مریم قاسمی

اگر بخواهیم بگوییم چه كسانی بانی اصلی راه اندازی مؤسسه نیكوكاری رعد الغدیر بوده اند، بدون تردید نام افرادی همچون مهندس«علی سلطانزاده»، از چهره های برجسته و علمی دانشگاه شریف، و مهندس «احمد میرزاخانی»، دانش آموخته رشته برق دانشگاه علم و صنعت و كارآفرین موفق كشور، و پدر مرحوم «مریم میرزاخانی»، ریاضیدان برجسته جهان، بیش از همه خودنمایی می كند. این مؤسسه سال1363 در شهرك غرب با هدف آموزش و توانمندسازی جانبازان دوران دفاع مقدس راه اندازی شد و به مرور توانمندسازی معلولان جسمی و حركتی را در رشته های رایانه، فنی، خیاطی، نقاشی، سفالگری، پیكرتراشی و زبان انگلیسی به برنامه هایش اضافه كرد.

بیش از 37 سال از آن روزها گذشته و اكنون مؤسسه خیریه رعد الغدیر در جهان جایگاه ارزشمندی پیدا كرده است. این مؤسسه اگر در سال63 یكی یك دانه بود، حالا فقط در تهران 29 نمونه مشابه دارد و در 31 شهر كشور تشكیلات مستقل پیدا كرده و به معلولان خدمت رسانی می كند.



نشان برتر جهان تعلق می گیرد به مؤسسه رعد
مدتی قبل در رقابتی بین 50 مؤسسه نیكوكاری در كشورهای مختلف جهان كه به میزبانی فرانسه برگزار شد، 10 مؤسسه موفق به دریافت جایزه و 5 مؤسسه دیگر به عنوان مؤسسه برتر معرفی شدند كه در این بین مؤسسه نیكوكاری رعدالغدیر رتبه دوم را به دست آورد.
«علیرضا آتشك»، مدیرعامل مؤسسه نیكوكاری رعد الغدیر، می گوید: «این مراسم در پاریس و در محل رادیو ملی این كشور برگزار شد. خوشبختانه یكی از مؤسسه های برتر در این جشنواره از كشور ایران بود. مؤسسه نیكوكاری رعد الغدیر در موضوع اشتغالزایی معلولان جسمی ـ حركتی و در بخش صنایع دستی مورد توجه قرارگرفت.» به گفته آتشك، در مؤسسه رعد الغدیر بیش از هزار و 700 نفر در حوزه های فنی و حرفه ای صاحب مهارت و بیش از 600 نفر در بخش های تولیدی، كاریابی، آموزش و توانبخشی و... مشغول به كار شده اند.»

توسعه مراكز خیریه در سراسركشور
آتشك، یكی از برنامه های مهم مؤسسه را ایجاد مراكزی مشابه رعد الغدیر در سراسر ایران عنوان می كند و می گوید: «قصد داریم تا آنجا كه در توان مان هست در شهرهایی كه بیش از 100 هزار نفر جمعیت دارند، یك مركز داشته باشیم. براساس كمك هایی كه می شود و محدودیت هایی كه داریم، سعی می كنیم سالی یك یا 2 مركز جدید در كشور راه اندازی كنیم.»
وی اضافه می كند: «تاكنون31 مركز در شهرهای چهارمحال بختیاری، شیراز، اراك، اصفهان، همدان، سبزوار، بندرعباس، محلات، بوشهر، كاشان، زاهدان، الیگودرز، رشت، پیشوا، پاكدشت و... راه اندازی شده كه به معلولان ساكن در این شهرها خدمات می دهد. 2 مركز دیگر هم قرار است راه اندازی شود؛ یكی در شهرستان بروجن كه همه كارهایش انجام شده و به زودی افتتاح می شود و دیگری در نجف آباد كه اردیبهشت سال1401 تجهیز، تكمیل و به بهره برداری می رسد.»



