سایه سنگین گرانی ها بر سر لوازم و تجهیزات توانبخشی و عدم نظارت بر قیمت ها، جامعه معلولان را با موانع فراوانی روبه رو كرده است. عصا، ویلچر، سمعك، بریس و غیره بخش جدانشدنی از افراد دارای معلولیت و درواقع یك ضرورت برای ادامه روند زندگی آن هاست اما افزایش قیمت در كنار نبود كیفیت مناسب، این قشر از جامعه را كه به نسبت دیگر افراد در چنبره تنگناهای معیشتی گرفتارند، سرخورده و در مواردی منزوی كرده است. 

گروه اجتماعی- زهره سادات موسوی/ روزنامه نگار
سایه سنگین گرانی ها بر سر لوازم و تجهیزات توانبخشی و عدم نظارت بر قیمت ها، جامعه معلولان را با موانع فراوانی روبه رو كرده است. عصا، ویلچر، سمعك، بریس و غیره بخش جدانشدنی از افراد دارای معلولیت و درواقع یك ضرورت برای ادامه روند زندگی آن هاست اما افزایش قیمت در كنار نبود كیفیت مناسب، این قشر از جامعه را كه به نسبت دیگر افراد در چنبره تنگناهای معیشتی گرفتارند، سرخورده و در مواردی منزوی كرده است. 
 افزایش 4 تا 5 برابری قیمت لوازم توانبخشی 
قیمت هایی كه به گفته محمدرضا اسدی، نایب رئیس انجمن كاردرمانی كشور و عضو هیئت مدیره مجمع انجمن های علمی گروه پزشكی كشور: « طی یكی، دو سال اخیر جهش فوق العاده ای داشته است به گونه ای كه در برخی از شاخص ها قیمت ها به 4 تا 5 برابر رسید و تأمین هزینه ها را كمرشكن كرده است، خصوصا تأمین لوازمی مانند سمعك و ویلچر بسیار سخت شده است.» مشكلی كه وحید قبادی دانا، رئیس سازمان بهزیستی نیز بر آن صحه گذاشته و می گوید: « شرایط اقتصادی كشور، قیمت وسایل توانبخشی را 5 تا 6 برابر افزایش داده است.» افزایش قیمت در كنار پایین آمدن كیفیت موضوعی است كه نقدهای جدی جامعه معلولان را به دنبال داشته است.  شدت یافتن معلولیت افراد، مشكلی است كه «اسدی» در پی گران شدن لوازم توانبخشی به آن  اشاره كرده و می گوید: « یكی از اهداف توانبخشی پیشگیری از گرفتاری این افراد به عوارض ثانویه و ثالثیه معلولیت هایشان است. وقتی این هدف برآورده نشود یك فرد دارای معلولیت پسرفت كرده، محدودیت عملكردی وی افزایش یافته و توانایی هایی كه از طریق توانبخشی به دست آورده بود از دست می رود. » نایب رئیس انجمن كاردرمانی كشور همچنین آمار معلولان نیازمند به وسایل كمك توانبخشی در كشور را چنین بیان می دارد: 
« آماری كه در خصوص معلولیت های جسمی- حركتی و شنوایی داریم، نشان می دهد كه حدود 30 درصد از معلولیت های بارز ما در معلولیت های جسمی- حركتی در وضعیت شدید و خیلی شدید قرار دارند و این تعداد، نیاز شدید به لوازم كمك توانبخشی دارند. از سوی دیگر حدود 40 درصد نیز افراد دارای معلولیت متوسط هستند. حداقل نصف این تعداد به نوعی نیازمند این لوازم كمك توانبخشی مختلف هستند. در بحث ناشنوایی نیز بر اساس آمار ها حدود 60 درصد از افراد كم شنوا و ناشنوا نیاز به سمعك دارند. در موضوع نابینایان نیز به همین صورت است كما این كه می توان گفت بیشترین نیاز به لوازم كمك توانبخشی در میان معلولان به مشكلات بینایی مرتبط می شود، به این معنی كه تقریبا 80 درصد این افراد به لوازم كمك توانبخشی در حوزه بینایی نیاز دارند مانند درشت نما، دستگاه تایپ مخصوص و انواع اپلیكیشن هایی كه جدیدا به بازار آمده است تا بتوانند دسترس پذیری بیشتری به خدمات داشته باشند. » 
