اختلال شخصیت مرزی چیست؟
چگونه به مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی كمك كنیم؟

گروه اجتماعی: بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی در مرز روان نژندی و روان پریشی هستند و مشخصه آن ها ناپایداری حالت عاطفی، خلق، رفتار، روابط ابژه ای، و خودانگاره آن هاست. افراد مبتلا به این اختلال، خودانگاره بسیار بی ثباتی دارند، روابط میان فردی شان بسیار بی ثبات است.به گزارش «عصر ایرانیان» مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی معمولاً سابقه ی روابط شدید، اما پرآشوب دارند كه معمولاً آرمانی كردن مفرط دوستان یا معشوق ها را شامل می شود اما بعداً به سرخوردگی و ناامیدی می انجامد.خشم شدید و نشانه های بی ثباتی عاطفی و اقدام های مكرر به خودكشی ویژگی های مهم این اختلال است.بی ثباتی عاطفی آنان همراه با سطح بالای تكانش گری، اغلب به رفتارهای خود ویرانگری مانند (رانندگی بی باك) منجر می شود. اقدامات خودكشی، اغلبه شكل فریبكارانه، بخشی از تصویر بالینی این اختلال است. با این حال، این گونه اقدامات همیشه فریبكارانه نیستند. جرح خویشتن، ویژگی دیگر این اختلال است. رفتار صدمه زدن به خود، با رهایی یافتن از اضطراب یا ملالت ارتباط دارد.این افراد، حساسیت زیادی به شرایط محیطی دارند. آنان ترس های شدید مربوط به طرد و رهاشدگی و خشم نامناسب را، حتی در حین مواجهه با یك جدایی كوتاه مدت واقع گرایانه و یا هنگامی كه تغییرات غیرقابل اجتناب در نقشه ها پیش می آید، تجربه می كنند.این افراد ممكن است بر این باور باشند كه رهاشدگی یا طرد به طور تلویحی به این معناست كه آنان «بد» هستند. این ترس های رهاشدگی، با عدم تحمل تنهایی و نیاز به بودن با دیگران رابطه دارد. كوشش های بی وقفه ی آنان برای اجتناب از طرد و رهاشدگی، ممكن است شامل اعمال تكانشی همچون آسیب زدن به خود یا رفتارهای انتحاری باشد.اختلال شخصیت مرزی، اغلب با اختلال های خُلقی به طور هم زمان رخ می دهد و هنگامی كه ملاك های هر دو اختلال مطابقت كنند، می توان هر دو تشخیص را مطرح كرد. چون جلوه ی مقطعی اختلال شخصیت مرزی ممكن است شبیه یك دوره اختلال خلقی باشد، متخصص بالینی نباید صرفاً بر مبنای تصویر مقطعی و بدون داشتن اطلاعات مستندی كه نشان دهنده این الگوی رفتاری باشد، تشخیص اختلال شخصیت مرزی را مطرح كند.در مورد علل این اختلال شخصیت به عوامل ژنتیك و مغزی و علل اكتسابی یا تجارب ناشاد در دوران كودكی اشاره شده است كه به نظر برخی روانشناسان هردو عامل و تعامل آن در ایجاد این اختلال نقش دارد.اما نقش تجارب دوران كودكی خصوصاً سه سال اول عمر بسیار مهم است. بی ثباتی مادر به دلائل مختلف، طرد كودك و عدم وجود دلبستگی امن در دوران كودكی، درگیری بین والدین، تنبیه كودك و بی توجهی به احساسات او، طلاق والدین، والدین گرفتار و ناسازگار و...از علل اصلی این اختلال شخصیت است.
7 ویژگی افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی عبارتند از:
1- روابط متزلزل: افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، دارای روابطی ناپایدار با خانواده، فامیل و دوستان خود هستند.
این افراد ممكن است سریعاً علاقه شدیدی به یك فرد پیدا كنند و ناگهان از آن شخص متنفر شوند.
هر گونه جدایی و یا تغییر در برنامه مورد انتظار، می تواند یك واكنش شدید و احساس طرد را در بیمار مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ایجاد كند. هنگامی كه این افراد به یك چیز و یا كسی علاقه داشته باشند و آن چیز و یا آنكس از پیش آنها برود، احساس پوچی و انزوا می كنند.2- رفتارهای پرخطر: پول خرج كردن بی رویه یكی از رفتارهای افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی می باشد. روابط جنسی نامناسب، پرخوری و یا رانندگی كردن خطرزا از رفتارهای پرخطر این افراد می باشد. این رفتارها ناشی از تصور ضعیف فرد از خودش می باشد.3 زیاده روی در مصرف مواد مخدر و مشروبات الكلی:این افراد برای فرار از مشكلات و یا آرام شدن، به مواد مخدر و مشروبات الكلی رو می آورند.
