علل پرخاشگری نوجوانان و روش درست رفتاری با آن ها

یكی از مسائل بسیار مهمی كه در زمینه روانشناسی امروزه مطرح شده است و روزبه روز اطلاعات دقیق تر و تكمیلی در این خصوص ارائه می شود، پرخاشگری نوجوانان است. درواقع نوجوانان با گذر از سنین كودكی و خردسالی پای به اجتماع می گذارند و اولین برخورد آن ها به طور مستقیم با اجتماع صورت می گیرد. بسیاری از نوجوانان ممكن است در اوقات فراغت خود مشغول به كار شوند و تمامی این موارد به همراه حساسیت های دوران بلوغ می تواند منجر به پرخاشگری، گوشه گیری و عدم توجه به آموزه های والدین شود.
از دید روانشناسی نوجوانان، رفتارهای یك نوجوان می تواند ناشی از زیربنای ناصحیح در تربیت وی باشد. علاوه بر پرخاشگری، یك نوجوان ممكن است از خود رفتارهای پرخطر و بزهكارانه مانند خشونت جسمی، فرار از مدرسه، روابط جنسی پرخطر، سوءمصرف مواد مخدر و سایر رفتارهای بزهكارانه را از خود بروز دهد. همچنین اگر جلوی این رفتارها گرفته نشود، ممكن است نوجوان به خود یا به دیگران آسیبی وارد سازد.
برای این كه از پرخاشگری در نوجوانی جلوگیری شود، باید علل این امر بررسی شده و بر اساس علت های ریشه یابی شده با نوجوان برخورد صحیحی داشت. باید توجه داشت كه رفتار با خشونت یا تنبیه جسمی در این سن می تواند سبب بروز مشكلات بدتری شود و باید باریشه یابی علل پرخاشگری نوجوانان، بهترین برخورد صحیح و اصولی را در مقابله با پدیده پرخاشگری در نوجوانان به كار گرفت.
پرخاشگری در نوجوانان می تواند عوامل متعددی داشته باشد كه ریشه در تربیت ها و رفتارهای صورت گرفته با كودك در سنین خردسالی و كودكی را نشان می دهد. به طوركلی برای جلوگیری از پرخاشگری نوجوانان باید ریشه یابی اصولی علل این امر را انجام داد. از مهم ترین عواملی كه در خصوص پرخاشگری در نوجوانان دارای تأثیر است می توان به موارد زیر اشاره كرد:
1- خانه نقطه امن كودك نباشد، در خانه كودك رفتارهای پرخاشگرانه ببیند.
2-شروع به فعالیت هورمون های جنسی در سنین نوجوانی.
3-رفتارهای پرخاشگرانه وی از كودكی با او همراه بوده باشد.
4-پارامترهای ژنتیكی.
5-نادیده گرفتن حس مالكیت و استقلال وی در خانواده.
6-توهین و آسیب های كلامی به نوجوان.
7-حمله فیزیكی و یا تنبیه فیزیكی از سنین كم تا نوجوانی.
8-امرونهی خانواده و استفاده از الفاظ تحكم آمیز.
9-جلوگیری از انجام علایق توسط نوجوان.
10-تحت فشار گذاشتن وی برای انجام كاری كه تمایلی به آن ندارد.