درخواست های متعدد خیّران از نقاط مختلف كشور
علیرضا آتشك می گوید: «هدفی كه در توسعه این مركز در سراسر كشور دنبال می شود، انتقال تجربه است. یعنی یكسری آدم های خوشنام و نیكوكار در هر نقطه از كشور دور هم جمع می شوند و این مراكز را راه اندازی و آنجا را اداره می كنند. ضمن اینكه در همه این مراكز، خیریه دیگری به نام «سماوات غدیر» راه اندازی شده كه مدیران خیریه ها عضوش هستند و خط مشی ها و سیاست های مؤسسه را تدوین می كنند. این مؤسسات مستقل هستند، اما انتقال تجربه و اطلاعات و بحث های آموزشی در همه آنها یكدست و همسو است.»
درخواست های متعددی از طرف جامعه نیكوكاران نقاط مختلف كشور به دست مسئولان مؤسسه رعد الغدیر رسیده تا نمونه ای از این مراكز در شهرهای متبوع شان راه اندازی شود، اما به گفته آتشك، این كار نیاز به بازدید میدانی و تحقیق دارد. او می گوید: «ابتدا سابقه كاری خیّران با دقت بررسی می شود. مصاحبه حضوری و جلسه مشترك با آنها می گذاریم تا از اهداف و برنامه شان حرف بزنند. بعد، از محل مورد نظر بازدید و كمك می كنیم تا چنین مركزی راه اندازی شود. این خیریه ها، غیرسیاسی، غیرانتفاعی و مردم نهادند و نباید سوءسابقه داشته باشند.»


پیش بینی 4 سطح بلوغ برای زیرمجموعه ها
مدیرعامل مؤسسه رعد الغدیر در ادامه از ساز و كار این مجموعه در نقاط مختلف كشور حرف می زند و می گوید: «مراكزی كه در تهران و در نقاط مختلف كشور داریم، 4سطح بلوغ دارند. مجموعه هایی كه خدمات آموزشی و توانبخشی رایگان و مجموعه هایی كه خدمات آموزشی و توانبخشی را توامان با هم دارند. سطح بلوغ 4 مربوط به مراكزی است كه جدا از بحث ارائه خدمات آموزشی و توانبخشی رایگان، در حوزه كاریابی و اشتغالزایی توان یابان فعالیت دارند. معلولانی كه آموزش دیدند و توانمند شدند، دركاریابی مؤسسه رعد ثبت نام می كنند. در این زمان یك مربی با شركت های مختلف رایزنی می كند تا شرایط كار بچه ها در آنجا فراهم شود. متأسفانه ما در همه استان ها این سطح را نداریم. مثلاً در مركز الغدیر یافت آباد 250 نفر كار می كنند و هزار نفر هم در شركت ها و جاهای دیگر مشغول به كارند. مركز رعد الغدیر بندرعباس كه كارگاه صدف و خیاطی دارند هم مشابه مركز الغدیر یافت آباد است.»

تهران 700 هزار معلول دارد
طبق آمار سازمان ملل، حدود 15 درصد از جمعیت جوامع در حال توسعه از معلولیت رنج می برند. آتشك می گوید: «طبق آمار، كشور ما حدود 2 میلیون و 800 هزار معلول جسمی و حركتی دارد. به عبارتی، 7 تا 10 درصد از جمعیت هر استانی را معلولان تشكیل می دهند. اگر جمعیت تهران را 10 میلیون نفر در نظر بگیریم، در این جغرافیا با حدود 700 هزار معلول جسمی و حركتی مواجهیم كه به امكانات و خدمات مختلف نیاز دارند.» مدیرعامل مؤسسه رعد می گوید: «كار ما توانمندسازی حرفه ای معلولان است تا دیگر در خانه نمانند و با كسب آموزش و مهارت با عزت نفس زندگی كنند . یعنی آدم های یارانه بگیر تبدیل شوند به تولیدكننده. در همه جای دنیا بهترین درمان برای معلولان، كار است. كسی كه كار داشته باشد افسرده نمی شود و به سمت آسیب های اجتماعی نمی رود. معلولان 3 درصد سهم برای كاركردن در نهادها دارند، اما متأسفانه هرجا می روند جواب می شنوند كه كار نیست و همچنان بیكار می مانند.»


گفتاردرمانی رایگان معلولان شیرخوار تا 12 سال
مؤسسه نیكوكاری رعد الغدیر خدمات متنوعی به معلولان در همه گروه های سنی ارائه می كند. در فهرست مخاطبان این مجموعه، گروه سنی شیرخوار و نوزاد نیز وجود دارد. مدیرعامل مؤسسه نیكوكاری رعد الغدیر می گوید: «خدمات ویژه كاردرمانی و گفتاردرمانی برای معلولان شیرخوار تا 12 سال در این مؤسسه ارائه می شود. اكنون در مراكز دیگر هزینه گفتاردرمانی برای بچه ها بیش از 30 هزار تومان در هر جلسه است و در مؤسسه رعد این خدمات برای افرادی كه توان پرداخت هزینه ها را ندارند، رایگان و برای بقیه هزینه ای معادل 3 هزار تومان در هر جلسه در نظر گرفته شده است.»



