامعه یك فرایند درون زا است، تصریح كرد: تا زمانی كه خود مردم بومی مناطق كمتر توسعه یافته برای توسعه جامعه خودشان اقدام نكنند و در این راه قدمی كوچك برندارند، این انتظار را نباید داشت كه نیروی بیرونی بتواند آنها را وادار به تغییر افكار و رفتار برای توسعه و پیشرفت كند.
جمالدینی ابراز داشت: ما در بسیاری از پروژه های عام المنفعه، شاهد این بوده ایم كه بسیاری از مردم محلی حتی حاضر نبوده اند كه در اجرای پروژه كوچكترین مشاركتی داشته باشند، در صورتی كه تمام نفع پروژه برای خدمت به آن اهالی بود و این باز برمی شود به سیستم گدا پروری و تنبل پروری كه در مردم جامعه محلی انتظار كاذب ایجاد كرده است.
وی اذعان كرد: جای بسی تعجب است كه افراد از زمین و زمان كمك خواسته داشته باشند ولی خود برای انجام امورات خود قدمی برندارند. راه حل این مشكل در توانمندسازی افراد در جامعه محلی است كه ما باید بتوانیم نسبت به تغییر ذهنیت آنها اقدام كنیم تا آن ها در امورات عام المنفعه كه برای خودشان هست مشاركت داشته باشند.
انجمن های خیریه به جای تمركز روی سیستم گدا پروری، به توانمندسازی سرمایه های انسانی بپردازند
این كنشگر اجتماعی استان هرمزگان خاطرنشان كرد: انتظار می رود انجمن های خیریه به جای سرمایه گذاری برروی سیستم گدا پروری به توانمندسازی سرمایه های انسانی بویژه كودكان و نوجوانان در روستاها و مناطق محلی بپردازند و با انجام یك برنامه ریزی آگاهانه، همه جانبه و هدفمند و بتوان در میان مدت چهره این روستاها را از محرومیت زدود.
سرمایه گذاری در امر آموزش و به ویژه دانش آموزان دوره ابتدایی
جمالدینی با ذكر این نكته كه برای توانمندسازی منابع انسانی در مناطق محروم و دور افتاده می توان یكسری اقدامات انجام داد، تشریح كرد: سرمایه گذاری در امر آموزش و به ویژه دانش آموزان دوره ابتدایی می تواند كمك شایانی برای توسعه جامعه محلی باشد. ما اگر خواهان پیشرفت و آبادانی جوامع دورافتاده هستیم، باید از بهترین معلمان بویژه در پایه اول ابتدایی در مدارس این روستاها استفاده كنیم.
وی افزود: متاسفانه براساس بررسی های دقیق و عینی صورت گرفته وضعیت استفاده معلمان توانمند در مناطق كمتر توسعه یافته برعكس است و نیروهای استفاده شده برای این مدارس از نیروهای سربازمعلم، خرید خدمات، نیروهای نوبت دوم و… هستند كه دارای پایین ترین كارایی می باشند.
استاد دانشگاه های هرمزگان بیان داشت: برای بهبود وضعیت آموزشی آنها باید از بهترین امكانات و فضاهای آموزشی استفاده كرد. در صورتی كه هنوز بسیاری از مدارس با مشكلاتی نظیر كمبود كتاب و … روبرو هستند. در این وضعیت موجود ما برخلاف نظریه های عدالت محور عمل می كنیم و اینكه ما اگر خواهان پیشرفت و توسعه و عدالت آموزشی در مناطق محروم هستیم، باید بهترین امكانات و معلمان را در این مناطق استفاده كنیم تا فاصله محرومیت آن ها نسبت به مناطق برخوردار كمتر شود و در صورتی كه اگر در دوره ابتدایی دانش آموز خوب آموزش ببیند در دوره های بعدی تحصیلی، می توانند عملكرد خوبی را داشته باشند.
راه اندازی مراكز آموزش فنی و حرفه ای خرد در جامعه محلی
جمالدینی گفت: امروزه مراكز آموزش فنی و حرفه ای نقش مهمی در توسعه مهارت های فنی و كاربردی برای جوانان دارند و افرادی كه مهارت فنی داشته باشند، اشتغال برای آنها در آن حرفه تسهیل می شود. برای راه اندازی مركز آموزش فنی و حرفه ای خردمی توان بر اساس نیازسنجی و آمایش سرزمینی، دوره های آموزشی برای اهالی جوامع روستایی طراحی كرد كه در صورت كسب شایستگی، مهارت لازم را داشته باشند.
راه اندازی كتابخانه های كوچك و مركز فرهنگی در هر روستا
وی عنوان كرد: یكی از راه هایی كه باعث بهبود و توسعه فرهنگ محلی و افزایش سطح سواد در جوامع محلی و مناطق محروم می شود، مطالعه و كتابخوانی است كه می توان با راه اندازی كتابخانه های كوچك و گسترش فرهنگ مطالعه در روستاها برای تحقق این امر اقدام كرد
این كنشگر اجتماعی هرمزگان گفت: مطالعه و كتابخوانی تاثیر زیادی، در رشد و پرورش شخصیت افراد دارد و به صورتی كه خواندن كتاب می تواند معلومات و آگاهی آنها را افزایش دهد و همین آگاهی بخشی هست كه موجب تحرك اجتماعی و تحول در روستاها خواهد و همچنین روستاییان از این مكان می توانند برای انجام سایر امورات فرهنگی و برنامه های هنری استفاده كنند. پس با این وجود راه اندازی كتابخانه می تواند نقش مهمی در ارتقاء فرهنگی عمومی و توانمندسازی منابع انسانی در روستاها شود.
الگو سازی و فراهم كردن فرصت ارتقاء برای فارغ التحصیلان در مناطق محروم
جمالدینی اظهار كرد: یكی از اقداماتی كه متاسفانه باعث افت شاخص امید به تحصیل در روستاها شده است، بیكاری افرادی است كه با مشقت فراوان، موفق به اخذ مدرك تحصیلی شده اند و متاسفانه به هیچ جایگاه شغلی دست پیدا نكرده اند و همین امر منجر به این ذهنیت در كودكان و نوجوانان روستاها می شود كه درس خواندن، در جایگاه شغلی آنها تاثیر گذار نیست. لذا می توان با استفاده از تخصیص سهمیه های خاص به فارغ التحصیلان بومی مناطق روستایی در استخدام و فرصت های شغلی موجب ارتقاء شاخص امید به تحصیل در آنها شد و آنها انگیزه بیشتر و بهتری برای ادامه تحصیل و توانمندی آنها شد.
راه اندازی صندوق های مالی خرد روستایی
این استاد دانشگاه راه اندازی صندوق های مالی خرد روستایی و تخصیص وام قرض الحسنه بدون سود، را از دیگر راه كارهای توانمندسازی نیروی انسانی مناطق كمتر توسعه دانست و گفت: پرداخت این تسهیلات می تواند موجب حمایت از كارآفرینی و خوداشتغالی برای اهالی در روستاها شود.
جمالدینی تصریح كرد: زمانی كه ما توانستیم آموزش ها و مهارت لازم برای اشتغال را به فرد ارائه كنیم، این فرد جهت راه اندازی شغل، نیاز به حمایت و تامین مالی دارد تا بتواند شغل مورد نظر خود را راه اندازی كند، لذا لازم است در روستاها با اتكا به منابع دولتی و محلی این صندوق ها جهت اشتغال روستائیان راه اندازی شود تا افراد بتوانند بعد از راه اندازی شغل و رسیدن به درآمد مستمر، پول دریافتی از صندوق را برگشت دهند.