نسیم بوستانی در گفت وگو با ایسنا با اشاره به تاریخ اورژانس اجتماعی توضیح داد: اورژانس اجتماعی پس از 110، 115 و 125، به عنوان چهارمین اورژانس اجتماعی در سطح كشور شروع به فعالیت كرد؛ از قدمت اورژانس اجتماعی حدوداً 21 سال می گذرد و طی این سال ها تلاش شده در سطح جامعه شناخته شود، اما متاسفانه آشنایی مردم با فعالیت های اورژانس اجتماعی بسیار محدود و كم است.

بوستانی در ارتباط با جامعه هدف اورژانس اجتماعی بیان كرد: افراد آسیب دیده یا در معرض آسیب جامعه هدف ما هستند، البته تعریف فردی كه مورد آسیب واقع شده یا در معرض آن است شاید متفاوت با تعریفی كه در اذهان عموم است، باشد. این جامعه متشكل از كودكان و همسران آزاردیده، افرادی كه اقدام به خودكشی كرده یا افكار خودكشی دارند، كودكان كار و خیابانی، زنان و دختران آسیب دیده یا در معرض آسیب، افراد با اختلال هویت جنسی، زوجین با اختلاف حاد خانوادگی، افراد متقاضی طلاق است. به طور كلی این گروه ها، افرادی هستند كه اورژانس اجتماعی به آن ها خدمت رسانی می كند. همچنین شرایطی كه حالت بحرانی را ایجاد كند، مشمول خدمات ما می شود.

به گفته وی اورژانس اجتماعی شامل چهار بخش خط 123، خدمات سیار اورژانس اجتماعی، مركز مداخله در بحران و پایگاه های خدمات اجتماعی می شود، اما چیزی كه بیشتر مردم از آن شناخت دارند، فقط بخش 123 است، در صورتی كه 123 بخش كوچكی از فعالیت های اورژانس اجتماعی است.

پیشی گرفتن از آسیب های اجتماعی، هدف اورژانس اجتماعی نیست

كارشناس مسئول اورژانس اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینكه هدف اصلی اورژانس اجتماعی، كنترل و كاهش آسیب های اجتماعی است، تصریح كرد: هدف ما این نیست كه از آسیب های اجتماعی پیشی بگیریم و كاملا آن را از بین ببریم. ما همین كه بتوانیم آسیب های اجتماعی را كنترل كنیم و آسیب ها یك گام از ما جلوتر نباشند، این شاید خود نكته مثبتی در حوزه فعالیت های امور اجتماعی باشد.

كودك آزاری، بیشترین مورد گزارش شده به اورژانس اجتماعی

وی با اظهار به اینكه بیشترین موردی كه گزارش می شود، كودك آزاری است، بیان كرد: خط 123 در ابتدا در راستای حل مشكلات كودك آزاری فعالیت خود را آغاز كرد؛ به این معنا كه این خط نه به عنوان خط اورژانس اجتماعی، بلكه خط كودك آزاری شناخته شده بود؛ زیرا هدف اولیه تشكیل اورژانس اجتماعی پیگیری امور مربوط به كودك آزاری بود، اما به مرور زمان موارد دیگر نیز به جامعه هدف اضافه شد.

به گفته بوستانی، مدت زمان حضور تیم خدمات سیار در محل، با احتساب ترافیك و بعد مسافت، بین 30 تا 35 دقیقه زمان می برد.

20 شهرستان خراسان رضوی اورژانس اجتماعی دارند

وی با اظهار به اینكه اورژانس اجتماعی یك مركز تماس است، تصریح كرد: یعنی به این صورت نیست كه در مشهد چندین مركز اورژانس اجتماعی وجود داشته باشد. مركز تماس به شكل متمركز در مشهد قرار دارد و اگر شما از هرجای استان با 123 تماس بگیرید، كارشناسان در سطح شهر مشهد به تلفن شما پاسخ می دهند.

بوستانی ادامه داد: خدمات سیار اورژانس اجتماعی، مراكز مداخله در بحران و پایگاه های خدمات اجتماعی در سطح استان پراكنده هستند. در حال حاضر 20 شهرستان در خراسان رضوی دارای مركز اورژانس اجتماعی (خدمات سیار و مركز مداخله در بحران) است.

