نشست هم انديشي '' رصدخانه اجتماعي كوويد 19 با دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور '' روز سه شنبه، با حضور دكتر عابديني دبير كميته علمي ستاد ملي كرونا كشور، دكتر مرادي نماينده مركز تحقيقات عوامل اجتماعي موثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشكي كردستان، روساي برخي دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور يا نمايندگان آنان، اعضاي هيات علمي دانشگاه علوم توانبخشي و سلامت اجتماعي و مسئولان رصدخانه اجتماعي كوويد 19 بصورت مجازي برگزار شد.

به گزارش خبرنگار وبداي دانشگاه، در اين نشست علاوه بر ارائه مباحثي تحت عنوان « معرفي رصدخانه اجتماعي كوويد و رسالت آن، تبيين ضرورت جايگاه رصدخانه اجتماعي در نظام سلامت، ضرورت توجه به سرمايه اجتماعي در همه گيري كوويد 19، حوزه هاي اجتماعي مرتبط با كوويد 19، معرفي زمينه هاي همكاري با دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور » توسط اعضاي هيات علمي و مسئولان رصدخانه اجتماعي كوويد 19 ، رونمايي از وب سايت اختصاصي رصدخانه اجتماعي كوويد 19 نيز انجام شد كه از طريق وب سايت دانشگاه علوم توانبخشي و سلامت اجتماعي نيز قابل دسترسي است.

دكتر ستاره آمنه فروزان عضو هيات علمي دانشگاه و رئيس دبيرخانه رصدخانه اجتماعي كوويد 19 طي سخناني در اين وبينار، با معرفي كوتاهي از رصدخانه، توجه به سلامت اجتماعي جامعه در همه گيري كوويد 19 را تكليف اصلي رصدخانه ذكر كرد.

وي گفت كه بعد از شيوع همه گيري كوويد 19، براساس گزارش سازمان جهاني بهداشت، برنامه ملي پاسخ دهي به پيامدهاي همه گيري كوويد 19 در جمهوري اسلامي ايران به تصويب رسيد و طبق آن ، اجراي اين برنامه با سه خط تلفن، و توان حرفه اي و تخصصي 450 مشاور آموزش ديده جهت پاسخگويي به مسايل اجتماعي و رواني همه گيري كوويد 19 آغاز شد.

وي، براي داشتن تصويري درست از همه گيري كوويد 19 و تاثيرات آن، به گزارش پژوهشكده آمار ، از تاثيرات اجتماعي و اقتصادي، جمعيتي و سلامت روان بيماري كوويد 19 كه در آذرماه 1399 منتشر شد، اشاره كرد.

دكتر فروزان گفت: براساس اين گزارش، 15 درصد شاغلان به دليل همه گيري كوويد، شغل خود را از دست دادند كه زنان شاغل و گروه هاي خود اشتغالي حجم بيشتري از اين آمار را تشكيل مي دهند.

وي افزود: 30 درصد افراد با همه گيري كرونا، منبع درآمد خود را از دست دادند و كاهش درآمد نسبت به قبل از همه گيري داشتند. و براساس همين مطالعه، 9/2 درصد كودكان 6 تا 18 ساله كشور به دليل پاندمي كوويد، موفق به ثبت نام در مدارس براي سال تحصيلي 99 - 1400 نشدند.

بگفته وي بنقل از گزارش پژوهشكده آمار، '' استفاده نامناسب از فضاي مجازي براي آموزش كودكان '' در دوران شيوع كرونا، سبب نگراني 35 درصد والدين شده كه اين امكانات را براي فرزندان خود مناسب نمي دانند.

رئيس دبيرخانه رصدخانه اجتماعي كوويد 19 تصريح كرد: اين چند نمونه كفايت مي كند كه نشان دهد، در كنار موضوع كاهش مرگ و مير و ناتواني جسمي و رواني ناشي از پاندمي كوويد، توجه به سلامت اجتماعي و ارائه توصيف دقيق از وضعيت سلامت اجتماعي در جامعه لازم است، تا تحليل هاي بدست آمده از آن نيز بتواند به برنامه ريزان نظام سلامت كمك كند.

وي افزود: عمده تكليف رصدخانه اجتماعي كوويد 19 نيز ارائه تصوير درست و بدون سوء گيري از وضعيت اجتماعي بعد از همه گيري كرونا و مشاركت در ارائه راهكارهايي است كه به سلامت اجتماعي جامعه كمك كند.

در بخش ديگري از اين وبيناز، دكتر مهرداد فرخي دبير رصدخانه اجتماعي كوويد 19 طي سخناني تحت عنوان « حيطه هاي جلب مشاركت و همكاري با دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور و مراكز و نهادهاي مرتبط با سلامت اجتماعي »، به دو ماموريت از چهار ماموريت ابلاغ شده مقام عالي وزارت بهداشت براي رصدخانه اجتماعي كوويد 19، اشاره كرد و گفت: براساس اين دو ماموريت، مي بايست پاسخ اين سئوال ها كه پيامدهاي اجتماعي ناشي از پاندمي كوويد 19 در ايران چيست ؟ و ديگري، تعيين كننده هاي سلامت اجتماعي چه نقشي در پاندمي كوويد دارند؟ را با انجام مطالعات و بررسي در سطوح مختلف اجتماعي مشخص كنيم.

