قوز كمر یا هایپركیفوز یك ناهنجاری ستون فقرات است كه باعث ایجاد حالت خمیدگی رو به جلو در قسمت فوقانی پشت (نخاع قفسه سینه) می شود.
با خبرگزاری سلامت همراه باشید. با این حال گاهی اوقات، وضعیت بدن فرد می تواند باعث انحنای بیش از حد و سفتی قفسه سینه شود كه در این صورت تغییر آن دشوار است.
این عارضه می تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد، اما انحنای قفسه سینه اغلب در افراد بالای 40 سال شروع می شود و با افزایش سن ادامه می یابد.
اعتقاد بر این است كه 20درصد تا 40درصد از افراد مسن اعم از مردان و زنان به هایپركیفوز مبتلا می شوند. فیزیوتراپیست ها متخصص حركت هستند. آن ها كیفیت زندگی را از طریق مراقبت عملی، آموزش بیمار و حركات تجویز شده بهبود می بخشند.
برای ارزیابی می توانید مستقیما با فیزیوتراپیست تماس بگیرید. دراین نوشتار بر آن شدیم تا تمریناتی را در قالب ورزش قوز كمر در اختیارتان قرا دهیم.
توجه داشت باشید تمامی حركات در ورزش قوز كمر باید با متخصص درمیان گذاشته شود؛ بنابراین از انجام این تمرینات بدون تجویز فیزیوتراپیست یا پزشك خودداری كنید؛ چراكه می تواند عوارضی را در پی داشته باشد.
در ابتدا به چیستی و چرایی این عارضه خواهیم پرداخت تا بتوانید این عارضه را شناسایی كنید. با شناخت بهتر این علائم و علت قوز كمر می توانید بهترین درمان اعم از ورزش قوز كمر و افتادگی شانه را پیگیری كنید.
هایپركیفوز یا قوز كمر چیست؟ كیفوز جایی است در قسمت بالایی پشت كمر و به دلیل انحنای غیرطبیعی ستون فقرات قوز می كند. انواع مختلفی از كیفوز وجود دارد كه علل متفاوتی دارند. یك علت شایع و قابل پیشگیری، وضعیت نامناسب بدن است. هایپركیفوز یك ناهنجاری ستون فقرات به شمار می رود و زمانی رخ می دهد كه انحنای بالای كمر بیش از حد شود.
افراد مبتلا به این بیماری اغلب در صاف ایستادن مشكل دارند. بدتر شدن انحنا با خطر بیشتر مشكلات سلامتی از جمله درد كمر و گردن، مشكلات تنفسی و زمین خوردن همراه است. هایپركیفوز می تواند ناشی از شرایطی مانند پوكی استخوان، نازك شدن استخوان ها و شكستگی مهره ها باشد.
با این حال تحقیقات نشان داده است كه دو سوم افراد مبتلا به قوز كمر شكستگی ستون فقرات ندارند ورزش قوز كمر احتمال دارد به آنان كمك كند. دلایل مشكوك ایجاد این ناهنجاری ستون فقرات در صورت عدم وجود شكستگی مهره ها عبارتند از:
وضعیت بد بدن
ضعف عضلانی
بیماری دژنراتیو دیسك
انحطاط رباط
عوامل ارثی
علائم و نشانه های قوز كمر
بارزترین علامت قوز كمر كه ممكن است متوجه آن شوید، گرد شدن كمر است. ممكن است بلافاصله تغییر در وضعیت پشت خود را تشخیص ندهید؛ زیرا در بیشتر موارد تغییر در طول زمان و تدریجی است. بنابراین اغلب دوستان و خانواده قبل از شما متوجه آن می شوند.
سایر نشانه های ظریف می تواند شامل تغییر در نحوه تناسب پیراهن ها، احساس اینكه برای ایستادن یا صاف نشستن به تلاش زیادی نیاز دارید و احساس خستگی بیشتر در راه رفتن و سایر فعالیت ها باشد.
احتیاط: اگر متوجه افزایش ناگهانی انحنای كمر خود شدید، با پزشك ملاقات كنید. تغییر ناگهانی در انحنای ستون فقرات می تواند با سایر مشكلات سلامتی مرتبط باشد. بدون مشورت با پزشك، ورزش قوز كمر را آغاز نكنید.