طبق گفته كارشناس مسئول اورژانس اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی، در مشهد به دلیل وسعت و جمعیت آن، دو مركز اورژانس اجتماعی وجود دارد كه یكی از آن ها مركز خط تلفن 123 و دیگری مركز مداخله در بحران است و ماشین های اورژانس در مركز خط تلفن مستقر هستند.

در دوران ابتدایی كرونا، روزانه 300 تماس دریافت می كردیم

بوستانی با اظهار به اینكه شیوع ویروس كرونا باعث شد تعداد تماس های ما در 6 ماهه اول سال به شدت افزایش یابد و 20 تا 30 برابر شود، بیان كرد: روزانه 300 تا 320 تماس پاسخ داده می شد و تعداد ماموریت ها در روز متفاوت بود. در حالت عادی 10 تا 15 مورد انجام می شد و گاهی این آمار تا 30 ماموریت در روز هم می رسید.

وی در خصوص آمار تماس های سال 99 بیان كرد: در سال 99 حدود 132 هزار تماس توسط خط 123 پاسخ داده شد كه البته این تعداد در 6 ماهه اول سال بسیار بیشتر بود و به مرور كاهش پیدا كرد.

كارشناس مسئول اورژانس اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی با تاكید بر اینكه افزایش تعداد تماس ها در دوران كرونا لزوما به معنای افزایش آسیب های اجتماعی نیست، اظهار كرد: خیلی از این افراد تماس گیرنده مشكلاتی را از جمله مسائل اقتصادی، نحوه ارتباط با فرزند، نحوه پر كردن اوقات فراقت و... مطرح می كردند كه به حوزه كاری ما ارتباطی نداشته و نیازمند مداخلات آنی و فوری نبودند.

بوستانی درمورد دلیل كاهش تماس ها در 6 ماهه دوم سال 99 توضیح داد: بحران كرونا در این دوران كمی حالت عادی تری پیدا كرد و مردم توانستند به نوعی خود را با شرایط جدید و قرنطینه خانگی وفق دهند. شاید این مسئله درست جلوه نكند و عادی انگاری محسوب شود، اما واقعیتی بود كه در حوزه اورژانس اجتماعی اتفاق افتاد.

تمامی تماس ها به حضور تیم سیار در محل ختم نمی شود

وی با اشاره به اینكه تعداد تماس هایی كه با خط 123 روزانه برقرار می شود آمار قابل توجهی است، اظهار كرد: چنانچه زمانی كه كارشناسان در حال پاسخگویی باشند تماس دیگری ایجاد شود، آن تماس در حالت انتظار قرار می گیرد، اما معمولا بیش از 10 دقیقه طول نمی كشد كه كارشناسان پاسخ تماس گیرنده را بدهند و گزارش را دریافت كنند. پاسخ دهی به تمامی تماس ها به این معنا نیست كه ما هر گزارشی را كه دریافت می كنیم، تیم خدمات سیار اورژانس به محل مراجعه می كند؛ به عنوان مثال افراد مختلفی با 115 تماس می گیرند و گزارشاتشان را ارائه می دهند، اما فقط در شرایط حاد كه جان بیمار در خطر است، ماشین اورژانس به محل مراجعه می كند. در خصوص خط 123 هم به همین صورت است؛ یعنی زمانی كه شرایط حاد و بحرانی است، ماشین بلافاصله به محل اعزام می شود.

دور كردن فرد در معرض آسیب از خطر؛ اولین و مهمترین اقدام تیم سیار

بوستانی درخصوص مراحل ارائه خدمات اورژانس اجتماعی و پیگیری گزارشات توضیح داد: وقتی فردی با خط 123 تماس می گیرد، كارشناسان با گرفتن اطلاعات لازم به بررسی وضعیت تماس گیرنده می پردازند. اگر تشخیص دهند كه باید به سرعت مداخله آنی صورت گیرد، بلافاصله ماموریت به همكاران در خدمات سیار اعلام شده و آن ها به محل مراجعه می كنند. در زمان ورود به محل، بررسی ها توسط این همكاران انجام شده و صحت موضوع تایید و شرایط حاد و بحرانی برای فرد در نظر گرفته می شود.

