حمید رنجبران

كارشناس برنامه پیشگیری از خودكشی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشكی همدان

همه گیری گسترده كووید-19 مسبب بروز پیامد های ویرانگر در گستره های گوناگون زندگی شده است. پس آمد روان شناختی همه گیری در حال حاضر به گونه های متفاوت از جمله ترس و تردید، واكنش های بحرانی به استرس، آشفتگی در خواب و غذا خوردن، اضطراب، افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه، اقدام به خودكشی و خودكشی كامل دیده می شود. چه بسا با گسترش همه گیری، خودكشی به یك نگرانی كلان تبدیل شود. مسائل روان شناختی كه می تواند منجر به خودكشی شود؛ دربرگیرنده انزوای اجتماعی، اضطراب، ترس و تردید (از آلودگی / آلوده كردن دیگران/ در دسترس بودن درمان خاص یا واكسیناسیون)، كیفیت پایین خواب و عادات غذایی است. تشدید چالش های بهداشت روان در افرادی كه پیشتر با مشكلات اختلالات روان شناخته شده اند، برگشت بیماری به دلیل اختلال در پذیرش درمان، تنگنا های مراجعه به بیمارستان ها، استفاده نادرست از مواد پاك كننده و الكل ممكن است زمینه فراگیرشدن موجی از رفتارهای منجر به خودكشی شود.

حمید رنجبران- كارشناس برنامه پیشگیری از خودكشی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی همدان عوامل اجتماعی كه می تواند منجر به افكار خودكشی شود در حال حاضر شامل بحران مالی، بیكاری، عرضه محدود كالاهای اساسی، خشونت خانگی، تعطیلی مدارس (باعث رشد ضعیف كودكان/ افزایش قرار گرفتن برخی كودكان در معرض خشونت در خانه) قرار گرفتن در گروه های آسیب پذیر (افراد بی خانمان/ افراد بیكار/ كودكان/ افرادمسن)، مبتلایان به كووید-19، فرسودگی شغلی كارگزاران مراقبت های بهداشتی، بستگان افراد آسیب دیده، بستری شدن در بخش های مراقبت های ویژه كووید-19، انگ و برچسب و تبعیض ناشی از شیوع بیماری و همچنین پیامدهای منفی بهداشت روان ناشی از آن، محدودیت برای شركت در مراسم مذهبی، بازدید از اماكن مذهبی و یك پدیده اینفودمیك: اطلاعات غلط، شایعات و توطئه ها می شود.

انجمن جهانی روان پزشكی بر پایه داده های میدانی بیماری كوید 19، راهبردهای پیشگیری از خودكشی را به این گونه تدوین كرده است:

- محدود كردن دسترسی به روش های كشنده خودكشی (محدود كردن فروش اسلحه گرم، سموم دفع آفات، و داروها برای هر نفر)
- افزایش آگاهی مردم در مورد نگهداری ایمن اشیا بالقوه كشنده.
- افزایش آگاهی عمومی نسبت به پیامدهای مصرف ناهنجار الكل
- مداخله برای كاهش استفاده زیانبخش الكل، محدود كردن فروش ان
- افزایش آگاهی پیرامون بهداشت روان و خودكشی در میان جوانان از راه آموزش های مدرسه محور در هنگام بازگشایی مدارس
- اطمینان از پایبندی به رهنمودهای سازمان جهانی بهداشت برای گزارشگری مسئولانه رسانه ها و جلوگیری از مبالغه و اغراق درباره خودكشی های مرتبط با همه گیری
- پشتیبانی مالی از خدمات مراقبت های بهداشت روان، اطمینان از دسترسی به خدمات، گسترش خدمات پزشكی از راه دور و ارائه پشتیبانی بهداشت روان به كاركنان مراقبت های بهداشتی در خط مقدم
- ارزیابی و مدیریت از راه دور افراد مبتلا به اختلالات روان پزشكی و افرادی كه در معرض خطر هستند و اطمینان از تداوم مراقبت از افراد
- افزایش آگاهی درمورد اثرات منفی احتمالی همه گیری و آموزش در مورد خدمات بهداشت روان موجود

شناخت عوامل روان شناختی و اجتماعی مرتبط با مسائل بهداشت روان و خودكشی بسیار مهم است. در چنین مواقعی، تمركز بیشتر بر افرادی است كه در حال حاضر تحت درمان روان پزشكی هستند و این موجب غفلت از افراد در معرض آسیب می شود. برای نمونه، شخصی كه هرگز تحت درمان روان پزشكی قرار نگرفته ممكن است در هنگام همه گیری از تشویش و آشفتگی خواب رنج ببرد، اما به همان سان توسط اعضای خانواده یا كاركنان مراقبت های بهداشتی اولیه یا متخصصان، مشكلات وی شناسایی و یا به آنها پرداخته نشود و در ادامه منجر به بروز افكار خودكشی شود.

