مهدی جمالی نژاد معاون عمرانی و توسعه امور شهری و روستایی وزیر كشور و رئیس سازمان شهرداری ها و دهیاری های كشور در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اقدامات دولت سیزدهم در بحث حاشیه نشینی گفت: یكی از اساسی ترین مباحث فعلی در نظام اداره كشور حسب آسیب شناسی های صورت گرفته توجه و تمركز بر كنترل و كاهش آسیب های اجتماعی است. حل این مسئله به دلیل دارا بودن ابعاد چند وجهی و فرابخشی بودن نیازمند تلاش مضاعف و بسیج منابع و امكانات كشور و هم افزایی و هماهنگی است. محصول این هماهنگی منجر به تقویت بستر های كنترلی و ساماندهی آسیب های اجتماعی می شود.

وی ادامه داد: بازآفرینی فضا های شهری در قالب محور های زیر مشتمل بر بافت های تاریخی، بافت های فرسوده میانی شهر ها و سكونتگاه های غیر رسمی قابل بررسی است. بافت های تاریخی دارای میراث ارزشمند شهری كه در برگیرنده ارزش های معماری و شهرسازی ایران اسلامی بوده و از مهم ترین ظرفیت های ارتقاء هویت و بازآفرینی شهری به شمار می آیند، شامل 24141 هكتار از بافت های شهری كشور در 175 شهر و 600 محله می شوند كه در دهه های اخیر به دلیل فقدان برنامه منسجم و اثربخش صدمات زیادی را متحمل شده و بسیاری از عناصر ارزشمند تاریخی خود را از دست داده اند. این بافت ها به دلیل عدم ساماندهی و تامین زیرساخت های مناسب شهری جذابیت سكونتی خود را از دست داده و با كاهش جمعیت ساكنین مواجهند و بنا های متروك، مخروبه و اراضی رها شده آن ها در حال گسترش است.

جمالی نژاد بیان كرد: بافت های ناكارآمد میانی (بافت فرسوده) كه این گونه از محدوده های هدف بهسازی و نوسازی شهری تاكنون تحت عنوان بافت فرسوده از آن ها یاد شده است، عرصه ای بالغ بر 55104 هكتار را در كل كشور در 465 شهر و 1000 محله را شامل می شوند، به لحاظ زمانی معاصرند و از دهه 1330 به بعد شكل گرفته اند.

معاون عمرانی وزیر كشور ادامه داد: برآورد ها حسب مطالعات شناسایی صورت گرفته نشان می دهند در حال حاضر در 112 شهر كشور رقمی معادل شش میلیون و پانصدهزار نفر حاشیه نشین و یا ساكن در سكونتگاه های غیررسمی در 1100 محله سكونت دارند. در محدوده سكونتگاه های غیر رسمی علاوه بر مشكلات بد مسكنی ساكنان، زیر ساخت های شهری نیز نیازمند تقویت و بهسازی جدی می باشد.

وی افزود: پرداختن به مسائل و مشكلات حاشیه نشینان و اقشار آسیب پذیر یكی از اولویت های دولت سیزدهم است. این موضوع در بخشنامه بودجه سال 1401 ابلاغی از سوی رئیس جمهور نیز تحت عنوان محرومیت زدایی از مناطق كمتر توسعه یافته و حاشیه نشینی تأكید شده است. از این تعداد محله 205 محله اسكان غیررسمی در 35 شهر كشور دارای مشكلات بیشتر بوده و در معرض انواع آسیب های اجتماعی نیز است. در ادامه فعالیت ها و اقدامات صورت گرفته، دولت سیزدهم نیز با تشكیل كارگروه های ویژه مداخله در بافت های ناكارآمد شهری بر حل مسائل و بهبود شاخص هایی كیفیت زندگی در این محلات متمركز شده است.

جمالی نژاد تصریح كرد: بهسازی و آسفالت معابر، بهبود سرانه های خدماتی، تأمین زیرساخت های شهری، احداث بوستان های محله ای، ارتقاء سرانه بهداشت محیطی، جمع آوری و هدایت آب های سطحی از مهم ترین پروژه های پیش بینی شده برای بهبود كیفیت زندگی در این محلات است. این پروژه ها با هماهنگی حوزه های عمرانی استانداری ها و عملیات اجرایی مدیریت شهری در 205 محله هدف در حال اجراست. برگزاری نشست های تخصص برای هماهنگی و هم افزایی دستگاه های اجرای به صورت منظم و با استفاده از ظرفیت شورای اجتماعی كشور در حال انجام است و برای پیگیری پروژه های زیرساختی وكالبدی نیز سامانه نظارت بر پروژه های حاشیه نشینی در وزارت كشور راه اندازی شده است. تدوین برنامه اقدام مشترك برای محلات هدف در بیش از 500 محله و اجرای پروژه های الگو در شهر های هدف از جمله در مشهد مقدس، سنندج و خمینی شهر از جمله این اقدامات است.

معاون عمرانی وزیر كشور با اشاره به ارزیابی اقدامات دولت در 100 روز اظهار كرد: در حوزه مدیریت شهری و روستایی در دولت سیزدهم بخشی از اقدامات به صورت مستمر و در ادامه فعالیت های قبلی در حال انجام است، اما با هدف سرعت بخشی به برخی از فعالیت ها در حوزه شهرداری ها و دهیاری ها فعالیت های سخت افزاری و نرم افزاری مورد پیگیری و مداقه جدی قرار گرفته است.