وی ضمن بیان اینكه اصلی ترین هدف مدنظر این همكاران این است كه فردی كه در معرض آسیب و خطر قرار دارد را به محل امن منتقل كنند، گفت: این محل امن متغیر است. ممكن است خانه یكی از اقوام، دوستان و آشنایان باشد و یا یكی از مراكز بهزیستی، بنابراین محل امن صرفا به معنای مراكز بهزیستی نیست. این مداخله توسط همكاران در تیم خدمات سیار اورژانس اجتماعی در خصوص افراد در معرض آسیب اعم از زن، مرد و كودك كه احتمال اعمال خشونت بر روی آن ها وجود دارد و یا موارد خودكشی كه نیازمند انتقال سریع به محل امن دارند، انجام می شود.

بوستانی افزود: برخی از این افراد محل امن ندارند؛ به طور مثال در خصوص دختری كه از خانه فرار كرده، در خیابان سرگردان است و ممكن است مورد آسیب قرار گیرد، این مورد نیازمند اعزام آنی خدمات سیار است و در مواردی به این شكل محل امن افراد مركز مداخله در بحران است.

مددجو حداكثر تا 40 روز می تواند در مركز مداخله در بحران بهزیستی حضور داشته باشد

وی در مورد مركز مداخله در بحران توضیح داد: این مركز شامل دو بخش می شود؛ یك بخش ارائه دهنده خدمات سرپایی و بخش دیگر خدمات خوابگاهی است. خدمات سرپایی مخصوص افرادی است كه فقط برای مداخلات فوری، آنی و سرپایی مراجعه می كنند و نیاز به نگهداری در خوابگاه ندارند؛ به طور مثال زوجی كه مشكلات حاد خانوادگی دارند و یا موارد همسرآزاری كه نیاز به مداخله فوری دارند و با یك مشاوره مشكل حل شود، اما در مواردی مثل یك دختر فراری، ما موظف هستیم كه او را در خوابگاه پذیرش كنیم تا زمانی كه بتوانیم اقوام و خویشانش را پیدا كنیم و با آن ها وارد صحبت شویم. وقتی مطمئن شدیم خطری فرد را تهدید نمی كند، او را به خانواده تحویل می دهیم.

كارشناس مسئول اورژانس اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی در همین رابطه تصریح كرد: چنانچه خانواده حاضر به پذیرش فرد باشند و فرد نیز آمادگی این را داشته باشد، این مداخله و تحویل صورت می گیرد، اما اگر این شرایط وجود نداشته باشد، نیاز است مداخلات در سطح بالاتری صورت پذیرد؛ بنابراین فرد به مركز انتقال می یابد و مراحل بعد پیگیری می شود.

وی با اشاره به اینكه «برای پذیرش افراد در خوابگاه، نیاز است در ابتدا دستور مقام قضایی برای ورود فرد به مركز اخذ كنیم»، گفت: بنابراین پس از بررسی وضعیت توسط همكاران، گزارش به مرجع قضایی اعلام می شود، دستور قضایی دریافت می شود و مددجو را به خوابگاه جهت پذیرش منتقل می كنند.

به گفته بوستانی در خوابگاه، تیم های تخصصی اقدامات لازم را انجام می دهند كه این اقدامات متشكل از خدمات روان شناسی، مددكاری، پزشكی، روان پزشكی و حقوقی است.

وی با بیان اینكه مركز مداخله در بحران، یك مركز موقت است، تاكید كرد: مددجو فقط 20 الی 40 روز می تواند در این مركز حضور داشته باشد و در طی این مدت همكاران باید درمورد وضعیت فرد تعیین تكلیف كنند.

