دكتر علی سالاری در گفت وگو با ایسنا، درباره بحث نسخه نویسی الكترونیك، گفت: نسخه نویسی الكترونیك باتوجه به مقتضیات زمان و پیشرفت فناوری یكی از ملزومات روز است و چه بخواهیم و چه نخواهیم باید به سمت حذف كاغذ، الكترونیكی شدن، دقت و سرعت بیشتر، ارتباط پویاتر و سریع تر بین مراكز درمانی، پاراكلینیك، بیمه و ... رویم تا بتوانیم به مردم خدمات بهتر، سریع تر و دقیق تری ارائه دهیم. منتها مانند هر موضوعی فقط نمی توانیم آن را در حالت تئوریك تعریف كنیم، بلكه در عمل باید بسترهای لازم را هم فراهم كنیم.

2 الزام نسخه نویسی الكترونیك؛ پرونده الكترونیك برای بیمار، امضای الكترونیك برای پزشك وی افزود: در كشورهای پیشرفته دنیا نسخه الكترونیك وجود دارد، اما همانطور كه در قانون ما هم پیش بینی شده، نسخه الكترونیك، تنها نسخه نویسی الكترونیك نیست؛ بلكه مطابق قانون پرونده الكترونیك و امضای الكترونیك هم باید با آن همراه باشند؛ به طوری كه وقتی پزشك كد ملی بیمار را وارد می كند، بداند تاریخچه بیماری اش چه هست، تاكنون چه داروهایی دریافت كرده، به چه چیزی حساس است و... و نیاز به حضور اطرافیان نباشد. در عین حال اهمیت امضای الكترونیك هم از این بابت است كه نسخه تجویز شده انكارناپذیر باشد و مثلا عنوان نشود كه نام كاربری و رمز عبور یك پزشك را همكاری دیگر گرفته و بیمارش را ویزیت كرده یا مثلا عنوان نشود كه اصلا این ویزیت در فضای حقیقی اتفاق نیفتاده است. باید توجه كرد كه امضای الكترونیك كه به وسیله كارت های هوشمند الكترونیك یا نرم افزارهای نصب شده بر روی موبایل ایجاد می شود، قابلیت انكارناپذیری دارد و پزشك نمی تواند منكر اصالت نسخه شود.

نسخه الكترونیك شد اما از پرونده الكترونیك و امضای الكترونیك خبری نیست سالاری ادامه داد: درست است كه نسخه الكترونیك از یكم دی ماه 1400 اجباری شده، اما شاهدیم كه از پرونده الكترونیك و امضای الكترونیك خبری نیست. اجرای سلیقه ای، موردی و نسبی قانون، همین اتفاقی است كه امروز در كشور در این حوزه رخ داده است؛ اجرای فعلی نسخه الكترونیك، اصرار بر اجرای بخشی از قانون است و نه تمام قانون. در حالی كه اصرار بر اجرای بخشی از قانون و معوق گذاشتن بخش دیگری از قانون، خودش عین بی قانونی و بی عدالتی است و ما نسبت به آن معترضیم.

تبعات اجرای ناقص نسخه نویسی الكترونیك نامشخص بودن اصالت نسخه و چالش پیگیری قصورهای احتمالی پزشكی وی درباره تبعات اجرای ناقص نسخه نویسی الكترونیك، گفت: یكی از تبعات این موضوع این است كه از آنجایی كه پرونده الكترونیك فراهم نیست، پزشك نمی تواند به تاریخچه بیماری بیمار دسترسی داشته باشد و دقت لازم وجود ندارد. همچنین در حوزه امضای الكترونیك ممكن است این امضا قابل انكار بوده و اصالت نسخه مشخص نباشد و نتوانیم در آینده حقوق انتظامی بیمار و پزشك را پیگیری كنیم. اگر پزشكی مدعی شود كه من این نسخه را تولید نكردم، بنابراین نمی توان پیگیری های آینده درباره قصورهای احتمالی را برای بیمار متصور دانست.

