80 درصد كودكان كار به دلیل فقر و معاش خانواده كار می كنند

رئیس انجمن مددكاران اجتماعی ایران با بیان اینكه دولت آینده كودكان كار در خیابان را جزیره نبیند، اظهار كرد: زمانی كه بیش از 80 درصد این كودكان به دلیل فقر كار می كنند و یا درصد قابل توجهی از آنها كودكانی هستند كه خانواده های نابسامان و عضو معتاد دارند، مگر می شود بدون اینكه در حوزه های مذكور كاری كرد، كودك كار در خیابان را مدیریت كرد؟ تا زمانی كه به دنبال اجرای نظام چندلایه تامین اجتماعی نرویم و افراد را به موقع شناسایی نكنیم و متناسب با شرایط آنها را حمایت نكنیم، نه تنها نمی توانیم امیدی به بهبود وضعیت این گروه از كودكان داشته باشیم، بلكه باید منتظر افزایش كودكان كار در خیابان باشیم.
سیدحسن موسوی چلك با بیان اینكه كودكان خیابانی بیشتر كودكان كار در خیابان هستند، گفت: شیوع شناسی ها و پژوهش هایی كه در این زمینه انجام شده نشان می دهد كه بیش از 80 درصد این كودكان، كودكانی هستند كه با خانواده هایشان ارتباط دارند.وی با اشاره به وضعیتی كه در مورد كودكان كار در خیابان وجود دارد، اظهار كرد: معمولا پسران سه تا چهار برابر دختران به عنوان كودكان كار در خیابان فعالیت دارند. عموم این كودكان كسانی هستند كه با خانواده هایشان ارتباط دارند و برای امرار معاش خانواده خود كار در خیابان را ترجیح می دهند و آن نگاه جرم انگارانه نسبت به این كودكان باید حذف شود. موسوی چلك تاكید كرد: این نگاه كه عموم این كودكان كودكانی هستند كه در باندها هستند را تایید نمی كنم. باتوجه به اینكه اكثر این كودكان با خانواده هایشان ارتباط دارند، به نظر این نگاه، نوعی برچسب نامیمون به این گروه از كودكان است.
وی با اشاره به نگرانی هایی كه در مورد این كودكان وجود دارد، گفت: براساس ارزیابی سریع ابتلا به HIV در كودكان خیابانی كه سال 92 انجام شده است، درصد قابل توجهی از این كودكان مبتلا به اچ آی وی هستند و باتوجه به اینكه وقتی كودكان وارد كار در خیابان می شوند، معمولا تهدیدهایی (مانند مصرف سیگار، وابستگی به مواد مخدر و مشروبات الكلی و خشونتهایی كه بر این افراد وارد می شود و سو استفاده هایی كه از این افراد صورت می گیرد كه بخشی از آزارها و سوء استفاده ها به آزارهای جنسی یا بهره كشی جنسی برمی گردد) شامل شان می شود و این به تبعات كار در خیابان برمی گردد.
رئیس انجمن مددكاران اجتماعی افزود: طبیعتا حضور در خیابان محرومیت كودكان از تحصیل، سوء تغذیه، بیماری های پوستی و جسمی و بیماری های تغذیه ای و گوارشی را به دنبال دارد. در كنار این موارد، آزارهای روانی و یا شرایط مربوط به سلامت روانشان مطرح است كه می تواند مانند سایر ابعاد نگران كننده باشد. آن ترس و ناامنی كه دارند، خشونتی كه بر آنها وارد می شود و ناسازگاری كه ممكن است به دلیل شرایط كار در خیابان داشته باشند و نوع برخوردی كه مردم با آنها دارند و همچنین محدودیت هایی كه برای دسترسی به خدمات عمومی از جمله آموزش، بهداشت و درمان و حمایت های اجتماعی دارند، زمینه ای را فراهم كرده كه این گروه از كودكان باید مورد توجه بیشتری قرار گیرند.
وی با بیان اینكه بحث سیاستگذاری های حوزه كودكان كار را باید از چند زاویه نگاه كنیم، اظهار كرد: برخی از این كودكان كار، كودكان بی سرپرست و یا بدسرپرست هستند؛ كه در این زمینه اصل 21 قانون اساسی را داریم. برخی از خانواده ها نیز نیازمند هستند كه در این زمینه هم اصل 21 و هم اصل 29 قانون اساسی را داریم. در بحث آموزش نیز اصل 30 قانون اساسی را داریم. در موضوع پیشگیری از جرم نیز اصل 156 قانون اساسی به موضوع پیشگیری از وقوع جرم پرداخته است. از طرفی دیگر در قانون تشكیل سازمان بهزیستی هم حمایت از كودكان و هم حمایت از كودكان بی سرپرست و هم حمایت از خانواده های نیازمند آمده است. ماده 79 قانون كار، كار را برای كودك ممنوع كرده و ماده 80 كارگر با سن بین 15 تا 18 سال را با شرایطی كه تا ماده 84 در قانون كار برای این افراد تعریف می كند به عنوان كارگر نوجوان به رسمیت شناخته است.
موسوی چلك ادامه داد: زمانی كه بیش از 80 درصد این كودكان به دلیل فقر كار می كنند و یا درصد قابل توجهی از آنها كودكانی هستند كه خانواده های نابسامان و عضو معتاد دارند، مگر می شود بدون اینكه در حوزه های مذكور كاری كرد، كودك كار در خیابان را مدیریت كرد؟ تا زمانی كه به دنبال اجرای نظام چندلایه تامین اجتماعی نرویم و افراد را به موقع شناسایی نكنیم و متناسب با شرایط آنها را حمایت نكنیم، نه تنها نمی توانیم امیدی به بهبود وضعیت این گروه از كودكان داشته باشیم، بلكه باید منتظر افزایش كودكان كار در خیابان باشیم. كرونا هم به این موضوع دامن می زند. بدون شك دولت جدید در برنامه ریزی هایش، آثار به جا مانده از كرونا را هم باید به عنوان بخش ویژه مدنظر قرار دهد.