تهران- ایرنا- معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور از راه اندازی سامانه رصد آسیب های اجتماعی در هفته بهزیستی -24 تیرماه به مدت یك هفته- خبر داد و گفت: سومین طرح پیمایش رصد آسیب های اجتماعی و تعیین كننده های آن با حجم نمونه 34 هزار و 100 نفر به صورت كشوری و استانی امسال آغاز می شود.

به گزارش روز یكشنبه ایرنا از سازمان بهزیستی كشور، فاطمه رضوان مدنی در نخستین جلسه شورای عملی و پژوهشی دبیرخانه رصد ملی آسیب های اجتماعی، مهمترین فعالیت های سازمان بهزیستی در رصد آسیب های اجتماعی را تشریح كرد و افزود: نتایج تحلیلی طرح پیمایش رصد آسیب های اجتماعی و تعیین كننده های آن تا پایان تابستان امسال آماده بهره برداری خواهد شد.

وی اضافه كرد: فعالیت رصد آسیب های اجتماعی و عوامل سبب شناختی در كشور این امكان را به برنامه ریزان اجتماعی می دهد كه با توجه به وضعیت موجود و سیر تغییرات این عوامل، برنامه های اجتماعی موثرتری را برای پیشگیری از بروز و كنترل و كاهش آسیب های اجتماعی طراحی و اجرا كنند.

وی با اشاره به موارد قانونی و اسناد بالادستی در موضوع رصد آسیب های اجتماعی گفت:بند 4 جزء ب ماده 57 قانون احكام دائمی برنامه های توسعه ای كشور مصوب سال 95 مجلس شورای اسلامی؛ دولت را موظف كرده است كه به منظور پیشگیری از آسیب های اجتماعی، نسبت به ایجاد مركز اطلاعات و مطالعات آسیب های اجتماعی به منظور پایش و پیمایش انواع آسیب های اجتماعی و شناسایی گروه ها و اقشار آسیب پذیر مورد هدف اقدام كند.

معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور افزود: همچنین بند 4 جزء الف ماده 80 قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه نیز دولت را موظف كرده است بر اساس قوانین و مصوبات شورای اجتماعی و به منظور پیشگیری، كنترل و كاهش آسیب های اجتماعی نسبت به تدوین نظام جامع رصد آسیب های اجتماعی و معلولیت ها تا پایان سال اول اجرای قانون برنامه، طبق قوانین مربوطه اقدام كند. همچنین نظام نامه رصد آسیب های اجتماعی كه مصوب شورای اجتماعی كشور است نیز موضوع سامانه رصد اجتماعی «سراج» را در زمره وظایف سازمان بهزیستی قرار داده است.

ثبت بیش از 2 میلیون و 700 هزار داده در سامانه های بهزیستی

رضوان مدنی با اشاره به فعالیت های سازمان بهزیستی در رصد آسیب های اجتماعی گفت:این فعالیت ها در دو بخش ساختاری(سامانه ها) و بخش محتوایی(مطالعات و پیمایش ها) طبقه بندی می شود.

وی افزود: در بخش اول سامانه اورژانس اجتماعی قابل توجه است كه با خط تلفنی 123 در اقصی نقاط ایران فعالیت دارد و از تمامی سطوح كشور قابل دسترسی است. در این سامانه افراد مجرب و تحصیلكرده پاسخگوی هموطنان هستند و در صورت نیاز بلافاصله حضور پیدا می كنند و مشكلات را برطرف می كنند.

معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشورگفت: سامانه «تصمیم» با مشاركت قوه قضاییه در سال 95 مصوب شد و قصد طلاق توافقی دارند می توانند به این سامانه مراجعه كنند و درخواست خود را ثبت نمایند. این سامانه ابتدا در 24 مركز استان و در حیطه فعالیت معاونت اجتماعی سازمان بهزیستی فعال بوده كه از سال 99 به بعد به معاونت پیشگیری انتقال پیدا كرده است و در تمامی استانها و شهرستان های بالای 50 هزار نفر در سراسر كشور فعال شده است.

وی افزود: كسانی كه قصد طلاق توافقی دارند در این سامانه ثبت نام می كنند و پس از غربالگری با توجه به نوع اختلافی كه دارند به مراكز مشاوره تخصصی ارجاع داده می شوند و چندین جلسه مشاوره برای آنها برگزار می شود. چنانچه امكان صلح و سازش وجود داشته باشد؛ دوباره به زندگی مشترك بر می گردند و در غیر این صورت برای طلاق به قوه قضاییه معرفی می شوند.

رضوان مدنی گفت:طی این سال ها به طور میانگین14.5 درصد از كسانی كه قصد طلاق داشته اند به تفاهم مجدد رسیده و از طلاق آنها پیشگیری شده است. همچنین به غیر از طلاق توافقی، سایر دعاوی نیز به این سامانه ارجاع می شود كه در سال گذشته 5 استان و امسال 17 استان به این سامانه افزوده شده اند.

معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور همچنین به سامانه صدای مشاور یا 1480 اشاره كرد و افزود:بیش از 400 نفر از همكاران مشاور ما در سراسر كشور، از ساعت 8 صبح تا 12 شب و به صورت رایگان، مشاوره های تخصصی ارائه می دهند.

وی گفت: سامانه خط ملی اعتیاد با شماره 09628 نیز وجود دارد كه تماس گیرندگان با این خط، اكثرا دختران، مادران و همسرانی اند كه فرزند یا همسر آنان معتاد هستند و در خصوص علایم مصرف مواد در افراد، نوع مواد، مراكز مجاز ترك اعتیاد و... و. اطلاعات تخصصی دریافت می كنند. این سامانه، روزانه از ساعت 8 تا 20 در سراسر كشور، فعال است همچنین به سامانه مشاوره در فضای مجازی نیز اشاره كرد و گفت:در این سامانه نیز مشاروه روانشناسی توسط همكاران روانشناس ما ارائه می شود.

وی گفت: در سال گذشته بیش از 2 میلیون و 700 هزار داده در سامانه ها ثبت شده است.

تاسیس واحد دبیرخانه ملی رصد آسیب های اجتماعی

رضوان مدنی همچنین با اشاره به دیگر اقدامات انجام شده در بخش ساختاری نیز گفت: طراحی و پیاده سازی سامانه رصد آسیب های اجتماعی نیز از دیگر فعالیت های بهزیستی در این زمینه است و این سامانه در هفته بهزیستی امسال افتتاح می شود.

وی گفت:تاسیس واحد دبیرخانه ملی رصد آسیب های اجتماعی و تعیین كننده های آن در ستاد بهزیستی و 31 دبیرخانه استانی و همچنین تشكیل شورای عملی و پژوهشی (كه امروز در اولین جلسه این شورا حضور داریم) این دبیرخانه نیز از دیگر اقدامات ساختاری بوده است.

معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور در خصوص بخش محتوایی فعالیت های سازمان بهزیستی در خصوص رصد آسیب های اجتماعی نیز گفت:از سال 96 كه وظایف سازمان بهزیستی در شورای اجتماعی كشور مشخص شده است؛ نشست های تخصصی با حضور متخصصین و اساتید دانشگاه ها در حوزه های مرتبط آسیب های اجتماعی تشكیل شد و عوامل خطر و محافظتی آسیب های اجتماعی معرفی شدند. همچنین كارگاه های آموزشی برای روش های جمع آوری و پردازش داده ها، مرور بر مبانی نظری آسیب های اجتماعی و تعیین كننده های آنها هم در ایران و هم در مطالعات مروری ساختارمند و سیستماتیك در ایران و جهان و نشست های گروهی متمركز به منظور مطالعه و بررسی تخصصی در تعیین شاخص ها و طراحی ابزار مناسب برای جمع آوری داده ها و روش شناسی در عرصه های ملی و بین المللی نیز برگزار شد.

وی افزود:در سال95 اولین پیمایش با عنوان پیمایش ملی رصد آسیب های اجتماعی و عوامل تعیین كننده آن با حجم نمونه یك هزار نفرانجام شد. همچنین پیمایش كشوری رصد آسیب های اجتماعی با حجم نمونه 131 هزار نفر در سال 97-96 در 93 شهر و 281 روستا انجام شد و دومین پیمایش این رصد نیز در سال 98 با حجم نمونه 62 هزار و 500 نفر و فقط در 93 شهر(در روستاها انجام نشد) اجرا شد.

رضوان مدنی گفت: اجرای طرح آزمایشی پیمایش برآورد جمعیت پنهان در استان های خراسان رضوی، تهران و لرستان با حجم نمونه 6 هزار و 600 نفر در سال 97 و اجرای طرح كشوری برآورد جمعیت پنهان در كل كشور در سال 99 با حجم نمونه 65 هزار و 800 نفر را از دیگر برنامه های محتوایی عنوان كرد.

معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور همچنین به آغاز سومین طرح پیمایش رصد آسیب های اجتماعی و تعیین كننده های آن با حجم نمونه 34 هزار و 100 نفر به صورت كشوری و استانی در سال 1400 نیز اشاره كرد و گفت:نتایج تحلیلی این طرح تا پایان تابستان امسال آماده بهره برداری خواهد شد.

وی گفت:گزارش توصیفی_تحلیلی سامانه مشاوره تلفنی1480 از آغاز تشكیل سامانه و مراكز مشاوره حضوری از ابتدای فعالیت تا پایان اسفند ماه 99 و فراتحلیل آسیب های اجتماعی و تدوین بسته های سیاستی بر این اساس نیز به صورت كشوری و استانی تهیه شده است.

