به گزارش جام جم آنلاین به نقل از ایسنا، چاقی دوران كودكی در كشورهای توسعه یافته به سطح همه گیری رسیده و در 20 سال گذشته، شیوع چاقی افزایش سریعی داشته است.

چاقی و اضافه وزن یك مشكل چند علیتی است و علاوه بر اینكه عوامل ژنتیكی در بروز آن نقش دارد، به عوامل فرهنگی مثل محیط خانواده، غذا خوردن و فعالیت نیز نسبت داده شده است.

بروز این مشكل در دوران كودكی تاثیر قابل توجهی بر سلامت جسمی و روانی دارد. برای مثال اضافه وزن و چاقی با بالارفتن چربی خون، فشار خون بالا، مشكلات قند خون و ناباروری همراه است. به علاوه اختلالات روان شناختی مانند افسردگی با فراوانی بیشتر در كودكان چاق اتفاق می افتد.

با توجه به اهمیت این موضوع و نقش والدین در تغذیه فرزندان، پژوهشگران مطالعه ای را طراحی كردند و در آن رابطه بین خودكارآمدی والدین، شاخص توده بدنی آن ها، روش هایی كه مادر برای تغذیه كودك به كار می برد، میزان پرخوری هیجانی و میزان فعالیت كودك با اضافه وزن و چاقی كودك را مورد بررسی قرار دادند.

در انجام این مطالعه افروز ستاری، علیرضا حیدری، پرویز عسگری و سعید بختیارپور؛ پژوهشگران گروه روان شناسی دانشگاه آزاد اهواز، مشاركت داشتند.

برای انجام این تحقیق، پژوهشگران 280 دانش آموز هفت تا 12 ساله شهر تهران را در سال 1397 بررسی كرده و با استفاده از پرسش نامه داده های مورد نیاز برای پژوهش شامل اطلاعات جمعیت شناختی، خودكارآمدی، شاخص توده بدنی مادر، پرخوری هیجانی و سطح فعالیت جسمی كودك را جمع آوری كردند.

بر اساس نتایج این مطالعه؛ خودكارآمدی و شاخص توده بدنی مادر و همچنین میزان فعالیت و پرخوری هیجانی كودك به صورت مستقیم بر شاخص توده بدنی كودك تاثیرگذار است.

بررسی ها نشان داده كه استفاده والدین از غذا به عنوان پاداش، منجر به كاهش توانایی كودكان برای تنظیم غذای مصرفی می شود و پرخوری هیجانی را به دنبال خواهد داشت.

نتایج به دست آمده نشان داد كه خودكارآمدی و شاخص توده بدنی مادر به صورت غیر مستقیم شاخص توده بدنی كودك را پیش بینی می كند. بررسی ها حاكی از این است كه افرادی كه خودكارآمدی كمی دارند، احساس می كنند كه در اعمال كنترل بر رویدادهای زندگی درمانده و ناتوان هستند و هر تلاشی كه می كنند بیهوده است. این گونه افراد حتی تلاش نمی كنند بر مشكلات غلبه كنند، زیرا آن ها متقاعد شده اند كه هركاری انجام دهند، بیهوده است و تغییری در اوضاع ایجاد نمی كند.

طبق بررسی ها به نظر می رسد عوامل انتقال اضافه وزن و چاقی كودكان، به صورت ژنتیكی، اپی ژنتیكی و محیطی به شدت در هم تنیده هستند. این نتایج به در نظر گرفتن اثرات مستقیم داخل رحمی، تاكید می كند. همچنین نتایج به دست آمده، در نظر گرفتن محیط پس از تولد را ضروری می دانند؛ به ویژه در سال های اولیه كودكی كه در بیشتر خانواده ها مادران مراقبت كننده اصلی فرزندان هستند و عادات غذا خوردن كودكان را از طریق شیوه تغذیه و فرزندپروری شكل می دهند.

پژوهشگران این مطالعه می گویند نتایج به دست آمده بیان گر این است كه خودكارآمدی، شاخص توده بدنی مادر، سطح فعالیت كودك و همچنین پرخوری هیجانی كودك، به صورت مستقیم شاخص توده بدنی كودك را پیش بینی می كنند. همچنین این نتایج نشان داد كه خودكارآمدی و شاخص توده بدنی مادر به صورت غیر مستقیم نیز شاخص توده بدنی كودك را پیش بینی می كند.

با توجه به یافته های این مطالعه باید اقدامات و آموزش های لازم از طریق كارشناسان و مسئولان تغذیه، برنامه آموزش همگانی، رسانه جمعی و ... برای افزایش آگاهی مادران، انجام شود.

نتایج به دست آمده از این مطالعه به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «مدل یابی چاقی كودكان بر اساس خودكارآمدی و شاخص توده بدنی مادر با میانجگری پرخوری هیجانی و سطح فعالیت جسمی كودك» در نشریه پرستاری كودكان، زیر نظر انجمن علمی پرستاری ایران، منتشر شده است.