به گزارش اداره كل روابط عمومی وزارت علوم به نقل از دانشگاه تهران، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آئین افتتاح این نمایشگاه گفت: ایجاد یك نظم جدید مبتنی بر تفكر توحیدی نیازمند همكاری دانشگاه هاست.

دكتر محمدمهدی اسماعیلی با تسلیت شهادت مظلومانه حضرت زهرا سلام الله علیها و گرامیداشت روز وحدت حوزه و دانشگاه، گفت: برای ایجاد یك نظم جدید مبتنی بر تفكر توحیدی كه انقلاب اسلامی داعیه دار آن است، نیازمند همكاری دانشگاه ها هستیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: دانشگاه تهران از پیشقراولان موضوع وحدت بین حوزه های علمیه و دانشگاه بوده و شخصیت های اصلی آن مانند شخصیت بارز و مبارز، شهید مفتح و همچنین استاد شهید مرتضی مطهری در این حوزه فعال بودند و این پیوند حوزه و دانشگاه به عنوان یك مأموریت در فضای انقلابی تلقی می شد.

وی ادامه داد: انقلاب اسلامی و تفكری كه منشأ اصلی ایجاد نهضت اسلامی مردم ایران بوده، بر مبنای یك نواندیشی دینی بوده است. تمام تلاش جریان نواندیش دینی حول امام راحل این بود كه فهم و قرائتی از اسلام و تشیع ارائه دهند كه توان ایجاد تحولات گسترده در دوره معاصر را داشته باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تصریح كرد: اما در 200 سال اخیر، برخی در جامعه ایرانی در صدد ایجاد دوگانه هایی نظیر «علم و دین» و «ایرانیت و اسلامیت» بوده اند كه به نوعی این دوگانه سازی ها در جهت القای نوعی عدم سازش میان دین و تحولات، در حال سازماندهی بوده است. سازندگان این دوگانه ها در صدد القای این بوده و هستند كه دین توان حل مسائل جامعه انسانی را ندارد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در عین حال افزود: دوگانه علم و دین از جمله آن دوگانه هایی است كه انقلاب اسلامی توانست آن را بر محور نواندیشی دینی حل كند چراكه نگاه نواندیشی دینی به مسائل مختلف اجتماعی و سیاسی، برای حل معضل و ایجاد راهكار جایگزین بوده است.

دكتر اسماعیلی در تبیین انتظارات از جامعه نخبگان برای كمك به شكل گیری تمدن نوین اسلامی، اظهار كرد: جلساتی كه شخصیت های علمی و نخبگان حوزوی و دانشگاهی برگزار می كنند و گرد هم می نشینند باید مبدایی برای طرح و حل مسائل بر سر راه تمدن نوین اسلامی باشد. امروز در مرحله سوم و چهارم مانده از مراحل پنج گانه برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی، باید مسائل پیش رو و بحران هایی كه با آنها درگیر هستیم را حل كنیم.

وی همچنین در برشمردن بایدهای شكل گیری جامعه ای با الگوی تمدنی، اظهار كرد: جامعه ای كه می خواهد پیشتاز تمدن سازی باشد، باید از مشكلات، مسائل اقتصادی آسیب های اجتماعی به دور باشد و هر طرحی در آن، حتی طرح های مسكن سازی نیز باید دارای پیوست فرهنگی باشند. به عنوان نمونه هم اكنون در صدد تدوین پیوست معماری نوین اسلامی برای مسكن هایی هستیم كه در دولت سیزدهم احداث خواهند شد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان به مأموریت های شورای فرهنگ عمومی در حوزه كمك به شكل گیری تمدن نوین اسلامی اشاره كرد و گفت: در شورای فرهنگ عمومی باید مسئله عفاف و حجاب، سبك زندگی اسلامی، مشكلاتی كه در مراودات بین اعضای خانواده تا جامعه و ارتباط با اركان قانونگذار و ارتباط با مجریان قانون وجود دارد را حل كنیم.