دكتر فرخي افزود: به عنوان مثال، بررسي هاي جهاني نشان مي دهد كه سطح اجتماعي پائين تر و يا به عبارتي، افراد فقيرتر از پاندمي كوويد بيشتر متاثر شده، بيشتر مبتلا مي شوند و نوع شديد آن را هم مي گيرند.

وي تصريح كرد: اين مطالعه هنوز در كشور خودمان انجام نشده و رصدخانه اجتماعي كوويد 19 با كوهورتي كه براي مطالعه پيامدهاي اجتماعي كوويد طراحي كرده و با پرسشنامه اي كه به اين منظور تهيه شده و براي همه دانشگاه هاي علوم پزشكي ارسال مي شود، مي توانيم نابرابري هاي اجتماعي و اقتصادي را هم از اين پرسشنامه ها استخراج كنيم و بعد ميزان ابتلا و ميزان مرگ و مير براساس شرايط اجتماعي و اقتصادي را مشخص كنيم تا در سياستگذاري هاي كشور از اين اطلاعات و نتايج ، استفاده شود.

دكتر فرخي با توجه به اين مقدمه، زمينه هاي همكاري با دانشگاه هاي علوم پزشكي را به دو بخش '' زمينه هاي مطالعاتي '' و '' مشاركت در فعاليت هاي ترويجي '' تقسيم كرد و افزود: در بخش مطالعاتي، با اولين فراخواني كه در ميان اعضاي هيات علمي انجام شد، 40 پروپوزال به دبيرخانه رصدخانه رسيد كه با بررسي آنها و با توجه به اولويت هايي كه در پاندمي وجود داشت، چهار پروپوزال در اولويت كار رصدخانه قرار گرفت و در عين حال كه همچنان مي توانيم پروپوزال هاي دانشگاه ها در سراسر كشور را بپذيريم .

وي اظهار داشت: يكي از مهمترين اين چهار طرح تحقيقاتي، مطالعه اي بصورت كوهورت است كه پيامدهاي اجتماعي كوويد را در جمعيت بالاي 18 سال كشور بررسي مي كند و ابزارهاي مربوط به اين مطالعه جهت دانشگاه هاي سراسر كشور ارسال شده است تا براساس شرايط اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي منطقه خود، از پرسشنامه هايي كه طراحي شده، استفاده كنند و در نهايت، اطلاعات به صورت كشوري مورد بررسي و مطالعه قرار بگيرد .

وي با بيان خلاصه اي از سه طرح ديگر كه در دست اجراي محققان رصدخانه اجتماعي كوويد است مانند بررسي ميزان پذيرش واكسن از سوي مردم، و يا بررسي پيامدهاي اجتماعي كوويد در جمعيت كودكان، افزود: همه چهار طرح مورد نظر، با همكاري دانشگاه هاي علوم پزشكي در سراسر كشور قابل اجرا ست.

وي گفت: پيش از تاسيس رصدخانه اجتماعي كوويد 19 نيز مطالعات مختلف در دانشگاه علوم توانبخشي و سلامت اجتماعي و همچنين دانشگاه هاي ديگر در خصوص ابعاد اجتماعي كوويد 19 انجام شده است كه مي توان با بازنگري بر روي آنها، نتايج آن مطالعات را نيز به روز كرده و بسياري از آن ها كه منجر به تبيين سياست ها و دستورالعمل هايي در حوزه سلامت مي شود، منتشر كرد. رصدخانه اجتماعي كوويد 19 براي دريافت اين مطالعات آمادگي دارد تا به دستورالعمل و سياست تبديل كند.

دكتر فرخي همچنين تاكيد كرد كه '' برقراري و حفظ ارتباط بين مديريت سلامت اجتماعي با مديريت بيماري كرونا در همه استان هاي كشور '' مي تواند به مديريت بيماري در سطح كشور كمك كند.

دبير رصدخانه اجتماعي كوويد 19 همچنين با انتشار اسلايدهايي، خواستار همكاري و مشاركت دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور و نهاد ها و سازمان هاي مرتبط با سلامت اجتماعي در سراسر كشور، در زمينه '' فعاليت هاي ترويجي '' شد.

دكتر فرخي، '' ارسال خلاصه طرح هاي پژوهش در حوزه سلامت اجتماعي و بيماري كوويد در قالب گزاره برگ و داراي ويژگي هاي مناسب ترجمان دانش براي انتشار در سايت و ساير رسانه هاي در اختيار رصدخانه با ذكر نام و مشخصات پژوهشگران و دانشگاه متبوع '' ، '' مشاركت فعال در برگزاري وبينارهاي رصدخانه با موضوع هاي مرتبط با سلامت اجتماعي در همه گيري كوويد 19 '' و '' ارسال پيام هاي آموزشي به دبيرخانه براي انتشار در سايت و ساير رسانه هاي در اختيار رصدخانه با ذكر نام و مشخصات تهيه كننده پيام و دانشگاه متبوع '' را از ديگر مواردي ذكر كرد كه همكاري همه مراكز علمي و اجرايي مرتبط با سلامت اجتماعي را مي طلبد.

