ابراهیم وثیقی اسدی قاضی حوزه كودكان و نوجوانان در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو گفت: در مجموع در حوزه اطفال، كلیه رفتارهای معارض با قانون اطفال و كودكان یا نوجوانان تا 15 سال تمام مستقیم در دادگاه اطفال و بین 15 تا 18 سال بدوا مرحله تحقیقات مقدماتی در دادسرای عمومی انقلاب ناحیه 29 تهران كه مستقر در همان مجتمع شهید فهمیده است و بعد از كیفر خواست در دادگاه اطفال مطرح می شود.

وی افزود: مستحضر هستید از نظر بزه شناسی آسیب های اطفال و نوجوانان در جرم شناسی در اولویت قرار دارد و به لحاظ وضعیت فیزیولوژیكی و رفتارهای پرخطری كه بچه ها می توانند برای خودشان یا دیگران به واسطه اقتضائات هیجانی یا نسبت به محیط و در آینده نسبت به پیشرفت شان داشته باشند و پپیشرفت كاری یا زندگی در هر صورت با این كیفیت قوانین داخلی یا اسناد بین المللی مختلف در خصوص اطفال نوجوانان به عبارتی می شود گفت فصل ویژه ای است برای اینكه رفتارهای بچه ها را با رویكرد اصلاحی بررسی كند.

این قاضی دادگاه اطفال اضافه كرد: كشور ما در خصوص حقوق اطفال و كودكان كنوانسیون حقوق كودك را پذیرفته و مصوب 1989 را به خاطر همین ما در مورد رسیدگی در حوزه اطفال سعی می كنیم كلیه مولفه ها و آیتم های داخلی و بین المللی در قواعد و مقررات مربوطه رعایت شود.

وثیقی اسدی گفت: در سال 1399 تقریبا اولویت جرایم با توجه به رویكردی كه در شعبه ام داشتم در سه چهار تا جرم می چرخد این سه چهار جرم ممكن است به صورت نسبی متغیرهایی داشته باشند یكی در یك ماه یا در یك فصل بالاتر باشد یكی پایینتر ولی این جرم ها تقریبا می شود گفت اولویت های رفتارهای معارض با قانون بچه ها هستند.

عمده جرائم كودكان بزهكار در ایران! وی تاكید كرد: ایراد ضرب و جرح عمدی، اغلب سرقت گوشی تلفن همراه و رانندگی بدون گواهینامه، بی احتیاطی در امر رانندگی منجر به سوانح رانندگی و صدمات ناشی از بی احتیاطی در امر رانندگی و می شود گفت مواد مخدر از جمله جرائمی هستند كه كودكان و نوجوانان مرتكب آن می شوند.

این قاضی اضافه كرد: آنچه در قواعد داخلی ما مهم است توجه ویژه به اطفال بوده و آن هم با مقرره هایی از جمله تشكیل پرونده شخصیت، حضور الزامی مشاور دادگاه از بین متخصصین و كارشناسان حوزه روان و حضور الزامی وكیل تسخیری در پرونده های مربوط به اطفال و نوجوانان كه حتما باید لحاظ شود.

وثیقی اسدی گفت: با توجه به نوع اقتضائات هیجانی و سنی و شرایط اقلیمی و محیطی بچه و اغلب كسانی كه ما در محیط دادگاه ملاحظه می كنیم مشاهده می شود رفتارهای بچه ها اغلب ناشی از نوع الگوی مناسب یا نامناسب والدین نشات می گیرد یا الگوی نامناسب دوستان هم سن و سال یا جاهایی كه ارتباط دارند باعث آن شود.

وی اضافه كرد: واقعیت این است كه در روش اصلاحی كه من خودم در شعبه خودم اعمال می كنم آن چیزی كه برایم مهم است در وهله اول ایجاد فضای تبادل امن با بچه است یعنی ما از لحظه ای كه در چه در جلسه اول رسیدگی چه در جلسات بعدی در مورد بچه های بزه كاری كه اختلال دارند یا شرایط نا به سامان یا ناهنجاری خاص دارند می توانیم در فضای ارتباطی مناسب و فضای تعاملی مناسب قرار بگیریم به صورتی كه با یك رفتار انسانی مناسب توجه بچه را به عنوان یك فردی كه نیاز دارد بچه حرف بشنود نه الزاما به عنوان قاضی مثل یك برادر بزرگتر بتوانیم در جایگاهی قرار بگیریم كه بچه در وهله اول برای شنیدن حرف های دادگاه یا الگوی اصلاحی ارایه شده در دادگاه توسط كارشناس یا روانشناس زمینه های مناسب ذهنی را برخوردار باشد.

این قاضی دادگاه اطفال تاكید كرد: برای رسیدن به مرحله فوق حتما لازم است كه قاضی دادگاه شخصا و با توسل و كمك از روانشناس كه به عنوان مشاور دادگاه در دادگاه حاضر است و وكیل تسخیری این فضای امن تبادلاتی را بتواند فراهم كند.