اورژانس اجتماعی فقط در بخش مداخله ای فعالیت دارد

كارشناس مسئول اورژانس اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی با اظهار به اینكه سازمان بهزیستی در هر دو حوزه فعالیت های مداخله ای و مشاوره ای فعالیت می كند، اما اورژانس اجتماعی فقط در بخش مداخله ای فعالیت دارد، بیان كرد: مداخله ای یعنی با اقدامی سریع و آنی، فرد را از شرایط بحرانی خارج كنیم. خدمات مشاوره ای پروسه ای طولانی مدت دارد كه خط 1480 بهزیستی و مراكز مشاوره حضوری به این فعالیت می پردازند. در این مواقع ارجاع از خط 123 به 1480 صورت می گیرد؛ به طور مثال وقتی خانمی در خصوص مشكلاتی كه با همسر خود دارد با ما تماس می گیرد و تمایل ندارد كه كسی متوجه این مسئله شود، ما این موارد را به مراكزی كه می توانند خدمات لازم را به آن ها ارائه دهند، ارجاع می دهیم؛ زیرا این افراد نیامند خدمات مداخله ای نیستند.

به گفته بوستانی اگر تماس گیرنده، نیازمند دریافت خدمات از دیگر سازمان ها از جمله كمیته امداد، شهرداری، آموزش و پرورش و... باشد، این ارتباط از سوی اورژانس اجتماعی با این سازمان ها و راهنمایی های لازم پشت خط برای مددجو صورت می گیرد.

كارشناس مسئول اورژانس اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینكه فعالیت اورژانس اجتماعی در شهرستان ها منوط به جمعیت آن شهرستان است، توضیح داد: براساس دستوالعمل ها، چنانچه شهرستانی بیش از 50 هزار جمعیت داشته باشد، می تواند نسبت به راه اندازی مركز اورژانس اجتماعی اقدام كند كه البته باید پیش بینی اعتبارات و نیروی انسانی از قبل صورت گیرد. در حال حاضر نیز اگر جمعیت شهرستان هایی كه دارای مركز نیستند، به بیش از 50 هزار نفر برسد، با توجه به شیوع و فراوانی آسیب های اجتماعی در هر شهرستان، می توانیم درخواست راه اندازی مركز دهیم. در سال گذشته در خصوص افزایش مراكز هیچ گسترشی نداشتیم و در سال 1400 نیز تابع شرایطی هستیم كه در شهرستان ها ایجاد می شود.

بوستانی ضمن بیان این نكته كه شهرستان هایی كه خدمات سیار اورژانس اجتماعی و مركز مداخله در بحران ندارند، از مراكز و تیم های سیار شهرستان های مجاور استفاده می كنند، گفت: اما به این دلیل كه ما فرصت را از دست ندهیم و در این حین آسیبی به فرد وارد نشود، یك كارشناس رابط در سطح شهرستان ها وجود دارد كه این مداخلات را انجام می دهد و اگر مورد نیازمند مداخله در سطح بالا از جمله جداسازی و دیگر اقدامات دارد، همان كارشناس شرایط را بررسی می كند و فرد را به نزدیكترین خوابگاه در شهرستان های مجاور انتقال می دهد.

اورژانس اجتماعی 24 ساعته ارائه خدمت می كند

كارشناس مسئول اورژانس اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی درمورد فعالیت های اورژانس اجتماعی طی تعطیلات نوروز افزود: در ایام تعطیلات نوروزی سال های گذشته كه كرونا وجود نداشت، تیم هایی را در اماكن پر بازدید توسط گردشگران و مسافران از جمله ترمینال، تفرجگاه ها، پارك ملت و... به دلیل احتمال رخ دادن آسیب های بیشتر مستقر می كردیم. در تعطیلات امسال نیز، با وجود اینكه تعداد مسافران كمتری آمده بودند، تیم هایی از اورژانس اجتماعی هرروزه در این ایام مستقر بودند و به مسافران ارائه خدمت می كردند.