رئیس دانشگاه تهران: ساماندهی فرآیند دولت سازی و جامعه پردازی برعهده حوزه و دانشگاه است دكتر سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران نیز در آئین افتتاح اولین نمایشگاه تخصصی «تمدن نوین اسلامی» در محل باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران، با تسلیت سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و گرامیداشت روز وحدت حوزه و دانشگاه، در تبیین جایگاه دانشگاه در فرآیند تمدن سازی، گفت: وظیفه دانشگاهیان در زمینه كمك به فرآیند شكل گیری تمدن نوین اسلامی، فقط تولید فكر نیست بلكه باید تلاش كرد تا تولید فكری كه در دانشگاه و حوزه های علمیه صورت می گیرد، به نمادهای عینی تبدیل شود و در زندگی مردم به طور ملموس حس شود.

وی به مرور فرآیند ترسیم شده از تمدن نوین اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی پرداخت و گفت: در بیانیه گام دوم انقلاب، اینگونه ترسیم شده كه پس از پیروزی شكوهمند انقلاب اسلامی، به دنبال نظام سازی رفتیم و این نظام سازی تا حدودی هم محقق شده است اما دو گام دیگر برای تمدن نوین اسلامی نیاز داریم كه اول بحث دولت سازی و بعد بحث جامعه پردازی است.

رئیس دانشگاه تهران با تاكید بر ضرورت ساماندهی مجموعه ای از تلاش ها در زمینه دولت سازی و جامعه پردازی، سه مرحله در تكامل جامعه اسلامی از صدر اسلام تاكنون را برشمرد و اظهار كرد: در مرحله اول، رابطه توده مردم با حاكمان و كارگزاران مبتنی بر نگاه مستمع – محدث بوده است. در مرحله بعد، این رابطه به مجتهد – مقلد تبدیل شده و با پیروزی انقلاب اسلامی، این رابطه با تدبیر امام راحل دگرگون شد و بر مبنای یك رویكرد قرآنی به رابطه امامت – امت ارتقا پیدا كرد. امت به معنای افرادی است كه بر اساس احكام دین تلاش می كنند تا به هدف مشتركی كه محقق شدن جامعه دینی است، دست پیدا كنند.

وی انجام فرآیند دولت سازی و جامعه پردازی را برعهده فرهیختگان حوزه و دانشگاه دانست و گفت: ما عمدتاً در زمینه وحدت حوزه و دانشگاه دچار مشكلاتی هستیم و نتوانسته ایم به خوبی بین آبشخورهای فرهنگی و خوراك فكری حوزه و دانشگاه پیوند برقرار كنیم.

دكتر مقیمی در بخش دیگر سخنانش، مفهوم اول در بحث تمدن سازی را ناظر بر حوزه فرهنگ تعریف كرد و گفت: فرهنگ مجموعه ای از مفروضات، نمادها و مؤلفه های نرم است كه بیشتر جنبه نظری دارد ولی تمدن فقط منحصر به جنبه های نظری نیست و هنر ما باید این باشد كه جنبه های نظری را به نمادهای عینی تبدیل كنیم؛ آن وقت است كه تمدن نمود پیدا می كند.

وی افزود: برای رسیدن به نمادهای عینی و تمدنی و جنبه های ملموس و عینی قطعاً باید نظریه پردازان حوزه و دانشگاه ایفای نقش كنند، جنبه های ذهنی و نظری را به زبان عامه مردم تبدیل كرده و در زندگی اجتماعی شان جاری و ساری كنند.

دكتر مقیمی همچنین با اشاره به وجود دو بعد اساسی ذهنی و مادی در فرآیند تمدن سازی، خاطرنشان كرد: لازم است این دو بعد را به صورت توأمان سامان دهیم تا تمدن نوین اسلامی شكل بگیرد. البته نمایشگاه تمدن نوین اسلامی، جنبه ذهنی تمدنی را شامل می شود.

رئیس دانشگاه تهران افزود: نیاز به كار بسیاری در زمینه توجه به جنبه های نرم فرهنگی داریم. به نظر می رسد در زمینه تبدیل مؤلفه های نرم فرهنگی به نمادهای عینی و ملموس، مشكل داریم و نتوانسته ایم این فرآیند را با شرایط و پیشرفت های روز دنیا در مجموعه تمدنی خود شاهد باشیم.

وی تصریح كرد: البته آنجا كه نیاز به ابزار تمدنی داریم، هیچ مشكلی ندارد كه از دستاوردهای غربی ها استفاده كنیم ولی مشكل از آنجا شروع می شود كه بخواهیم زمینه های معرفت شناسی و هستی شناسی خود را از آنها عاریه بگیریم. در این تبادل فرهنگی حتماً باید با ملاحظه رفتار شود و ترازمان مثبت باشد یعنی اگر چیزی را هم می گیریم، اما چیزهای بیشتری را منتقل كنیم.

