در گذشته ای نه چندان دور، افراد حتی با وجود سخت ترین مسائل، به زندگی زناشویی ادامه می دادند و اگر طلاقی هم رخ می داد، دلایل موجهی مانند اعتیاد، عدم تعهد اخلاقی و مالی داشتند. اما در زمان كنونی، با نیم نگاهی به اطراف، می توان به تعدد افراد طلاق گرفته حتی در كمترین روز های مشترك برخورد كرد كه با اندك دست انداز زندگی، تاب تحمل از دست داده اند و در راهرو های دادگاه سرگردان شده اند، افرادی كه نه تنها بزهكار یا معتاد نیستند، بلكه دارای تحصیلات، شغل مناسب و در مواردی از جایگاه اجتماعی خوبی برخوردار هستند.

زمانی كه در پارك زن و شوهر های 90 ساله را می بینم این سوال در ذهنم جرقه می زند كه چه چیزی باعث شده ازدواجشان این همه سال پایدار و بادوام بماند. چگونه ما می توانیم مثل آن ها برای همیشه كنار یكدیگر زندگی خوبی داشته باشیم.

طبق آمار منتشره مركز آمار ایران، 11 هزار و 715 طلاق با طول مدت ازدواج كمتر از یك سال طی سال گذشته به ثبت رسیده، این در حالی است كه طول مدت ازدواج بیشتر طلاق های ثبت شده در سال گذشته تنها بین یك تا پنج سال بوده است.

اعظم كریمی مدیركل دفتر توسعه اجتماعی معاونت امور جوانان وزارت ورزش و جوانان، درباره علت پایین آمدن دوام زندگی مشترك گفت: زمانی كه سخن از روابط زوجین به میان می آید، غالباً تصویری از تفاهم و سازگاری و یا اختلاف و ناسازگاری ارائه می گردد و بنابراین موضوع بحث، بررسی میزان سازگاری یا ناسازگاری زوجین و تحولات آن خواهد بود؛ اما به نظر می رسد روابط زوجین در گستره ای فراتر از موضوع سازگاری قابل بحث باشد.

وی بیان كرد: اگر نقطه آرمانی در روابط زناشویی را رابطه ای بدانیم كه نتیجه آن از یك سو آرامش روانی و احساس ارزشمندی و از سوی دیگر كارآمدی هر یك از زوجین در كاركرد های مورد انتظار از آنان است.

كریمی مشكلات موجود در روابط زن و شوهر را موارد زیر دانست و گفت:

١-مشكلات جسمی

٢- مشكلات روابط زناشویی

٣-مشكلات مربوط به حوزه تصمیم گیری

٤-مشكلات در روابط عاطفی

٥-افزایش انتظارات

٦-تغییر نگاه جوانان به ازدواج، خانواده و طلاق

٧-ضعف نظام آموزشی رسمی و غیررسمی

٨-تحول در الگوی سبك زندگی

كریمی درباره عوامل تحكیم خانواده گفت: مهارت های همسریابی، چگونگی تفاهم بر سر زندگی مشترك قبل از ازدواج و موضوعات مهمی كه قبل از شروع زندگی باید بر آن ها تفاهم نمود، مهارت ارتباط با خانواده همسر و خانواده خود پس از ازدواج، مهارت مواجهه با بحران های زندگی از جمله بی كاری، فقر، خشم، مهارت های اقتصادی و حوزه درآمدزایی، مصرف و نگه داری اموال، از جمله مسائلی است كه می تواند به تحكیم خانواده كمك كند.

وی در ادامه بیان كرد: در سال 99 در كل كشور 556 هزار و 731 فقره ازدواج و 183 هزار و 193 فقره طلاق در كل كشور ثبت شده است. استان خراسان جنوبی با بیشترین میزان افزایش ازدواج در سال 99 نسبت به سال قبل از آن به میزان 17.02 درصد مواجه بوده است و پس از آن استان های یزد، كرمان، بوشهر و هرمزگان با حدود 10 درصد در ردیف های بعدی افزایش نرخ ازدواج قراردارند.

كریمی خاطر نشان كرد: استان های سیستان و بلوچستان با كاهش حدود 10 درصدی طلاق یعنی 10.19 درصد، كرمانشاه با كاهش 8.01 درصد و هرمزگان با 7.27 درصد بیشترین كاهش در آمار طلاق نسبت به سال 98 را داشته اند. این درحالی است كه در همین مدت زنجان با افزایش آمار طلاق به میزان 23.89 درصد بیشترین افزایش در آمار طلاق نسبت به سال قبل را تجربه كرده است و پس از آن استان مركزی با 17.07 درصد و البرز با 13.36 درصد افزایش آمار طلاق در ردیف های بعدی قرار دارند.

مدیركل دفتر توسعه اجتماعی معاونت امور جوانان وزارت ورزش و جوانان افزود: در سال 99 در مجموع كل كشور به میزان 3.61 درصد افزایش در آمار طلاق نسبت به سال 98 مواجه بودیم كه در برش استانی نرخ تغییرات آمار طلاق در سال 99 نسبت به سال قبل از آن در كشور بسیار متغییر بوده و از كاهش 10 درصدی تا افزایش تقریبا 24 درصدی در استان های كشور در نوسان بوده است.