 38 هزار میلیارد بودجه برای اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان نیاز است
بهروز مروتی، مدیر كمپین معلولان كشور كه خود نیز ویلچر نشین است گریزی به نمونه هایی از این افزایش قیمت می زند و به شفا آنلاین می گوید: « قبل از سال97 سازمان بهزیستی 3-2 میلیون تومان از هزینه 4 میلیون تومانی ویلچر برقی را به معلولان می داد اما الان قیمت همین ویلچر 25 تا 30 میلیون شده است و بهزیستی همچنان همان 3-2 میلیون تومان را می دهد. حداقل قیمت یك ویلچر معمولی هم 2 میلیون است كه بهزیستی  800 هزار تومان آن را می دهد. عصایی كه چند وقت قبل 70-60 هزار تومان بود، اكنون به یك میلیون تومان رسیده است. یك سمعك استاندارد كه قبلا 2 میلیون بود، الان حدود 8-7 میلیون  آب می خورد كه فقط 800 هزار تومانش را بهزیستی  می دهد. بریس ها و پروتزهایی كه برای معلولان استفاده می شود (وسایل نگهدارنده كه در داخل بدن یا اطراف اندام كار گذاشته می شود)، قبلا 4-3 میلیون بوده اما الان به 50-40 میلیون رسیده است. قیمت لوازم یدكی و تعمیر وسایل توانبخشی هم خیلی افزایش یافته، مثلا باتری ویلچر برقی كه دو سال قبل 400 هزار تومان بود الان 3 میلیون شده است. یا جوی استیك (دسته كنترلی) ویلچر كه قبلا 1.5 میلیون بود، الان 5-4 میلیون شده، به همین نسبت هم قیمت دستمزد تعمیراتش گران شده است.» مروتی همچنین بابیان این كه برای اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان به 38 هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است، اعتبار لحاظ شده در بودجه 1400 را تنها 1700 میلیارد تومان دانسته كه این خود نوید روزهای سختی را برای معلولان كشور می دهد:«حدود50 هزار معلول كشور در 2300 مركز توانبخشی و مراقبتی نگهداری می شوند و تقریبا همه بودجه سالانه سازمان بهزیستی برای نگهداری آن ها صرف می شود. این بودجه آن قدر كم است كه بیش از 96.5 درصد معلولان كه در خارج از این مراكز زندگی می كنند، تقریبا سهمی از آن ندارند. »
كاش تنها سختی و مشكل افراد معلول، نقصشان بود اما هر دم از این باغ بری می رسد و نمی گذارد این افراد با خیالی آسوده به زندگی خود ادامه دهند و در جامعه به نقش آفرینی در حد توان خود بپردازند. صدایشان به گوش مسئولینی كه درك درستی از معلولیت و مشكلات آن ندارند، نمی رسد و البته وعده هایی كه از حرف فراتر نمی رود دامن آن ها را نیز گرفته است.  قیمت های افسارگسیخته، این قشر مظلوم از جامعه را در آستانه فقر قرار داده است. با این شرایط، شنیدن این كه فرد دارای معلولیتی ویلچر خود را بفروشد تا بتواند خرج زندگی اش را تأمین كند یا افرادی باشند كه به خاطر عدم توانایی در تأمین وسیله توانبخشی موردنیاز خود خانه نشینی اجباری را برگزیده باشند چندان دور از ذهن نیست.
