چگونه از كسانی كه با كلامشان آزارمان می دهند دوری كنیم؟
افرادی با توجه به شرایطی كه از گذشته در زندگی تجربه كرده و گره های روانی كه بعضا ازدوران كودكی دارند؛ عبارات آزار دهنده ای را هنگام ارتباط با دیگران بیان می كنند.
پژوهشها نشان داده است كسانی كه دچار اختلالات روانی هستند برای درمان اقدام نمی كنند و در عین حال كسانی كه در معرض برخورد با این افراد هستند نیاز بیشتری به درمان دارند.
دكتر گوهریسنا انزانی، با بیان اینكه افرادی كه این خصوصیات را دارند الزاما در تمامی روابط خود اینگونه نیستند و به دیگران آزار نمی رسانند اظهار كرد: معمولا اینگونه افراد شناخت دقیقی از خود ندارند و از این رو روابط آسیب زایی را با دیگران بر قرار می كنند. به نظر می رسد در اینگونه افراد تجربه روابط ناامن با مادر در كودكی بیشتر بوده است و به شكل ناخودآگاه درگیر اختلالات عاطفی، جسمانی، هیجانی و ارتباطی شده اند، حس همدلی در ارتباطات متقابل ندارند، خشم خود را نمی توانند مدیریت كنند و به دیگران احساس طرد شدگی، دوست داشتنی نبودن و تنهایی را منتقل می كننند.
این روانشناس با اشاره به سه ستون اصلی رابطه یعنی عشق، آزادی و وفاداری كه در كنار هم منجر به رشد و خودشكوفایی می شود، ادامه داد: «سبك دلبستگی اولیه» افراد كه میراث رابطه عاطفی با والدین است در بروز چنین روابط آسیب زایی بسیار موثر است. هر فردی كه با دیگران رابطه ای برقرار می كند كوله باری از تجربیات كودكی و روابط قبلی خود دارد. اگر فردی نتواند روابط عاطفی متناسبی را از كودكی با والدین خود تجربه كند متاسفانه دچار افسردگی، ترس، اضطراب و حقارت و سرخوردگی و ... می شود. حتی ممكن است این افراد دچار اختلالات روحی، روانی و شخصیتی باشند.
به گفته انزانی، این افراد با توجه به شرایطی كه از گذشته تجربه می كنند گاهی چنان برخورد می كنند كه حتی نزدیك ترین افراد خود نظیر والدین و همسر و فرزندان را سخت می آزارد. آنها گره های زیادی را از كودكی به همراه خود می آورند. شاید حسادت دارند و فنون مذاكره و مهارت های اجتماعی را بلد نیستند و یا اینكه با ترس مواجه اند. نیت اصلی خود را از طریق عباراتی بیان می كنند كه ممكن است برای دیگران توهین آمیز و تحقیر آمیز باشد و د ر نهایت می گویند شوخی كردم. باید این افراد را بشناسیم و رفتاری متناسب با آن ها داشته باشیم.
این روانشناس در ادامه به بیان ویژگی چنین افرادی پرداخت و گفت: معمولا این افراد از دیدن خوشحالی دیگران ناراحت می شوند و تلاش می كنند مانع از رسیدن دیگران به اهدافشان شوند. كینه ای، انتقام جو و پر از خشم هستند، منجر به رنجش ترس و خشم و نگرانی در دیگران می شود. همچنین علائم خود شیفتگی و علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی دارند كه در این صورت لازم است حد و مرز مناسبی را با آنها در نظر بگیریم.
وی معتقد است كه معمولا دیگران در مواجهه با چنین افرادی علائم روانی نظیر احساس كم ارزشی، كاهش اعتماد به نفس، افسردگی، بی احترامی و حتی علائم جسمی تجربه می كنند؛ به طوری كه برای ندیدن آنها نقشه می كشند و تصور می كنند هراندازه از این افراد دور باشند احساس آرامش بیشتری را تجربه می كنند. اما نكته حائز اهمیت در این میان این است كه افراد باید خود را دوست داشته باشند و بپذیرند چنین افرادی كه منجربه تحقیر آنها می شوند هرگز آنها را دوست ندارند و اگر بخواهیم تمامی افراد را از خود راضی نگه داریم شكست خورده ایم. بنابراین باید بتوانیم با رفتار جرات مند رفتار مناسبی در مقابل آنها داشته باشیم.
به گفته انزانی در ابتدا می توانیم با یادگیر فنون مذاكره و به كارگیری آنها و داشتن رفتاری جرات مند، حد و مرز رابطه خود را با آنها مشخص كنیم و به دیگران فرصت اصلاح رفتار دهیم اما در نهایت اگر این رفتارهای آزاردهنده ادامه پیدا كرد با اولویت بندی نوع رابطه می توانیم آن را كاهش و یا قطع كنیم از این رو لازم است ارتباطات خود را مورد ارزیابی قرار داده و با توجه به نقش افراد در زندگی خود و نشانه های روانی، عاطفی، جسمی كه هنگام برخورد با آنها در ما ایجاد می شود تصمیم بگیریم كه رابطه با آنها را تقلیل دهیم.
این روانشناس درباره لزوم داشتن رفتاری جرات مند در قبال برخی افراد گفت: در مواجهه با افرادی كه رفتارهای تحقیر كننده دارند، منفی باف و غیر قابل اعتماد و غیر منطقی هستند، در مقابل شما لبخند بر لب دارند اما در واقعیت اینگونه نیستند، فرصت طلب اند و بی مهابا و رئیس گونه با شما صحبت می كنند، به اسم شوخی كردن رفتاری آزار دهنده دارند، دائما در حال نمایش خصلت ها و ویژگی های خود و متظاهر و پر مدعا و حق به جانب هستند و سلطه جویی زیادی دارند باید رفتاری جرات مند داشته باشیم.
وی درباره واكنش های اشتباه هنگام مواجهه با این افراد، افزود: خود ویرانگری، خالی كردن خشم بر روی خود، پر خوری و كم خوری، خشونت و تلافی كردن، انتقام و كینه از جمله واكنش های اشتباهی است كه افراد هنگام مواجهه با رفتار آزاردهنده دیگران نشان می دهند.
وی همچنین با تاكید بر تاثیر دعا كردن، تفكر مثبت، واقع بین بودن و به دنبال معنای زندگی رفتن در كاهش اثرات رفتار آزاردهنده دیگران، این را هم گفت كه گاهی به علت نادیده گرفتن شخصیت واقعی افراد و بزرگ پنداشتن آنها در ذهن مشكلاتمان نیز هنگام برخورد با آنها بیشتر می شود.
انزانی در پایان توصیه كرد: باید بیاموزیم چگونه خشم هایی كه بخاطر رفتار اشتباه این افراد در ما ایجاد شده را تخلیه كنیم، فنون مذاكره و همدلی را به كار ببریم، با رفتار جرات مند حد و مرز رابطه را مشخص كنیم چراكه ما نباید قربانی رفتار اشتباه دیگران باشیم. به دنبال اهدافمان برویم و سعی كنیم دوستی های بهتر را تجربه كنیم. همچنین اگر تصمیم به قطع رابطه با افراد گرفتیم ابتدا باید فرد را ببخشیم و خشم خود از آن رابطه را تخلیه كنیم تا در صورت قطع رابطه خشم و كینه و اثرات آن رابطه را با خود به دوش نكشیم. در نهایت می توانیم از مشاوران و متخصصان نیز مشورت بگیریم.