هایپركیفوز درمان نشده می تواند باعث شود:
مشكل در انجام وظایف عادی مانند حمام كردن، بلند شدن از صندلی، خم شدن یا راه رفتن
كاهش انعطاف پذیری و قدرت عضلات تنه
تغییرات مرتبط در هم ترازی كه منجر به تغییر مركز ثقل بدن و افزایش مصرف انرژی لازم برای انجام كارهای رایج می شود
تغییرات تعادل به دلیل تغییر در مركز ثقل كه می تواند خطر سقوط و آسیب های مرتبط را افزایش دهد
درد بالای كمر
با پیشرفت شرایط، ستون فقرات شكسته می شود
اگر هایپركیفوز پیشرفته دارید، ممكن است موارد زیر را تجربه كنید:
مشكل در تنفس حتی اگر سابقه بیماری ریوی یا قلبی ندارید
كاهش فاصله بین پایین ترین دنده ها و استخوان های لگن؛ در این مورد، آزمایش های عملكرد ریوی ممكن است برای اندازه گیری اینكه آیا هایپركیفوز تنفس را محدود می كند یا خیر تجویز می شود
قوز كمر چگونه تشخیص داده می شود؟
هایپركیفوز ابتدا با معاینه بصری پشت ارزیابی می شود. منحنی ستون فقرات ممكن است با استفاده از یك خط كش انعطاف پذیر یا اشعه ایكس اندازه گیری شود.
با استفاده از اشعه ایكس، رادیولوژیست زوایای ستون فقرات را در عكس رادیولوژی اندازه گیری می كند. اگر منحنی بزرگ تر از 40 درجه باشد، قوز كمر تشخیص داده می شود.
گاهی اوقات تغییرات ستون فقرات به دلیل شكستگی های ناشی از نازك شدن استخوان ها یا وضعیتی به نام پوكی استخوان رخ می دهد.
تغییرات ستون فقرات همچنین می تواند ناشی از بیماری دیسك دژنراتیو یا آرتریت باشد. این مشكلات معمولا با افزایش سن همراه است.
سایر مشكلاتی كه با افزایش سن مرتبط نیستند نیز می توانند باعث تغییر ناگهانی وضعیت بدن شوند. با این حال مشكلاتی مانند تومور، عفونت یا تغییرات عصبی غیرمعمول هستند.
پزشك ممكن است آزمایش های تصویربرداری مانند اشعه ایكس یا ام آر آی ستون فقرات قفسه سینه را تجویز كند تا مشخص شود كه آیا شما هر یك از این شرایط كمتر رایج را دارید یا خیر.
اگر به هایپركیفوز پیشرفته مبتلا هستید، امكان دارد دچار مشكل در تنفس شوید، حتی اگر سابقه بیماری ریوی یا قلبی نداشته باشید.
همچنین ممكن است متوجه شوید كه فاصله بین پایین ترین دنده ها و استخوان های لگن كاهش یافته است.
در این مورد، آزمایش های عملكرد ریوی برای اندازه گیری اینكه آیا هایپركیفوز تنفس شما را محدود می كند یا خیر، تجویز می شود.
در نهایت پس از تشخیص به همراه درمان های دارویی، ورزش برای قوز كمر در راستای بهبود عملكرد روزانه نیز تجویز می شود. در ادامه این تمرینات را مرور خواهیم كرد:
ورزش قوز كمر
قبل از در نظر گرفتن سایر روش های درمانی مانند داروها یا جراحی و حتی ورزش درمانی، ابتدا باید فیزیوتراپی را امتحان كرد.
لطفا توجه داشته باشید، هنگام انجام فعالیت ها و ورزش های روزانه باید از خم شدن ستون فقرات (خم شدن به جلو) خودداری كنید، زیرا ممكن است باعث شكستگی استخوان شود.
سعی كنید ستون فقرات خود را تا حد امكان در وضعیت خنثی نگه دارید.