   ایجاد معلولیت های ثانویه از نتایج گرانی لوازم توانبخشی
محمدرضا هادی پور، مدیرعامل كانون معلولان توانا افزایش قیمت لوازم توانبخشی در یكی، دو سال اخیر را 300 تا 1000 درصد دانسته و در رابطه با مشكلات ناشی از این گرانی برای معلولان كشور به « رسالت » می گوید: « این باعث شده است فرد معلولی كه از وسایل كمك توانبخشی استفاده می كند نتواند به موقع آن را تهیه كند و این موضوع برای او ایجاد معلولیت های ثانویه می كند.  به طور مثال بریس را باید سالی یا دو سالی یك بار عوض كرد. بریسی كه قبلا با 600 تا 700 هزار تومان قابل تهیه بود، اكنون قیمت آن بین 2 تا 4 میلیون تومان است. این گرانی باعث می شود فرد معلول نتواند آن را به موقع تعویض كند و این بریس تغییر حالت می دهد  و بالطبع روی كمر و عضلات او تأثیر می گذارد و ایجاد معلولیت های ثانویه می كند. یا فردی كه آسیب نخاعی است باید از پوشینه و داروهای خاص خودش استفاده كند، زمانی كه نتواند این ها را به موقع و به تعداد لازم تهیه كند به مرورزمان زخم بستر می گیرد و باعث ایجاد معلولیت های بیشتر در فرد می شود. این موضوع در حوزه های مختلف دیده می شود. مثلا فردی كه داروهای ام اس ایرانی بهش نمی سازد و كهیر می زند و داروی ام اس خارجی نیز با توجه به گرانی نمی تواند بخرد. بچه های معلول  قبلا می توانستند با 2 تا 3 میلیون یك ویلچر بسیار خوب بگیرند كه حداقل 4 تا 5 سال برایشان كار كند اما اكنون من خواستم یك ویلچر ایرانی معمولی بگیرم گفتند اصلا زیر 10 میلیون تومان نیست. ویلچرهای خوب كه حدود 20 میلیون تومان می شود. یا چند روز پیش یكی از دوستان ما یك ویلچر برقی بسیار معمولی را حدود 30 میلیون تومان خرید. خب من می دانم این ویلچر بیشتر از یكی، دو سال نمی تواند برایش كار كند. همین هم برای همه امكان پذیر نیست. حالا این دوست ما خانمی بود كه سال هاست دارد كار می كند، پول هایش را جمع كرد، وام گرفت و ویلچری كه قیمتش سابقا حول وحوش 9 تا 10 تومان بود را 30 میلیون تومان خرید چراكه  نیاز داشت و مجبور بود. حالا كسی كه كار نكند یا شرایط خانواده اش پایین باشد  نمی تواند تهیه كند و این باعث گوشه گیری و منزوی شدن فرد می شود.  ما این افراد را به دلیل عدم وجود وسایل توانبخشی مناسب، خودبه خود در خانه ها زندانی می كنیم و نمی گذاریم در جامعه رشد داشته باشند. »  
 بیمه ها پاسخگوی وسایل توانبخشی نیستند
هادی پور، عدم مدیریت صحیح قیمت ها را یكی از دلایل گرانی وسایل توانبخشی دانسته و عنوان می دارد: « زمانی كه دلار 3 هزارتومانی، 30 تومان می شود بالطبع بر روی قیمت ها تأثیر می گذارد. اجناسی كه قرار است از خارج  وارد شود خودبه خود گران می شوند و داخلی ها نیز در سایه عدم سیاست های درست و مدیریت صحیح دولت، قیمت های آن چنانی پیدا می كنند.  درست است تحریم ها باعث شده است وسایل كمتر بیاید اما در مورد اجناس داخلی نیز می بینیم سامان خاصی وجود ندارد. در این بازار هرج ومرجی كه ایجاد می شود، برخی ها تنها به فكر منافع یا سودجویی خودشان هستند و دیگر كاری ندارند چه كسانی ضرر می كنند و چه مشكلاتی برایشان پیش می آید. در این سوی ماجرا ماده 7  قانون جامع حمایت از حقوق معلولان می گوید  وزارت بهداشت باید تدابیری اتخاذ كند كه بیمه، هم پاسخگوی بحث وسایل توانبخشی و هم بحث گفتاردرمانی و كاردرمانی و غیره  باشد، اما می بینیم كه بیمه این ها را پوشش نمی دهد. البته برخی از بیمه های تكمیلی، فیزیوتراپی را پوشش می دهند اما در خصوص كاردرمانی و گفتاردرمانی كه افراد باید تعداد جلسات زیادی بروند پوششی وجود ندارد.  