در كنگره ملی « رصد اجتماعی پاندمی كووید 19 »، مطرح شد؛ دكتر باقری لنكرانی: كرونا، فاصله طبقاتی را بیشتر كرد و جبران آن نیز به كندی اتفاق می افتد
دكتر كامران باقری لنكرانی استاد تمام دانشگاه علوم پزشكی شیراز ، با ارائه مقاله خود تحت عنوان " نابرابری ها در پاندمی كووید 19 " به كنگره ملی « رصد اجتماعی پاندمی كووید 19 »، گفت: كرونا، فاصله طبقاتی را بیشتر كرد و جبران آن نیز به كندی اتفاق می افتد.



به گزارش خبرنگار وبدای دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، دكتر لنكرانی در سخنرانی خود، به پیام هشداردهنده دبیركل سازمان ملل متحد در روز جهانی سلامت سال 2021 میلادی اشاره كرد و گفت كه " بحران كووید 19 نشان داد كه چقدر جوامع ما نابرابر هستند، و این نابرابری ها هم میان كشورها و هم درون كشورها دیده می شود و كسانی كه بیشترین آسیب را از كووید دیده اند، گروه های آسیب پذیر جوامع هستند و كسانی كه دچار فقر و شرایط كار نامناسب و یا ایزوله اجتماعی شده اند ".

بگفته وی، در پیام دبیركل همچنین آمده بود كه این نابرابر ها، و بی عدالتی ها، غیراخلاقی است و برای همه كشورهای غنی و فقیر، خطرناك است و اگر قرار باشد كه از تبعات كووید رهایی پیدا كنیم ، باید به این نابرابری ها توجه ویژه داشته باشیم .

وی گفت: یكی از مهمترین نابرابری ها در جهان، دسترسی به واكسن كووید 19 است، می بینیم كه كشورهای مختلف آمارهای گوناگون دارند، كشورهای آفریقایی دسترسی بسیار پائینی به واكسن دارند، و این درحالی است كه در سراسر جهان، بیش از 9 میلیارد و 360 میلیون دز واكسن استفاده شده، یعنی به ازای هر صد نفر، 122 واكسن تزریق شده ولی توزیع آن نابرابر است.

این عضو هیات علمی دانشگاه كه سابقه مسئولیت وزارت بهداشت را در كارنامه فعالیت خود دارد، افزود: در جوامع غنی هم ، توزیع واكسن یكسان نبوده ، بطوری كه در برخی كشورها، مردم براساس دعوتنامه اینترنتی، واكسن دریافت می كنند و اگر اینترنت نداشته و یا ناتوان بوده و امكان مراجعه نداشته باشند، دسترسی به واكسن نیز ندارند.

دكتر باقری لنكرانی ادامه داد: تا قبل از دوران كرونا، افراد غنی از سلامت بهتری برخوردار بودند، اما نرخ مرگ و میر و سالهای از دست رفته عمر در كشورهایی كه از درآمد بالایی برخوردار هستند، به دلیل كووید 19 بالاتر شده است. و این موضوع، به داخل همان كشورها و نابرابری های آن كشورها بر می گردد.

وی براساس مطالعات انجام شده، گفت: كشورهایی كه نابرابری ها در ثروت و درآمد در آنها بیشتر بوده، نرخ مرگ و میر هم بیشتر بوده است، مثلا در مقایسه كشورهای امریكا و كانادا، مشاهده شده است كه در كانادا نرخ مرگ و میر كمتر از آمریكا بوده و 37 درصد از تعداد مبتلایان در امریكا و 28 درصد از نرخ مرگ و میر در آمریكا، می تواند با عوامل ایجاد بی عدالتی و توزیع نابرابر ثروت رابطه داشته باشد. در واقع ، نشان می دهد كه بی عدالتی و اختلاف طبقاتی می تواند ارتباط تنگاتنگی با نرخ مرگ و میر و نرخ ابتلا به كووید 19 داشته باشد.

وی افزود: جهان در حال دوره بهبودی اقتصادی بعد از كووید 19 است و همه كشورها در 2020 میلادی، كاهش درآمد را تجربه كردند و حتی در كشورهای ثروتمند نسبت به كشورهای با درآمد كم و متوسط، بیشتر بوده است. اما نرخ بهبودی و روند بهبودی اقتصادی در كشورهای ثروتمند خیلی سریعتر است و در كشورهای با درآمد كم و متوسط، این روند با تاخیر در حال اجراست و پیش بینی آن هم ، سرعت كم بهبودی اقتصادی در این كشورهاست.

وی توضیح داد: در واقع، كاهش درآمد برای همه كشورهای دنیا در سال 2020 میلادی رخ داده بود، ولی در سال 2021، جبران آن برای كشورهای غنی بیشتر بوده است. در بین كشورها هم از سال 1988 میلادی به بعد ما نوعی كاهش فاصله كشورها بلحاظ درآمدی را داشتیم و این كاهش بخصوص در بازه زمانی سال های 2008 تا 2013 میلادی، این فاصله ها كمتر شد، اما در دوران كرونا شاهد افزایش این فاصله درآمدی بین كشورها بودیم و در واقع، كشورهای فقیر در مقابل كشورهای غنی، فقیرتر شدند و هر چند كه نرخ كاهشی آن كمتر بود، اما فاصله را افزایش داد.

دكتر لنكرانی افزود: اوضاع در داخل كشورها هم، متاسفانه حاكی از نابرابری و بی عدالتی است، مثلا در گزارش منتشر شده از آمریكا، نشان داد كه مرگ و میر كرونا در نژاد سیاه و مناطق با سطح درآمد پائین تر، بیشتر بوده و این گروه ها صدمات بیشتری از كرونا را تجربه كردند.

