به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، به نقل از پایگاه «interesting engineering»، علم پزشكی یكی از پیشرفته ترین رشته های علمی به حساب می آید. در طول سالیان، پیشرفت های رخ داده در علم پزشكی توانسته است، جایگزینی را برای روش های خطرناك و یا ناكارامد به وجود آورد و یا راه حل های جدیدی را برای چالش های تاریخی ایجاد كند.

همچنین تكنولوژی و فناوری، نقش فراوانی را در بسیاری از این تغییرات پزشكی ایفا كرده است. در این گزارش قصد داریم تا نگاهی به اختراعاتی بیندازیم كه علم پزشكی را متحول كرده اند:

1- دماسنج طبی

دماسنج ها بسیار فراگیر هستند اما دقیقا مشخص نیست كه چه كسی آن را اختراع كرده است. «گابریل فارنهایت» نخست در سال 1714، دماسنج جیوه ای را اختراع كرد كه هنوز نیز كاربرد دارد. اولین دستگاه مورد استفاده برای اندازه گیری دما در حوالی سال 1500 میلادی و از سوی گالیله ساخته شد.



چگالی مایع این دماسنج طبق دما تغییر پیدا می كرد. با این حال با آمدن فناوری های دیجیتال، دماسنج های جیوه ای در حال حذف شدن هستند كه البته یك دلیل دیگر آن هم بخاطر ماهیت جیوه است كه ماده ای سمی است.

2- گوشی پزشكی

قبل از اختراع گوشی پزشكی، پزشكان با قرار دادن گوش خود بر روی سینه بیمار، به ضربان قلب بیمار گوش می دادند كه روشی كاملاً خام و تقریبا ناكارآمد به حساب می آمد؛ برای مثال اگر عایق قابل توجهی بین قلب واقعی و قسمت بیرونی قفسه سینه بیمار به شكل چربی وجود داشت، این روش ناكارآمد جلوه می كرد.



«رنه لاینك» (René Laënnec) پزشك فرانسوی زمانی كه می خواست ضربان قلب یكی از بیمارانش را كه چربی بیش از حد داشت، معاینه كند، با چنین مشكلی روبرو شد و پس از آن، گوشی پزشكی را اختراع كرد. البته گوشی پزشكی او به شكلی ساده و در واقع یك لوله چوبی بود كه صدا های ریه و قلب را تقویت می كرد اما این اصل تقویت صدا، هنوز نیز تغییر نكرده است.

3- تصویر برداری با اشعه ایكس

تشخیص صحیح و درمان شكستگی های معمول بدون تصویربرداری با اشعه ایكس (ایكس ری) كاری دشوار است. اشعه ایكس به طور تصادفی زمانی كشف شد كه یك فیزیكدان آلمانی به نام «ویلهلم رونتگن» در حال مطالعه جریان های الكتریكی بود كه از گازی با فشار بسیار كم عبور می كرد.



او مشاهده كرد كه در یك اتاق تاریك، لوله اشعه كاتدی پوشیده شده با «پلاتینوسیانید باریم» باعث ایجاد یك اثر فلورسنت می شود. از آنجایی كه پرتو های كاتدی، نامرئی هستند، او نمی دانست این پرتو ها چیست و به دلیل ماهیت ناشناخته اش آن را «پرتو ایكس» نامید. (حرف x یا همان ایكس در ریاضیات به عنوان عامل مجهول به كار می رود) او اولین جایزه نوبل فیزیك را در سال 1901 برای كشف خود دریافت كرد.

4- آنتی بیوتیك ها

به طور معمول ظهور «آنتی بیوتیك ها» را با كشف پنی سیلین از سوی «الكساندر فلمینگ» مرتبط می دانند. امروزه آنتی بیوتیك ها انقلابی در پزشكی ایجاد كرده و در تركیب با واكسن ها به ریشه كن كردن بیماری هایی مانند سل كمك كرده اند.



5- عینك

اختراع عینك نیز از دیگر پیشرفت های انقلابی در حوزه پزشكی به شمار می رود. با این حال، هیچ شواهد مشخصی وجود ندارد كه نشان دهد فرد به خصوصی دست به این اختراع زده است. قرن ها پیش، محققان و راهبان از نمونه اولیه عینك هایی استفاده می كردند كه باید در برابر چشم گرفته می شد و یا روی بینی قرار می گرفت؛ هر چند هیچ دسته ای به مانند عینك های امروزی نداشت تا آن را به كنار گوش ها بچسباند.