برای سال 1400، هزار و 700 میلیارد تومان بودجه دیده شده است كه به نظر من مبلغ بسیار كمی است. همان طور كه گفتم بیمه های درمان پاسخگوی وسایل و هزینه های توانبخشی افراد معلول نیستند. به طور مثال فردی اگر بخواهد یك زخم بستر خود را عوض كند بین 200 تا 300 هزار تومان هزینه دارد. من خودم با بعضی از دوستانم كه زخم بستر دارند صحبت می كنم می بینم به دلیل بالا بودن هزینه تعویض پانسمان، این ها مجبور می شوند كمتر توجه كنند و بعضا می بینیم این مسئله باعث می شود كه این زخم عفونی تر بشود و گاها به خون افراد سرایت كند و حتی مرگ نیز در بین افراد داشته ایم.  یا مثلا من كودك ناشنوایی كه به هر دلیلی سمعكش آسیب دیده است و خانواده از تهیه سمعك جدید برای فرزند خود عاجز مانده اند. حالا امسال بیمه ها به ما این نوید را داده اند كه قسمتی از هزینه ها را پاسخگو باشند.  اینجاست كه نیاز است سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت و درمان قویا در این حوزه وارد بشوند تا هم از معلولیت های ثانویه جلوگیری كنند و هم معلولینی كه به دلیل عدم توانایی در تهیه وسیله توانبخشی موردنیاز خود به نوعی دارند در خانه زندانی و فرسوده می شوند را به سمت جامعه بكشانند تا هم روحیه شان افزایش پیدا كند و هم این ها بتوانند در جامعه خودشان تأثیرگذار باشند. »
 مشكلات وسایل بی كیفیت بهزیستی برای افراد
وی با انتقاد از عدم كیفیت لوازم توانبخشی ارائه شده از سوی سازمان بهزیستی به مشكلات پیش آمده در این خصوص برای معلولان اشاره كرده و عنوان می دارد: « من خودم با این مسئله درگیر بودم، حال چه از طریق كسانی كه به من مراجعه می كردند و چه مواردی كه خودم شخصا دیدم. به طور مثال سازمان بهزیستی در خصوص برخی از موارد برای افراد سهمیه گذاشته و مثلا می گوید من هر 5 سال یك ویلچر یا یك سمعك می دهم. خب سازمان بهزیستی به دلیل این كه بودجه شان كم است و مـتأسفانه نتوانسته اند بودجه لازم را از دولت جذب كنند بالطبع می خواهند با آن پول تمام جامعه هدف خود را پوشش دهند لذا وسایل ارزان تری را در اختیار افراد می گذارند. متأسفانه در این میان دو حالت اتفاق می افتد؛ یكی این كه وسایل بی كیفیتی در اختیار افراد قرار می گیرد و دوم این كه متأسفانه بسیاری از افراد معلول دیده شده این مثلا ویلچر را می گیرند به امید این كه آن را بفروشند و مبلغی روی آن بگذارند و بهترش را تهیه كنند، اما دراین بین برخی از سودجویان در حوزه لوازم توانبخشی با ایجاد بازارهای كاذب، این وسایل را باقیمتی بسیار ارزان از افراد می خرند و درواقع آن را مفت از چنگشان درمی آورند و فرد نیز نمی تواند وسیله مناسب را بخرد. خیلی ها را من می بینم با همین ترفند حتی آن  وسیله توانبخشی ضعیفی هم كه بهزیستی بهشان داده را ازدست داده اند. به عنوان مثال  بهزیستی سمعك 3 میلیونی به فرد می دهد، او آن را به بازار می برد و آنجا به وی می گویند این وسیله اصلا كیفیت ندارد و بیا و بهترش را بخر و مثلا به 700 تومان آن را از او می خرند.  