تهران - ایرنا - سازمان تامین اجتماعی طبق ماده 39 قانون این سازمان باید همه كارگران شاغل را از نخستین روز اشتغال بیمه كرده و در صورت بروز وقایع ناگوار و آسیب دیدگی كارگر این جمعیت را مورد حمایت های اجتماعی و اقتصادی قرار دهد اما این حمایت ها چگونه است؟

گروه جامعه ایرنا - سازمان تامین اجتماعی به عنوان اصلی ترین سازمان بیمه گر در كشور - كه اكنون بیش از 50 درصد از جمعیت ایران را تحت مقررات حمایتی قرار داده است - در مواجهه با «حوادث ناشی از كار» و آسیب دیدگی كارگران خدماتی از قبیل پرداخت هزینه های مربوط به درمان و بازتوانی حادثه دیدگان، پرداخت غرامت دستمزد دوران بیماری، پرداخت غرامت نقص عضو، برقراری مستمری ازكارافتادگی جزئی و كلی همچنین پرداخت مستمری به بازماندگان حادثه دیدگان متوفی را در زمره تعهدهای خود دارد؛ بنابراین در صورت وقوع حادثه ناشی از كار، فرد حادثه دیده یا خانواده او از همه این تعهدات قانونی حسب مورد بهره مند خواهند شد؛ این خدمات بدون لحاظ سابقه بیمه پردازی ارائه شده و در حقیقت، هر فرد پس از آغاز بیمه پردازی می تواند از سازمان تأمین اجتماعی خدمات بیمه ای و درمانی را در چارچوب قوانین این سازمان مطالبه كند.

اگر حادثه ناشی از كار، منجر به فوت بیمه شده شود، بازماندگان وی بدون توجه به مدت زمان پرداخت حق بیمه از جانب بیمه شده، تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی قرار می گیرند و مستمری دریافت می كنند.

برای نمونه، در سال گذشته براساس اعلام دفتر فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان تأمین اجتماعی از مجموع مستمری بگیران ازكارافتاده تحت پوشش این سازمان یعنی 142 هزار و 228 نفر (تا پایان سال گذشته)، یك هزار و 703 نفر كمتر از یك ماه سابقه پرداخت حق بیمه داشته اند اما به دلیل ازكارافتادگی ناشی از حوادث كار تحت پوشش حمایت های این سازمان قرار گرفته و مستمری ماهانه دریافت می كنند.

همچنین یك هزار و 152 نفر مستمری بگیر ازكارافتاده تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی، بین یك تا سه ماه و یك هزار و 835 مستمری بگیر ازكارافتاده بین سه تا شش ماه و سه هزار و 125 مستمری بگیر ازكارافتاده نیز بین شش ماه تا یك سال سابقه حق بیمه در زمان اشتغال داشته و از حمایت های مقرر در این طرح استفاده می كنند.

كدام یك از حوادث در زمره «حوادث ناشی از كار» قرار می گیرند؟

طبق بند «8» ماده 2 قانون تامین اجتماعی، حادثه به یك واقعه پیش بینی نشده تعبیر می شود كه تحت تاثیر عامل یا عوامل خارجی و یا در اثر یك عمل یا اتفاق ناگهانی رخ داده باشد و موجب صدمه بر روح و روان یا جسم كارگر شود همچنین به موجب ماده 60 قانون تأمین اجتماعی، «حادثه ناشی از كار» وقایعی را شامل می شود كه در حین انجام وظیفه و به سبب این عمل برای بیمه شده اتفاق می افتد؛ مقصود از حین انجام وظیفه همه زمانی است كه بیمه شده در كارگاه، مؤسسات وابسته یا ساختمان ها و محوطه آن مشغول به كار بوده یا به دستور كارفرما در خارج از محوطه كارگاه عهده دار انجام ماموریتی باشد.

آیا حادثه در حین اقدام برای مساعدت به بیمه شدگان جزو حوادث ناشی از كار محسوب می شود؟

زمان مراجعه به درمانگاه، بیمارستان، معالجات درمانی و توانبخشی و اوقات رفت و برگشت بیمه شده از منزل به كارگاه جزو زمان انجام وظیفه محسوب می شود؛ مشروط بر اینكه حادثه در زمان عادی رفت و برگشت به كارگاه اتفاق افتاده باشد.زمان مراجعه به درمانگاه، بیمارستان، معالجه و توانبخشی و اوقات رفت و برگشت بیمه شده از منزل به كارگاه جزو زمان انجام وظیفه محسوب می شود؛ مشروط بر اینكه حادثه در زمان عادی رفت و برگشت به كارگاه اتفاق افتاده باشد

حادثه ای كه برای بیمه شده حین اقدام برای نجات سایر بیمه شدگان و نیز همكاری به آنان اتفاق می افتد هم جزو حادثه ناشی از كار محسوب می شود.