لزوم پایش و نظارت نسخه نویسی الكترونیك از سوی سازمان نظام پزشكی سالاری درباره نقش سازمان نظام پزشكی در این زمینه، گفت: باید توجه كرد كه بیمه ها خریدار خدمت هستند و از پزشك خرید خدمت می كنند. وزارت بهداشت هم به عنوان دستگاه دولتی ناظر و عامل است و قوانین حاكمیتی را اجرا كرده و مورد نظارت قرار می دهد. در این میان سازمان نظام پزشكی، سازمانی صنفی است كه به پزشك شماره عضویت داده و در عین حال حقوق انتظامی بیمار و كرامت صنفی را دنبال می كند. حال كار دیگری كه باید انجام دهد، پایش و نظارت روند نسخه نویسی و پرونده الكترونیك است؛ به طوری كه هم حقوق بیمار به عنوان اولین شعار سازمان نظام پزشكی و هم حقوق پزشكان محفوظ بماند.

مشكلات نسخه نویسی الكترونیك؛ از قطعی برق و سرعت پایین اینترنت تا عدم تعریف برخی داروها وی گفت: بر این اساس طی این مدت سعی كردیم كه هرگونه همكاری و هماهنگی را با سازمان های بیمه گر، وزارت بهداشت و ... داشته باشیم تا این اعتماد به جامعه پزشكی داده شود كه در صورت پیوستن به نسخه الكترونیك خودشان و بیماران ضرر نمی كنند. با این حال متاسفانه سرعت اینترنت در كشور پایین است، قطعی برق داریم، تعداد استاندارد ویزیت بیمارمان مانند كشورهای دیگر نیست. در كشورهای پیشرفته یك پزشك روزانه شش تا هفت بیمار ویزیت می كنند و با ویزیت همین تعداد هم تامین است. ویزیت پزشك در این كشورها مانند كشور ما نیست كه ارزش نسبی اش نسبت به كالاهای اساسی یك دهم و یك هفتم شده باشد. بنابراین در كشور پشت در اورژانس و ... تعداد بیماران زیاد است، سرعت اینترنت پایین است، نوع پلتفرمی كه ایجاد شده و بستری كه بیمه ها برای نسخه الكترونیك آوردند، به راحتی در دسترس نیست و دشواری هایی دارد، كدهای داروها گاهی ایرانی و گاهی خارجی است، برخی خدمات تعریف نشده است، داروهای تركیبی تعریف نشده اند، داروخانه نمی تواند مستقیما به پزشك اطلاع دهد كه مثلا نسخه ات ایرادی دارد یا داروی مشابه را دارم و چه كنم و در نتیجه بیمار را باید دوباره سراغ پزشك بفرستند.

وی ادامه داد: همچنین در برخی خدمات مانند فیزیوتراپی و بینایی سنجی هنوز این بستر اجرا نشده است. بیمه بانك ها نتوانستند الكترونیك شوند، بیمه شركت نفت هنوز نتوانسته الكترونیك شود. پیامكی كه به عنوان كد ورود می آید، گاهی دچار اختلال می شود. بر این اساس همه این موارد باعث شده كه سازمان نظام پزشكی، اجرای نسخه الكترونیك را در تاریخی كه اعلام كردند، مقدور نبیند و تذكر دهد.

