بیماری فیبرومیالژی؛ علل و درمان فیبرومیالژیا اختلالی است كه درد پراكنده در سراسر بدن را در پی دارد و خستگی ، اختلالات خواب و مشكلات خلقی از جمله عوارض شایع آن است.خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری استان ایلام در این بخش خبری به معرفی این بیماری و راههای درمان آن پرداخته است. به گزارش خبرگزاری علم و فناوری استان ایلام، یكی از بیماری هایی كه كمتر از آن یاد می شود و برای بسیاری از مردم ناشناخته است بیماری فیبرومیالژی است.

فیبرومیالژیا اختلالی است كه درد پراكنده در سراسر بدن را در پی دارد و خستگی ، اختلالات خواب و مشكلات خلقی از جمله عوارض شایع آن است.خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری استان ایلام در این بخش خبری به معرفی این بیماری و راههای درمان آن پرداخته است.



بیماری فیبرومیالژی:

بیماری فیبرومیالژی (Fibromyalgia) یك مشكل بهداشتی عصبی رایج است كه باعث ایجاد درد و حساسیت گسترده می شود. اغلب اوقات، افراد مبتلا به این بیماری مزمن (طولانی مدت)، احساس خستگی می كنند و مشكلات خواب دارند. فیبرومیالژی بیشتر در خانم ها دیده می شود، اگرچه ممكن است در آقایان نیز رخ دهد.

این بیماری اغلب در سن میان سالی شروع می شود،اما ممكن است در سال های جوانی و در سنین پیری نیز بروز كند. افرادی كه به بیماری روماتیسمی مبتلا هستند، بیشتر در معرض خطر فیبرومیالژی قرار دارند. (moradkhan.com)



علایم فیبرومیالژی

فیبرومیالژی باعث ایجاد درد در نواحی مختلف بدن می شود. بعضی از این نواحی در واقع همان نواحی حساس هستند كه در گذشته به آنها نقاط شروع درد یا نقاط حساس گفته می شد. با این وجود، بعضی از این نواحی دیگر به عنوان نواحی درد شناخته نمی شوند.

دردی كه در این نواحی احساس می شود معمولاً مزمن و مداوم می باشد. بر اساس معیارهای بازبینی شده تشخیص فیبرومیالژی در سال 2016، در صورتی كه شما در 4 ناحیه از 5 ناحیه درد مربوط به سیستم عضلانی - استخوانی خود دچار احساس درد شوید، ممكن است پزشك معالج تشخیص دهد كه شما مبتلا به فیبرومیالژی هستید.

این دستورالعمل تشخیصی با عنوان درد چند جایگاهی شناخته شده و با معیارهای تعریف شده برای تشخیص فیبرومیالژی در سال 1990، تحت عنوان درد مزمن سرتاسری، تفاوت دارد.

در این روش تشخیص، تمركز پزشك برروی نواحی سیستم عضلانی - استخوانی كه دچار درد شده اند، به همراه ارزیابی شدت درد در این نواحی می باشد. این دقیقاً برخلاف روندی است كه روش تشخیصی پیشین، با تمركز بر طول مدت احساس درد برای تشخیص فیبرومیالژی، اتخاذ كرده بود.



سایر علایم فیبرومیالژی شامل:

ضعف و خستگی مشكلات خواب خوابیدن برای مدت های طولانی بدون اینكه خستگی رفع شود. سردرد افسردگی اضطراب خشكی چشم عدم تمركز درد مزمن در قسمت های تحتانی ناحیه شكم مشكلات ادراری، مانند التهاب میان بافتی مثانه در افراد مبتلا به فیبرومیالژی، مغز و اعصاب ممكن است در برابر سیگنال های طبیعی درد، از خود واكنش بیش از حد نشان دهند. این موضوع می تواند ناشی از عدم توازن مواد شیمیایی در مغز یا نواقص ریشه پشتی گنگلیونی باشد كه مركز احساس درد را در مغز تحت تاثیر قرار می دهد. فیبرومیالژی حتی می تواند عواطف و سطح انرژی بدن شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد.( darmankade.com)

علت بیماری فیبرومیالژی دلایل فیبرومیالژی مشخص نیست! ولی ممكن است در افراد مختلف متفاوت باشد. این عارضه ممكن است در خانواده ها ایجاد شود. به احتمال زیاد ژن های خاصی وجود دارند كه می توانند افرادی مستعد ابتلا به فیبرومیالژی و سایر مشكلات سلامتی كه می توانند با آن همراه شوند را ایجاد كنند.

ژن ها به تنهایی باعث این بیماری نمی شوند. غالباً برخی عوامل محرك وجود دارند كه فیبرومیالژی را تحت تاثیر قرار می دهند. ممكن است مشكلات ستون فقرات، آرتروز، آسیب یا نوع دیگری از استرس جسمی باشند. استرس عاطفی نیز ممكن است باعث این بیماری شود.