از آن طرف فرد هم دیگر پولش نمی رسد چیز بهتر بخرد. به نظر من سازمان بهزیستی باید با افراد معتمدی قرارداد ببندد كه سر مددجوها كلاه نرود و بتوانند وسیله مناسب تهیه كنند. بحث نظارت ها در این قضیه بسیار مهم است. نظارت ها در كشور ما همه جا ضعیف است و خب در سازمان بهزیستی هم به همین گونه است و این ها باعث می شود افراد معلول لطمه بخورند، زیرا بسیاری از افراد معلول و خانواده هایشان ضعیف هستند و اطلاعات كمی دارند. گاهی نیز نیاز خانواده باعث می شود یك وسیله توانبخشی كه بهشان داده می شود را بفروشند تا به یك زخمی از زندگی شان بزنند. بنابراین می بینیم معلولیت های افراد همین طور دارد رشد می كند. نیاز است دولت علاوه بر تخصیص بودجه كافی برای حمایت از معلولان، نظارت ها را نیز تقویت كند، اما خب تاكنون هیچ نظارتی را از سوی دولت بر قیمت وسایل توانبخشی شاهد نبودیم. همچنین درحالی كه دولت برای بسیاری از موارد ارز دولتی در نظر گرفته است، وسایل توانبخشی محروم از این موضوع بوده اند و ارز دولتی بهشان اختصاص داده نشده است. »  
 با حمایت دولت می توانیم تولیدات داخلی خوبی داشته باشیم
وی برای تولیدات محصولات توانبخشی داخلی در صورت حمایت دولت، آینده روشنی می بیند و به ارائه راهكارهایی در این خصوص پرداخته و خاطرنشان می كند:«ما حدود 100 تا 150 هزار نفر در كشور داریم كه از ویلچر استفاده می كنند كه با احتساب سالمندان به 200 هزار نفر می رسد. از این میان افرادی كه مرفه هستند ویلچر خارجی برای خود تهیه می كنند اما مابقی معلولان باید از تولیدات داخلی استفاده كنند. من در نمایشگاه های  توانبخشی كه رفتم، دیدم ایرانی ها وسایل خوبی ساخته اند اما به دلیل این كه هیچ موقع حمایت از این ها صورت نگرفته است، چند نمونه می سازند و بیرون می دهند اما بعد از مدتی می بینند نمی توانند خرج و دخلشان را به هم برسانند. چنانچه گروه های حمایتی دولت به این افراد وام های كم بهره بدهند، حمایت شان كنند و وسایلی كه این ها تهیه می كنند را بخرند در ایران نیز می توانیم وسایل توانبخشی باكیفیت تولید كنیم چراكه خدا را شكر هم دانش و هم تجربه اش وجود دارد و نمونه های تولیدشده نیز گویای این موضوع است. دولت باید حمایت كند، نظارت كند و كیفیت ها را رده بندی كند و از كسانی كه كیفیت های بالاتری تولید می كنند حمایت های خاص كند. این باعث می شود افراد به كار در این حوزه امیدوار شوند. كسانی هم كه در این زمینه توانسته اند خوب كار كنند بازارهای خوبی برایشان در كشورهای همسایه وجود دارد. به طور مثال افغانستان، عراق، سوریه، یمن و ... كشورهای اطراف ما هستند كه  به دلیل وجود جنگ،  معلولیت های زیادی برای مردمشان ایجادشده و بالطبع آن ها وسایل توانبخشی می خواهند و بازارهای خوبی هستند. نمی دانم دولت به چه نحوی اما باید راهكارهایی بگذارد و بتواند از تولیدكنندگان حمایت كند. طبیعتا زمانی كه تیراژ بالا برود، قیمت نیز ارزان می شود و هم معلولان و جانبازان داخل كشور می توانند از وسایل باكیفیت تری استفاده كنند و هم می توان با صادرات به سودآوری رسید. دولت باید ترتیبی اتخاذ كند كه تولیدكننده، تنها تولیدكننده باشد اما گروه های بازرگانی وجود داشته باشند كه بتوانند