دانشمندان گمان می كنند در صورت از دست دادن یك عضو، ممكن است روزی بتوان بهبودی كامل پیدا كرد. آن هم با رشد دادن واقعی یك عضو جدید نه با پروتز های مصنوعی و بیونیك.

بر اساس یك مطالعه تازه منتشر شده در مجله American Association for Anatomy، یك گروه از محققان در حال مطالعه روی "سمندر مكزیكی" (axolotl) (یك گونه سمندر آبزی) با بررسی تفاوت در امضای مولكولی مرتبط با بازسازی و احیای اندام در آنها، یك قدم به كشف رمز و راز بازسازی اندام در این موجودات نزدیك شده اند. این مطالعه همچنین چگونگی بازسازی اندام در موش ها را نشان می دهد.

دانشمندان می گویند انسان ممكن است قادر به رشد دادن یك عضو دیگر در بدن خود باشد و ما در حال حاضر "پتانسیل استفاده نشده" برای انجام این كار را داریم.

اگر رمز و راز های مربوط به بازسازی اندام را در سمندر های مكزیكی دریابیم و آن را روی پستاندارانی مانند موش تطبیق دهیم، شاید بتوانیم به افرادی كه اندام خود را از دست داده اند، گزینه دیگری غیر از پروتز ها ارائه دهیم.

تفاوت كلیدی در این امر مربوط به یك سلول ایمنی شناختی است كه به عنوان یك ماكروفاژ شناخته می شود و با این دانش، پتانسیل كاربرد های انسانی بازیابی اندام بیش از هر زمان دیگری نزدیك است.

وقتی پستانداران آسیب می بینند، به طور معمول در محل آسیب جای زخم ایجاد می شود. از آنجا كه این زخم به یك مانع فیزیكی برای بازسازی تبدیل می شود، تیم محققان به سرپرستی " جیمز گادوین" بر روی یادگیری اینكه چرا بدن سمندر مكزیكی مانند پستانداران زخم نمی شود، تمركز كردند.

"جیمز گادوین" محقق و نویسنده اصلی این تحقیق از آزمایشگاه بیولوژیكی "جزیره مونت دزرت" (MDI) گفت: تحقیقات ما نشان می دهد كه انسان از توانایی بالقوه استفاده نشده برای بازسازی اندام برخوردار است.

او افزود: اگر بتوانیم مسئله ایجاد زخم را حل كنیم، ممكن است بتوانیم پتانسیل احیای نهفته خود را آزاد كنیم. سمندر های مكزیكی زخم ایجاد نمی كنند و این همان چیزی است كه به آن ها اجازه می دهد بازیابی اندام انجام شود. اما هنگامی كه یك زخم ایجاد شود، بازیابی دیگر ممكن نخواهد بود.

این محقق ادامه داد: اگر بتوانیم از ایجاد زخم در انسان جلوگیری كنیم، می توانیم كیفیت زندگی بسیاری از افراد را افزایش دهیم.

پستانداران در مراحل جنینی یا نوزادی نیز می توانند اندام خود را بازیابی كنند. برای مثال، نوزاد انسان می تواند نوك انگشتان خود و همچنین بافت قلب خود را می تواند بازسازی كند، براین اساس بزرگسالان نیز ممكن است این كد مهم ژنتیكی را برای بازسازی در خود حفظ كرده باشند. این موضوع دریچه ای را برای درمان های بالقوه باز می كند كه به انسان امكان می دهد به جای ایجاد یك زخم دائمی، بافت ها و اندام های از دست رفته خود در اثر آسیب یا بیماری را دوباره رشد دهد.

سمندر مكزیكی نزدیك به انقراض است، اما قابلیت های احیای اندام منحصر به فرد آن موقعیت ویژه ای را برای این موجود در محافل علمی فراهم كرده است. اكثر سمندر ها توانایی های بازسازی اندام را دارند، اما سمندر مكزیكی می تواند تقریباً همه قسمت های بدن خود از جمله قلب، ریه ها، فك، اندام بیرونی، نخاع، تخمدان ها، دم، پوست و موارد دیگر را بازسازی كند. این موجود حتی می تواند مغز خود را نیز بازسازی كند!

"گادوین" در تحقیقات اخیر خود، ماكروفاژ های (نوعی سلول ایمنی) موجود در سمندر های مكزیكی را با سلول های مشابه در موش ها مقایسه كرد؛ هدف وی یافتن كیفیتی است كه سمندر مكزیكی از آن برخوردار است و باعث تقویت توانایی های بازسازی در آن می شود.

این محقق دریافت كه وجود این سلول ها در توانایی بازسازی سمندر های مكزیكی مهم است. وقتی سطح این ماكروفاژ ها كم بود، سمندر های مكزیكی به جای اعضای بدن جدید، درست مثل پستانداران یك زخم ایجاد می كردند.

او می گوید: ما در حال نزدیك شدن به درك چگونگی آماده سازی ماكروفاژ های سمندر های مكزیكی برای بازسازی هستیم كه این امر ما را به این توانایی نزدیك می كند كه بتوانیم بازسازی را در انسان كشف كنیم. برای مثال، من تصور می كنم كه بتوان از یك هیدروژل موضعی در محل زخم استفاده كرد كه باعث تغییر رفتار ماكروفاژ های انسان شود تا بیشتر شبیه سمندر های مكزیكی باشد.

با انجام مطالعات روی ماكروفاژ های سمندر های مكزیكی و بررسی اینكه چگونه می توانیم آن را در انسان تقلید كنیم، می توان طلوع عصر جدیدی در پزشكی را شاهد بود.