به گزارش خبرگزاری صدا وسیما مركز مهاباد؛ یكی از تصورات رایج درباره استفاده نوجوانان از فناوری های ارتباطی جدید به خصوص تلفن همراه یا شبكه های اجتماعی این است كه استفاده از این فناوریها باعث به خطر افتادن سلامت روانی در بین این گروه سنی می شود.

بسیاری از خانواده ها یك نگرانی جدی در مورد فناری ای ارتباطی جدید دارند. این تصور وجود دارد كه بین استفاده از فناوری و سلامت روان نوجوانان رابطه وجود دارد و اینكه این فناوریها می توانند سلامت روان نوجوانان را تهدید كنند. اما در واقعیت این فقط یك كلیشه ذهنی و محصول اظهارنظرهای غیرعلمی و تحقیقاتِ غیردقیق است.

بر اساس مطالعات جدید، مشخص شده است كه هیچ ارتباط معناداری بین استفاده از فناوری و مسائل روانی در بین نوجوانان وجود ندارد. مسائل و آسیبهای روانی چیزایی هستند كه در تعاملات اجتماعی به وجود می آیند و استفاده از فناوری رابطه علّی با بروز مسائل روانی ندارد. به عبارت دقیق تر، كسانی كه دارای مسائل و مشكلات روانی هستند احتمالاً نحوه استفاده از فناوری در آنها نیز دچار اختلال است، یعنی این فناوری نیست كه مشكلات روانی را ایجاد می كند بلكه فرد دچار اختلال از فناوری استفاده ناهنجار دارد. اگر اینطور باشد آنگاه باید در بسیاری از سیاستها و قوانین بی شماری كه در مورد استفاده از فناوری از جانب كودكان و نوجوانان نوشته شده اند تجدید نظر كرد.

مطالعه دانشگاه آكسفورد 430 هزار نفر از نوجوانان انگلیسی و آمریكایی را مورد مطالعه قرار داده است. متغیرهای مورد سنجش در این مطالعه عبارتند از: شاخص های بهداشت روان مانند افسردگی و مشكلات عاطفی و میزان استفاده از رسانه ها همچون تماشای تلویزیون، استفاده از رسانه های اجتماعی و استفاده از تلفن. این پرسشنامه كه یك مطالعه طولی است و به مدت 30 سال در پیمایش های ملی تكرار شده است نشان می دهد كه ارتباط بین استفاده از تلویزیون و رسانه های اجتماعی و افسردگی در كسانی كه طی 30 سال مداوم این پرسشنامه را تكمیل كرده اند تغییر چندانی ندارد.

در همان دوره مورد مطالعه، ارتباط كمی بین مشكلات عاطفی و افزایش استفاده از شبكه های اجتماعی مشاهده شد. در این پژوهش گسترده و طولی این استدلالها كه استفاده از رسانه و فناوریهای ارتباطی برای نوجوانان مضر هستند مورد چالش قرار گرفته است و این پژوهش چنین ادعایی را اثبات نمی كند.

سابقه مطالعاتی كه به بررسی رابطه سلامت روان و استفاده از فناوری در بین نوجوانان و كودكان پرداخته اندسابقه ای طولانی است.

برخی تحقیقات از خطر اعتیاد، خشونت، افسردگی و اضطراب در این زمینه سخن می گویند. اما به نظر می رسد كه این ادعاها بیشتر بر تحقیقات غیر دقیق و ادعاهای كلی استوار شده اند. تأثیری كه فناوری بر سلامت روان نوجوانان و كودكان دارد، موضوعی پیچیده و درحال توسعه است و برای یافتن رابطه بین استفاده از فناوری و سلامت نیاز به تحقیقات وسیع است تا ادعاهای نادقیق.

در این مورد البته توصیه هایی وجود دارد، برای مثال سازمان بهداشت جهانی توصیه می كند كه كودكان كمتر از 5 سال نباید بیش از یك ساعت در برابرصفحه نمایش باشند چراكه فعالیت بدنی آنها كاهش می یابد. گزارشهای دیگری وجود دارند كه از رابطه بین استفاده از شبكه های اجتماعی و افسردگی و خودكشی سخن می گویند اما به نظر می رسد در این مطالعات روشن نیست كه آیا شبكه های اجتماعی باعث چنین موضوعی شده اند یا افسردگی و اضطراب زمینه استفاده آسیب زا از فناوری را فراهم كرده است.

البته مطالعه دانشگاه آكسفورد محدودیتهایی نیز دارد. برای مثال این مطالعه فقط زمان صرف شده در استفاده از فناوری را ارزیابی كرده و نحوه استفاده از آن را بررسی نكرده است. این مطالعه تا حد زیادی به پرسشنامه هایی متكی است كه خود فرد در مورد خودش اطلاعاتی ارائه می دهد كه می تواند اطلاعاتی نادقیق باشد.

مجموع این نكات به ما می گویند كه اولاً در این مورد باید با احتیاط بیشتری سخن گفت و سیاست گذاریها باید برمبنای شواهد و مطالعات علمی باشند، نه تصوارت عامه مردم. مجموعه مطالعات این حوزه داده ای زیادی در اختیار ما می گذارند اما وجود رابطه ای قطعی بین استفاده از فناوری ، مخصوصاً فناوریهای ارتباطی و میزان سلامت روان را تأیید نمی كنند در حالیكه بسیاری از دستورالعمل های این حوزه با فرض وجود چنین رابطه ای نوشته شده اند.