دكترحمیدرضا خانكه| رییس رصدخانه اجتماعی كووید19

تهران - ایرنا - كودكان در دوران همه گیری كرونا از گروه هایی هستند كه نیازهای مراقبتی و سلامتی آنان فراموش می شود. توجه به درمان افراد مبتلا و كنترل پیك های كرونا سبب شده؛ نیازهای مراقبتی كودكان نادیده گرفته شود.

بدون شك همه گیری كرونا در سلامت كودكان اثرات مستقیم و غیر مستقیم دارد.

اثرات مستقیم همه گیری كرونا به محل زندگی و بیماری یا ناخوشی كودكان بستگی دارد. در مطالعات انجام شده نشان داده شده است كه در كشور های با در آمد كم افراد زیر 20 سال بیشتر از كشور های با در آمد بالا به كووید 19 مبتلا می گردند. در آمد كم خانوار، خطر شیوع مشكلات سلامتی مزمن و ابتلا به كرونا را افزایش می دهد كه تهدیدی جدی برای سلامتی كودك است.

فشارهای اقتصادی به خانواده، سطح دسترسی مراقبت های بهداشتی و درمانی برای كودكان و همچنین دیگر اعضای خانواده را كاهش می دهد. از طرفی در اولویت قرار داشتن نیازهای معیشتی خانواده منجر به دسترسی كمتر به اینترنت و یا تجهیزات مجازی مورد نیاز می شود.

محدودیت دسترسی مجازی با نبودامكان آگاهی از اطلاعات سلامتی- در شرایط قرنطینه سراسری یا محدودیت های روابط اجتماعی- همراه است.

اثرات غیر مستقیم همه گیری كرونا بر سلامت كودكان با كاهش و یا از دست دادن درآمد خانوار در پاندمی مرتبط است. كاهش در آمد خانوار، میزان دسترسی به خدمات مراقبتی كودكان را كاهش می دهد. اولویت بر درمان كرونا و تخصیص تمام ظرفیت های نظام سلامت برای كنترل همه گیری؛ خطر تعلیق خدمات مراقبت كودكان را به دنبال دارد.

افت شدید منابع (بخصوص مالی) مراقبت های بهداشتی و درمانی سبب حذف هزینه های ضروری سلامت محور، مانند تغذیه كودكان می شود. دسترسی به خدمات سلامت محور كودكان مانند باروری، سلامت مادر و نوزاد، سلامت كودك، مراقبت های پیش از زایمان و زایمان توسط فرد دوره دیده كاهش می یابد كه احتمال خطر مرگ و میر كودكان را افزایش می دهد.

افزایش محدودیت های اجتماعی برای كنترل همه گیری در زندگی كودكان تبعاتی دارد. این تغییرات اجتماعی در كودكان به كاهش فعالیت فیزیكی منجر می شود. حضور بیشتر كودكان در خانه و استفاده از اینترنت و بازی های كامپیوتری سبب كاهش فعالیت فیزیكی شده كه افزایش اضافه وزن در كودكان را سبب می شود.

تمایل به افزایش مصرف غذاهای فست فودی بیرون بر در خانه باعث كاهش مصرف میوه و سبزیجات در كودكان می شود. تعطیلی مدارس و نبود دسترسی به همسالان بخصوص در شهر های بزرگ، تعطیلی مراكز تفریحی و نبود فعالیت های مربوط به نوجوانان در سلامت روان تاثیر گذار است.

گروه های نوجوان آسیب پذیر با پیشینه مشكلات سلامت روان، بی خانمان، مهاجر، كودكان و نوجوانان مراكز نگهداری، دارای معلولیت، نوجوان ها با سابقه مصرف مواد بیش از بقیه در این دوران مشكلات سلامت روان خواهند داشت.

تعطیلی مدارس و نبود امكان آموزش مجازی از راه دور در شرایط اقتصادی فعلی در كنار مشكلات معیشتی خانواده های دهك های پایین جامعه سبب ترك تحصیل و یا مدرسه بخصوص در دختران شده و امكان ازدواج های زود هنگام با انگیزه های مادی افزایش می یابد.

همچنین حضور بیشتر كودكان در خانه در زمینه مشكلات اقتصادی خانواده، سطح تنش در خانه افزایش یافته و كودكان بیشتر در معرض خشونت های خانگی از قبیل كودك آزاری، انزوا، غفلت و محرومیت قرار می گیرند. در نبود نظارت های كافی اثر بخش، موارد گزارش خشونت های خانگی كاهش می یابد.

با افزایش سطح دسترسی نوجوانان به شبكه های مجازی در زمان های تعطیلی مدارس، امكان مواجهه آنان با محتوای ها غیر اخلاقی و خشونت محور در اینترنت افزایش می یابد.

در مطالعه ای در 16 كشور، محتوای پیام های شبكه های اجتماعی و فضاهای مجازی از پیش از همه گیری تا مارس سال 2020 بررسی شدند. یافته ها نشان دادند كه محتواهای آزارگرانه، رشد قابل توجهی در دوران قرنطینه سراسری داشته اند و احتمال مواجهه كودكان با توجه به افزایش حضور در این فضاها بسیار بیشتر شده است.

مطالعه انجام شده در مورد كودكان كم درآمد در دوران همه گیری در شهر تهران هم نتایج مشابهی داشته است. همه گیری كرونا برای كودكان خانواده های كم در آمد از نظر آموزش، سلامت، ایمنی و اقتصادی پیامدهای منفی داشته است.

همچنین محدود شدن روابط اجتماعی از قبیل قرنطینه سراسری یا تعطیلی مدارس، برای نوجوانان مشكلات سلامت روان ایجاد كرده كه به كاهش انگیزه و یادگیری در آنان منجر شده است.

كاهش درآمد خانوار، میزان دسترسی فرزندان خانواده به آموزش مجازی را كاهش داده است. علاوه بر این میزان دسترسی به خدمات تشخیصی، درمانی و توانبخشی نسبت به روز های قبل همه گیری برای خانواده های كم درآمد كمتر شده كه خود تهدیدی جدی برای سلامتی كودكان خانواده است.

در خانواده های كم در آمد كاهش قدرت خرید خانوار با افزایش تورم، به افت تامین نیاز خوراك و پوشاك كودكان منجر شده است. برآیند این عوامل سطح تنش در خانواده را بالا خواهد برد كه تهدید جدی برای سلامت روان كودكان خانوار های كم در آمد است.

اثرات اجتماعی پاندمی كووید 19 همراه با سیاست های كنترلی همه گیری، در سلامت كودكان زیر پوستی و نامحسوس است. لذا بی توجهی به نیازهای سلامتی كودكان در دوران پاندمی اثرات كوتاه مدت و دراز مدت در سلامت آنان خواهد داشت. نقش درآمد در سلامت كودكان خانواده های كم درآمد در این روزها محوری است.

نادیده انگاشتن فشار های اجتماعی و اقتصادی وارده بر كودكان در همه گیری كرونا به خصوص كودكان آسیب پذیر و خانواده های كم درآمد، آسیب های متعددی در سلامت جسم و روان آنان رقم خواهد زد. داشتن جامعه سالم در آینده در گرو توجه به نیازهای سلامتی كودكان در كشور است كه از زمان شیوع و گسترش پاندمی كرونا نیازمند مراقبت و توجه ویژه ای هستند.

رییس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی

برچسب ها
- كرونا
- دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
- تغذیه كودكان
پروندهٔ خبری
- كرونا در ایران؛ آخرین اخبار و گزارش ها