وی اظهار داشت: در سطح فردی هم این نابرابری ها مشاهده می شود، كسانی كه در گروه های اقتصادی پائین تری هستند، مجبورند كه حتی اگر بیمار شدند، كار كنند و فرصت استراحت ندارند و كارگران روزمزد و ترس اخراج از محل كار و شرایط كاری آنان، امكان ابتلا را بیشتر می كند، ضمن آنكه امكان كار در خانه برای كارگران و كاركنان ساده و بدون مهارت، كمتر است . همینطور، سطح كم سواد سبب خواهد شد كه این گروه ها بیشتر تحت تاثیر شایعات و خرافات قرار بگیرند و در واقع، " واكسن هراسی" در دو گروه " افرادی كه سطح پائین سواد سلامت دارند " و " افرادی كه در طبقات متوسط و سطح بالاتری از سواد سلامت را دارا می باشند "، بیشتر مشاهده می شود.

دكتر لنكرانی در پاسخ به این سئوال كه چه كسانی در كووید 19 فقیرتر شدند؟ گفت: یك مطالعه از كشورهای مختلف، نشان می دهد، افرادی كه هیچ تحصیلاتی نداشتند، بیشتر تحت تاثیر كرونا قرار گرفته و دچار فقر شدند و بخصوص در مناطق شهری، كارگران روزمزد، خویش فرما و شاغلان بخش كشاورزی كه نگرانی از كاهش درآمد داشتند، بیشتر از كرونا متاثر شدند. در واقع، كرونا فاصله طبقاتی را بیشتر كرده و جبران آن نیز كمتر اتفاق افتاده است.

وی افزود: یكی از اتفاقات در كرونا، كار در خانه و دوركاری بود كه باعث منفعت دهك های با درآمد بالا، بیشتر از دهك های پائین تر شد و این افراد، معمولا از میان كاركنان با سواد و با مهارت بیشتر بودند و این موضوع نیز یكی از عواملی است كه شكلی از نابرابری را ایجاد كرد.

وی گفت: كرونا كلا بازار كار را تحت تاثیر قرار داد و گزارش های منتشر شده از كشور استرالیا نشان می دهد كه با وجود اینكه نرخ بیكاری در این كشور، حدود شش درصد است، ولی در دوران كرونا نرخ بیكاری این كشور تا 43 درصد افزایش یافت. طبقات فقیر بیشتر تحت تاثیر بودند و عدم حمایت مالی از این طبقات، تقریبا نظیر افراد بیكار، آنان را دچار مخاطرات مالی كرد.

وی افزود: یكی دیگر از نابرابری ها، افزایش نابرابری در آموزش بود كه براساس گزارشی از كشور آلمان، كلا در دوره كرونا فعالیت های آموزشی در همه دانشگاه ها و مراكز آموزشی كاهش یافت. اما آنچه كه مهم است، دانش آموزانی كه قبلا شاگردان موفقی هم نبودند و كاركردهای پایین داشتند، كرونا باعث تشدید مشكل آنان شد و این گروه بیشتر اوقات خود را به فعالیت های مضر مانند بازی های كامپیوتری و تماشای تلویزیون صرف كردند.

بگفته وی، كرونا، نابرابری در دو گروه را در دسترسی آموزشی دامن زده است و در كشور ما نیز عدم دسترسی به امكانات ، هزینه بالای آموزش مجازی و یا كاهش درآمد خانواده كه سبب اشتغال دانش آموزان در بازار كار و ترك تحصیل آنان شد، قابل مشاهده می باشد.

وی گفت: به دلیل تفاوت های طبقاتی و موقعیت های اجتماعی، تفاوت در مواجهه با خطر ابتلا به كرونا و نتایج آن داشتیم و ما با یك بحران نابرابری روبه رو شدیم كه اگر خوب نشناسیم، نمی توانیم با آن مقابله كنیم.

دكتر لنكرانی افزود: یكی از مسایل مهم در این شرایط، این است كه نمی توان مداخله یكسان برای همه داشته باشیم و اگر حمایت مالی و یا مداخله برای گروهی داشته باشیم، گویا به نابرابری ها دامن زده ایم ولی می توانیم دسترسی به امكانات را افزایش و آسان كنیم.

وی همچنین با اشاره به شرایط مختلف در مداخلات قابل پیش بینی، تاكید كرد: با حمایت یكسان از همه و پرداخت یكسان یارانه برای همه، باعث افزایش شكاف طبقاتی خواهیم شد ولی می توانیم با حفظ كرامت انسانی ، برای گروه های نیازمند، حمایت بیشتری داشته باشیم.

وی در پایان سخنانش، ابراز امیدواری كرد كه این كنگره بتواند راهكارهای لازم را به سیاستگذاران و برنامه ریزان نشان بدهد.

گفتنی است، اولین كنگره ملی « رصد اجتماعی كووید 19 »، روز یكشنبه به همت رصدخانه اجتماعی كووید 19، در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، با شش پنل علمی تحت عناوین « چالش های سیاست كنترل پاندمی كووید 19، پیامدهای پاندمی كووید 19 در جمعیت آسیب پذیر، نابرابری ها در پاندمی كووید 19 و چالش ها و موانع پذیرش واكسیناسیون، چالش های سلامت روانی اجتماعی در پاندمی كووید 19 و چالش های سلامت اجتماعی در پاندمی كووید 19 » طی دو روز توسط متخصصان و محققان از دانشگاه های علوم پزشكی سراسر كشور برگزار شد.

انتهای پیام/

تهیه و تنظیم خبر: نعیمی پور