وي همچنين پيشنهادهايي را مبني بر '' استفاده از طرح و شاخص هاي تهيه شده توسط رصدخانه در هر استان شامل يك شهر كم برخوردار و يك شهر برخوردار استان و تجميع نتايج و گزارش آن بصورت يك تصوير ملي از متغيرهاي سلامت اجتماعي در همه گيري بيماري كوويد 19 '' و '' توسعه ابزار تهيه شده توسط رصدخانه اجتماعي كوويد توسط محققان استاني، با توجه به زمينه هاي فرهنگي و اجتماعي هر منطقه '' مطرح كرد.

در ادامه، دكتر ميرطاهر موسوي عضو هيات علمي دانشگاه علوم توانبخشي و سلامت اجتماعي و از محققان برجسته حوزه رفاه و سلامت اجتماعي، طي سخناني تحت عنوان « ضرورت توجه به سرمايه اجتماعي در همه گيري كوويد 19 »، به مفهوم رسمي سرمايه اجتماعي (سرمايه شبكه بادوامي از روابط كمابيش نهادينه شده توام با شناخت و تعهدات متقابل است كه هنجارهاي مربوط به سرمايه اجتماعي را توليد مي كند) پرداخت.

وي با نمايش جدولي از ابزار يا مقياس پنج بعدي سنجش سرمايه اجتماعي در ايران ، به بررسي سرمايه اجتماعي در پنج مولفه اشاره كرد و در ادامه، مقايسه گويه هاي مشترك سنجش سرمايه اجتماعي طي سال هاي 1385، 1393 و 1397 را داشت.

دكتر موسوي با بيان نتايج سنجش در 10 گويه مشترك سرمايه اجتماعي، و جمع بندي اطلاعات، توصيه كرد كه فعلا بجاي افزايش سرمايه اجتماعي، بايد بفكر جلوگيري از زوال و تخريب سرمايه اجتماعي موجود باشيم، ضمن آنكه به تشكيل نهادهاي مدني و اعتماد و حمايت رسمي از آنها كمك كنيم .

وي همچنين '' كمك به كاهش نابرابري هاي عرضي و طولي و نابرابر هاي منطقه اي ، تلاش جدي به منظور تقليل آسيب هاي اجتماعي و تقويت احساس سلامت، موفقيت، رضايت و شادي و اميد به آينده مردم از طريق تغيير و اصلاح خاستگاه سرمايه اجتماعي در سطوح كلان، مياني و خرد '' را توصيه كرد.

اين محقق و استاد دانشگاه افزود: براي حفظ سرمايه اجتماعي در شرايط پاندمي كوويد، '' پرهيز نظام سلامت از ورود به منازعات سياسي '' ، '' تجديد نظر در روندهاي نگران كننده و ناكارآمدي هاي در سطح كلان نظام سلامت و در زمينه مبارزه با كرونا '' و '' اطلاع رساني شفاف در اين زمينه '' نيز توصيه مي شود.

در ادامه اين وبينار نيز دكتر قباد مرادي دانشيار اپيدميولوژي و نماينده مركز تحقيقات عوامل اجتماعي موثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشكي كردستان در سخناني ، پنج حيطه از عوامل اجتماعي موثر بر سلامت در همه گيري كوويد 19 را تشريح و به راهكارهاي اقتصادي و اجتماعي مربوط به آنها پرداخت.

گفتني است؛ در اين وبينار ، دكتر حميدرضا خانكه رئيس دانشگاه علوم توانبخشي و سلامت اجتماعي و رئيس رصدخانه اجتماعي كوويد 19 ، با ايراد سخنراني، به '' تبيين ضرورت جايگاه رصدخانه اجتماعي در نظام سلامت '' پرداخت كه متعاقبا اطلاع رساني مي شود.

رصدخانه اجتماعي كوويد 19 از اواخر اسفندماه سال گذشته با ابلاغ وزير بهداشت، به دكتر حميدرضا خانكه رئيس دانشگاه علوم توانبخشي و سلامت اجتماعي سپرده شد تا ابعاد اجتماعي پاندمي كوويد 19 بررسي و نتايج براي آگاهي سياسگذاران و برنامه ريزان كشور ارائه شود.

دانشگاه علوم توانبخشي و سلامت اجتماعي در مجموعه دانشگاه هاي تحت نظارت وزارت بهداشت فعاليت مي كند كه داراي 9 مركز تحقيقات و 23 دپارتمان در سه حوزه سلامت اجتماعي، سلامت رواني و توانبخشي است.

انتهاي پيام/