رئیس مركز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور در اشاره به جایگاه روانشناسان و مشاورین در تامین سلامت روانی و اجتماعی جامعه، تكالیف دولت و نقش سازمان بهزیستی در تامین و توسعه خدمات تخصصی این حوزه گفت: سازمان بهزیستی به منظور تامین بهزیستی روانشناختی عمومی جامعه و حسب تكالیف قانونی خویش (طبق بند 6 ماده 26 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت)، برنامه ریزی، مدیریت، توسعه و نظارت بر مراكز مشاوره و خدمات روانشناختی را عهده دار بوده و از سال 1371 با تاسیس مراكز مشاوره دولتی و سال 1381 مراكز مشاوره تخصصی غیر دولتی در این حوزه استانداردهای خدمات مربوطه را طراحی و پیاده كرده است.
به گزارش ایسنا، فاطمه رضوان مدنی افزود: بعد از سال 1384 كه سازمان نظام روان شناسی به عنوان یك سازمان غیردولتی و مستقل طبق قانون تشكیل این نظام با هدف تلاش برای ارتقای سطح دانش روان شناسی و مشاوره، حمایت از حقوق مراجعان به روان شناسان و مشاوران و حمایت از حقوق صنفی روان شناسان و مشاوران تشكیل شد و مطابق با بند 1 ماده 3 فصل دوم (وظایف و اختیارات) قانون مزبور موظف به تعیین حدود صلاحیت های تخصصی و صدور شماره نظام برای اعضا شد.
رضوان مدنی خاطرنشان كرد: از طرفی مطابق با جزء 8 بند پ ماده 57 احكام دائمی كشور، سازمان بهزیستی كشور متولی سلامت اجتماعی بوده و مرجع صدور پروانه تاسیس و فعالیت در اموری از جمله كلینیك های روان شناسی و نیز مراكز مشاوره اجتماعی و روان شناختی اجتماعی است كه تاكنون بالغ بر 3200 مركز مشاوره در حیطه های مختلف تخصصی و عمومی و در چارچوب استانداردهای تعریف شده مجوز فعالیت دریافت كرده اند كه فرصت های شغلی بسیاری را برای متخصصان فراهم كرده و سازمان بهزیستی جایگاه بنیادینی در نهادینه شدن نقش روانشناسان و مشاوران در قانونگذاری و طرح ریزی های اجتماعی داشته است.
رئیس مركز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور با اشاره به اینكه خطوط مشاوره تلفنی 1480 و سامانه مشاوره مجازی در كنار مراكز روانشناختی در مجموع سالیانه حدود 2 میلیون و 800 نفر جلسه خدمت را در بخشهای حضوری و غیرحضوری تامین می كنند، افزود: سامانه آموزش مداوم روانشناسان ومشاوران سازمان بهزیستی كه بالغ بر 8000 عضو متخصص فعال دارد یكی دیگر از ظرفیت های علمی و ارتقایی حوزه خدمات روانشناسی است كه تامین نیازهای آموزشی متخصصین را پشتیبانی می كند.
تشریح اقدامات سازمان بهزیستی برای مقابله با مشكلات روانی و اجتماعی مردم
رضوان مدنی با تاكید بر اینكه سازمان بهزیستی كشور با هدف كاهش مشكلات روانی اجتماعی مردم اقدامات موثری را از طریق طراحی برنامه ها و فعالیت های متنوع و گسترده در حوزه سلامت روان ارائه كرده است، تشریح كرد: طراحی مداخلات اجتماع محور در حوزه سلامت روان مبتنی بر نظام سوپروایزری، تامین نیازهای روانی اجتماعی در قالب تیم های محب در شرایط بحران و بلایای طبیعی و انسان ساخت، توسعه موسسات تخصصی روانشناختی در سطوح ملی، استانی و شهرستانی (از جمله موسسات پیشگیری، خانه روانشناسان و حرف یاورانه ،موسسه تخصصی طرحواره درمانی و...)، تشكیل شبكه انجمن های ازدواج و خانواده در كشور، شكل دهی تشكل های مراكز روانشناختی، ایجاد گروه های همیار سلامت روان، تشكیل پایگاه های سلامت اجتماعی، توسعه مراكز سلامت روان محلی و ... بخشی از اقدامات بهزیستی در این حوزه بوده است.
اقدامات بهزیستی برای كاهش اثرات روانی در ایام پاندمی كرونا
وی افزود: از جمله اقداماتی كه در شرایط پاندمی كرونا می توان به آن اشاره نمود توسعه خدمات مشاوره تلفنی 1480 می باشد كه با اختصاص كدهای اختصاصی به تماس گیرندگان (متخصصان و كادر درمان، افراد و خانواده های مبتلا به كرونا و افراد متاثر از شرایط پاندمی) اقدام به ارائه خدمات مشاوره و راهنمایی به 2 میلیون و 223 هزار و 210 نفر از ابتدای شیوع كرونا تا اول خرداد ماه سال جاری نموده است. تعامل با بخش های مختلف در توسعه برنامه های ارتقایی و آموزشی و نیز مداخلات تخصصی در تعامل با قوه قضائیه در قالب سامانه تصمیم برای مشاوره های خانواده های در معرض طلاق در كل كشور و كلیه شهرستان های بالای 50 هزار نفر، تامین محتوی و مربیان و پوشش آموزش های حین ازدواج در برنامه مشترك بین دستگاهی وزارت بهداشت، تامین یارانه های مشاوره های برای اقشار نیازمند و آسیب دیده و ... از جمله دیگر اقدامات سازمان بوده است، همچنین خواستگاه برنامه های مهارت های زندگی، آموزش های حوزه خانواده مشتمل بر آموزش زندگی خانواده، بلوغ و نوجوانی، تربیت فرزند، آموزش های پیش از ازدواج در سطح كشور سازمان بهزیستی بوده و توانسته علاوه بر پوشش خدمات آموزشی بانك اطلاعات مربیان و متخصصان را شكل دهد. علاوه بر این سیستم و ظرفیت نظارتی متقن و استانداردی برای ارزیابی كیفی و كمی خدمات در قالب نظارت های سازمانی، مردمی و سامانه ای مورد استفاده قرار می گیرد.