دكتر مقیمی، از «سبك زندگی» به عنوان بخش حقیقی تمدن نوین اسلامی و تمدن سازی نام برد و اظهار كرد: سبك زندگی، مولفه ای است كه در بحث جامعه پردازی باید بیشتر به آن فكر كنیم ولی متأسفانه كمتر بر روی آن كار كرده ایم. در این زمینه باید به این پرسش جواب دهیم كه آیا با آموزه های دینی مان كه پشتوانه غنی فكری برای ما است، توانسته ایم نمادهای غنی فرهنگی را متناسب با آنها سامان دهیم یا خیر؟

رئیس دانشگاه تهران در پایان از نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه خواست تا نسبت به دائمی شدن دبیرخانه نمایشگاه تخصصی تمدن نوین اسلامی اقدام شود تا فعالیت های عملیاتی در حوزه تمدن سازی از طریق این دبیرخانه به صورتی منسجم پیش برود.

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران:

برای تولید كارهای دلچسب در حوزه علم دینی امیدواریم

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران گفت: وظیفه سنگینی در زمینه تحول در علوم انسانی بر عهده دانشگاه ها و حوزه های علمیه قرار دارد كه امیدواریم با اهتمام بیشتر حوزه و دانشگاه شاهد كارهای دلچسب و امیدواركننده ای درباره علم دینی باشیم.

حجت الاسلام والمسلمین دكتر محمدمهدی كرمی، رئیس دبیرخانه تمدن نوین اسلامی و مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران پیش از ظهر امروز در آئین افتتاح اولین نمایشگاه تخصصی «تمدن نوین اسلامی» در محل باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران، از علم و دانش به عنوان یكی از مؤلفه های اصلی تمدن نوین اسلامی نام برد و گفت: یكی از شاخصه های اصلی تمدن نوین اسلامی، تحول در علوم انسانی است كه بستر و جهت سایر علوم را مشخص می كند.

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران تاكید كرد: لازم است جایگاه دانشگاه اسلامی و حوزه های علمیه در تمدن نوین اسلامی ترسیم شود. نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران، زمینه ساز فعالیت افرادی است كه در زمینه تمدن نوین اسلامی فعالیت می كنند، با این امید كه روزی برسد تا بتوانیم نمونه عالی امر بر زمین مانده ای كه مقام معظم رهبری در جای جای فرمایشات شان مطرح می كنند را تجربه كنیم و با همدیگر پیش ببریم.

وی در بخش دیگر سخنانش با اشاره به خطاب ویژه مقام معظم رهبری به نسل جوان در زمینه تمدن نوین اسلامی، خطاب به دانشجویان و محققان جوان گفت: اگر می خواهید واقعاً سرباز حضرت ولیعصر (عج) باشید و در راه امام زمان (عج) گام بردارید، خدمتی بالاتر از این نیست كه در راستای تمدن نوین اسلامی گام بردارید.

دكتر كرمی همچنین در پایان، اقدام دانشگاه تهران برای فراهم آوردن مقدمات تأسیس دانشكده حكمرانی در این دانشگاه را یك گام در راستای تشكیل تمدن نوین اسلامی دانست.

بر طبق این گزارش، دكتر مهدی فكور معاون پژوهشی دانشگاه تهران نیز در آئین افتتاح نمایشگاه تمدن نوین اسلامی، حمایت از تحقیقات علوم انسانی را از سیاست های محوری معاونت پژوهشی قلمداد كرد و ابراز امیدواری كرد: حركتی كه در راستای ایفای نقش دانشگاه در زمینه تمدن نوین اسلامی شروع شده، با شتاب بیشتری به صورت منسجم ادامه پیدا كند.

12 مؤسسه پژوهشی شامل مؤسسه فقاهت و تمدن اسلامی، مؤسسه تمدن و توسعه اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، سازمان حج و زیارت، مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام، دانشگاه تهران، مؤسسه كریمه ولایت، حسینیه اندیشه، مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام، مؤسسه مطالعات تمدن اسلامی (متا)، فرهنگستان علوم اسلامی و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در این نمایشگاه در محل باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران حضور دارند.

م. عباسی / ‏‬ س. رستمیان