چند ورزش قوز كمر كه می تواند موثر باشد عبارتند از:
1.نورد فوم ستون فقرات سینه ای
به پشت دراز بكشید، دست هایتان را پشت سرتان بگذارید و یك رول از جنس فوم زیر قسمت بالایی پشت تان قرار دهید
شروع كنید به آرامی به بالا و پایین حركت كنید و رول حركت نورد را انجام دهد، از وسط كمر خود شروع كنید و به سمت بالای شانه ها حركت كنید
15 تا 20 ثانیه در مناطقی كه احساس سفت شدن دارید، مكث كنید
نورد رول را روی هر قسمتی كه سفت است تكرار كنید
2.كشش عضلات بالاتنه با استفاده از چارچوب در
میان چهارچوب یك در بایستید
دست ها را از آرنج خم كرده و به بالا بگیرید. به این صورت كه قسمت آرنج به بالا با زمین موازی است و ناحیه ساعد و كف دست عمود با زمین روی چهارچوب قرار می گیرد)
یك پا را به اندازه یك قدم به جلو ببرید تا جایی كه كشش را در جلوی شانه و سینه خود احساس كنید
كشش را 20 تا 30 ثانیه نگه دارید، استراحت كنید و سپس تكرار كنید
اگر این وضعیت ناراحت كننده است، می توانید بازوهای خود را زیر سطح شانه قرار دهید و كشش را تكرار كنید
توجه داشته باشید برای دست یابی به اهداف از طریق ورزش قوز كمر باید صبور باشید و تمرینات خود را قطع نكنید.
3.سگ پرنده، ورزش قوز كمر
اطمینان حاصل كنید كه قبل از شروع هر حركتی، قسمت مركزی بدن خود را محكم كرده اید
كف دستان و زانوهای خود را روی زمین قرار دهید (چهار دست و پا)
بازوی چپ خود را بالا بیاورید و آن را به سمت جلو ببرید تا زمانی كه با نیم تنه شما هم راستا شود. در همان زمان، پای راست خود را به عقب ببرید تا زمانی كه با نیم تنه شما در یك مسیر قرار بگیرد
قبل از اینكه به موقعیت آغازین بازگردید، این وضعیت را برای 2 تا 3 ثانیه حفظ كنید
این كار را با دست راست و پای چپ خود تكرار كنید
دو طرف را برای 10 تكرار جایگزین كنید
اطمینان حاصل كنید كه سر، گردن و پشت شما یك تراز خنثی دارند تا استرس روی گردن شما به حداقل برسد. 4.حركت روی غلتك فومی
روی غلتك فومی به صورت عمودی دراز بكشید تا فوم در طول ستون فقرات بین تیغه های شانه شما قرار گیرد
برای كمك به تعادل، كف پاهای خود را روی زمین بگذارید
دستان خود را با آرنج های خمیده به سمت عقب در پشت سر دراز كنید یا بگذارید در حالت استراحت قرار بگیرند
اجازه دهید بازوهایتان سنگین شوند و پشت تان در تشك فرو رود. نفس عمیق بكشید و روی تنفس خود تمركز كنید
5.تاكس چانه
2 انگشت خود را در پایین چانه قرار دهید
به آرامی چانه خود را توسط انگشتان به داخل فشار دهید
موقعیت انتهایی را برای 3 تا 5 ثانیه نگه دارید
برای یك لحظه گردن خود را شل كنید (بگذارید گردن به سمت پایین بیاید) و سپس تكرار كنید
2 تا 3 ست 10 تكراری را در نظر بگیرید
چگونه یك فیزیوتراپیست می تواند كمك كند؟ فیزیوتراپیست می تواند به بازتوانی تغییرات وضعیتی و محدودیت های عملكردی مرتبط با قوز كمر كمك كند.
فیزیوتراپ با بررسی سابقه پزشكی گذشته و حال و همچنین داروهایی كه به طور معمول مصرف می كنید شروع می كند.
اگر تغییر ناگهانی در وضعیت بدن خود، درد شدید یا تغییر قابل توجهی در عملكرد فیزیكی گزارش دهید، به پزشك مراقبت های اولیه خود ارجاع داده می شوید.