برای كنترل بهتر علائم این اختلال، همه این موارد باید درمان گردند.4-خشم بی جا:شرایط خارج از كنترل و یا ناچیز می توانند افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی را بسیار خشمگین كنند.برای مثال اگر والدین و یا همكاران برای مدت كوتاهی، به فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی اعتنا نكنند، این فرد از احساس طرد و انزوا، بسیار خشمگین می شود.5-آسیب رساندن به خود:فرد مبتلا به این اختلال می تواند دارای علائم خطرناكی باشد و مشكلاتی را در ارتباط با تصویر بدن خود و عزت نفس داشته باشند.افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی به خودشان صدمه می زنند، مثل بریدن بدن خود با چاقو. حتی ممكن است فكر خودكشی كنند، در این صورت باید فوراً به روانپزشك مراجعه كنند.6- احساس پوچی: هنگامی كه این افراد به یك چیز و یا كسی علاقه داشته باشند و آن چیز و یا آنكس از پیش آنها برود، احساس پوچی و انزوا می كنند و توانایی مقابله كردن با این احساس را ندارند.علائم اختلال شخصیت مرزی می تواند شامل احساس بی ارزشی، بی عشقی و پوچی باشد.یك درمان جدید به نام رفتار دیالیتیكی می تواند برای افراد مبتلا مفید باشد.7- ترس از تنها ماندن: خشم و ترس شدید در این افراد از تنها ماندن سرچشمه می گیرد. این افراد حتی اگر تجسم كنند كه تنها هستند، دچار ترس و عصبانیت می شوند. ترس از تنها بودن، یك مشكل جدی در روابط خانوادگی ایجاد می كند.
چگونه می توان به افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی كمك كرد؟
چندین روش موثر برای درمان این اختلال وجود دارد.دارو درمانی شامل: داروهای ثابت كننده خلق و خو، داروهای ضدجنون و ضد افسردگی می توانند این علائم را كنترل كنند. روش های مختلف مشاوره و درمان شامل روان درمانی و یك درمان جدید كه به نام رفتار دیالیتیكی خوانده می شود نیز می تواند برای افراد مبتلا به اختلال شخصیت مفید باشد و بیماری آنها را كنترل كند.درمان های گروهی نیز می تواند باعث شود افراد رفتارهای خوب را جایگزین رفتارهای بد كنند و به همسالان و دیگر بیماران نیز این كار را یاد دهند.كنترل و مقابله با تغییرات خلقی روزمره كه برای تمام افراد اتفاق می افتد، دشوار است. اما این تغییرات در افرادی كه دچار اختلال شخصیت مرزی هستند به دلیل شدت و طول مدت آن از اهمیت و حساسیت بیشتری برخوردار است.اختلال شخصیت مرزی احساسات، روابط و فعالیت های فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.از جمله تغییراتی كه در این افراد اتقاق می افتد شامل رفتارهای خود آزار دهنده، تجربیات شدید احساسی، اقدام و یا تهدید به خود كشی و بروز رفتارهای تكانشی است كه ناشی از عدم توانایی در كنترل عواطف است.با توجه به اینكه اختلال در تنظم احساسات از ویژگی های بارز اختلال شخصیت مرزی است اغلب روش های درمانی بر اساس آموزش مهارت مقابله با احساسات و هیجانات بسیار شدید و غیرقابل كنترل برنامه ریزی می شوند.در این روش فرد آموزش می بیند تا به روش سالمتری به مقابله با احساسات خود بپردازد.دراینجا به برخی از روش هایی كه می تواند به كنترل این علائم كمك كند اشاره شده است.فرد باید آموزش های مقابله ای را یاد بگیرد.احساسات خود را با روش های مختلف نشان دهند مانند گوش دادن به موسیقی، نقاشی و نوشتن؛انجام فعالیت های آرامش بخش؛یادگرفتن مهارت های حل مساله؛تعیین اهداف قابل دسترس و واقع بینانه؛دوش آب گرم؛برنامه ریزی منظم و عمل به آن؛گوش دادن به موسقی كه برخلاف احساسات و هیجانات تكانشی شما باشد؛در تماس بودن با یك فرد حمایت كننده كه در زمانی كه به كمك او نیاز داشتید به صحبت های شما گوش دهد؛انجام ورزش منظم؛افسردگی و مراقبت از سالمندمطالعه كنید؛مهمترین نكته برای افرادی كه به اختلال شخصیت مرزی مبتلا هستند این است كه بدانند به مرور زمان و با صبر می تواند بسیاری از این علائم را بهبود دهد.