اجرای نسخه نویسی الكترونیك ناقص، به چه قیمتی؟ سالاری گفت: ما پیشنهاد كردیم كه به هر حال استفاده از نسخه الكترونیك موضوعی شبانه روزی است. بر این اساس باید پشتیبانی 24 در هفت داشته باشد؛ یعنی لجستیكی برای هفت روز هفته و 24 ساعت روز ایجاد شده و در اختیار سازمان نظام پزشكی قرار گیرد. همچنین بودجه مربوطه هم در اختیار سازمان نظام پزشكی قرار گرفته و دبیرخانه وارد سازمان نظام پزشكی شود. همه این ها ملزوماتی است كه نیاز به لجستیك و هزینه دارد و كار ملی بزرگی است كه باید با همراهی بهتر و بیشتری انجام می شد و سازمان نظام پزشكی بیشتر جدی گرفته می شد. این اتفاقات رخ نداد و وقتی امروز از همكاران مان درباره نسخه الكترونیك سوال می كنیم، چه آنهایی كه نسخه الكترونیك را اجرا می كنند و چه آنهایی كه نسخه الكترونیك را اجرا نمی كنند، همه نگرانی دارند و ناراضی اند. وقتی این موارد را می شنویم، جای تاسف است كه گوش شنوایی نیست و همچنان بر این طبل می كوبند كه همه باید نسخه الكترونیك را اجرا كنند. اما باید پرسید به چه قیمتی، آیا به قیمت تشویش اذهان و سرگردانی بیماران؟.

معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشكی كشور گفت: وقتی در فضای گفت وگو هم بیمه ها، هم وزارت بهداشت و هم نظام پزشكی به این نتیجه رسیدند كه یكم دی ماه زمان مناسبی برای اجرای نسخه الكترونیك نبود و وزیر بهداشت نامه ای در این زمینه نوشت كه باید تعویق آن شش ماه تمدید شود، تعجب می كنم كه چرا یكم دی ماه به عنوان مبنای اجرای آن قرار داده شد. این اقدام مستقیما فشار آوردن به مردم و جامعه پزشكی تلقی می شود.

نیاز به پشتیبانی 24 ساعته نسخه الكترونیك در 7 روز هفته سالاری گفت: ما یقینا برای انجام نسخه الكترونیك نیاز به یك پشتیبانی 24 ساعته در هفت روز هفته بدون تعطیلی داریم؛ به طوری كه كارشناسانی در سازمان مستقر شوند تا اگر در جایی اختلالی در زمینه صدور نسخه الكترونیك ایجاد شد، بلافاصله آنلاین باشند و ایراد را برطرف كنند. اگر كارت پزشكی گم شد و نمی تواند وارد حساب كاربری خودش شود، بلافاصله بتوانیم در كمترین زمان كارتش را جایگزین كرده و رمز موقتی به او بدهیم تا بتواند نسخه نویسی را انجام دهد. ممكن است در كشور صدها هزار یا چند میلیون نسخه تولید شود، اگر چند مورد از آن ها نسخه حیاتی باشد كه بعدا منجر به شكایت یا قصور شوند، برای ایجاد مشكلاتی حتی در سطح ملی كفایت می كند. بنابراین كار بسیار ظریف است و باید دبیرخانه این كار در جای مستقلی مانند سازمان نظام پزشكی مستقر شود. ما آمادگی این كار را داریم، اما سازمان نظام پزشكی موسسه مردم نهاد غیر دولتی است و برعهده گرفتن این ابتكار و لجستیك عظیم ملی نیازمند هزینه هایی است كه دولت باید از آن حمایت كند. بار سنگینی است و یك سازمان به تنهایی نمی تواند آن را به دوش بكشد و نیاز به حمایت در این زمینه دارد.