عدم وجود امنیت شغلی؛ دغدغه اساسی كارمندان اورژانس اجتماعی

بوستانی در ادامه درخصوص چالش ها و مشكلات اعضاء اورژانس اجتماعی، بیان می كند: یكی از مهمترین دغدغه های افرادی كه در خدمات اورژانس اجتماعی فعالیت می كنند، عدم وجود امنیت شغلی است؛ این افراد با وجود اینكه كاری پر فشار و استرسی را دارند، از امنیت شغلی مناسبی برخوردارد نیستند. تقریبا 80 درصد همكاران نیروهای قراردادی و 20 درصد نیروی خرید خدمت هستند كه به صورت شركتی فعالیت می كنند كه امنیت شغلی پایینی دارند و حقوق كمی دریافت می كنند. این حقوق در مقایسه با سختی فعالیت هایی كه انجام می دهند، بسیار پایین است.

همكاری نكردن بیمارستان ها با اورژانس اجتماعی در پذیرش كودكان آسیب دیده

كارشناس مسئول اورژانس اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی یكی از مشكلات دیگر اورژانس اجتماعی را عدم همكاری برخی از سازمان های همكار معرفی كرده و بیان كرد: به طور مثال در خصوص موارد كودكان معتاد، تا قبل از ترك اعتیاد هیچ اقدامی نمی شود برای این كودكان انجام داد. همچنین به دلیل سن كم و وجود خطرات جانی، ترك اعتیادشان باید در شرایط كاملا پزشكی اتفاق بیفتد؛ بنابراین در این خصوص بسیار نیازمند دریافت خدمات پزشكی از سوی بیمارستان های مختلف هستیم و این تبدیل به یك معضل برای ما شده است.

وی ادامه داد: قطعا بیمارستان ها محدودیت ها و فشار كاری زیادی را به خصوص در دوران شیوع كرونا متحمل می شوند، اما ما نیز هم راستا با كادر درمان و پزشكی، در حال فعالیت بودیم و كارمان افزایش پیدا كرد. در حال حاضر ما در پذیرش كودكان در بیمارستان دچار مشكل هستیم؛ همچنین هزینه هایی باید برای بستری این كودكان در بیمارستان ها پرداخت شود و اكثریت این كودكان بیمه و مدارك هویتی ندارند و نمی توانیم آن ها را بیمه كنیم.

تمامی تماس ها با حضور آنی تیم سیار صورت نمی پذیرد

كارشناس مسئول اورژانس اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینكه «تصور عامه بر این است كه به محض انجام تماس و دریافت گزارش، تیم سیار باید در محل حاضر شود»، گفت: این دیدگاه بعضا باعث می شود همكاران ما متهم به كم كاری و ضعف عملكرد شوند، در حالی كه تصور غلطی است.

وی با اشاره به اینكه ماموریت های اورژانس اجتماعی به سه دسته كلی تقسیم می شود، توضیح داد: در ماموریت های آنی كه خطرات جانی برای افراد وجود دارد، تیم سیار بلافاصله بعد از دریافت ماموریت به محل می روند. همچنین دسته دیگر ماموریت های فوری هستند. در این مورد، تیم خدمات موظف است حداكثر ظرف 24 ساعت در محل حاضر شود و ساماندهی صورت پذیرد؛ به این معنا كه در مجموع حضور در محل و ساماندهی باید حداكثر 24 ساعت زمان برد.

بوستانی افزود: گروه آخر ماموریت هایی هستند كه با فوریت كمتری پیش بینی می شوند؛ در خصوص این موارد، ما حداكثر تا 72 ساعت فرصت داریم كه مداخله كنیم؛ زیرا خطر جانی فرد را تهدید نمی كند و در محل امنی قرار دارد؛ به طور مثال تصور كنید كودكی بازمانده از تحصیل به عنوان مورد كودك آزاری به ما گزارش می شود، اگر بررسی وضعیت این كودك یك تا دو روز زمان ببرد، خطری كودك را تهدید نمی كند.

كارشناس مسئول اورژانس اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی در پایان تاكید كرد: بنابراین، این دیدگاه كه تمام تماس ها باید با مداخله فوری و آنی و حضور سریع تیم سیار صورت پذیرد، كاملا غلط است؛ البته ما حتی الامكان تمام تلاشمان را برای بررسی هرچه سریع تر گزارشات انجام می دهیم.

انتهای پیام