تولیدات ما را در كشورهای مختلف عرضه كنند. ما همیشه اینجا را اشتباه می گیریم و فكر می كنیم كه یك نفر باید از صفرتا صد كار را انجام دهد. یعنی هم مواد اولیه بخرد، هم تولید كند و بعد نیز  بفروشد و صادر كند،اما واقعیت این است كه تولیدكننده مغزش فنی است و می تواند نوآوری داشته باشد اما ما نیاز به تیم هایی در كشور برای بازاریابی و فروش داریم كه بازارهای جهانی را بشناسند و صادر كنند. ما متأسفانه روی این موضوع كم كاركرده ایم. من یك نمونه بگویم. جناب آقای موسوی، رئیس هیئت مدیره كانون توانا زمانی كه دیدند وسایل توانبخشی گران شده است، آمدند و یك ویلچر آلمانی را مهندسی معكوس كردند و ان شا ءالله به زودی درمی آید. در بازار خب قیمت این ویلچری كه شاید بین 12 تا 15 میلیون است را می توان با یك پنجم قیمت و با همان كیفیت به مردم عرضه كرد.  می خواهم بگویم خوشبختانه هم دانش و هم تجربه در كشور ما وجود دارد. ان شاءالله اگر دولت حمایت كند و مثلا ارز مناسب برای گروه هایی كه در این زمینه فعالیت می كنند تخصیص دهد و در بحث صادرات حمایت های خاص بكند و وام های كم بهره ارائه دهد، بدانید متخصص های ایرانی ما  می توانند همپای خارجی ها وسایل توانبخشی با كیفیت مناسب تولید كنند. » 
  ارز گران برای تجهیزات توانبخشی
علی همت محمود نژاد، رئیس انجمن دفاع از حقوق معلولان هم در گفت وگو با « رسالت » به تشریح علت گرانی وسایل توانبخشی می پردازد و می گوید: « شیوع ویروس منحوس كرونا و همچنین تحریم های یك جانبه و ظالمانه ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ایران و رشد فزاینده قیمت دلار و عدم توجه ویژه دولت به وسایل توانبخشی افراد دارای معلولیت و قرار داده شدن این وسایل در رسته موارد غیرضروری جامعه، باعث شده است تا قیمت ویلچر، عصا، سمعك و سایر وسایل توانبخشی موردنیاز افراد دارای معلولیت به شكل وحشتناكی افزایش پیدا كند.  به نظر من وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت بهداشت باید بازنگری جدی در تصمیمات خودشان داشته باشند و به هیچ عنوان اجازه ندهند تجهیزات توانبخشی ذیل وسایل داروخانه ای و آرایشی و پیرایشی وارد شوند. اكنون ارزی كه به وسایل توانبخشی افراد دارای معلولیت به عنوان یكی از ضروری ترین وسایل موردنیاز آن ها اختصاص داده می شود دقیقا در زمره همان ارز اختصاص داده شده به وسایل آرایشی زنانه موجود در داروخانه هاست. دو سال پیش ما در دیدار با آقای رئیس جمهور از ایشان خواستیم كه حتما این موضوع را موردبازنگری قرار دهند و حتی نامه ای هم خطاب به ایشان تهیه و به وزارت صمت داده شد اما متأسفانه هنوز هیچ اقدامی در این خصوص صورت نگرفته است و همچنان وسایل توانبخشی افراد دارای معلولیت و همچنین وسایل توانبخشی مراكز درمانی توانبخشی مثل وسایل فیزیوتراپی، كاردرمانی، گفتاردرمانی و غیره با ارزهای بسیار گران قیمت و ارزهای وسایل غیرضروری وارد كشور می شود و به نظر من این اصلی ترین دلیل گرانی وسایل و تجهیزات توانبخشی در كشور است. » 
 واسطه گری و عدم نظارت بر قیمت ها
