به گزارش ایسنا، اختلال پانیك از جمله اختلالات اضطرابی است كه علائمی همچون تپش قلب، تنگی نفس، سرگیجه، حالت تهوع، احساس خفگی و مرگ قریب الوقوع دارد. تنظیم هیجانی از جمله مولفه های روان شناختی است كه نقش مهمی در اختلال اضطراب دارد. مداخله سایكودرام، روشی همراه با ایفای نقش است كه فرد می آموزد هیجانات خود را ابراز، تعدیل و كنترل كند. محققان در پژوهشی با عنوان اثربخشی مداخله سایكودرام بر تنظیم شناختی هیجانات مثبت و منفی در افراد دارای اختلال پانیك، این موضوع را بررسی كرده اند.

در این پژوهش آمده است:« سایكودرام روشی با شكلی نمایشی در روان درمانی است كه در آن، مشكلات عاطفی یا رفتاری بیماران و درمان جویان با استفاده از فنون تئاتری، ریشه یابی و حل و رفع می شود. روش پژوهش حاضر، از نوع نیمه آزمایشی است كه با طرح پیش آزمون، پس آزمون همراه با گروه كنترل انجام شد. جامعه آماری متشكل از تمام افراد دارای اختلال پانیك مراجعه كننده به مراكز مشاوره و روان شناختی شهر یزد در سال 1398 بود.»

نویسندگان این مقاله می گویند:« با توجه به سوابق موجود در پرونده افراد مبتلا به اختلال پانیك كه در مراكز مشاوره و روانشناختی شهر یزد موجود بود و با تشخیص متخصص روانپزشك و نیز انجام مصاحبه و تایید بیماری و حملات پانیك در چند ماه اخیر، 30 نفر از جامعه آماری با توجه به امكانات تیم تحقیق و به صورت در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و كنترل قرار گرفتند.»

از جمله ملاك های ورود به تحقیق شامل داشتن اختلال پانیك به تشخیص روانپزشك، جنس مذكر بودن، محدوده سنی 25 تا 40 سال و دریافت نكرده مداخله همزمان دیگر بود.

ابزارهای این پژوهش، پرسش نامه تنظیم هیجان گرانفسكی و بسته ی آموزش سایكودرام بود. پرسشنامه ی تنظیم هیجان گرانفسكی، یك پرسشنامه ی چندبعدی است كه در آن از فرد خواسته می شود تا واكنش های خود را در مواجهه با تجارب تهدیدآمیز و رویدادهای استرس زای زندگی كه به تازگی تجربه كرده است، به وسیله ی پاسخ به پنج پرسش ارزیابی كند.

بسته ی آموزش سایكودرام متناسب با شدت نشانه ها و تنظیم هیجانات در افراد دارای اختلال پانیك، شامل ده جلسه ی 45 دقیقه ای طراحی شده است كه در آن از روش های مختلف تاتر و ابزار و وسایل درمانی استفاده می شود. در جلسه ی اول، ابتدا اعضای گروه با یكدیگر و همچنین با آزمونگر آشنا شدند و توضیحاتی درباره سایكودرام، فنون آن، قوانین و ساختار كلی فرآیند تحقیق بیان شد.

در جلسه دوم، ضمن اعتمادسازی و انجام تمرینات پرورش بیان، به افراد كمك شد در مسیر برقراری گفت وگو و طرح مسئله با یكدیگر و با مربی قرار گیرند. از جلسات سوم تا هشتم بر تمرینات تمركزی، استفاده از شیوه غیركلامی برای آگاهی از احساسات، آشنایی با زبان تن، تلاش برای بروز توانایی های ذهنی به روش خلاقانه و آگاهی نسبت به هیجانات خود و دیگران، تقویت احساساتی همچون شادی و غم و غیره، تمرینات گفتاری و رفتاری تاكید شد. در جلسات نهم و دهم بر روی ترغیب اعضا به بازگویی مشكلات خود در قالب ایفای نقش و به كارگیری فنون سایكودرام و مشاركت اعضا به عنوان یاور كمكی در فرآیند اجرا و تمرینات رفتاری تمركز شد.

یافته های این مطالعه نشان داد، آموزش سایكودرام بر راهبردهای شناختی مثبت تنظیم هیجانی افراد مبتلا به اختلال پانیك موثر است.

محققان در این مقاله می گویند:« نتایج پژوهش نشان داد مداخله روش سایكودرام به تفاوت آماری معنادار بین گروه آزمایش و كنترل منجر شده است، به طوری كه استفاده از روش سایكودرام در گروه آزمایش بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجانات مثبت و منفی افراد مبتلا به اختلال پانیك موثر بود.»

در این پژوهش آمده است:« احتمالا مهم ترین دلیل اثربخشی سایكودرام، نمایش محور بودن آن است كه با فراهم سازی امكان بازسازی موقعیت های هیجانی منفی و اضطراب آور و با تمرین های مكرر نمایشی به فرد كمك می كند برای رفع آن ها گام بردارد. نتایج این پژوهش نشان داد افراد گروه تجربی پس از آموزش، تنظیم هیجانات و كنترل هیجانی خویش را افزایش دادند و قادر به مهار و كنترل هیجانات و تمایلاتی بودند كه موجب تشدید اختلال پانیك بود. می توان دریافت كه جلسات آموزشی و درمانی سایكودرام، سازنده، مفید و كارساز بوده است و با تایید فرضیات پژوهش می توان ادعا كرد كه آموزش سایكودرام بر تنظیم هیجانات مثبت و منفی در افراد دارای اختلال پانیك موثر و مفید بوده است.»

این پژوهش توسط احمد احمدی، از گروه تكنولوژی آموزشی دانشكده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، محسن سعیدمنش، فاطمه كاظمی و فرنگیس دمهری، از گروه روان شناسی دانشكده علوم انسانی دانشگاه علم و هنر یزد، انجام شده است. مقاله ی حاصل از این مطالعه در چهارمین شماره ی دوره ی چهاردهم مجله ی دانشگاه علوم پزشكی قم به چاپ رسیده است.

انتهای پیام