ضرورت آموزش كودكان برای جامعه پذیری صحیح! وثیقی اسدی تصریح كرد: در كنار این فضای امنی كه ایجاد می شود ما حقوق ذی نفع یا شاكی خصوصی را در نظر می گیریم و سعی می كنیم با حداقل امكان در صورت امكان با صلح و سازش اگر صلح و سازش امكانپذیر نبود به واسطه صحبت هایی كه در دادگاه صورت می گیرد بخش خسارات وارده به ذی نفع را انجام شود و به عبارتی آن بخش از كار كه مربوط به شاكی خصوصی است از پرونده جدا و متمركز روی بچه كار كنیم.

وی گفت: در مورد جرایم مالی مثل سرقت واقعیت مولفه هایی چون موضوعات اقتصادی فقر و رویكرد فرهنگی والدین در نگرش های بچه ها در این سنین چه در امرار معاش خانواده و كمك به معاش خانواده چه در تامین الزامات و موارد مورد نیاز بچه در این سن مثل خریدن لباس یا موضوعاتی كه لازم دارد عدم توجه باعث می شود بچه سرقت كند خیلی از اوقات می بینیم بچه ای به خاطر اینكه یك مسافرت برود یا لباسی بخرد اقدام به سرقت می كند البته داریم بچه هایی كه به واسطه هدایت افراد بزرگسالی كه در امر سرقت تبحر بیشتری دارند شروع می كنند و به صورت حرفه ای به این كار می پردازند كه ما در مورد این ها هم با اتخاذ تدابیر لازم چه مجازات چه تدابیری كه براساس رویكرد روان شناختی پیشنهاد داده می شود این بچه را در مسیر اصلاحی قرار بدهیم.

قاضی دادگاه اطفال در ادامه گفت: در مورد جرایم مثل ایراد ضرب و جرح عمدی، فحاشی و توهین كه اغلب بچه ها حین بازی و سرگرمی كه دارند پیش میاد یا مسائل مربوط به اقتضائات سنی شان پیش میاد تلاش می كنیم مفاهیم ناشناخته یا مفاهیم تعریف نشده در حوزه رفتار و دوستی و ارتباط موثر با هم نوع و هم جنس را برایشان تبیین كنیم این اتفاق در خیلی از اوقات منجر به این می شود كه بچه ها متوجه این بشوند كه چه طور حتی اگر مسئله ای هم در درون خودشان دارند ناراحتی دارند یا مسائلی دارند در بیرون با دوستانشان در مواجه با موضوات اختلافی به صورت صدمه به یكدیگر وارد نكنند.

وثیقی اسدی گفت: این تعاریف و مفاهیم یا موضوعی كه عرض كردم در مورد سرقت كه روند اصلاحی پیش می گیریم همه این ها را در غالب یك روش تبیین شده یا مدرج در حوزه روانشناسی كه قرارداد درمانی است ما انجام می دهیم یعنی در رای مان آخر رای مان یك قواعدی را می نویسیم كه در این قواعدكه در راستای نهادها و تاسیسات حقوقی مبتنی بر عدالت تامینی هست بچه را در بخش مراقبت تكلیف می كنیم كه مثلا در فلان حوزه ای كه قبلا كار می كرده و مناسب نبوده دیگر كار نكند ودر حوزه ای كه مناسب است كار بكند یا فلان ساعت در فلان جا حضور پیدا نكند یا فلان ساعت در منزل باشد در مورد حضورش به مراكز درمانی چه روان پزشك چه مشاوره اقدامات لازم را انجام بدهد.

وی افزود: در مورد كاركردهایی مثل ادامه تحصیل چه به صورت روزانه چه شبانه حتما درج می كنیم و پیگیری می كنیم همه این پكیج قراردادی كه بین ما و بچه و والدینش بسته می شود به واسطه یك ناظر كه مشاور دادگاه هست و خود قاضی پیگیری می شود حتی بعد صدور رای این موجب می شود بچه ها قاعده نظارت دادگاه را حتی بعد از یك سال از دادگاه از دست ندهند نهایتا این امور به صورت گزارش به دادگاه یا اجرای احكام طی آن چیزی كه در آرای ما درج می شود ارایه می كنند.

این قاضی دادگاه اطفال اضافه كرد: در مورد كیس هایی چون تصادفات رانندگی یعنی صدمات ناشی از بی احتیاطی در امر رانندگی یا رانندگی بدون گواهینامه باید به اولین مولفه اشاره كنیم هیجان و تمایلات بچه به داشتن و سوار شدن موتور یا خودروها موجب می شود كه صدماتی را به خودشان یا به دیگری وارد كنند یا صدمه وارد نكنند به صورت رانندگی بدون پروانه نزد ما حاضر شوند واقعیت این است در مورد رانندگی بدون پروانه مجازات بچه ها خیلی مجازات سنگینی نیست ولی اگر ما نتوانیم در یك روند اصلاحی با الگوهایی كه داریم یا حمایت هایی كه می كنیم یا مراقبت های خانواده یا ممانعت هایی كه می كنند بچه را از این موضوع از دسترسی به این اقلام جدا نكنیم باز این اتفاق می افتد پس برای این موضوع به اعتقاد من باید یك كاركرد بسیار حرفه ای در آموزش و والدین متعاقبا بچه ها در مدارس نسبت به اینكه اقتضای هیجانی شان در آن سن چیست، داده شود و سعی می كنیم در این مورد آموزش لازم و مهارتهای زندگی را ارایه بدهیم.

