به گزارش سرویس پژوهش خبرگزاری صدا وسیما: مردم ایران كه بخشی از آنان جوانان هستند كاربران بالایی در حوزه فراغت و سرگرمی و حوزه اخبار دارند.
فراغت شبكه ای و بحث سرگرمی رتبه اول را در فضای مجازی كشور های جهان دارد. در كشور، ما نیز كه آمار بالایی را به لحاظ دامنه جمعیتی جوانان داریم طبیعی است كه این نیاز بتواند در فضای مجازی پاسخ داده شود. شبكه های اجتماعی همچنین بهترین محمل برای استفاده از خبر هستند.
به اعتقاد كارشناسان روند حضور جوانان در شبكه های اجتماعی، مناسب نیست؛ آموزش درستی به جوانان داده نشده است. فرهنگ كاربری درست شكل نگرفته است؛ لذا به نظر می رسد از آنجا كه سبك زندگی كاربران خصوصا جوانان در این فضا شكل می گیرد. شناخت "فرصت ها و تهدید های فضای مجازی" و "نقش فضای مجازی در تغییر سبك زندگی" از اهمیت ویژ های برخوردار باشد. "شكل گیری هویت و زیست دوم مجازی"، " برخی هنجارشكنی ها در سایه ی گمنامی در فضای مجازی" "بلوغ جنسی زودرس "، "ترویج باور های انحرافی و سبك زندگی غربی " از ویژگی ها و پیامد های فضای مجازی است.
مستندات
مواردی همچون "تبلیغ مارك ها، برندها، مد و لباس غربی"، "ترویج ازدواج های رنگی"، "اسطوره سازی از هنرپیشگان هالیوودی، ورزشكاران و دانشمندان غربی"، " ترویج مادی پرستی"، "ترویج خرافات: طالع بینی، بازی های رایانه ای خرافی". در فضای مجازی به وفور وجود دارد كه از روش های ترویج سبك زندگی غربی در فضای مجازی است.
مواردی همچون "شكل گیری هویت و زیست دوم مجازی"، "اتلاف وقت"، "سرریز و اشباع اطلاعاتی"، "اعتیاد به اینترنت"، "اختلال در زمان خواب"، "برخی هنجارشكنی ها در سایه ی گمنامی در فضای مجازی"، "فاصله از ارزش ها"، "عوارض جسمی و روانی"، " عادی سازی گناه"، "بلوغ جنسی زودرس"، "قمار و كلاهبرداری ها"، "ترویج باور های انحرافی و سبك زندگی غربی"، " بحران هویت"، "كم رنگ شدن ارتباطات خانواده"، "سردی روابط خانوادگی"، "خانواده گریزی"، "جایگزینی عاطفی"، "انزواگزینی و دور شدن از میهمانی های خانوادگی"، "روابط نامشروع"، "نقض حریم خصوصی خانواده"، "تغییر فرهنگ"، "مصرف گرایی"، " تغییر خوراك و تغذیه اشخاص"، از تهدیدات فضای مجازی در حوزه فردی، خانوادگی و اجتماعی است.
مواردی همچون " تولید محتوای خوب و تخصصی"، "پاسخ دادن به نیاز سرگرمی"، " تعاملات سریع و در لحظه"، " بازاریابی و رشد كسب و كار های كوچك و برندینگ شخصی"، " شبكه های ارتباطی تحصیلی و كاری"، " فرصت هایی برای سرگرمی"، " اجتماعی شدن و هم گرایی با دوستان "، "استفاده از اخبار"، "تحول، شتاب و تسهیل كارها"، "كارآفرینی"، "دستیابی به اطلاعات و آموزش" از فرصت های شبكه های اجتماعی و فضای مجازی است.
مواردی همچون "افزایش دادن آگاهی های عمومی، تقویت آموزش و پرورش، جدیت فعالیت های مركز ملی فضای مجازی، تولید شبكه اجتماعی داخلی، طراحی بازی های رایانه ای سالم" از وظایف مدیران فرهنگی و اجرایی است.
كلام آخر
فصل نوجوانی وجه تمایز دوره جوانی و كودكی است؛ كه متاسفانه در كشور ما در ذیل پرورشی و آموزشی مستقل به آن توجه نمی شود؛ سیستم آموزش و پرورش ضعیف بوده و رتبه مناسبی نسبت به كشور های دیگر ندارد؛ نوجوانان را برای زندگی در عصر دیجیتال آماده نمی كند؛ و نیاز های جوان ما پاسخ داده نمی شود؛ لذا شبكه های اجتماعی كه "زیست دوم" است؛ نمی تواند فضای مناسبی باشد؛ جوانان بخاطر ویژگی های شخصیتی و سنی شان " هیجان طلبی، ریسك پذیری بالا، مشاركت پذیری" و بخاطر آموزش هایی كه در این حوزه نداده ایم، طبیعی است رفتار های غیر منطقی داشته باشند. همه گیری ویروس كرونا باعث شد اینترنت در ابعاد مختلف زندگی افراد به خصوص آموزش دانش آموزان و دانشجویان نفوذ بیشتری پیدا كند و جزو جدا نشدنی زندگی آنان شود.
به اعتقاد كارشناسان فضای مجازی برای فرزندان یا دانش آموزان می تواند باعث دگرگونی ارتباطات، آمیختگی مرز درست و نادرست، ایجاد زمینه برای دسترسی های نامناسب شود. كارشناسان معتقدند فضای مجازی می تواند باعث دگرگونی عرف، زمینه سازی تشویش در جامعه، دگرگونی دینداری در جامعه شود. برای مقابله با تهدیدات فضای مجازی، تدوین سیاست های كلان و قوانین و تنظیم-گری فضای مجازی و شبكه های اجتماعی امری ضروری است؛ در این باره مجلس در تصویب قوانین و قوه قضاییه در رسیدگی به جرائم و كنترل و كاهش آسیب ها نقش بسزایی دارند.
استفاده نكردن از فضای مجازی و شبكه های اجتماعی امروزه تقریبا غیرممكن است، اما برنامه ریزی و كنترل حضور می تواند مفید باشد در این چارچوب پرهیز از رهاگذاری فضای مجازی و حكمرانی فضای مجازی همت و اراده ای بیش از گذشته می طلبد كه در گرو همكاری نهاد های مختلف عهده دار رسانه و فرهنگ در كشور است.
پژوهشگر: مهدی ناجی