نتیجه، تغییر در نحوه ارتباط بدن با نخاع و مغز است. سطح مواد شیمیایی مغز و پروتئین ها ممكن است تغییر كنند. اخیراً، فیبرومیالژی به عنوان اختلال تقویت درد مركزی توصیف شده، به این معنی كه حجم احساس درد در مغز بسیار زیاد شده است.

اگرچه این عارضه می تواند كیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد اما از نظر پزشكی خوش خیم محسوب می شود. هیچ گونه حمله قلبی، سكته مغزی، سرطان و تغییر شكل جسمی از این بیماری گزارش نشده است.( moradkhan.com)



تسكین درد ناشی از فیبرومیالژی

درد ناشی از فیبرومیالژی می تواند بسیار آزاردهنده بوده، و برای انجام كارهای روزانه ایجاد مزاحمت كند. شما نباید تنها به تحمل درد بپردازید، بلكه باید با پزشك خود در مورد راه هایی برای مدیریت آن مشورت كنید.

یكی از راه های تسكین درد، استفاده از داروهای مسكن مانند موارد زیر می باشد:

آسپیرین ایبوپروفن ناپروكسن سدیم این داروها علاوه بر تسكین درد، در مدیریت بهتر شرایط نیز به شما كمك می كنند. این داروها دارای خاصیت ضدالتهابی نیز می باشند. با وجود اینكه التهاب از علایم اولیه فیبرومیالژی به حساب نمی آید، ممكن است در موارد آرتریت روماتوئید یا سایر بیماری های مشابه بروز پیدا كند. استفاده از داروهای مسكن به داشتن خوابی بهتر نیز كمك می كنند.

توجه داشته باشید كه مصرف داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی بدون عوارض جانبی نبوده، و از همین رو بهتر است مصرف بلند مدت این داروها، برای تسكین دردهای مزمن، با احتیاط كافی انجام شود. بهتر است با پزشك خود برای تهیه یك برنامه دارویی ایمن مشورت كنید. داروهای ضدافسردگی و ضدتشنج، دو گروه دیگر از مواد دارویی هستند كه ممكن است توسط پزشك شما برای كاهش درد تجویز شوند. با وجود تمام این موارد، باید مد نظر داشت كه بهترین راهكارهای كاهش درد معمولاً دارویی نیستند. فعالیت هایی مانند انجام یوگا، طب سوزنی و فیزیوتراپی نیز می توانند در درمان این بیماری موثر باشند. (heaith line)

نقش برنامه غذایی در فیبرومیالژی

در راستای كاهش و بهبود علائم فیبرومیالژیا نكات تغذیه ای مختلفی مطرح شده اند كه شامل موارد زیر می باشند:

مواد غذایی پر انرژی كه از قند پایین برخوردار باشند مواد غذایی مانند بادام، لوبیا، جو، آووكادو و توفو در عین حال كه فاقد قند افزودنی می باشند، از فیبر بالایی برخوردار هستند. این مواد می توانند به افزایش انرژی روزانه شما كمك كرده و در كاهش علایم گرفتگی ناشی از فیبرومیالژی نیز موثر باشند.

پرهیز از مواد غذایی حاوی گلوتن بر اساس پژوهشی كه در سال 2014 انجام شده است، افزایش حساسیت در پی مصرف گلوتن می تواند در بروز فیبرومیالژی نقش داشته باشد. این پژوهش نشان می دهد كه حذف مواد غذایی حاوی گلوتن از برنامه غذایی می تواند در كاهش درد، حتی در بیمارانی كه مبتلا به بیماری سلیاك نمی باشند، موثر باشد. این موضوع در رابطه با برنامه های غذایی كه با هدف كاهش التهاب تنظیم شده اند نیز صدق می كند.

پرهیز از مصرف مواد قندی تخمیر شونده و پلی ال ها (FODMAP) بر اساس پژوهشی كه به تازگی انجام شده است، پیروی از یك برنامه غذایی حاوی مقادیر كم مواد FODMAP، می تواند به كاهش درد در افراد مبتلا به فیبرومیالژی كمك كند.

پرهیز از مصرف افزودنی ها و اكسایتوتوكسین ها عدم مصرف مواد افزودنی، مانند آسپارتام و مونوسدیم گلوتامات (MSG)، می تواند به شكل قابل توجهی در كاهش درد موثر باشد. همچنین با بازگشت مواد افزودنی به برنامه غذایی افرادی كه مبتلا به فیبرومیالژی می باشند، علایم درد تشدید خواهد شد.