3 درخواست نظام پزشكی در زمینه نسخه الكترونیك وی ادامه داد: البته معاونت پارلمانی سازمان نظام پزشكی با سازمان برنامه و بودجه صحبت كرده اند. باید توجه كرد كه این حوزه شامل چند قسمت است؛ یكی صدور كارت های هویتی الكترونیكی پزشكان كه در حال حاضر هم در حال انجام است. به طوری كه از 330 هزار عضو سازمان نظام پزشكی، تاكنون كارت های هویتی الكترونیكی برای یك سوم آنها، شامل 100 هزار نفر صادر شده است. یك بخش دیگر هم مربوط به تكمیل پرونده الكترونیك است و قسمت دیگر نظارت بر دوراپزشكی و ایجاد قوانینی در این حوزه است. باید توجه كرد كه وقتی نسخه الكترونیك تولید می شود، به این معناست كه شاید یك نفر از پشت تلفن یا از پشت یك گیرنده تصویری علائمش را به پزشك بگوید و در آنجا از طریق نسخه الكترونیك نسخه اش تولید شده و به داروخانه رود. این درحالیست كه قوانین مربوط به این موضوع هم باید در كشور مرتب شوند. هنوز قوانین خاصی برای دورا پزشكی یا تله مدیسین یا نسخه الكترونیك از راه دور ایجاد نكردیم. این موضوع هم از وظایفی است كه سازمان نظام پزشكی باید در كنار وزارت بهداشت ابعاد حقوقی و قوانینش را شناسایی كند و به كمك مجلس و سایر قوای ناظر بتوانیم در كشور آن را اجرایی كنیم. در غیر این صورت به حقوق بیمار و پزشك آسیب می رسد و از فناوری روز عقب می مانیم. بنابراین سه درخواست در این حوزه وجود دارد؛ ایجاد قوانین جدید در حوزه دوراپزشكی و نسخه نویسی الكترونیك از راه دور، ایجاد زیرساخت های لازم مانند پرونده الكترونیك سلامت و امضای الكترونیك و دیگری استقرار لجستیك نظارتی با حمایت سایر دستگاه ها در نظام پزشكی.

سالاری درباره وضعیت صدور امضای الكترونیك، گفت: حدود 330 هزار عضو جامعه پزشكی داریم كه تاكنون یك سوم آن ها كارت هایشان هوشمند شده است كه حدود 100 هزار نفر را شامل می شود. امیدواریم بتوانیم با سرعت بیشتری كارت های هوشمند را صادر كنیم و فرآیند نسخه الكترونیك را به سمت ظرافت، دقت و سرعت هرچه بالاتر بریم وهیچ گاه هم كیفیت را فدای كمیت و سرعت استقرار نكنیم. در این موارد وقتی بستر فراهم نیست، اصرار بر استقرار بدون منطق، منجر به نگرانی مردم و ایجاد مشكل می شود. باید آهسته و پیوسته در زمینه نسخه الكترونیك پیش رویم و اگر می خواهند سرعت كار بیشتر شود، باید كمك كنند، نه اینكه چیزی را تحمیل كنند. تحمیل كردن نه تنها چاره كار نیست، بلكه دردی به دردها اضافه می كند.

لزوم انكاناپذیر بودن امضای الكترونیك پزشكان خطر سوء استفاده از نام پزشكان و تولید نسخه های جعلی وی درباره امنیت امضای الكترونیك پزشكان گفت: باید از سخت افزار و نرم افزاری استفاده كرد كه امضای الكترونیك پزشك و اصالت نسخه انكارناپذیر باشد؛ به عبارتی هركسی نتواند نسخه را تولید كند و فقط یك نام كاربری و رمز عبور ساده نباشد. در حال حاضر اگر پسورد و نام كاربری پزشك در اختیار فردی قرار بگیرد، به راحتی می تواند نسخه تولید كرد و سوءاستفاده می شود. اما وقتی كارت الكترونیك در اختیار پزشك است، از طریق پیامكی كه به او داده می شود، از طریق تعهدی كه از او گرفته می شود، مشكلی ایجاد نمی شود. پشتیبانی 24 ساعته در هفت روز هفته هم برای این است كه اگر هك یا سرقتی رخ داد، بلافاصله بتوانند وضعیت را درست كنند. در این صورت حقوق بیمار و پزشك بهتر محفوظ می ماند.

سالاری گفت: امیدوارم به كمك هم و با همیاری و منطق بتوانیم به این فناوری روز مجهز شویم و نسخه الكترونیك به جای اینكه اعصاب مردم را بر هم بریزد، بتواند سرعت و دقت را در درمان افزایش دهد، از درمان القایی پیشگیری كند و منجر به ارتباط بهتر بین بخشی در حوزه درمان در بین پزشك، داروساز، بیمار و سازمان های بیمه گر و بیمه مكمل و ... شود.

انتهای پیام