به گزارش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما، آقای دكتر محمدتقی جغتایی در نشست خبری كه در استودیو سلامت وزارت بهداشت برگزار شد، با اشاره به ابلاغ برنامه كشوری توانبخشی پزشكی از سوی وزیر بهداشت به دانشگاه های علوم پزشكی كشور، گفت: حوزه توانبخشی ابعاد گوناگونی دارد كه بخش سلامت آن متوجه ما در وزارت بهداشت است. از طرفی در رهنمودهای كلی سلامت كه توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد، یكی از بندها این است كه خدمات سلامت اعم از درمان، پیشگیری یا توانبخشی به شكل عادلانه به مردم ارائه شود و برای اقشار آسیب پذیر در دسترس باشد. از طرفی در برنامه های تشریحی وزیر محترم به مجلس شورای اسلامی نیز در بندی به تعیین برنامه كشوری توانبخشی پزشكی اشاره شده بود.

وی افزود: در طول سالیان قبل به ویژه از سال 2014 به بعد، سازمان بهداشت جهانی برنامه ای ویژه در حوزه توانبخشی تعیین كرد تا خدمات توانبخشی در دسترس باشد و گسترش یابد. در سال 2017 این موضوع دقیق تر بررسی شد و اصل هایی برای آن تعیین و مشخص شد كه خدمات توانبخشی پزشكی باید در تمام سیاست های درمانی تسری یابد و همچنین درون ساختارهای ارائه خدمات سلامت، ساختار خدمات توانبخشی هم وجود داشته باشد. خدمات توانبخشی دیگر نباید سطح سوم ارائه خدمات باشد و باید در سطوح ارائه خدمات پیشگیری و درمان ادغام شود.

آقای دكتر جغتایی خاطرنشان كرد: همچنین اصل دیگری می گوید كه خدمات توانبخشی پزشكی باید به تدریج تحت پوشش بیمه قرار گیرد. از طرفی فناوری های توانبخشی و وسایل كمكی توانبخشی مانند سمعك و ویلچر، در اختیار قرار گیرد. بر اساس این نكات، قرار شد برنامه كشوری توانبخشی پزشكی تدوین شود كه بیش از 2 سال برای آن زمان گذاشتیم و حاصل آن به دانشگاه های علوم پزشكی ابلاغ شد.

تلاش برای ادغام خدمات توانبخشی در نظام ارائه خدمات وی در تشریح جزییات برنامه كشوری توانبخشی، تصریح كرد: برنامه این است كه خدمات توانبخشی در نظام ارائه خدمات دیگر ادغام شود و مراكز ارائه خدمات توانبخشی گسترش یابد. همچنین اقداماتی در راستای گسترش خدمات نظام غربالگری ارائه شود كه بیماران زودتر شناسایی شوند. نكته مهم دیگر در این برنامه، تحت پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات توانبخشی است. در عین حال نیز نباید از نكات پژوهشی غافل شویم.
مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی ادامه داد: هم اكنون بسیاری از خدمات توانبخشی در كشور ارائه می شود، اما این خدمات، چندان پیچیده نیستند، مشكل ما در ارائه خدماتی است كه نیاز به كار تیمی دارد، مانند افراد دچار سكته مغزی، قطع عضو و ضایعات پیش رونده، كه این بیماری ها باید در دسته خدمات اولویت دار قرار گیرند و تمركز ما بر این خدمات است.

شیوع سالانه پاركینسون حدود 5000 نفر است آقای دكتر جغتایی در ادامه بیان كرد: بر اساس پیش بینی ها و بررسی های صورت گرفته در كشور، سالانه حدود 100 هزارنفر دچار ناتوانی ناشی از سكته مغزی می شوند كه به درمان جواب می دهند. حدود 3000 نفر در سال دچار ضایعه نخاعی می شوند، حدود 4000 تا 5000 نفر دچار فلج مغزی می شوند، شیوع اوتیسم سالانه 15 هزار نفر است و قطع عضو حدود 2000 نفر در سال است. همچنین، شیوع پاركینسون سالانه حدود 5000 نفر است و سالانه حدود 2000 بیمار مبتلا به MS به جمعیت بیماران اضافه می شود.
مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی، گفت: یكی از بیماری های شایع، دمانس یا آلزایمر است، زیرا امید به زندگی افزایش یافته است و جمعیت سالمند كه در خطر ابتلا به این بیماری هستند، افزایش می یابد. طبق پیش بینی ها، 200 هزار نفر در آینده به نوعی دچار اختلال حافظه می شوند كه اگر پیشگیری نشود، دچار بیماری های پیش رونده می شوند.

