عكس تزئینی است به گزارش ایسنا، "افلاطون" فیلسوف بزرگ یونانی می گوید: موسیقی برای روح همانند ورزش برای بدن است. محققان هم پس از سال ها تحقیق و بررسی به جمله ای كه افلاطون چند قرن پیش گفته بود رسیده اند و می گویند اگر می خواهید بدن خود را محكم كنید، به بدنسازی بروید و اگر می خواهید مغز خود را ورزیده كنید، به موسیقی گوش دهید.

فواید درمانی موسیقی بسیار زیاد است. این موسیقی است كه احساسات ما را تحریك می كند، زندگی ما را با ملودی غنی می كند و اغلب اوقات به ما كمك می كند تا بر مالیخولیای خود غلبه كنیم.

ریتم ، ملودی و هماهنگی موسیقی به ما كمك می كند تا بتوانیم با كمك آن اختلالات پیچیده روانشناختی را درمان كنیم. ریتم ملودی و حالات صدا در موسیقی در چندین دهه گذشته در درمان های مختلف پزشكی مورد استفاده قرار گرفته است و دانشمندان در چندین تحقیق از مزایای بی شمار گوش دادن به موسیقی و تأثیرات آن بر فشار خون، ضربان قلب و حتی سطح اكسیژن بدن انسان گفته اند.

نگاه پیشینیان به موسیقی

نقش موسیقی به آغاز تمدن بشری برمی گردد. دانشمندان موسیقی را هدیه ای از مادر طبیعت دانسته اند. یونان باستان موسیقی را به عنوان "هنر موزها" تعریف كرده و فیلسوف بزرگ افلاطون نیز گفته "موسیقی برای روح همانند ورزش برای بدن است. موزها یا مُوْساها الهه های الهام بخش ادبیات، علوم و هنر بوده اند. به گفته محققان علائم هیروگلیفی نشان دهنده كلمه "موسیقی" (music) شبیه علائم نمایانگر حالات "شادی" و "رفاه" است. از بیش از هزار سال پیش تشخیص داده شده كه موسیقی دارای خواص درمانی خاصی است كه بر ابعاد احساسی و معنوی ما تأثیر می گذارد. بنابر گزارش انجمن موسیقی درمانی آمریكا (AMTA) موسیقی می تواند یك روش درمانی خوب در افزایش سلامتی، كاهش یا مدیریت استرس، ابراز احساسات، تقویت حافظه، بهبود ارتباطات و تسهیل توان بخشی جسمی باشد.

دیدگاه خاص یك متخصص درباره تاثیر موسیقی بر مغز

علاوه بر این، موسیقی درمانی به طور حیاتی به بهبود كیفیت زندگی افراد سالم كمك می كند و نیازهای كودكان و بزرگسالانی كه از بیماری ها و معلولیت های متعددی رنج می برند را نیز برآورده می كند. بنابراین اگر بخواهیم بیماری را با نوعی از اختلال یا عدم تعادل در نظر بگیریم، می توان از موسیقی درمانی به عنوان پلی مهم برای وصل ارتباطی كه جهت جریان آن مسدود شده است، استفاده كرد. امروزه از موسیقی در طیف گسترده ای از مسائل استفاده می شود. برای مثال در زمینه آموزش از آن برای درمان اوتیسم، بیش فعالی، حوزه پزشكی برای انكولوژی، درد و زوال عقل استفاده می شود.

" الیور ساكس"، متخصص مغز و اعصاب بسیار مشهور در كتاب خود با عنوان "موزیكوفیلیا" (Musicophilia) قصه های موسیقی و مغز در مورد رابطه پیچیده بین موسیقی و مغز نوشته است. او در كتاب خود به ما نشان داده كه چگونه موسیقی می تواند قسمت آسیب دیده مغز را بیدار كند و در این كتاب ماجرای فردی به نام مارتین را بازگو كرده است. مارتین فردی با معلولیت ذهنی عمیق است كه بیش از دو هزار اپرای كامل را از حفظ می داند.



همانطور كه موسیقی احساس شادی، غم یا مالیخولیایی ایجاد می كند، می تواند هر دو نیمكره مغز (چپ و راست) ما را فعال كند و ارتباطات جدیدی بین آنها ایجاد كند. نیمكره راست ما با عملكردهای شهودی و تخیل همراه است در حالی كه نیمكره چپ ما مسئول منطق، دلیل و زبان است. نیمكره چپ ما عمدتاً تحت تأثیر گوش دادن به موسیقی است و مهارت هایی مانند مهارت های حركتی خوب ، ریتم و هماهنگی كه با گوش دادن به موسیقی ایجاد می شوند را كنترل می كند.

