به گزارش خبرنگار حوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، صالح قاسمی استاد دانشگاه و جمعیت پژوه گفت: موضوع تحولات و ساختار جمعیت از موضوعاتی است كه بر روی تمام ساختار های جامعه به ویژه روابط اجتماعی تاثیر می گذارد.

وی بیان كرد: الگوی خانواده، الگوی فرزندآوری، تعداد فرزندان و روابط درون خانواده ایی می تواند بسیاری از روابط اجتماعی را متاثرو بعضی پدیده ها را تشدید كند و همین طور در كنارش پدیده های دیگر را اصلاح كند.

قاسمی گفت: تحولات جمعیتی بر روی ساختار های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و حتی بعضی از مسائل امنیتی تاثیر خواهد داشت. شاخص ترین نمود های آن، در روابط اجتماعی خواهد بود. زیرا جامعه ازیك، تك واحدی به نام خانواده شكل می گیرد. خانواده مستقیما متاثر از الگوی فرزندآوری و تحولات جمعیتی است.

وی تصریح كرد: وقتی تغییر در حوزه ی جمعیت داشته باشیم، پدیده هایی ایجاد و یا تشدید می شود و باعث تغییراتی در ساختار اجتماعی كشور می شود. تحولات جمعیتی و تغییر الگوی فرزند آوری می تواند نهاد خانواده را به شدت متاثر كند و تاثیرپذیری نهاد خانواده یعنی تاثیرات اجتماعی بسیار دقیق كه باید با دقت و با نگاه جامعه شناسی آن را دنبال كرد.

قاسمی افزود: جامعه ما یك جامعه ی خانواده محور است. ارزش ها، آداب و سننی داریم كه در سبك زندگی ایرانی و اسلامی تعاریف خیلی خاصی دارد و چه بسا درجامعه ما خانواده پررنگ تر از جوامع غربی است. تاثیر و تاثر بر روی خانواده می تواند كنش های اجتماعی پیچیده تری داشته باشد.

علی پژهان جامعه شناس و استاد دانشگاه گفت: با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی كه حاكم است حدود 20 مورد چالش جمعیتی داریم. از میان چالش ها 2 مورد بسیار حیاتی است. اولین بحث كاهش باروری و بحث دیگر مهاجرت است.

وی ادامه داد: تركیب جمعیتی كه امروزه مشاهده می كنیم، ساخته ی روزگار گذشته بوده است كه به نوعی با امروز غریبگی می كند. قطعا این جمعیت آینده ای خواهد ساخت كه با امروز ما ناآشنا است. این ناآشنا بودن به علت كمرنگ بودن فعالیت رسانه و دانشگاه ها است. می توان با زبان آمار، جمعیت شناسی و جامعه شناسی كاهش جمعیت كه چه تبعاتی می تواند برای كشورداشته باشد، به مردم ارائه داد.

پژهان افزود: جمعیت تعیین كننده ی اندازه ی حكومت ها در عرصه ی ملی، بین المللی و مناسبت های اجتماعی، اقتصادی است.

قاسمی در ادامه گفت: اگر نرخ باروری، نرخ مطلوب و الگوی فرزندآوری، الگوی درست و در حد متعارف و پایداری باشد مزیت هایی را از منظر اجتماعی وخانوادگی ایجاد می كند. براساس مطالعات، خانواده به عنوان یك اصل در جامعه با فرزندآوری می تواند پایداری، تحكیم و تثبیتش را بیشتر كند.

وی افزود: براساس آمار ها و مطالعات، 67 درصد طلاق ها در خانواده های بدون فرزند اتفاق میفتد. بلافاصله بعد از تولد یك فرزند، ریسك طلاق از 67 درصد به حدود 23 درصد كاهش پیدا می كند. بلافاصله بعد از تولد فرزند دوم، آمار حدود 10 درصد كاهش پیدا می كند. این به این معنا است كه فرزند آوری در تحكیم و تثبیت خانواده و در كاهش ریسك طلاق نقش دارد.

قاسمی گفت: در مرحله دوم مطالعه به این نتیجه رسیدیم، این طورنیست كه فرزند مانع طلاق رسمی شود و در واقع زوجین بخواهند زندگی را تحمل كنند. مطالعات نشان می دهد كه 81 درصد زوج هایی كه به خاطر برخی از مشكلات تصمیم به طلاق داشتند، طلاقشان را به علت فرزند به تعویق انداختند و به مرور زمان مشكلشان برطرف شده است. فرزند، تسهیل گر حل مشكلات خانوادگی است.

وی تصریح كرد: به علاوه خود فرزند یك اتفاق دیگری را در والدین ایجاد می كند. به این معنا كه والدین بعد از فرزند دار شدن به طور محسوسی با رشد یافتگی و تربیت شدگی بالاتری زندگیشان را ادامه می دهند.

قاسمی خاطرنشان كرد: نكته دیگر این است كه وجود فرزند باعث نشاط، شادابی و امیدواری بیشتر در خانواده می شود و از مشكلات روحی و روانی پیشگیری می كند. خانواده روابط عاطفی عمیقی با یكدیگر دارند. این حمایت های عاطفی در كاركرد های اجتماعی افراد خانواده هم تاثیربسزایی دارد. این موضوع در روابط و ساختار های اجتماعی بسیار مهم است كه یك خانواه، خانواده ی با نشاط و امیدواری باشد.

وی خاطرنشان كرد: موانع اقتصادی درمقابل زوج های جوان برای فرزندآوری باعث می شود نرخ باروری كاهش پیدا كند. برای رفع این موانع خانواده، حاكمییت و دولت باید به صورت جدی وارد شوند و امیدواریم با طرح جوانی جمعیت این اتفاق بیفتد. اما از منظر اجتماعی باید بدانیم كه فرزندآوری و افزایش نرخ جمعیت در مجموع هم به نفع خانواده وهم جامعه خواهد بود.

بیشتر بخوانید

- تك فرزندی تهدیدی خاموش برای آینده ایران
- اوضاع وخیم جمعیت كشور/ نرخ رشد جمعیت ایران به صفر رسیده است؟