به گزارش خبرنگار حوزه حقوقی - قضایی گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، موضوع همسرآزاری از دیرباز وجود داشته و طبق داستان های تاریخی از اقوام مختلف، این موضوع در گذشته هم مشكلاتی را برای زوجین به همراه داشته است. امروزه بر اساس آمار منتشر شده از سوی منابع معتبر، همسر آزاری مردان هم رشد پیدا كرده و این معضلی اجتماعی برای خانواده به حساب می آید.

یكی از عواملی كه ممكن است تاثیر بسزایی در وقوع همسرآزاری مردان به حساب آید، تغییر الگو ها و منابع قدرت است كه بر اساس آن، برخی روابط و وابستگی های اجتماعی و اقتصادی را دست خوش تحولات كرده است. برخی زن ها كه به صورت مستقیم در جامعه برای امرار معاش و گذراندن زندگی خود حضور پیدا می كنند، دچار دگرگونی های شخصیتی می شوند كه ممكن است تغییرات جسمی، روحی و روانی روی آن ها تاثیرات مثبت یا منفی بگذارد.

برخی زن ها از چنین شرایطی سوءاستفاده می كنند و برخورد خشن و تهدید كردن را حق خود می دانند. همسر آزاری مردان به معنا كه هر نوع رفتار خشونت آمیزی كه زن بر مرد خود اعمال كند را شامل می شود. یكی از اصطلاحات حقوقی كه در این قضیه استفاده می شود، مصادیق عسر و حرج است. عسر در لغت به معنی سختی و حرج به معنای مضیقه و فشار بكار می رود، در توضیح عسر وحرج می توان گفت به وجود آمدن وضعیتی كه ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشكل باشد.

مردانی كه قربانی همسر آزاری شدند

بنا بر آمار منتشرشده از سوی مركز ملی آمار ایران، مجموع موارد معاینات مدعیان خشونت جسمی توسط همسر در بهار، تابستان، پاییز و زمستان 99 حاكی از آن است كه در سال گذشته تعداد 80 هزار و 187 مورد معاینه جسمانی در این خصوص توسط پزشكی قانونی انجام شده است كه سهم زنان مدعی همسر آزاری جسمی از این معاینات 77 هزار و 96 مورد معاینه و سهم مردان مدعی همسرآزاری جسمی 2هزار و 991 مورد معاینه بوده است.

در واقع زنان مدعی همسرآزاری جسمی، 96 درصد و مردان مدعی همسرآزاری جسمی 4 درصد از كل معاینات مربوط به مدعیان همسرآزاری جسمانی پزشكی قانونی طی سال 99 را به خود اختصاص داده اند.

همچنین با توجه به آمار منتشرشده، درمجموع 585 هزار و 374 مورد معاینه مربوط به نزاع فیزیكی در سال گذشته در پزشكی قانونی انجام شده است كه 13.6 درصد از این معاینات به مدعیان همسرآزاری جسمی معطوف می شود.

اگرچه موارد معاینه نزاع فیزیكی در سال 99 در قیاس با سال 98 با تعداد 582 هزار و 567 مورد معاینه، روند افزایشی داشته است، اما در عین حال موارد معاینات مربوط به مدعیان همسرآزاری جسمی در سال 99 در قیاس با آمار سال 98 (تعداد 85 هزار و 357 مورد معاینه) كاهش داشته است. این روند كاهشی هم در موارد معاینه زنان مدعی همسرآزاری جسمی و هم در موارد معاینه مردان مدعی همسرآزاری جسمی دیده می شود.

سال 99، 182 مورد معاینه به معاینات مدعیان همسرآزاری روانی انجام شده كه 10 مورد از این 182 مورد معاینه برای مردان مدعی همسرآزاری روانی و 172 مورد برای زنان مدعی همسرآزاری روانی انجام شده است.در سال 98 از 152 مورد معاینه انجام شده بر روی مدعیان همسرآزاری روانی، 49 مورد معاینه سهم مردان و 103 مورد سهم زنان بود.

انوع همسر آزاری

برخورد نامتعارف زن ها با اعضای خانواده خود، دلایل بسیاری مانند بی انضباطی، بد اخلاقی، نبود خود كنترلی به علت مشكلات متعهد روحی و روانی، از روی عمد و غرض و موارد دیگر است. همسر آزاری جرم است و زن و مرد باید این نكته مهم را به خوبی درك كنند كه در صورت تخطی از چارچوب مسائل زندگی متاهلی، هر كدام می توانند اقدام به شكایت كنند و موضوع را از طریق قانون به سامان رسانند.

همسرآزاری انواع مختلفی دارد كه با شیوه های گوناگون موجب ناراحتی و آزار و اذیت همسر می شود. همسرآزاری اقتصادی به این نحو است كه محدودیت و تنگنا های مالی به وجود می آید. مورد دیگر همسر آزاری جسمی مانند صدمه زدن است. یكی از بیشترین نوع همسرآزاری، نوع كلامی آن است كه فرد به همسر خود فحاشی یا نوع دیگر آن، تحقیر كردن همسر است كه جایگاه و رتبه همسر خود را در پیش دیگران خدشه دار می كند. همسرآزاری روانی، مورد دیگری است كه ممكن است به شكل تهدید باشد و همسر خود را بترساند.

