به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، یك روانشناس اجتماعی با بیان اینكه مطابق با مطالعات انجام شده، زنان بیشتر از مردان درگیر اختلال "استرس پس از سانحه" می شوند، گفت: این افراد قصد آزار دیگران را ندارند بلكه خودشان نیازمند دریافت امنیت هستند، بنابراین مهمترین راه درمان در این افراد ایجاد امنیت و دریافت حس امنیت از اطرافیان است.



دكتر علیرضا شریفی، با بیان اینكه اختلال استرس پس از سانحه یا ptsd، نوعی اختلال سلامت روان است كه معمولا بعد از یك حادثه آسیب زا آغاز می شود، اظهار كرد: اختلال استرس پس از سانحه می تواند از یك تهدید امنیتی تا آسیب ناشی از سیل و زلزله و یا هر رخداد طبیعی و غیر طبیعی نظیر جنگ و مرگ و بیماری سنگین خود را نشان دهد.

این روانشناس اجتماعی ادامه داد: تمام احساس ناخوشایند كه بیماران مبتلا به این استرس تجربه می كنند از احساس عدم امنیت ناشی می شود. بشر دو نیاز بسیار اساسی دارد كه نخست نیاز به خوراك و پوشاك و مسكن و دیگری نیاز به امنیت است؛ بنابراین استرس پس از سانحه در حقیقت احساس عدم امنیت و نوعی نا امنی و ترس است كه فرد تجربه می كند.

به گفته شریفی یزدی، اختلال استرس پس از سانحه می تواند فعالیت های طبیعی و توانایی عملكرد فردی را دچار اختلال كند؛ به طوری كه برخی كلمات، صدا ها و شرایط می توانند تروما را به فرد یادآوری كند.

وی در ادامه به بیان علائم و نشانه های این اختلال پرداخت و گفت: خاطرات ناخوشایند اذیت كننده، تجربه كابوس های مكرر در خواب، پریشانی روانی و جسمی، عدم تمركز، احساس گناه، خودسرزنشی، كاهش انگیزه و شوق و اشتیاق و علاقه به كار هایی كه قبل تر به آن ها علاقمند بودیم؛ از جمله علائم این اختلال هستند.

این روانشناس اجتماعی با بیان اینكه معمولا افرادی كه دچار اختلال استرس پس از سانحه هستند نوعی افسردگی و به همان نسبت نیز میزانی از اضطراب را با خود حمل می كنند، خاطر نشان كرد: این افراد از لحاظ فیزیولوژیك تپش قلب، تعریق زیاد، سبكی سر و سرگیجه و گاهی حالت غش را تجربه می كنند. یكی از مهم ترین علائم اختلال استرس پس از سانحه، این است كه فرد احساس می كند بار ها و بار ها آن رویداد نامناسب برایش تكرار و مرور می شود.

شریفی یزدی حضور و افزایش افكار منفی را از دیگر نشانه های این اختلال دانست و یادآور شد كه افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه در پاسخ به محرك های محیطی به صورت اغراق آمیز برخورد می كنند.

به گفته وی، مطالعات نشان می دهند كه معمولا خانم ها به دلیل حساسیت و آسیب پذیری بالا و درگیری بیشتر احساساتشان؛ بیشتر از آقایان درگیر اختلال استرس پس از سانحه می شوند.

این روانشناس اجتماعی با بیان اینكه بسیاری از افراد برای درمان اختلال پس از سانحه از متخصص استفاده نمی كنند، یادآور شد: معمولا در باقی اختلالات میزان رجوع خانم ها به متخصص بیشتر از مرد ها است، اما درباره اختلال استرس پس از سانحه، گاهی بین سه تا پنج سال طول می كشد تا خانم ها برای درمان به متخصص مراجعه كنند درحالی كه مردان پس از یك سال برای درمان مراجعه می كنند و این تاخیر خانم ها برای درمان منجر به لطمه بیشتر آن ها نسبت به آقایان می شود.

شریفی یزدی معتقد است كه مبتلایان به این اختلال، حداقل باید یك ماه گرفتار یكی از علائم و ویژگی های مذكور باشند. همچنین میزان علائم تجربه شده نیز مهم است؛ به این معنا كه میزان علائم مذكور باید در حدی باشد كه در فعالیت های روزانه فرد نظیر اشتغال، ورزش، مهمانی، دیدار دوستان و ... احساس شود.

وی داشتن یك "منظومه عاطفی" و احساس حمایت از سوی افراد مهم و درجه یك و دو زندگی نظیر والدین و خانواده و دوستان صمیمی مهم ترین گام برای درمان اختلال استرس پس از سانحه دانست و تصریح كرد: اگر اطرافیان و نزدیكان افراد مبتلا به این استرس به عنوان یك همراه و همدل و همدم با آن ها همراهی و اعتماد آن ها را به خود جلب و از این اعتماد استفاده درست كنند تاثیر زیادی بر سرعت و عمق روند بهبودی فرد بیمار خواهند داشت.

این روانشناس اجتماعی به اهمیت فعالیت بدنی، ورزش و در نتیجه افزایش اعتماد به نفس و روحیه نشاط و شادی نیز اشاره و این را هم گفت كه فعالیت بدنی و ورزشی به شدت در كاهش اختلال استرس پس از سانحه نقش آفرین است.

شریفی یزدی درباره دیگر راه های درمان این اختلال گفت: استفاده از رهیافت های مختلف روانشناختی روان درمانی برای مبارزه با این استرس نظیر درمان مبتنی بر شناخت و رفتار از دیگر راه های درمان است. در این نوع درمان معمولا تلاش می كنیم الگو های تفكر منفی و غلط را در فرد بیمار تعدیل و در مرحله دوم تغییر دهیم. اینگونه فرد حس بهتری داشته و با روحیه مناسب تری با افكار منفی و از پیش تعیین شده مبارزه مثبت و مناسبی خواهد داشت.

وی تصریح كرد: در این شرایط وقتی بیمار از موضوع خاصی می ترسد باید كمك كنیم فضای امنی را تجربه كند و با چالش هایی كه برایش ایجاد شده روبرو شود و مبارزه كند. اینگونه در نهایت كاهش قابل توجهی در علائم بیماری فرد خواهیم دید. افراد اطراف بیمار مثل نزدیكان و دوستان و آشنایان و حتی درمانگر با حفط آرامش و محیط امن می توانند در برگرداندن امنیت به روح و روان این فرد بیمار نقش آفرین باشند.

این روانشناس اجتماعی در پایان تاكید كرد: متناسب با شدت بیماری اگر پس از مدتی علائم بیماری كاهش پیدا نكرد حتما باید مداخله موثرتر و حرفه ای تری انجام شود. اگرچه بسیاری از ptsd ها (اختلال استرس پس از سانحه) به مرور زمان اثرشان كاهش پیدا می كند، اما ممكن است بخشی از این استرس در وجود فرد باقی بماند و از این رو مداخله حرفه ای موثر است.