ارائه خدمت 19 هزار نفر در حوزه توانبخشی در كشور وی با بیان اینكه هم اكنون خدمات توانبخشی در كشور آغاز شده است، افزود: اكنون نیز حدود 19 هزار نفر در حوزه توانبخشی با مجوزهای وزارت بهداشت خدمات توانبخشی ارائه می دهند، در سطح دنیا نیز خدمات توانبخشی ما قابل قبول است. حدود 140 مركز جامع خدمات توانبخشی پزشكی داریم و حدود 7 هزار دفتر كار یا مطب دایر شده است. بر اساس برنامه كشوری باید بتوانیم تا سال 1404 خدمات غربالگری را 25 درصد افزایش دهیم. مراكز ارائه خدمات توانبخشی نیز باید 30 درصد افزایش یابند و گروه هایی مانند قطع عضو و ام اس و پاركینسون، كه مراكز تخصصی ندارند، برایشان ایجاد شود. برای تأمین اهداف باید آموزش و پذیرش دانشجو تقویت شود و دیگر رشته ها نیز اصول اولیه را آموزش ببینند. برای تحقیقات هم باید شبكه ملی تحقیقات توانبخشی ایجاد شود و تكنولوژی های توانبخشی به روز شود.

آقای دكتر جغتایی با بیان اینكه برنامه كشوری سالمندان نیز به طور مشترك با همكاری سازمان مدیریت، بهزیستی و وزارت بهداشت تهیه و ابلاغ شده است، گفت: بُعد درمان و توانبخشی پزشكی سالمندان با وزارت بهداشت است كه خدمات شنوایی و دمانس و... به آنها ارائه می شود. توانبخشی از راه دور نیز از اهداف این برنامه است كه یك ضرورت مهم است كه در حال كار بر آن هستیم.

وی در مورد مهمترین اولویت های سالمندان كشور، بیان كرد: سالمندان یك مسئله مهم برای كشور هستند و حتی در این رابطه نیاز به دادن آمار نیست، چراكه تاكنون آمارهای زیادی در رابطه با سالمندان اعلام شده است و روز به روز هم بیشتر می شود، حتی همكاران سازمان بهزیستی به ماجرای سونامی سالمندان اشاره كرده بودند كه درست هم بود و به دنبال آن بنده اعلام كردم برنامه ملی سالمندان تصویب و ابلاغ شده و اكنون در این مورد سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت در حال انجام و بررسی كارهای مربوط به خودش است. در حوزه بهداشت و درمان هم مهمترین اولویت این است كه اول نیروی انسانی مورد نیاز تكمیل شود، یعنی باید رشته های تخصص سالمندی را تاسیس كنیم كه چند سال فعال شده بود، اما درحال حاضر متوقف شده، همچنین دوره های كوتاه مدت كه اكنون همكاران متخصص بالینی در چند دانشگاه برگزار می كنند تا از این طریق ما متخصصینی داشته باشیم كه در حوزه سالمندی كار می كنند.

آقای جغتایی تأكید كرد: به عبارتی طب سالمندی باید جایگاه اش در كشور گسترش پیدا كند و ما در زمینه نیروی انسانی متخصصین مختلف داریم، اما آموزش تخصصی لازم برای مداخلات خدمات درمانی و توانبخشی سالمندان كم داریم. نكته دیگر مربوط به پرستارهایی است كه اختصاصا با سالمندان كار می كنند، فوق لیسانس این رشته سال هاست كه ایجاد شده و باید گسترش پیدا كند تا در این حوزه بتوانند بهتر كار كنند.

مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی گفت: موضوع دیگر این است كه باید برای سالمندان در مراكز ارائه خدمات در بیمارستان یا كلینیك ها، ساختارهایی درست شود تا خدمات اختصاصی سالمندان را بگیرند كه این هم همكاران دفتر سالمندی در حال پیگیری هستند تا این اتفاق بیفتد و مهم تر از آن این است كه این خدمات در نظام شبكه ادغام شود. شایع ترین مشكل كه باید به آن توجه شود، اختلال های حافظه است كه برنامه ای برای آنها در نظر گرفته شده، افرادی كه در معرض این مشكل هستند غربالگری می شوند و به دنبال آن خدمات توانبخشی به آنها داده می شود.

وی در بخش دیگری از سخنانش در این نشست خبری، درخصوص نقش طرح تحول سلامت در گسترش خدمات توانبخشی، عنوان كرد: برنامه توانبخشی ابلاغ شده كشوری است و پیگیری می كنیم تا بخش هایی از برنامه توانبخشی در قانون هفتم توسعه كشور گنجانده شود تا به تغییرات دولت ها ربطی پیدا نكند. از سوی دیگر خرسندیم كه در مناظرات انتخاباتی اغلب نامزدها به موضوع توانبخشی پرداختند و این نشان می دهد نامزدها به این ضرورت ها پرداخته اند.