جعفر شاهرخی، جامعه شناس
یكی از مشكلات شایع كه موجب آسیب پذیر شدن بدن در برابر خطرات بهداشتی می شود، تغییر سبك زندگی و نامنظم شدن روند تغذیه سالم است. معضلاتی كه ریشه در بروز بسیاری از بیماری های رایج مانند انواع سرطان ها، بیماری های غیر واگیر، دیابت، فشار خون، چاقی، كم خونی و .... به شمار می رود. آنچه عملكرد بدن را منظم می كند، مصرف درست و متعادل مواد غذایی است. طبیعتا بدن انسان بدون وجود مواد مغذی مفید و مناسب در برابر بیماری ها آسیب پذیرتر است.
بدیهی است یكی از شرایط ارتقاء سلامت عمومی جامعه، داشتن تغذیه سالم و به موازات آن فرهنگ سازی در حوزه مصرف مواد غذایی بسته به شرایط متنوع محیطی و جغرافیایی و ویژگی های مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و تاریخی هر منطقه است.
شرایط اقتصادی و میزان دسترسی به مراكز بهداشتی با سلامت جامعه رابطه مستقیم دارد. مردمی كه در شرایط نامناسب اقتصادی و در معرض تهدیدهای زیست محیطی مختلف اند، در مقایسه با كسانی كه از حیث موقعیت های درآمدی و محیط زیستی در سطوح بالاتری هستند، به لحاظ بهداشتی وضعیت آسیب پذیرتری دارند.
ناامنی غذایی، مصرف مواد مخدر، آلودگی هوا، كمبود بهداشت دهان و دندان، رشد بدنی كمتر، ضعف یادگیری، مشكلات رفتاری عمدتاً ویژه جامعه ای است كه بیش از سایرین با فقر و شرایط وخیم اقتصادی دست به گریبان است.
ضمن اینكه نمی توان نقش اقتصاد سالم را در افزایش امید به زندگی و كیفیت زندگی نادیده گرفت . محدودیت های مالی و فقر، روز به روز بر تهدیدات ناشی از ناامنی غذایی و سوء تغذیه جامعه می افزاید، به بیان دیگر این افراد با مراجعه كمتر به پزشك، به تعویق انداختن اجباری مراقبت های بهداشتی، حذف برخی مواد غذایی مورد نیاز و .... هر لحظه در معرض آسیب های جدی تر قرار می گیرند.
واضح است كه بالا رفتن مراتب سلامت هر جامعه به سه عامل چون آموزش سلامت، حفاظت از سلامت، پیشگیری از بیماری وابسته است كه بخش اعظم آن كه می تواند در شرایط سخت كنونی و معیشت دشوار اجتماعی، كمك كار مردم باشد، به میزان توجه متولیان حوزه بهداشت و سلامت جامعه بستگی دارد . چنانكه در كنار اقدامات جاری و اقداماتی كه برای مواجهه با پاندومی كرونا به انجام می رسد، برنامه ریزی مدون، هماهنگ و عملیاتی در بخش یاد شده را با جدیت هرچه تمام تر دنبال كنند .
در اكثر قریب به اتفاق جوامع، بخش های «حمل و نقل، امنیت و بهداشت» با حمایت مستقیم دولت ها و پرداخت یارانه مدیریت می شوند. هرچه توجه و حمایت دولت ها به بخش های یاد شده بیشتر باشد می تواند به كاهش آسیب های اجتماعی و رفتارهای مخاطره آمیز افراد بیانجامد و موجبات تغییر نگرش و رفتار جامعه به سمت جامعه ای سالم را فراهم نماید.
نتایج مثبت و قابل توجه تلاش در جهت تأمین كالاهای اساسی و كاهش و تثبیت قیمت اقلام به ویژه مواد غذایی مورد نیاز در سبد خانواده و ایجاد امنیت روانی ناشی از آن بر كسی پوشیده نیست.
انتظار می رود مدیران مربوطه با انسجام و وحدت و همدلی، عزم خود را بیش از گذشته در جهت برآورده كردن نیازهای ابتدایی جامعه و ارتقاء سواد بهداشتی، آموزش مهارتهای لازم و اقدامات پیشگیرانه جزم كنند و یقین داشته باشند مردم در كنار شایسته و سزاوار بودن دریافت شایسته ترین خدمات، بهترین قضاوت كنندگان و حمایت گران اند.