حادثه ای كه برای بیمه شده حین اقدام برای نجات سایر بیمه شدگان و نیز همكاری برای آنان اتفاق می افتد جزو حادثه ناشی از كار محسوب می شود

میثم حمزه رئیس اداره نظارت فنی بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی هم در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفته بود: در صورت وقوع حادثه ناشی از كار، فرد حادثه دیده یا خانواده او از همه تعهدات قانونی اعم از خدمات درمانی، معالجه شخص بیمه شده، تحویل پروتز و اروتز، غرامت دستمزد ایام بیماری، غرامت نقص عضو، ازكارافتادگی جزئی و كلی و فوت، حسب مورد بهره مند می شوند.

سازمان تامین اجتماعی با استناد به مواد 71، 73 و بند 3 ذیل تبصره 3 ماده 80 قانون تامین اجتماعی موظف است، چنانچه بیمه شده در اثر حوادث ناشی از كار یا بیماری حرفه ای از كارافتاده شود (اعم از كلی یا جزئی) یا فوت كند، بدون درنظر گرفتن مدت سابقه پرداخت حق بیمه حسب مورد مستمری مربوطه را برای او یا بازماندگان واجد شرایط برقرار كند همچنین به موجب مواد 59، 62، 63 و 74 قانون تأمین اجتماعی در صورت حوادث ناشی از كار و به شرط عدم اشتغال به كار و عدم دریافت مزد یا حقوق، با رعایت شرایط مقرر استحقاق دریافت غرامت دستمزد ایام بیماری و غرامت نقص عضو را نیز خواهند داشت.

وظایف كارفرما در مقابل حوادث ناشی از كار

بنابر اعلام حمزه، مسئولیت كارفرما به آموزش و نظارت پیش از حادثه محدود نمی شود؛ به استناد ماده 65 قانون تأمین اجتماعی در صورت وقوع حادثه ناشی از كار، كارفرما مكلف است اقدامات لازم اولیه را برای جلوگیری از تشدید وضع حادثه دیده به عمل آورده و مراتب را ظرف سه روز اداری به صورت كتبی به سازمان تامین اجتماعی اعلام كند همچنین در «تبصره یك ماده 95 قانون كار» نیز كارفرما باید همه حوادث ناشی از كار را به صورت كتبی به اطلاع اداره تعاون، كار و رفاه اجتماعی برساند.

اقدامات بازدارنده برای الزام كارفرمایان به رعایت حقوق كارگران

به گفته حمزه، به استناد ماده 66 قانون تامین اجتماعی در صورتی كه ثابت شود وقوع حادثه به طور مستقیم ناشی از عدم رعایت مقررات حفاظت فنی و نیز بروز بیماری ناشی از عدم رعایت مقررات بهداشتی و احتیاط لازم از طرف كارفرما یا نمایندگان وی بوده است، سازمان هزینه های مربوط به معالجه و غرامت ها و مستمری ها را پرداخته و طبق ماده 50 این قانون، از كارفرما مطالبه و وصول خواهد كرد؛ بنابراین، صرف نظر از چگونگی اجرای این ماده قانونی، سازمان تامین اجتماعی حمایت ها و خدمات خود را به بیمه شدگان حادثه دیده یا بازماندگان واجد شرایط او ارائه می كند.



مریم چراغی رئیس اداره امور ازكارافتادگی سازمان تأمین اجتماعی نیز در این رابطه به خبرنگار ایرنا اعلام كرده بود، در صورت وقوع حوادث ناشی از كار، كارفرما مكلف است اقدامات لازم اولیه برای جلوگیری از تشدید وضع حادثه دیده را به عمل آورده و مراتب را ظرف مدت سه روز اداری به صورت كتبی به سازمان تامین اجتماعی اطلاع دهد. طبق تبصره یك ماده 66 قانون تامین اجتماعی، كارفرمایان مقصر می توانند با پرداخت معادل 10 سال مستمری موضوع این ماده به سازمان تامین اجتماعی، رفع تكلیف كنند

چگونگی رفع تكلیف كارفرمایان مقصر

به گفته وی، در صورتی كه كارفرما بابت اقدامات اولیه متحمل هزینه شده باشد، سازمان تامین اجتماعی هزینه های مربوطه را پرداخت خواهد كرد همچنین طبق تبصره یك ماده 66 قانون تامین اجتماعی، كارفرمایان مقصر می توانند با پرداخت معادل 10 سال مستمری موضوع این ماده به سازمان تامین اجتماعی، رفع تكلیف كنند.

حوادث ناشی از كار سالانه هزاران كارگر را به دلیل ضعف مقررات فنی حفاظتی دچار سانحه و آسیب دیدگی می كند؛ جامعه را از خدمات این جمعیت مهارتی محروم و سبب تحمیل هزینه های گزافی به اقتصاد كشور به ویژه سازمان تامین اجتماعی می شود.

جمعیتی كه به گفته اغلب كارشناسان فنی به عنوان نیروی انسانی، سرمایه های ارزشمند اجتماعی كشور هستند و كارفرمایان با رعایت احتیاط های لازم و مقررات حفاظتی - بهداشتی در كارگاه ها می توانند مانع از این خسارات خبران ناپذیر به آنها شوند.