مطالب مرتبط

دوستی خاله خرسه سلبریتی ها با محیط زیست

شهریور 22, 1400

مصایبی كه نورمهال در برابر آن ها ایستاد

شهریور 22, 1400

نقش رسانه در ایجاد توهم دانش

شهریور 15, 1400

مداخلات انتخابی، مشخص و عمومی در این گونه موارد برای جلوگیری از خودكشی ضروری است:

- انتخابی و مشخص: شناسایی افرادی كه بی تر در معرض خطر خودكشی هستند مورد هدف قرار گیرد. این اقدامات می تواند اطمینان از ارائه كافی مراقبت های بهداشت روان با استفاده از روش های دیجیتالی و دورا-روان پزشكی، پشتیبانی از كاركنان مراقبت های بهداشتی در خط مقدم، اطمینان از منابع كافی و تجهیزات محافظت شخصی و تنظیم سیاست ها برای تخصیص سریع منابع برای افراد آسیب دیده را دربربگیرد.

- مراقبت عمومی: كل جمعیت را هدف قرار داده و روی عوامل خطر خاص تمركز می شود. برای بهبود سلامت روان و كاهش خطر خودكشی، در مورد زمینه هایی مانند استرس های مالی، خشونت خانگی، سوءمصرف مواد و الكل، مسائل ناشی از قرنطینه، تنهایی، ترس و سوگ، كنترل دسترسی به اشیائی كه ممكن است توسط افرادی كه دارای افكار خودكشی هستند، استفاده شود، تنظیم رسانه ها و اطلاعات، حمایت از افراد بیكار، اطمینان یافتن از دسترسی به مراقبت و پشتیبانی از افرادی كه از خشونت شریك زندگی رنج می برند، مدیریت اطلاعات غلط و شایعات از طریق رسانه ها، آگاه ساختن اصناف مرتبط در این مورد كه چگونه افراد آسیب پذیر می توانند برای دستیابی به وسایل آسیب رسان اقدام كنند، تشكیل و تشویق تیم های پشتیبانی جامعه و تنظیم سیاست های پیشگیری و درمان مصرف الكل و مواد. برای پیشرفت بیشتر در كارزار پیشگیری از خودكشی باید با خوش بینی به چالش های كنونی نگریسته شود. وضعیت امروزین همه گیری نشان می دهد كه همگان بیش از گذشته درباره موضوعات حوزه بهداشت روان مانند اضطراب، افسردگی و رفتارهای منجر به خودكشی آماده دریافت آگاهی و افزایش توانمندی  هستند. در همین راستا در میان گذاشتن آگاهی های روان شناختی ممكن است منجر به كاهش غیر مستقیم انگ و تبعیض شود. همچنین درك اهمیت حمایت اجتماعی به عنوان یك نیاز اساسی در زندگی رشد فزاینده یافته است.

محبوبیت روزافزون سیستم های دورا-روان پزشكی و دیجیتال می تواند بیش از گذشته به كاهش برچسب زنی و تحقیر و تخفیف اجتماعی مراجعه به متخصص بهداشت روان یاری رسان باشد. از سوی دیگر برای افراد در معرض خطر، برقراری ارتباط با ارائه دهندگان خدمات، به ابزاری مناسب و كاربر پسند تبدیل شده است. ظرفیت دورا-روان پزشكی و سامانه های دیجیتال برای مقابله با بحران بهداشت روان در میانه این همه گیری به خوبی آشكار شده است. شماره های خط راهنما پیشتر برای حمایت از كسانی كه در بحران هستند وجود داشته است، اما می توان با استفاده از بهره گیری افزونتر از فناوری كنونی، یك گام فراتر نهاد.

دولت و سیاست گذاران، نقش مهمی در جلوگیری از افكار خودكشی در بین افراد آسیب دیده از همه گیری خواهند داشت. ارائه خدمات مالی مانند وام در مواقع اضطراری، تامین سرپناه، غذا و حمایت از افرادی كه شغل خود را از دست داده اند مهم است. منابع باید بر اساس نیاز افراد تخصیص یابد. كاركنان مراقبت های بهداشتی اولیه نیز باید در زمینه ی شناسایی افرادی كه در بحران قرار دارند آموزش ببینند.

پیشگیری از خودكشی پیوسته یك چالش بوده، هست و خواهد بود. افزون بر آموزه های گذشته، درك عواقب روان شناختی در سناریوی كنونی باید به ما كمك كند تا راهبرد سختگیرانه تر پیشگیری از خودكشی را مدون سازیم.

منبع: مجله بین المللی روان پزشكی اجتماعی

خودكشی، كرونا
0