یكی از نكات بسیار بااهمیتی كه همه والدین باید در نظر داشته باشند، عدم نیاز به انجام رفتار پرخاشگرانه در جواب رفتارهای پرخاشگرانه فرزند خود است. باید قبول كنیم كه در دنیای امروز تنبیه فیزیكی و كلامی به خصوص در سنین نوجوانی پاسخگو نیست و فرزند شما بیشتر از این كه به یك نفر برای نصیحت و صحبت یك طرفه نیاز داشته باشد، نیازمند یك دوست خوب است. از یاد نبرید كه یك دوست خوب می تواند بهتر از یك مشاور، پدر یا مادر با فرزند شما ارتباط برقرار كند، پس چه بهتر از آن كه شما در نقش یك دوست خوب برای فرزند خود ظاهر شوید. نیازی نیست وقتی كه رفتار پرخاشگرانه فرزند خود را می بینید خودتان هم پرخاشگری كنید یا تهدید و ارعاب به كار بگیرید. باكمی خویشتنداری و گوش كردن به صحبت های فرزند می توانید به عنوان یك دوست، راهكارهای بهتری را به فرزند خود نشان دهید.ممكن است فرزند شما علاقه ای به ریاضیات، زیست شناسی و فیزیك نداشته باشد؛ نمرات كمی در درس شیمی بگیرد و بیشتر وقت خود را با كامپیوتر، موبایل و یا در گروه های هنری مانند نقاشی، تئاتر و غیره بگذراند. به یاد داشته باشید كه یكی از مهم ترین عوامل پرخاشگری نوجوانان، نادیده گرفتن علایق آن هاست. بسیاری از كودكان اگر نتوانند در رشته پزشكی تحصیل كنند، می توانند معمار، نقاش، خواننده یا فوتبالیست حرفه ای شوند!
در دنیای نوجوانان، زندگی آن طوری نیست كه شما فكرش را بكنید. درواقع نوجوان نه آن قدر پخته است كه مانند بزرگ ترها تصمیم بگیرد و نه آن قدر كوچك است كه بتوانیم به جای او تصمیم بگیریم. پس بهتر است به علایق فرزند در این سنین اهمیت بدهیم و بگذاریم كه استعدادهای نهفته در وی شكوفا شود. در مقابل نباید فرزند خود را مجبور به كاری كنید كه علاقه ای به انجام آن ندارد.
از دیگر مواردی كه در مورد علل پرخاشگری نوجوانان بیان شد، سختگیری بیش ازحد والدین و چك كردن كودك است. بهتر است كه سختگیری را تا حد امكان كاهش دهید. البته نباید از یاد ببرید كه اگر كودك شما هیچ كنترلی نشود ممكن است بازهم روی به پرخاشگری و بزهكاری بیاورد. میانه روی و همچنین پرهیز از كنترل به نحوی كه فرزند نوجوان شما متوجه آن شود بهترین گزینه ای است كه می توانید برای برخورد با كودك خود داشته باشید. روی فرزند خود حساس نشوید و بگذارید آن چه می خواهد انجام دهد. كنترل كودك به صورت سختگیرانه و حساس شدن به مسائل ریز و جزئی می تواند مهم ترین عامل در به وجود آوردن شرایطی باشد كه پرخاشگری نوجوانان را در پی خواهد داشت. پس حتی الامكان با فرزند خود به صورت دوستانه برخورد كنید.
تربیت سنین نوجوانی و روانشناسی نوجوانان نقش بسیار مهمی در كاهش پرخاشگری در سنین بلوغ داشته و رفتار نوجوانان را در آینده تعیین می كند. در زمینه تربیت نوجوانان می توانید از روانشناسان و مشاورین كمك بگیرید و با فراهم كردن شرایط منزل می توانید در كاهش پرخاشگری نوجوانان بسیار تأثیرگذار باشید. درصورتی كه رفتارهای پرخاشگرانه نوجوانان كاهش پیدا نكند ممكن است كه در آینده سبب بروز بزهكاری های اجتماعی برای وی شود.
پس بهتر است با ایجاد یك رابطه گرم و صمیمی با فرزند خود و تشویق وی برای بروز استعدادها و عدم اجبار در كارها، در كاهش بزهكاری اجتماعی در آینده نقش پررنگی داشته باشید. همچنین باید تنبیه های بدنی را كنار بگذارید و با رفتار كاملا خوب با كودك خود ارتباط برقرار سازید. برقراری ارتباط دوستانه تأثیر بسزایی در كاهش رفتارهای پرخاشگرانه در نوجوانان خواهد داشت.