علاوه بر این، ملودی های خاصی می توانند احساساتی مانند همدلی در مغز انسان را فعال یا تقویت كنند. این چنین است كه موسیقی به طور فوق العاده ای به ما كمك می كند تا زندگی اجتماعی سالمی داشته باشیم و خصوصیات انسانی مانند دلسوزی و درك در خود را زنده نگه داریم.

ساكس می گوید: موسیقی این قدرت را دارد كه خاطرات فراموش شده را برای ما زنده كند. من بارها و بارها از موسیقی به عنوان كپسول زمان برای یادآوری روزهای غم انگیز یا خوش گذشته خود استفاده می كنم.

موسیقی زیر ذره بین دانشمندان

سالها است دانشمندان سراسر جهان در مطالعات خود اظهار كرده اند كه موسیقی می تواند تاثیر شگرفی بر مغز كه یكی از حساس ترین و پیچیده ترین اعضای بدن است داشته باشد. محققان طی این سال ها به بررسی دقیق تاثیر موسیقی بر بدن انسان پرداخته اند و به نتایج جالبی دست یافته اند كه در این مطالعه به طور خلاصه آنها را بازگو كرده ایم.

موسیقی توانایی تسكین، انرژی بخشیدن و حتی بهبود حافظه شما را دارد و شما به راحتی و با روشن كردن دستگاه پخش كننده موسیقی خود می توانید از این قدرت پر رمز و راز بهره ببرید.

یكی از متخصصان گوش و حلق و بینی دانشگاه "جانز هاپكینز" گفت: موارد كمی وجود دارد كه مغز را به شیوه موسیقی تحریك می كند. اگر می خواهید مغز خود را در تمام مراحل پیری درگیر نگه دارید، گوش دادن به موسیقی یا نواختن یك ساز یك ابزار عالی است چراكه این كار همانند یك تمرین كامل مغزی است.

تحقیقات نشان داده است كه گوش دادن به موسیقی می تواند اضطراب، فشار خون و درد را كاهش دهد و همچنین كیفیت خواب، خلق و خو، هوشیاری ذهنی و حافظه را بهبود بخشد. به گفته محققان دانشگاه "هاروارد" گوش دادن به موسیقی یا نواختن ساز چندین قسمت از مغز انسان را درگیر می كند و می تواند به روحیه و حافظه آنها كمك كند.

دكتر "اندرو بودسون" (Andrew Budson) استاد عصب شناسی دانشكده پزشكی دانشگاه هاروارد گفت: موسیقی هر چه باشد چه جاز، كلاسیك، راك اند رول یا هیپ هاپ؛ تأثیر بی نظیری بر مغز دارد و شما می توانید چه با نواختن ساز و یا تنها با گوش دادن به موسیقی از مزایای آن بهره ببرید.

گفتنی است گوش دادن به موسقی علاوه بر كمك به شادابی خاصیت درمانی نیز دارد و باعث درمان برخی بیماری ها نیز می شود. اغلب گفته می شود گوش دادن به موسیقی كلاسیك تأثیرات مفیدی بر روی ذهن و بدن دارد. اما آیا برخی از موسیقی ها قدرت شفابخشی بیشتری نسبت به موسیقی های دیگر دارند؟ برخی دانشمندان درباره گوش دادن به نوع خاصی از موسیقی نیز با یكدیگر اختلاف نظر دارند و برخی معتقدند گوش دادن به سبك خاصی از موسیقی نسبت به دیگر موسیقی ها باعث افزایش سرعت در بهبودی حال جسمی افراد می شود برای مثال اخیراً دانشمندان جمهوری چك گفته اند موسیقی "موتسارت" در درمان صرع موثرتر از موسیقی "یوزف هایدن" آهنگساز و موسیقی دان اتریشی است.

دانشمندان شهر "برنو" جمهوری چك اخیراً سعی كرده اند با انجام چند آزمایش و تأثیر موسیقی "موتسارت" و "هایدن" بر بیماران مبتلا به صرع به این سوال پاسخ دهند.