پس از ظهور و دسترسی مردم به كتاب های چاپی در اواخر دهه 1800 میلادی، به مرور مشكل نزدیك بینی نیز در افراد زیاد شد و همین امر نیز سبب معرفی و رواج عینك در بین توده های مردم شد.

6- ضربان ساز قلبی

این اختراع شگرف كه نقطه عطفی در پزشكی به شمار می رود، حاصل كار دو دانشمند استرالیایی به نام های «مارك سی هیل» (Mark C. Hill) و «ادگار اچ بوث» (Edgar H. Booth) در سال 1926 بود. نمونه اولیه این محصول كه قابل حمل نیز بود، شامل دو قطب بوده كه یكی از آن قطب ها به پد پوستی آغشته به محلول نمك متصل بود.



با وجود چنین طراحی اولیه و خامی، آن ها موفق شدند یك نوزاد تازه به دنیا آمده را كه تقریبا رو به مرگ بود، به زندگی بازگردانند.

7- سی تی اسكن و ام آر آی

كشف اشعه ایكس منجر به تلاش هایی شد تا شیوه ای برای دسترسی به اطلاعات درونی بدن، بدون بریدن و یا باز كردن عضوی را امكان پذیر كند. این تلاش ها در نهایت به اخترع سی تی اسكن منجر شد. نوع تجاری سی تی اسكن از سوی دكتر «گادفری هانسفیلد» اختراع شد كه در سال 1979 جایزه نوبل پزشكی را دریافت كرد.



اندكی بعد، دكتر «ریموند وی دامادیان» (Raymond V. Damadian) تكنیكی را برای تمایز بین سلول های سرطانی و طبیعی با استفاده از تشدید مغناطیسی هسته ای ابداع كرد كه بعداً بهبود یافت و MRI نام گرفت.

8- اندام مصنوعی

یكی دیگر از پیشرفت های بزرگ در علم پزشكی، اختراع اندام مصنوعی و یا همان پروتز بوده است. اندام های مصنوعی سبب شده اند تا افراد معلول زندگی محدود به ویلچر و یا عصا نداشته باشند.



اگرچه نسخه های اولیه اندام های مصنوعی محدود بود اما با گذشت سالها، فناوری پروتز به شكوفایی رسید و در نهایت «پروتز های بیونیك» (كه با استفاده از شارژ باتری كار می كنند) دنبال شد كه این امر در سال 1980 در نهایت به ثمر نشست.

9- قلب مصنوعی

قلب، مهمترین عضو بدن ماست كه ما را زنده نگه می دارد و خون را به قسمت های مختلف بدن می رساند. یكی از علل اصلی مرگ و میر، بیماری قلبی است. غیر از درمان های دارویی، پیوند قلب یكی از گزینه های مناسب برای مقابله با این مرگ و میر است.



با این حال، تعداد بیمارانی كه نیاز به پیوند قلب دارند، بسیار بیشتر از میزان عرضه است. دكتر رابرت جارویك (Robert Jarvik) نخستین كسی بود كه یك قلب مصنوعی دائمی را درست كرد. قلب مصنوعی طی دهه ها تكامل یافته و جان افراد بی شماری را نجات داده است.

10- عكسبرداری مولكولی سینه

«عكسبرداری مولكولی سینه» كه به اختصار (MBI) خوانده می شود، یكی دیگر از اختراع های انقلابی در علم پزشكی به شمار می رود. در عكسبرداری مولكولی سینه مقادیر كمی از مواد رادیواكتیو موسوم به رادیوتریسر ها (ردیاب های رادیواكتیو) و یك دوربین مخصوص برای یافتن «سرطان سینه» استفاده می شود.



این مواد به طور معمول یا در جریان خون تزریق شده و یا استنشاق و بلعیده می شوند. ردیاب رادیواكتیو در ناحیه مورد بررسی حركت می كند و انرژی خود را به صورت پرتو های گامای پر انرژی ساطع می كند. این پرتو ها توسط دوربین مخصوص و یك كامپیوتر تشخیص داده شده و به شكل تصاویر پزشكی ثبت می شوند.

ماموگرافی هنوز یكی از ابزار های اولیه برای غربالگری سرطان سینه است. با این حال، این تست غربالگری در برخی از زنان ضعیف عمل می كند. گفتنی است تست های غربالگری MBI در دو دهه گذشته مورد توجه قرار گرفته اند.