تجویز دارو باید مبتنی بر بار بیماری باشد
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت گفت: دارو یك كالای استراتژیك است و تجویز آن باید مبتنی بر بار بیماری باشد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، دكتر یونس پناهی، در نخستین سمینار تصمیم گیری مبتنی بر شواهد با عنوان «چالش های دارویی در اقتصاد سلامت و ارائه راهكارها برای آن» كه امروز پنجشنبه 26 آبان ماه در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی برگزار شد، در سخنانی با بیان اینكه دارو یك كالای استراتژیك است و در دنیا در كنار كالاهای جدی مثل اسلحه قرار میگیرد، گفت: دارو در حوزه های تولید، توزیع و تجویز در دنیا گایدلاین دارد و در كشور ما نسبت به این محصول كم لطفی می شود و با توجه به اهمیتی كه این كالا دارد، لازم است از این محصول به خوبی استفاده كنیم.

وی با اشاره به ضرورت برنامه ریزی اصولی از سوی وزارت بهداشت در حوزه دارو، گفت: با وجود اینكه سازمان غذا و دارو متولی امور دارویی است؛ ولی اگر با نگاه علمی و مبتنی بر شواهد به موضوع نگاه كنیم، می بینیم كه معاونت آموزش می تواند در تجویز منطقی و مصرف دارو نقش داشته باشد.

پناهی افزود: معاونت آموزشی می تواند كمك كند ما در حوزه تجویز دارو، شواهد معقول و منطقی داشته باشیم. همچنین در زمینه مصرف دارو، همه بیمارستانها و مراكز درمانی در اختیار معاونت درمان هستند و این معاونت هم می تواند در مصرف تجویز منطقی دارو كمك كند. ضمن اینكه بخشی از این موضوع نیز به معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت برمی گردد.

بررسی بار بیماری نشان دهنده تغییر رفتار بیماری هاست

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با بیان اینكه یكی از جدی ترین موضوعاتی كه در دنیا برای تصمیم گیری در حوزه سلامت انجام می شود، توجه به بار بیماری ها است، گفت: از سال1990 تا 2017 مقایسه ای انجام شده و بررسی ها نشان داده كه رفتار بیماری ها در این مدت به شدت تغییر كرده است. بیماری های قلبی عروقی، نورولوژی ، سرطان و ... با این مدل تغییر داشته اند. برای مثال در حال حاضر سرطان سومین علت مرگ و میر در ایران است در حالی كه در سال 1990 هشتمین علت بود. این نشان میدهد كه لازم است سازمان و غذا و دارو باید بر مبنای بار بیماری ها سیاست گذاری داشته باشد.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با بیان این كه برنامه ما در وزارت بهداشت ظرفیت سنجی هریك از معاونت های این وزارتخانه است، خاطرنشان كرد: ما در كشور بیشتر از 900 مركز تحقیقات داریم، 830 مجوز داریم 100 مركز هم در دانشگاه های علوم پزشكی منتظر گرفتن مجوز هستند. همچنین مركز تحقیقات غیر دولتی، پژوهشكده، شبكه های تحقیقاتی و غیره نیز مشغول فعالیت هستند. همچنین 13 مركز تحقیقات در حوزه دارو، 13 مركز تحقیقات گیاهان دارویی، مراكز تحقیقاتی مقاومت آنتی بیوتیكی نیز وجود دارند و این ها زیر ساخت های ما هستند و می توانند به سیاست گذاری ها كمك كنند.

فرهنگ روی بار بیماری ها اثر می گذارد

پناهی نسخه یكسان پیچیدن برای همه كشور را اقدامی نامناسب دانست و توضیح داد: اینكه یك تصمیم گیری كلی از بالا انجام شود، اقدامی از مد افتاده است. چون شرایط هر استان، فرهنگ، بار بیماری ها و غیره در استان های مختلف متفاوت است. برای مثال در برخی استان ها اشكال تزریقی دارو یا شیاف ها و ...  خیلی طرفدار ندارد. بنابراین نمی توان در پایتخت برای همه استان ها تصمیم گیری كرد.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت تاكید كرد: مردم و همه ذی نفعان و سیاست گذاران در حوزه مسائل مربوط به داروسازی درگیر شوند.