وی واسطه گری و عدم نظارت بر فروش وسایل توانبخشی را نیز بر دامن زدن به این گرانی مؤثر دانسته و عنوان می دارد: « به عنوان مثال روی یك بطری نوشابه با مارك خاص یك قیمت مصرف كننده دارد كه در همه جا به همان قیمت باید به فروش برسد، تخم مرغ در كشور صرف نظر از گران یا ارزان بودن با یك قیمت مشخص عرضه می شود یا شما به قیمت فروش آنلاین حبوبات به راحتی می توانید دسترسی داشته باشید، اما قیمت وسایل توانبخشی به هیچ عنوان یكسان نیست. یعنی از یك مغازه به مغازه دیگر یك وسیله توانبخشی با یك مارك مشخص قیمت های بسیار متفاوتی دارد و این نشان می دهد هنوز سامانه نظارت برگرانی كشور به حوزه وسایل توانبخشی معلولان ورود نكرده و نقش دیده بانی خود را در خصوص آن ها ایفا نكرده است. » 
 وسایل توانبخشی كه بهزیستی می دهد كیفیت مناسب را ندارند 
محمود نژاد وسایل توانبخشی كه از طریق بهزیستی در اختیار افراد دارای معلولیت قرار می گیرد را فاقد كیفیت مناسب دانسته و معتقد است تا رسیدن كارخانه های داخلی به كیفیت و زیرساخت های لازم باید فكری به حال معلولان كرد: «متأسفانه سازمان بهزیستی وسایل كمك توانبخشی كه در اختیار افراد دارای معلولیت قرار می دهد به هیچ عنوان از كیفیت مورد انتظار این افراد برخوردار نیست و زمانی كه ما به عنوان كنشگران افراد دارای معلولیت، علت را از بهزیستی جویا می شویم آن ها دلیل این موضوع را به خاطر حمایت از تولید داخلی و منع سازمان بهزیستی توسط نهادهای بالادستی از خرید وسایل توانبخشی خارجی می دانند. متأسفانه كشور ما هنوز در خصوص وسایل توانبخشی آن قدر رشد نكرده و آن قدر زیرساخت های ما ارتقا نیافته است كه بتوانیم وسایل توانبخشی دارای كیفیت در همه زمینه ها داشته باشیم. البته در برخی از موارد مثل وسایل موردنیاز برای افراد دارای كم بینایی و نابینایی توفیقاتی كسب كردیم اما در كشور به تعداد انگشتان دست كارخانه ویلچر سازی نداریم كه بتواند یك ویلچر مناسب و ایده آل برای افراد دارای معلولیت تولید كند. از طرف دیگر سازمان بهزیستی از خرید وسایل توانبخشی به خاطر حمایت از تولید داخلی كه جزء سیاست های كلان نظام جمهوری اسلامی است منع شده است. درصورتی كه ما فكر می كنیم یا دولت باید به طور ویژه از كارخانجات ایرانی كه در حال ساخت وسایل توانبخشی هستند حمایت كند و یا خدمات ویژه ای را به آن ها ارائه دهد  تا بتوانند قالب های پیشرفته ای كه الان در دنیا موجود است را برای استفاده افراد وارد كنند. » 
 وعده های محقق نشده رئیس جمهور در قبال جامعه معلولان
رئیس انجمن دفاع از حقوق معلولان بابیان این كه در صورت واردكردن ویلچر خارجی با ارز 4200 تومانی، قیمت ویلچر تا یك پنجم كاهش پیدا می كند، می افزاید: « می توان اجازه داد مادامی كه كارخانه های دولتی ما از كیفیت لازم برخوردار نیستند، ویلچر خارجی با ارز 4200 تومانی وارد كرد. اكنون می بینیم قیمت یك ویلچر برقی گاها تا 80 میلیون افزایش قیمت داشته است. ویلچر برقی موردنیاز افراد دارای معلولیت 120 میلیون تومان است یعنی قیمت یك ویلچر در برخی موارد به اندازه قیمت یك پراید است. كوتاهی هایی كه دولت در این خصوص انجام داده است اصلا بخشودنی نیست. در دی ماه سال 93 آقای رئیس جمهور به همراه آقای ربیعی كه وزیر وقت رفاه و تأمین اجتماعی بودند از مركز توانبخشی مریم مقدس به مناسبت سال نو مسیحی بازدید كردند. آنجا آقای رئیس جمهور قول دادند تا پایان نیمه اول سال 94 تمام مشكلات توانبخشی معلولان كشور را حل كنند. از آن زمان تاكنون نزدیك به 6 سال می گذرد و ایشان حتی یك كارگروه برای انجام و تحقق وعده خودشان تشكیل ندادند و به هیچ عنوان این مشكلات برطرف نشد. درحالی كه این جمله آقای رئیس جمهور تمام جامعه معلولان را امیدوار كرد. » 