تغییر ناگهانی در گرد شدن پشت شما ممكن است نشان دهنده یك مشكل جدی تری باشد.
فیزیوتراپیست شما یك برنامه درمانی برای رفع نیازها و اهداف خاص طراحی خواهد كرد. درمان ممكن است شامل موارد زیر باشد:
تمرینات هم ترازی، كششی و تقویتی: برای كمك به كاهش انحنای ستون فقرات، كاهش درد و جلوگیری از پیشرفت بیماری رعایت برنامه تجویز شده در كلینیك و همچنین در خانه برای موفقیت ضروری است. اغلب تغییر نحوه نشستن، ایستادن و انجام فعالیت های روزانه تان (مانند ورزش قوز كمر) بیشترین تاثیر را در كاهش یا كند كردن پیشرفت منحنی دارد
تمرینات تعادلی و تمرین پیاده روی (راه رفتن): برای افزایش تحمل فعالیت و بهبود ایمنی با كاهش خطر سقوط لازم است
آموزش: برای بهبود فعالیت های روزمره زندگی و سهولت عملكرد بدنی فیزیوتراپیست می تواند به شما بیاموزد كه چگونه از تخت، وان حمام یا از صندلی خارج شوید و چگونه خم شوید و راه بروید
درمان دستی میوفاشیال یا بافت نرم (تكنیك های ماساژ دستی): در برخی موارد تحرك مفصل (حركات ملایم با هدایت فیزیوتراپیست) برای كمك به بهبود انعطاف پذیری ستون فقرات توصیه می شود
بریس های تخصصی یا نوار درمانی: برای كمك به كاهش زاویه منحنی
مدیریت درد: با استفاده از روش هایی مانند گرما، یخ یا تحریك الكتریكی مانند تحریك الكتریكی عصب از راه پوست (TENS). فیزیوتراپ انتخاب خواهد كرد كه چه روشی برای شما مفیدتر است و به كاهش نیاز به داروهای ضد درد كمك می كند
به یاد داشته باشید، موارد هایپركیفوز متفاوت است. فیزیوتراپ بهترین گزینه های درمانی را بر اساس شرایط خاص شما انتخاب می كند.
آیا می توان از این آسیب یا وضعیت پیشگیری كرد؟ حفظ و بهبود وضعیت بدنی و آمادگی جسمانی می تواند هایپركیفوز را كاهش دهد و از بدتر شدن آن با روند طبیعی پیری جلوگیری كند. انجام این كار با ورزش قوز كمر ممكن می شود.
محافظت از ستون فقرات در فعالیت روزانه نیز ممكن است در جلوگیری از پیشرفت یا بدتر شدن هایپركیفوز مهم باشد. فیزیوتراپیست به شما توصیه می كند:
خم شدن بیش از حد در ناحیه كمر یا چرخاندن بیش از حد تنه را كنار بگذارید
از حمل اجسام سنگین خودداری كنید
هنگام سرفه یا عطسه بدن خود را صاف نگه دارید، به جلو خم نشوید
از ورزش هایی كه شامل خم شدن زیاد به جلو هستند مانند لمس انگشتان پا، دراز و نشست یا كرانچ خودداری كنید
نحوه نشستن و برخاستن از رختخواب را تغییر دهید. با غلتیدن به پهلو هنگام بلند شدن، می توانید به كاهش پیشرفت هایپركیفوز كمك كنید
برای كمك به حفظ وضعیت بدن خود تغییراتی در محیط خود ایجاد كنید، مانند استفاده از یك بالشتك پشتی و یك صندلی حمایتی هنگام نشستن. با فیزیوتراپیست خود در مورد توصیه های خاص برای نیازهای خود صحبت كنید
برای جلوگیری از نازك شدن استخوان ها ورزش قوز كمر به خصوص ورزش تحمل وزن و دریافت كلسیم و ویتامین D كافی برای استخوان های قوی مهم هستند. برای برخی افراد داروهای دیگری برای سلامت استخوان تجویز می شود. با پزشك و فیزیوتراپیست خود صحبت كنید تا راه حل هایی برای نیازهای خاص خود بیابید.
منبع:سیو طب