به گفته این مقام مسئول چاپ و انتشار اطلس آسیب های اجتماعی كشور در سال های 97و 98 و همچنین به صورت ملی و استانی در سال 99 نیز آغاز شده است وتا سال 1400 همچنان ادامه دارد.

رصد معلولیت ها

معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور به فعالیت های رصد معلولیت ها توسط سازمان بهزیستی نیز اشاره كرد و گفت:این فعالیت از ابتدای سال 97 آغاز شد و اطلاعات اولیه از وضعیت موجود از افراد دارای معلولیت سازمان بهزیستی و همچنین از معلولان سطح كشور كه در بهزیستی هم پرونده ندارند تهیه شد.

وی گفت:بررسی منابع اطلاعاتی از شیوع و بروز معلولیت در كشورهای مختلف علی الخصوص منابع سازمان بهداشت جهانی با تشكیل كمیته ای متشكل از صاحب نظران حوزه های پیشگیری، توانبخشی، اساتید دانشگاه، متخصصین آمار و... و با هدف تدوین پرسشنامه های تخصصی به منظور جمع آوری داده ها، طبقه بندی بین المللی عملكرد، ناتوانی و سلامت سازمان بهداشت جهانی و استفاده از چك لیست های ارزیابی مورد استفاده در طرح كه منطبق با چك لیست های بالینی معتبر، بررسی گروه های هدف شامل معلولیت حسی(بینایی و شنوایی) جسمی-حركتی با منشا نورولوژی، جسمی-حركتی با منشاارتوپدی، صوت و گفتار، اختلالات ذهنی-هوشی و اختلالات تكامل رشد از اقدامات مرتبط با این موضوع هستند.

رضوان مدنی به طرح بررسی جمعیت شناختی معلولیت، پراكندگی، موقعیت جغرافیایی و وجود عوامل فرهنگی و قومیتی در استان های خراسان رضوی، گلستان و خوزستان در سال 97 نیز اشاره كرد و گفت:در سال های 98 و 99 این طرح در 6 بوشهر، خراسان جنوبی، اردبیل، مازندران، سمنان و كردستان نیز گسترش یافت. همچنین در سال 1400 این طرح در گروه سنی 6 تا 60 سال و با افزوده شدن 10 استان آذربایجان شرقی، اصفهان، ایلام، زنجان، قزوین، یزد، قم، مركزی، كرمانشاه و البرز ادامه دارد.

فعالیت های شورای علمی پژوهشی دبیرخانه رصد آسیب های اجتماعی

معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی كشور در خصوص طراحی برنامه های پیشگیرانه و مداخله ای در آسیب های اجتماعی نیز گفت:برای طراحی این برنامه ها ابتدا شناسایی وضعیت آسیب های اجتماعی و عوامل تعیین كننده آنها اعم از عوامل خطر یا محافظ و بعد هم برنامه های پیشگیری، ارتقا، توانبخشی و بازپروری و مراقبت حداكثری مورد نیاز هستند.

رضوان مدنی همچنین فرایند به كارگیری نتایج حاصل از رصد آسیب های اجتماعی را شناسایی آسیب های اجتماعی شایع در كشور بر اساس نتایج حاصل از نظام رصد، تعیین وضعیت آسیب های اجتماعی استان ها از حیث شیوع و فراوانی، شناسایی تعیین كننده های آسیب های اجتماعی بر اساس نتایج حاصل از نظام رصد، مرور منابع موجود برای شناسایی مداخلات موثر برای هدف قرار دادن تعیین كننده ها تشكیل گروه متمركز برای ارزیابی مداخلات استخراج شده و انتخاب مداخلات كارآمد عنوان كرد.

وی همچنین وظایف اعضای شورای علمی پژوهشی رصد آسیب های اجتماعی شامل :ارائه نظرات مشورتی در خصوص سیاست گذاری های كلان كشور در حوزه پیشگیری از آسیب های اجتماعی، ارائه نظرات مشورتی و پیشنهادی در مورد رصد آسیب های اجتماعی و شناسایی عوامل محافظ و خطر، ارائه نظرات تخصصی و مشورتی در خصوص تدوین اطلس آسیب های اجتماعی(به منظور آگاهی از سیمای آسیب های اجتماعی در كشور)، نظر دهی تخصصی و مشورتی در خصوص روش شناسی مطلوب در رصد آسیب های اجتماعی و همچنین همكاری با دبیرخانه رصد آسیب های اجتماعی در اجرای پیمایش ها و مطالعات ملی آسیب های اجتماعی را به عنوان انتظارات از اعضای این شورا مطرح كرد.

برچسب ها
- آسیب های اجتماعی
- آسیب ها
- سازمان بهزیستی كشور