رضوان مدنی خاطرنشان كرد: نكته قابل ذكر این است كه سلامت اجتماعی در تعامل همه سیستم های اجتماعی و با برنامه ریزی جامع برای همه گروه ها و اقشار جامعه قابل تامین است. از بدو تاسیس سازمان بهزیستی خدمات پیشگیری سازمان و از جمله خدمات روانشناسی برای عموم جامعه طراحی و ارائه شده است و منحصر به نیارمندان، مددجویان یا توانخواهان نیست. لیكن تامین هزینه های خدمات تخصصی روانشناختی برای اقشار نیازمند و افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی همواره بخشی از اقدامات بهزیستی بوده است.
مدت زمان طولانی برای صدور پروانه صلاحیت حرفه ای افراد متقاضی از سوی نظام روانشناسی
وی در تشریح ضرورت مشاركت همه جانبه روان شناسان در رفع مشكلات روانی اجتماعی جامعه افزود: سازمان بهزیستی كشور به عنوان سازمان متولی دولتی و با هدف اجرای موازین قانونی در صدور مجوز مراكز مشاوره از روان شناسان فعال و افراد متقاضی فعالیت در مراكز روانشناسی خواسته است، پروانه صلاحیت كار حرفه ای فردی را از سازمان نظام روانشناسی دریافت و به سازمان بهزیستی ارائه كنند كه متاسفانه در جمع بندی گزارشات واصله در اغلب استان ها به دلیل نبود زیرساخت ها و توان پاسخدهی لازم در صدور پروانه صلاحیت حرفه ای از سوی سازمان نظام روان شناسی، روان شناسان مدت طولانی 2 تا 3 سال در نوبت بررسی صلاحیت حرفه ای قرار گرفته اند كه البته بنا بر اطلاعات واصله برای افراد مختلف زمان انتظار متفاوت بوده و گاها بسیار كوتاه و یا طولانی است كه شاعبه های بسیاری را از دید ذینفعان دامن زده است. این امر كه به طور مشخص دلالت بر ضعف های جدی سازمان نظام روان شناسی داشته و علاوه بر تضییع حقوق عمومی مردم و نیز تضییع حقوق جامعه تخصصی روانشناسی در بهره مندی از فرصت اشتغال و توسعه كسب و كار و مشاركت در فعالیت های تخصصی اجتماعی؛ برنامه ریزی دولت در تامین و توسعه زیر ساخت ها و خدمات تخصصی مورد نیاز در قالب مراكز مشاوره روانشناسی را دچار اختلال نموده است كه این امر می تواند با توجه به نیاز جامعه به خدمات حرفه ای و تخصصی روان شناختی تبعات جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد، همچین نقص ساختارهای ارزیابی های بدوی و ابهامات موجود در خصوص ظرفیت ها و ابزارهای نظارتی مجموعه مذكور جای تامل وافر دارد. بنابراین ضروری است موضوع از طریق سیستم های نظارتی كشور مورد بررسی جدی قرار گیرد تا جامعه روان شناسی قادر شود خدمات قانونی اش را ارائه كند.
صدور هرگونه مجوز فعالیت مركز مشاوره خارج از فرایند قانونی سازمان بهزیستی، غیرقانونی است
وی صدور هرگونه مجوز فعالیت مركز مشاوره خارج از فرایند قانونی سازمان بهزیستی را غیرقانونی دانست و برخورد با مراكز غیر مجاز و مجموعه های خاطی را یاد آور شد و گفت: ارائه خدمات تخصصی روانی اجتماعی مرهون تلاش ها و زحمات روان شناسان و مشاوران است و سازمان بهزیستی طی سالیان گذشته همواره تلاش كرده تا از توان و ظرفیت علمی روان شناسان در حوزه های مختلف در قالب تیم های همفكری، كمیته های تخصصی گروه های برنامه ریزی، كمیته های علمی در برنامه ریزی مبتنی بر نگاه آینده نگر استفاده كند.
رضوان مدنی با اشاره به تفاهم نامه های متعدد با انجمن های علمی، دانشگاه ها، مراجع علمی، دستگاه های دولتی و مجموعه های توانمند غیردولتی، اهمیت توسعه سرمایه های اجتماعی در نقش آفرینی در برنامه ریزی و جهت گیری صحیح كشور را مورد تاكید قرار دادند.
وی در پایان خاطرنشان كرد: ضروری است روان شناسان و اساتید بزرگ، توانمند، متعهد و صاحب نظر این حوزه از طریق مشاركت در برنامه ریزی و سیاست گذاری فعال و مطالبه صحیح و قانونی و با حساسیت، درایت و هوشیاری هرچه تمام در بهبود و ارتقای جایگاه خدمات روانشناختی تلاش نموده و در انتخابات سازمان نظام روان شناسی نیز پویایی لازم را ایجاد و به منظور كمك به سیستم تخصصی ارائه خدمات حرفه ای به كمك دولت و اصناف و جامعه خدمت گیرنده شتافته و موجب تقویت این حوزه شوند.