در دهه 1990 دانشمندان یك نظریه مبنی بر اینكه گوش دادن به موسیقی موتسارت ممكن است به طور موقت باعث افزایش امتیازات در برخی از قسمت های تست هوش شود، ارائه كردند. این تئوری كه به عنوان "اثر موتسارت" شناخته می شود ، محبوبیت زیادی پیدا كرده است به طوری كه بسیاری از افراد برای تقویت هوش نوزادان خود برای آنها این موسیقی را پخش می كنند.

طی این مطالعه دانشمندان موسسه CEITEC برنو همراه با پزشكان بیمارستان "دانشگاه سنت آن"، تصمیم گرفتند تا صحت اثربخشی موسیقی موتسارت را بر روی 18 بیمار مبتلا به صرع آزمایش كنند. طی این آزمایش بیماران ابتدا می بایست به سوناتا K. 448 برای دو پیانو گوش می دادند. به لطف روش های تشخیصی دقیق دانشمندان می توانند تأثیر موسیقی موتسارت بر روی مغز را با دقت بیشتری نسبت به گذشته بررسی كنند.

پروفسور "ایوان ركتور" (Ivan Rektor) رهبر این مطالعه گفت: ما دریافتیم كه سوناتای موتسارت ترشحات صرعی را كه مستقیماً در مغز اندازه گیری می شوند، كاهش می دهد.

آنها همچنین علاقمند بودند تا دریابند كه آیا این قطعه موسیقی خاص نسبت به سایر موسیقی ها موثرتر است یا خیر؟ برای مقایسه آنها اولین قطعه سمفونی No. 94 هایدن را انتخاب كردند.

محققان گفتند: ما سمفونی هایدن را انتخاب كردیم زیرا در همان دوره و تقریباً همان سبك موتسارت ساخته شده است. هیچ یك از بیماران ما هیچ آموزش موسیقی نداشته اند، بنابراین برایشان مهم نیست كه به موتسارت گوش می دهند یا هایدن. ما این دو آهنگ را انتخاب كردیم زیرا می خواستیم پارامترهای مختلف صوتی موسیقی را آزمایش كنیم و به تركیباتی نیاز داشتیم كه از این نظر متفاوت باشند.

این آزمایش تأیید كرد كه تأثیر شفابخشی موسیقی عمدتا به خصوصیات صوتی آن مانند ریتم ، سرعت یا طیف هارمونیك بستگی دارد و سوناتا موتسارت از این نظر سودمندتر بود. علاوه بر آن محققان تاثیر گوش دادن به این موسیقی در بین زنان و مردان را نیز دریافتند.

محققان در ادامه افزودند: ما دریافتیم در حالی كه تركیب موتزارت فعالیت صرعی را در زنان و مردان كاهش می دهد، با گوش دادن به تركیب هایدن، ترشحات صرعی در زنان كاهش و در مردان، افزایش میابد. برای تأیید فرضیه خود محققان یك مطالعه دیگر با استفاده از تصویرسازی تشدید مغناطیسی انجام دادند. ام آر آی نشان داد كه قسمت های خاصی از مغز در مردان و زنان به طور متفاوتی فعال می شوند و این امر نیز به همان دلیل است. دانشمندان موسسه CEITEC قصد دارند تحقیقات خود را ادامه دهند. آنها امیدوارند كه در آینده، موسیقی با خصوصیات صوتی كاملاً مشخص، بتواند به عنوان یك روش جایگزین و غیرتهاجمی در درمان بیماران صرعی مورد استفاده قرار گیرد.

در تحقیقی دیگر كه در مجله JNeurosci منتشر شده، محققان دریافتند دلیل این امر این است كه انسان موسیقی را لذت بخش می داند، ارتباط بین مدارهای شنوایی و سامانه پاداش است. با وجود هیچ مزیت بیولوژیكی آشكار، انسان عاشق موسیقی است. مطالعات تصویربرداری عصبی، شباهت های بین نحوه پردازش موسیقی توسط مدارهای سیستم پاداش مغز را برجسته می كند. در این مطالعه محققان فعالیت مغز گروهی از طرفداران موسیقی پاپ را در حالیكه آنها به موسیقی گوش می دادند با fMRI اندازه گیری كردند. قبل از اسكن محققان به طور غیر مستقیم مدار تحریك مغناطیسی مغز را تحریك یا مهار كردند.