دكتر «احمد میرزاخانی» بانی مؤسسه رعدالغدیر:
معلول باید گلیم خود را از آب بیرون بكشد
«مؤسسه نیكوكاری رعد الغدیر در هر ترم حدود 100تا 120معلول جسمی و حركتی را آموزش می دهد. در اینجا بیش از 2 هزار نفر، آموزش های مهارتی دیده اند و 660 نفر هم به اشتغال كامل رسیده اند.» دكتر احمد میرزاخانی، از بانیان مؤسسه نیكوكاری رعد الغدیر، ادامه می دهد: «فراهم شدن زمینه اشتغال برای معلولان به آنها حس رضایت، مفید بودن و غرور می دهد. آنها به این باور می رسند كه می توانند مانند یك فرد سالم كار كنند و استقلال داشته باشند و گلیم شان را از آب بیرون بكشند و دست شان در جیب خودشان باشد.» او درباره ارائه خدمات آموزشی به توان یابان می گوید: «كلاس های آموزش خیاطی برای اشتغال دختران توان یاب راه اندازی شده كه البته اگر پسران هم بخواهند، می توانند در این كلاس ها شركت كنند و مهارت به دست آورند. هدف مهارت آموزی برای تولید لباس كار است. اكنون مؤسسه با 70 شركت قرارداد دارد. این شركت ها در سال 2 دست لباس برای كاركنان خود نیاز دارند و توان یابان این لباس ها را تولید می كنند. همه خیاط ها بیمه هستند و بر اساس میزان تولید حقوق می گیرند.» میرزاخانی ادامه می دهد: «به جز كلاس های خیاطی، كارگاه های آموزش كامپیوتر برای تربیت منشی، كارهای تبلیغاتی و مركز پیام برای اشتغال توان یابان راه اندازی شده است. مؤسسه با اتاق بازرگانی تهران و شركت شاتل نیز قرارداد بسته تا برای تأمین نیروی انسانی مراكز پاسخگویی خود، از توان یابان آموزش دیده این مؤسسه استفاده كنند.»



«علی سلطانزاده»، یكی از بانیان مؤسسه رعد الغدیر:
معلولان را پوشش نمی دهیم، حمایت شان می كنیم
«از معلولان جسمی حركتی، به شرط اینكه معلول ذهنی نباشند، در بازه سنی بین 16 تا 35 سال، حمایت می كنیم تا توانمند شوند. كودكان دارای معلولیت، از شیرخوار تا 12 سال نیز كاردرمانی و گفتاردرمانی می شوند» «علی سلطانزاده»، از بانیان مؤسسه نیكوكاری رعد الغدیر، با بیان این مطلب می گوید: «هدف مؤسسه، آموزش و توانمندسازی معلولان است. افراد از طریق بهزیستی یا آگهی هایی كه منتشر می شود به مؤسسه مراجعه می كنند. بعد از انجام تحقیقات در صورتی كه شرایط اولیه را داشته باشند، به یكی از رشته هایی كه منجر به اشتغال می شود، هدایت می شوند و آموزش می بینند. در پایان دوره، فرد یا به خوداشتغالی می رسد یا اینكه دركارگاه های مؤسسه مشغول به كار می شود.» سلطانزاده درباره مهم ترین مشكلات توان یابان می گوید: «ما از مشكلات فرهنگی در این حوزه رنج می بریم. جامعه هنوز این افراد را باور ندارد. این بی اعتمادی تأثیر بدی بر روحیه و زندگی معلولان می گذارد، البته الان نسبت به 30 سال قبل كه تقریباً شروع كار مؤسسه بوده، نگرش عموم به معلولان رو به بهبود است. مشكل دوم اشتغال معلولان است.» سلطانزاده ادامه می دهد: «هدف اصلی ما تغییر و حذف نگاه اشتباه جامعه به توان یابان و حل مشكل اشتغال آنهاست. ما با مشاوره و راه اندازی كلاس های متنوع آموزشی مسیر رشد و پیشرفت را برای این قشر فراهم می كنیم.»