افزایش مصرف دانه ها شواهد زیادی در مورد ارتباط مصرف دانه ها با كاهش علایم فیبرومیالژی وجود ندارد. اما دانه ها حاوی مواد معدنی و ریزمغذی هستند كه در عملكرد سلول ها نقش دارند و مصرف آن ها می تواند برای افرادی كه مبتلا به این بیماری هستند مفید باشد.

داشتن یك برنامه غذایی متعادل و وزن مناسب، در حفظ سلامتی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و می تواند در بهبود كیفیت زندگی افراد نیز موثر باشد. مطالعات نشان می دهند كاهش وزن در افرادی كه به شكل همزمان مبتلا به فیبرومیالژی و چاقی مفرط بوده اند، باعث كاهش علایم درد و بهبود كیفیت زندگی آن ها شده است.

در رابطه با شناخت آثار برنامه های غذایی بر فیبرومیالژی به پژوهش های بیشتری نیاز می باشد، اما اطمینان از مصرف مواد غذایی دارای محتوای قندی و گلوتن پایین، نقطه شروع مناسبی برای این امر خواهد بود. مشخصاً اعمال این تغییرات در برنامه غذایی، در روند درمان فیبرومیالژی ایجاد اخلال نخواهد كرد.( darmankade.com)



درمان فیبرومیالژی

در درمان فیبرومیالژی باید به بیمار اطمینان داد كه مبتلا به بیماری پیشرونده ناتوان كننده یا تهدیدكننده حیات نیست. تركیبی از گزینه های درمانی شامل درمان دارویی و فیزیوتراپی در اكثر بیماران موثر است.

درمان های فیزیوتراپی برای فیبرومیالژیا شامل موارد زیر است:

سرما درمانی گرما درمانی سطحی (هات پك، هیدروتراپی، پارافین، حمام متضاد) گرمادرمانی عمقی (US، دیاترمی) تحریكات الكتریكی (تنس، IF، دیاداینامیك، APS و یونتوفورز) درمان های دستی ( تكنیك های انرژی عضلانی MET، تكنیك های ماساژ: استروك، نیدینگ و فریكشن. آزادسازی مایوفاشیال، منیپولیشن ستون فقرات) تمرین درمانی (خصوصا تمرینات هوازی، تمرینات كششی، تمرینات قدرتی) انجام ورزش برای كم كردن علایم فیبرومیالژی ضروری است. به علت درد، خستگی و ضعفی كه بیماران مبتلا به فیبرومیالژی دارند وضعیت فیزیكی بدن آن ها در شرایط مناسبی نیست.( biptc.com)



درمان بیماری فیبرومیالژیا چگونه است؟ درمانگر شما ممكن است از تكنیك های دستی درمانی استفاده كند تا به بهبود حركت مفصلی شما كمك كند. این تكنیك ها همراه با ورزش ، كشش و حركاتی است كه شما كنترل می كنید.

درمانگر شما ممكن است برای تسكین درد و انعطاف پذیری بیشتر عضلات از فشار بر روی نواحی ای از عضله و به دنبال آن كشش یا انقباض عضلات استفاده كند. درمانگر شما همچنین ممكن است از تكنیك های دستی درمانی برای كمك به تسكین درد در عضلات و سایر بافت ها استفاده كند.

تراپیست ممكن است از طب سوزنی برای تسكین درد شما استفاده كند.

از دیگر روش های درمانی مورد استفاده تراپیست شما ماساژ است كه باعث ریلكس شدن عضله و بهتر شدن وضعیت حركت و درد می شود.

بسته به شدت درد شما ، درمانگر شما ممكن است تصمیم بگیرد از تحریك الكتریكی برای كمك به تسكین درد استفاده كند. این مدالیته ها شامل تنس كه برای كاهش درد شما به كار گرفته می شود. اولتراسوند برای افزایش جریان خون و بهبودی و لیزر برای درمان های دیگر استفاده كند.( فیبرومیالژی، انجمن روماتولوژی ایران، 1396)



حقایقی در مورد فیبرومیالژیا

فیبرومیالژی باعث بروز درد سرتاسری در تمام بدن، احساس خستگی و سایر احساسات ناخوشایند در فرد می شود. علائم این بیماری مشابه آرتریت بوده، اما این بیماری به جای هدف قرار دادن مفاصل، بافت های نرم بدن را درگیر می كند. عامل ایجاد كننده این بیماری مشخص نبوده، اما عوامل مستعد كننده ابتلا به این بیماری شامل آسیب فیزیكی، داشتن پیش زمینه ژنتیكی و ابتلا به آرتریت روماتوئید و سایر اختلالات خود ایمنی، مانند لوپوس، می باشند. این بیماری درمان قطعی ندارد اما ورزش، طب سوزنی و رفتار درمانی می تواند به كاهش علائم آن و بهبود كیفیت خواب شبانه بیماران، كمك كند.( darmankade.com) انتهای پیام / ن