 ظلم آشكار علیه معلولان كشور
وی با اشاره به این كه قیمت یك ویلچر عادی 400 هزارتومانی اكنون به حدود  3 میلیون و 700 هزار تومان رسیده است، كمتر ویلچری را در كشور دارای استانداردهای لازم دانسته و بیان می دارد: « ویلچرهای تولید داخل از كیفیت آن چنانی برخوردار نیستند و گران ترین ویلچر تولید داخل حداكثر 1 میلیون و 800 هزار تومان است. ویلچرهای تولید داخل متأسفانه فقط از استاندارد برخوردار هستند. استاندارد یعنی جنسی كه دارای حداقل كیفیت برای رفع مشكلات است و در این خصوص استانداردهای خاص مثل ایزو نداریم. بسیاری نیز حتی استاندارد هم دریافت نكرده اند. چنانچه شما به اداره استاندارد زنگ بزنید متوجه می شوید كمتر كارخانه ویلچر سازی یا عصاسازی در كشور است كه استاندارد داشته باشد. یعنی همین طور تولیدشده و وارد بازار می شوند. یك جنس زمانی كیفیت لازم را دارد كه كارخانه تولیدكننده شهامت این را داشته باشد آرم استاندارد بر روی محصول خود بزند. آرم استاندارد یعنی آن كارخانه تمام مراحل موجود در اداره استاندارد برای كیفیت محصول خود را دریافت كرده است،اما متأسفانه ما هیچ ویلچر و عصایی در كشور نداریم كه علامت استاندارد  داشته باشد. آیا وزارت بهداشت اجازه می دهد كه یك پفك نمكی یا چیپس بدون علامت استاندارد وارد جامعه شود؟ اگر این اجازه را برای خوراكی ها نمی دهند چطور یك وسیله توانبخشی بدون علامت استاندارد اجازه ورود به بازار می گیرد؟ این ظلمی چندجانبه از طرف وزارت صمت، وزارت بهداشت و سازمان استاندارد در حق معلولان كشور است كه دارد رواج پیدا می كند. » 
 مشكلات معلولان در پی گرانی وسایل توانبخشی 
وی گریزی هم به مشكلاتی می زند كه به دنبال گرانی وسایل توانبخشی برای افراد دارای معلولیت می تواند ایجاد شود: « موضوع تنها در خصوص وسایل توانبخشی مثل ویلچر و عصا نبوده بلكه گرانی اورتز و پروتز باعث بروز آسیب هایی در درازمدت می شود كه من اصلا مایل نیستم آن ها را به زبان بیاورم. همچنین این گرانی منجر به گسترش پدیده ای به نام دزدی وسایل توانبخشی معلولان شده است. زمانی كه قیمت ویلچری 50 میلیون تومان بشود كسانی كه سرقت برای آن ها یك حرفه شده است دیگر ابایی ندارند فرد معلول بی دفاعی را زمین بزنند تا بتوانند ویلچر او را بدزدند.  از دیگر سو گرانی این وسایل باعث می شود در صورت خرابی، هزینه بالایی برای تعمیر بر روی دست فرد معلول قرار بگیرد.  بنابراین به نظر من دولت باید در پی اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان به طور واقع بینانه و متناسب با رشد تورم تدابیری برای تأمین وسایل موردنیاز معلولان اتخاذ كند. چنانچه رشد تورم در جامعه 30 درصد بوده باشد من فكر می كنم این میزان به صورت نقطه ای در وسایل توانبخشی معلولان بیش از 300 درصد است.  من 2 سال پیش در دیدار با شخص رئیس جمهور و در حضور معلولان ایشان را كاملا از این موضوع آگاه كردم اما متأسفانه هنوز هیچ اقدامی در این خصوص صورت نگرفته است.» 

نویسنده : زهره سادات موسوی |