در این باره با یك جامعه شناس درباره دوام ازدواج در زندگی مشترك توضیح داد.

مریم سادات ظهوریان جامعه شناس و فعال فرهنگی گفت: به نظر می رسد كه مسئله كم دوامی ازدواج به صورت ریشه ایی است. به این علت كه هدف ها و انگیزه های ازدواج ها به مرور زمان، متفاوت شده است.

وی بیان كرد: آمادگی دختر و پسر برای مهارت زندگی كردن به یك مقداری كمرنگ شده است. امروزه، افراد در زندگی های مجردی، از یك سری امكاناتی برخوردار هستند. این امكانات می تواند شامل امكانات فرصت ها و تحصیلی باشد. دختر ها به دنبال امكانات تحصیلی می روند تا دستشان تو جیب خودشان باشد و به یك وسعت مالی دست یابند.

ظهوریان تصریح كرد: افراد زمانی كه از یك وضعیت مال برخوردار می شوند، احساس امنیت می كنند و زمانی كه وارد زندگی مشترك می شوند تمایل دارند این امكاناتی كه قبل از ازدواج به دست آورده اند را داشته باشند و یك سری شرایط جدیدتر برایشان مهیا شود.

این جامعه شناس در ادامه بیان كرد: سابق براین نسل های گذشته، خانم ها كمتر از تحصیلات و امكانات شغلی مناسبی برخوردار بودند. زمانی كه وارد زندگی مشترك می شدند بیشتر توجهشان معطوف به زندگیشان بود. مشغله و درگیری های درسی و كاری وجود نداشت. تقریبا 60 درصد وقت، توان و انرژیشان را روی زندگیشان معطوف می كردند. اما امروزه داستان كم رنگ تر شده است و بحث اشتغال و تحصیل سرجای خودش است.

وی افزود: امروزه درگیری ها و آشنایی با فضا های خارج از منزل، شهر و یا كشور وجود دارد. دختر و پسر مانند گذشتگان دل به زندگی نمی دهند و تمام تفكرات و وقتشان را روی زندگی نمی گذارند و این امر باعث بالارفتن انتظارت می شود.

ظهوریان خاطرنشان كرد: دختر و پسر در زمان مجردی یك سری امكانات داشتند وقتی كه وارد زندگی مشترك می شوند به دنبال تكمیل این امكانات و تسهیلات هستند. از طرفی وقتی وارد زندگی می شوند می بینند كه شاید نه تنها آن امكانات برایشان بیشتر نشده است بلكه یك مقداری از آزادی عمل ها و اختیاراتشان نیز كسر شده است.

وی گفت: سابق بر این، به علت محدودیت های جغرافیایی، آبرو داری ها و حیا ها مانع طلاق زوجین می شد و جوانان زود كوتاه می آمدند و ملاحضات بزرگتر ها را می كردند. نبودن انگیزه و هدفگذاری های لازم باعث می شود در زندگی با خطا مواجه شوند.

در سال 99 طول مدت ازدواج 11 هزار و 715 طلاق ثبت شده كمتر از یك سال و طول مدت ازدواج 51 هزار و 270 رویداد طلاق ثبت شده بین یك تا پنج سال بوده است. از سوی دیگر 7809 رویداد طلاق نیز با طول مدت ازدواج بالغ بر 29 سال در سال 99 به ثبت رسیده است.

زندگی ها قوام و دوام گذشته را از دست داده و تار و پود آن با كمترین چنگ، از هم می پاشد و به جدایی ختم می شود.

طلاق آخرین و درعین حال نامطلوب ترین راه حل برای پایان دادن به یك اختلاف زناشویی است كه زندگی مشترك را ناممكن ساخته است و زوج ها را هم، چون آلیس، در سرزمین ناهموار روحی روانی و عاطفی رها می كند.

بیشترین طلاق های ثبت شده در سال 99 به طول مدت ازدواج یك تا پنج سال معطوف می شود، اما در قیاس با سال 98 آمار طلاق های با طول مدت ازدواج كمتر از یك سال و یك تا پنج سال در سال 99 با كاهش هفت و 2 درصدی مواجه بوده و در عین حال طی سال 99 آمار طلاق های با طول مدت ازدواج پنج تا بیش از 29 سال در قیاس با سال 98 افزایش داشته است.

دختر و پسر وقتی با سن بالاتری ازدواج می كنند انعطاف پذیری كمتری نسبت به هم دارند، زیرا شكل گیری شخصیتی آنان اتفاق افتاده است و پذیرفتن تغییر برای آنان كار سخت و دشواری است به همین دلیل در كوچكترین مسائل با یكدیگركنار نمی آیند. از طرفی انعطاف پذیری را در تغییر دادن فرد مقابل مطابق با میل شخصی خود می بینند در حالی كه معنای واقعی انعطاف پذیری، پذیرش بی قید و شرط طرف مقابل است.

باید دانست زندگی زناشویی همانند ساخت نظامی نوپا است كه هیچ چیزی ندارد و باید برای توسعه و رشد آن با تمام قدرت كوشید. نظامی نیازمند قانون و چارچوبی قوی كه تمام روابط ها، سیاست ها و استدلال ها را در آن تعریف شده باشد. قانونی كه همه اعضا در نوشتن آن دخالت و نقش داشته باشند تا لازم الاجرا شود.