آنها دریافتند تحریك مدار پاداش قبل از شنیدن موسیقی، لذت شركت كنندگان را هنگام گوش دادن به آهنگ ها افزایش می دهد در حالی كه مهار آن باعث كاهش لذت می شود. این تغییرات لذت به تغییرات فعالیت هسته اكامبنس، منطقه كلیدی مدار پاداش مرتبط بود.شركت كنندگان با بیشترین تفاوت در لذت همچنین بیشترین تفاوت در فعالیت همزمان بین مناطق شنوایی و پاداش را نشان دادند. این نتایج نشان می دهد تعاملات بین مناطق شنوایی و پاداش، لذتی را ایجاد می كنند كه هنگام گوش دادن به موسیقی آن را احساس می كنیم.

تاثیر موسیقی بر كودكان

بر اساس تحقیقات جدید، پخش موسیقی موجب تقویت سیستم شنیداری و مغز جنین می شود. به گفته محققان درك به خاطر آوردن صداهایی كه در دوران بارداری جنین شنیده شده، دشوار است. با این وجود تحقیقان نشان داده است شنیدن موسیقی در سه ماهه دوم بارداری بر سیستم شنیداری كودكان تاثیر دارد. محققان اظهار كردند: بیست وهفتمین هفته بارداری تا شش ماهگی در گسترش سیستم شنوایی بسیار مهم است. پژوهشگران بر این باورند كه قرار گرفتن در معرض موسیقی در این دوران رشد مغز و توسعه شنوایی را تحت تاثیر قرار می دهد. نتایج این تحقیق نشان می دهد نوزادان توانایی یادگیری را در سنین خیلی پایین دارند و تاثیرات این یادگیری تا مدتی طولانی در مغز باقی می ماند.

ارتباط موسیقی و طعم غذا

محققان بلژیكی دریافتند كه شنیدن انواع موسیقی باعث درك متفاوت طعم هر غذا در مغز می شود. محققان دریافتند كه شنیدن موسیقی آرام و موسیقی با ریتم تند در احساس چشایی انسان و درك طعم غذا و نوشیدنی كاملا موثر است. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه ثابت شد كه شنیدن موسیقی های مختلف نه تنها بر اعصاب و وران انسان تاثیرگذار است بلكه نوع موسیقی نیز در درك متفاوت انسان از غذا تاثیر دارد. بنابراین بهتر است صرف غذا همیشه در محیطی آرام و با موسیقی ملایم و با ریتم طبیعت همراه باشد، چرا كه مصرف غذا در شرایط پرتنش نه تنها درك مغز از طعم غذا را تغییر می دهد بلكه بر عملكرد فیزیولوژیك بدن انسان نیز تاثیر منفی دارد.

تاثیر شگرف موسیقی در درمان زوال عقل

محققان بررسی كردند كه چگونه گوش دادن به موسیقی بر بیماران مبتلا به زوال عقل اثر می گذارد و دریافتند كه "موسیقی" می تواند به عنوان مسیری جایگزین برای برقراری ارتباط با بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر به كار رود. یك شبكه برجسته مغز، مسئول آرامش بخشیدن و احساس رضایت به انسان در هنگام گوش دادن به موسیقی است. محققان گفتند كه بیماران مبتلا به زوال عقل در معرض دنیایی قرار می گیرند كه برایشان ناآشنا است و موسیقی می تواند شبكه مغزی آنها را مجددا فعال و از آنها در مقابل بیماری آلزایمر محافظت كند. در انتها باید بگوییم موسیقی می تواند وضعیت احساسی ما را تا حد زیادی اصلاح كند و این توانایی را دارد كه ذهنیت مردم را تغییر دهد درست همانطور كه سرود ملی همه ما را متحد می كند. بنابراین ما باید از ملودی موسیقی به عنوان ابزاری برای برقراری صلح و هماهنگی در روح خود استفاده كنیم.

در پایان این گزارش می توانید به یكی از زیباترین آثار "هانس فلوریان زیمر" (زاده 12 سپتامبر 1957) آهنگ ساز مشهور آلمانی گوش كنید. موسیقی فیلم "میان ستاره ای" یكی از برترین آثار هانس زیمر است كه به خودی خود یك وزنه ی مهم در این فیلم به شمار می رود. اثری زیبا و رازآلود كه می تواند شما را از زمین جدا كند و به سفری كیهانی ببرد.



انتهای پیام