تحقیق و توسعه در همه بخش های دارو

وی افزود: ما درحوزه دارو دنبال این هستیم كه تحقیق و توسعه در همه بخش های دارو انجام شود. برای مثال زیرساخت های ما برای جمعیت 20، 30 میلیونی دیده شده، اما الان 80 میلیون هستیم. یا عمر افراد 50 سال بود، الان خوشبختانه 70، 80 سال است. همینطور با افزایش سن سرطان ها افزایش پیدا كرده. بنابراین تحقیق و توسعه در همه بخش ها باشد.

وی افزود:  در دنیا درمان ها به سمت ژن درمانی و درمان های پیشرفته رفته اند كه اثربخشی آنها بیشتر بوده است. بنابراین باید به این سمت حركت شود.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با بیان اینكه واقعیت این است كه تحقیقات و فناوری، باید دیده بان باشد، گفت: باید این حوزه و به مسئولین گرا بدهد كه از چه مسیری بروند. تحقیقات در سلامت دیده بان است و یافته ها را در اختیار سیاست گذاران قرار دهد.

مراكز تحقیقاتی باید اولویت بندی كنند و جامع نگری باشند

پناهی خاطر نشان كرد: ما به مراكز تحقیقاتی مجوز می دهیم كه به حل مشكلات و رفع نیازها كمك كنند. اینكه تحقیقات انجام شود، مقاله نوشته شود و به افزایش تعداد دانشمندان یك درصد و دو درصد و ... بیانجامد در جای خود ارزشمند است ولی مراكز تحقیقات باید به ما اطلاعات بدهند، اولویت بندی كنند و جامع نگر باشند .

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با اشاره به بحث ضایعات دارویی گفت: این حجم بزرگ دارو، در كشور مصرف می شود ولی در دنیا دارو به همین راحتی در اختیار بیمار قرار نمی گیرد. چون نگهداری و نحوه مصرف دارو و غیره اهمیت زیادی دارد.

توزیع دارو بر اساس بار بیماری

وی به اهمیت بار بیماری ها اشاره كرد و گفت: حتی توزیع دارو در كشور هم باید بر اساس بار دارو باشد. بار بیماری حتی در استان های مختلف هم بررسی شده كه توزیع بیماری ها در كدام استان كدام بیماری بیشتر است. این برای سیاستگذار هم خیلی مهم است.

از مگا پروژه های تجویز و مصرف دارو حمایت می شود

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در پایان ضمن دعوت از پژوهشگران، اعلام كرد: در صورتی كه مگا پروژه ای در حوزه تجویز و مصرف منطقی دارو ارائه شود، از آن حمایت می شود. همچنین مطالعاتی كه بتوانند منجر به كاهش بار بیماری ها شوند و طرح هایی كه جنبه های مختلف مصرف دارو را بررسی كنند نیز حمایت می شوند.

در ادامه این همایش دكتر ابوالفضل باقری فرد معاون آموزش وزارت بهداشت در خصوص نقش آموزش در مصرف منطقی داروها، دكتر سیدحیدر محمدی معاون غذا و دارو وزارت بهداشت در خصوص برنامه های سازمان غذا و دارو در مصرف منطقی دارو و دكتر بخشنده نماینده معاون درمان وزارتخانه  در خصوص نقش گایدلاین ها در مصرف منطقی دارو به ارائه سخنرانی پرداختند.

نخستین سمینار تصمیم گیری مبتنی بر شواهد علمی با عنوان چالش های دارویی در اقتصاد سلامت و ارائه راهكارها برای آن پنج شنبه 26 آبان ماه در محل دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی برگزار شد.