وی افزود: با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه مدیریت شهری گفت: به سرانجام رسیدن لایحه درآمد های پایدار شهرداری ها و دهیاری ها پس از 38 سال در اوایل مهرماه امسال فرصت مغتنمی را برای مدیریت شهری در كسب درآمد های پایدار ایجاد خواهد كرد. از طرفی به واسطه اهمیت سه موضوع محوری مدیریت پسماند، حمل و نقل ریلی درون شهری و حمل و نقل عمومی و تامین ناوگان و زیر ساخت های مورد نیاز این عرصه ها، قرار گاهی در وزارت كشور تشكیل و با تدوین برنامه عملیاتی و تعریف نظام تقسیم كار بین دستگاه های اجرایی در تلاش است تا با سرعت بخشی به این موضوعات نسبت به اجرا و عملیاتی كردن برنامه ها اقدام كند.

جمالی نژاد ادامه داد: تهیه طرح ارتقاء وضعیت معیشت مردم با اتكا به ظرفیت سازمان های میادین میوه و تره بار شهرداری نیز با اولویت تهیه و مراحل برنامه ریزی و عملیاتی شدن در شهر ها با اولویت كلان شهر ها را طی می كند. تعیین روزی به نام پاكبان در تقویم رسمی كشور و پیشنهاد آن به شورای فرهنگ عمومی كشور از جمله موضوعات بود كه در حوزه امور فرهنگی پیگیری شده است.

معاون عمرانی وزیر كشور اظهار كرد: تهیه و پیشنهاد آیین نامه های اجرایی قانون بودجه سال 1400 از جمله بند از تبصره یك با موضوع تامین قیر برای شهرداری ها معادل 17 درصد، بند ل تبصره 12 دز زمینه آیین نامه استخدامی شهرداری ها، تبصره 13 و بند ز تبصره 8 در حوزه مدیریت آب های سطحی و تامین اعتباری بالغ بر 5000 میلیارد ریال از جمله مهمترین اقدامات برای پیگیری اجرایی شدن تكالیف قانون بودجه سال 1400 بوده است.

وی بیان كرد: استقرار مدیریت شهری و روستایی در شهر ها و روستا ها با تشكیل دوره ششم شورا های اسلامی شهر و روستا با اولویت در دستور كار قرار گرفت و تلاش شد تا در كوتاه ترین زمان ممكن شهرداران و دهیاران منتخب شورا ها تصدی امور را به دست گرفته و راهبری فعالیت ها را به شكل منسجم به انجام رسانند. برای تحقق این مهم و با هدف توانمند سازی شورا ها اقداماتی از جمله راه اندازی نرم افزار هوشمند شهر و روستا با هدف دسترسی به آمار و داده های مدیریت شهری و روستایی، چاپ وانتشار كتب و ماهنامه های تخصصی حوزه مدیریت شهری و روستایی، آموزش مجازی مدیران شهری و روستایی همزمان با آغاز به كار دوره ششم شورا های اسلامی شهر و روستا با اولویت و سرعت برنامه ریزی و اجرایی شد.

جمالی نژاد با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه مدیریت روستایی گفت: از جمله این اقدامات پیگیری بررسی و تصویب لایحه اصلاح و الحاق موادی به ماده واحده قانون تاسیس دهیاری های خودكفا در روستا های كشور در كمیسیون های مرتبط در مجلس شورای اسلامی، تدوین بخشنامه با امضا معاون اول رئیس جمهور جهت الزام هماهنگی دستگاه های اجرایی با دهیاری به عنوان مدیر ارشد روستا به منظور ساماندهی و نظام به بخشی به فعالیت های عمرانی در روستاها، هماهنگی برای افتتاح همزمان تعداد 4068 پروژه عمرانی و خدماتی دهیاری ها با اعتباری بالغ بر هزار میلیارد تومان در هفته دولت زمینه سازی برای اعطای تسهیلات كم بهره به طرح های درآمدزای دهیاری ها با انعقاد تفاهم نامه با بانك های منتخب، انعقاد تفاهم نامه با شركت ملی پست جمهوری اسلامی ایران برای اختصاص كدپستی و پلاك مشترك به كلیه اماكن روستایی، تهیه و تنظیم پیشنهادات مربوط به لایحه بودجه 1401 در بخش مدیریت روستایی، تعیین و ارتقا درجه 1298 دهیاری در 4 استان و ابلاغ به استانداری های ذیربط، زمینه سازی برای پوشش بیمه حوادث تمامی اماكن روستایی كشور با همكاری معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری، بنیاد بركت و بانك های عامل، تامین و تجهیز پایگاه های آتش نشانی روستایی به تجهیزات حفاظت فردی و اقلام امدادی، اخذ مجوز جذب تعداد 200 نیروی وظیفه به عنوان امریه برای فعالیت در پایگاه های آتش نشانی روستایی كشور و راه اندازی سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) دهیاری های كشور با هدف مدیریت بهینه منابع و امكانات دهیاری ها در دستور كار قرار گرفته و عملیاتی شده است.