اهمیت شناخت اولیه بهینه از واقعیات ذهنی روانی و محیط زندگی كودك! وثیقی اسدی تصریح كرد: در مورد موادمخدر كه عرض كردم اغلب باز متاسفانه در این سنین كه هیجان دارند اغلب الگو می گیرند در پارك ها حضور پیدا می كنند مشاهده می كنند كسانی كه مواد مخدر مصرف می كنند به این امر سوق داده می شوند و باز در این حوزه بیشتر روی آگاهی می چرخیم سعی می كنیم با یك مسئله ای كه یك مولفه ای كه می شود اصلاحش را بازسازی بالغ عنوان كرد تعاریف و موضوعاتی كه تعریف نشده در ذهن بچه در خصوص موادی چون مواد مخدر باز تعریف كنیم صحبت كنیم و نهایتا به نتایجی برسیم كه متوجه این اتفاق و این موضوع در مورد این استفاده بشوند.

وی یادآور شد: در كل همان طور كه عرض كردم روی این عناوین و مسائل متفرقه ای هست مثل كلاهبرداری اینترنتی از سیستم های رایانه ای یا موضوعات دیگر در مورد بچه ها كم هست ولی همان طور كه عرض كردم اولین و مهمترین مولفه در خصوص بچه ها شناخت اولیه بهینه از واقعیات ذهنی روانی و محیط زندگی بچه و خانواده بچه است كه می تواند به قاضی كمك كند كه مسیر مناسب احیا و باز اجتماعی شدن بچه را ریل گذاری كند.

این قاضی دادگاه اطفال گفت: بخش بعدی ضور وكلای تسخیری است كه البته مشاورین دادگاه و به صورت افتخاری می آیند و چنان ساختار لازم برای حضور دائمی مشاوران را به صورت پرداخت دستمزد نداریم و شاید مثلا حتی جایگاه ساختمانی مناسب هم برای حضورشان نداریم اغلب زحمت می كشند و با كمترین و بیشترین زحمت كه كمترین امكاناتی كه در اختیارشان می گذاریم خیلی نیاز هست كه این حوزه دیده شود یعنی در این حوزه توضیح دادم باید بگویم حتما باید چه مولفه های علمی، چه مولفه های منابع انسانی چه مولفه های مربوط به دستمزد باید در مورد حضور مشاوران به صورت حرفه ای دیده شود كه این حوزه كه خیلی اهمیت دارد كارآمد باشد.

وی خاطرنشان كرد:در مورد وكیل تسخیری هم همین است كانون وكلای مركز هم مركز مشاوران قوه قضاییه هر دو واحد به صورت فعال نیروهای خودشان را مستقر دارند وكیل تسخیری معرفی می كنند وكلا خیلی مجدانه كار را پیگیری می كنند در این موضوع هم باید آموزش های لازم حرفه ای به خاطر آن حساسیتی كه در مورد اطفال وجود دارد صورت بگیرد.

وثیقی اسدی گفت: قطع به یقین همین طور كه از اسمش مشخص است سند تحول دستگاه قضایی در ابعاد مختلف مخصوصا آن چیزی كه من مشاهده كردم به خاطر این كه یكی از مولفه های مورد تاكیدش استفاده از فناوری نوین ارتباط و لینك شدن با واحدهای فرابخشی در خصوص انجام امور قضایی است بسیار سازنده هست اگر ما بتوانیم زیرساخت های لازم فناوری را در ارتباط با ارگان ها و سازمان هایی چون بهزیستی و جاهای مختلف یا ngo و نهادهای مردمی داشته باشیم به مراتب این ارتباط می تواند اثرگذاری بیشتری را در اجرای قواعد و مقررات اصلاحی برای ما داشته باشد.

وی تاكید كرد: در مورد موضوعات مختلفی كه در سند تحول من دیدم باز هم كاملا آن چیزی كه مربوط به محاكم دادگستری تهران هست باز مشاهده می شود دقت و اجرای این سند میتواند هم از تعداد پرونده ها كم كند هم به كیفیت موضوعی پرونده ها تاثیرگذار باشد اما باید این نكته را بهش توجه كنیم ما اغلب در قوانین و مقررات بعضی اوقات قواعدی را تصویب می كنیم كه این قواعد زیرساخت هایش فراهم نیست حتما سند تحول هم در كنار سایر اسنادی كه سند بالادستی حساب می شوند باید برای این امر بسیار خطیر كه كار قضا هست زیرساخت های اولیه اش كه بخش عمده اش منابع مالی بخش بعدی منابع تخصصی انسانی است تامین شود كه بتوانیم در اجرا آن منظور مدون تدوین كننده این سند و سیاست های كلی دستگاه قضا را برآورده كنیم.