بداخلاقی و بدزبانی كه در مطالب فوق به آن اشاره شد، دو عامل بسیار زننده و بد در بین زوجین است كه ممكن است بخاطر فشار های اقتصادی كه در جامعه بر زن وارد می شود این رویداد رخ دهد و تا دشمنی بین یك دیگر پیش رود. یكی از دستورات قرآن كریم برای حل و فصل درگیری و همسرآزاری، صبر زوجین است. قرآن كریم وعده داده، كسانی كه در مقابل بداخلاقی و بدرفتاری همسر خود صبور باشند، علاوه بر حفظ و نگهداری زندگی خود، خداو. ند پاداش بزرگی را عنایت خواهد كرد.

قانون در مورد همسر آزاری چه می گوید؟

قانون هم در خصوص همسرآزاری وارد شده و قوانین مختلفی را به تصویب رسانده تا با این كار، موجبات كاهش همسرآزاری را فراهم كند. در تبصره یك ماده 14 قانون آیین دادرسی كیفری آمده است، زیان معنوی عبارت از صدمات روحی یا هتك حیثیت و اعتبار شخصی، خانوادگی یا اجتماعی است. دادگاه می تواند علاوه بر صدور حكم به جبران خسارت مالی، به رفع زیان از طرق دیگر از قبیل الزام به عذرخواهی و درج حكم در جراید و امثال آن حكم كند.

قانون مشخص و كاملی در خصوص همسرآزاری مردان تعریف نشده، اما قانون بصورت مفصل درباره دیه اعضای بدن در صورت آسیب دیدن پرداخته است. اگر رفتار مرتكب باعث آسیب و عیبی در بدن نشود، و اثری روی بدن برجای نگذارد، ضمان (عهده گرفتن مالی بر ذمه دیگری) منتفی است و در موارد عمدی، اگر طرفین به صلح نرسند، مرتكب به حبس یا شلاق تعزیری درجه هفتم محكوم خواهد شد.

یكی از مهم ترین و پُرآسیب ترین جراحات مربوط به سر و صورت است كه كلمات حقوقی آن ها شامل حارصه (خراش پوست بدون آنكه خون جاری شود) دامیه (جراحتی كه اندكی وارد گوشت شده و همراه با جریان كم یا زیاد خون باشد) متلاحمه (جراحتی كه موجب بریدگی عمیق گوشت شد) سمحاق (جراحتی كه به پوست نازك روی استخوان رسد) موضحه (جراحتی كه پوست نازك روی استخوان را كنار زند و استخوان نمایان شود) هاشمه (عملی كه باعث شكستگی شود) مُنَقَله (جنایتی كه درمان آن با جابه جایی استخوان امكانپذیر است) مامومه (عملی كه به كیسه مغز رسد) دامغه (صدمه ای كه كیسه مغز را كه كیسه مغز را پاره كند) هستند كه برای هر كدام بر اساس قانون مجازات اسلامی حد معینی برای پرداخت دیه معلوم شده است.

صدمه گوش، بینی، درون دهان، لب و زبان جزو جراحات سر و صورت حساب می شوند و میزان لطمه وارده و طول و عرض جراحت، ملاك تعیین دیه برای موارد فوق نیست و تاثیری ندارد. همچنین اگر جنایت موضحه رخ دهد و پس از درمان اثری از خود روی صورت جا گذارد، علاوه بر دیه موضحه، یك هشتادم دیه ثابت هم باید پرداخت كند، اما اگر لطمه موضحه اثری باقی نگذارد، علاوه بر دیه موضحه، یك صدم دیه كامل را باید بپردازد.

جائقه جراحتی است كه با وارد كردن وسیله به درون بدن مانند شكم، سینه، پشت و پهلو، ایجاد می شود و اگر وسیله مورد استفاده، از یك طرف وارد و از سوی دیگر خارج شود، دو جراحت جائقه حساب می شود همچنین در صورتی كه در این نوع جراحت به اعضای درونی بدن لطمه ای وارد یا اعضایی از بین رود، علاوه بر دیه جائقه، دیه یا اَرش هم محاسبه می شود.

در قانون حمایت از خانواده به موارد از جمله دادگاه خانواده، مشاوره خانواده، طلاق و ازدواج، حضانت و نگهداری اطفال و نفقه، حقوق وظیفه و مستمری، و مقررات كیفری اشاره شده است كه هدف اصلی از وضع این قانون تحكیم بیشتر خانواده است.

یكی از ماده مهم این قانون، ماده 10 قانون حمایت از خانواده است كه متذكر می شود دادگاه می تواند برای فراهم كردن فرصت صلح و سازش، جلسه دادرسی را به درخواست زوجین یا یكی از آن ها حدكثر برای دو بار به تاخیر اندازد.

بیشتر بخوانید

- راه مقابله با جرائم علیه امنیت در كشور های مختلف چگونه است؟
- دست به سلاح بردنی كه مجازات ندارد/ عاقبتی سخت در انتظار سلب كنندگان امنیت مردم
- مجازات اقدام علیه بهداشت عمومی/ برخورد قانون با عوامل آلوده كننده محیط زیست چیست؟