ساری - ایرنا - سالمندان در دوران كرونا مهجورتر و منزوی تر از گذشته به ناچار در قرنطینه به سر می برند تا سلامت جسمی آنها آسیب نبیند،اما تداوم ماندن در این حالت آسیب هایی به بار می آورد كه متخصصان حوزه سلامت بر لزوم همدلی با فشارهای روانی كرونا برای حفظ سلامت روحی آنان تاكید می كنند.

به گزارش خبرنگار ایرنا ، سالمندان از جمله گروه های آسیب پذیر جامعه محسوب می شوند كه در ابتدای همه گیری كرونا در خصوص عدم حضور این قشر در جامعه برای جلوگیری از ابتلای آنها توصیه های زیادی شد و همچنان نیز این قشر به عنوان گروه هایی با سیستم ایمنی پایین در معرض خطر ابتلا و فوت قرار دارند كه می بایست همچنان اصول مراقبتی را رعایت كنند .

با شیوع پاندومی كرونا تاكید بر عدم حضور سالمندان در جامعه بود و این مساله زمینه ساز آن شد تا آنها به انزوا و تنهایی مضاعف تری سوق داده شوند و بیشتر از قبل مجبور به گوشه نشینی و سپری كردن لحظات زندگیشان در پستوی خانه ها باشند.

قرنطینه های اختیاری و اجباری اگرچه برای همه سنین سخت و طاقت فرسا بود ولی برای سالمندان به عنوان گروههای آسیب پذیر در مقابل بیماری كووید 19 مضاعف تر بود چرا كه آنها حتی نباید در جمع های خانوادگی و در كنار فرزندانشان حضور می یافتند این در حالیست كه دیگر افراد جامعه در سنین جوانی و میانسالی با رعایت شیوه نامه ها می توانند در جمع حضور یابند و از سوی این افراد بر خلاف سالمندان ،چون آشنا به فن آوری ها و ابزار عرصه دیجیتال هستند در مدت قرنطینه خانگی نیز با ابزارهایی كه در این عرصه وجود دارد ،ارتباطات خود را با جامعه قطع نكرده اند . در حالی كه جامعه سالمندی با این ابزار و فن آوری های نوین از جمله گوشی های اندروید ، تبلت و شبكه های مجازی آشنایی ندارند و قادر به ارتباط گیری با جامعه نیستند واین خود مزید بر مشكلات دوران كرونایی سالمندان شد .

بنا به گفته كارشناسان و متخصصان حوزه سلامت روان و سالمندی قرنطینه طولانی مدت سالمندان در منازل ، عدم ارتباط با افراد و حضور در جامعه باعث شده تا از نظر روحی و روانی به آنها فشار بیشتری وارد شود و آنها منزوی تر و گوشه نشین تر به نسبت دوران قبل از كرونا شوند.

كارشناسان توصیه می كنند كه با اجرای واكسیناسیون و تزریق واكسن به سالمندان ،برای خروج این قشر از بحران های روحی و روانی ناشی از كرونا با رعایت شیوه نامه های بهداشتی به جامعه بازگردند و هر چه زودتر بازگشت به زندگی عادی را داشته باشند و برای این منظور خودِ سالمند و هم اطرافیانش در این زمینه مطابق با مقررات اقدام كنند .

تعریف سالمندی عبارت است از ورود به مقطع سنی 60 یا در برخی تعاریف 65 و بالاتر اما از دیدگاه بیولوژیك (زیست شناختی) سالمندی تغییرات تحلیل برنده، خودبه خودی و پیش رونده غیرقابل برگشت است كه در آن توان روحی و جسمی فرد به نحو قابل ملاحظه ای كاهش پیدا می كند.بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی WHO ، سنین 74-60 سال در دسته سالمند جوان، سنین 90 – 74 سال در دسته سالمند و سنین 90 سال به بالا در دسته سالمندان پیر قرار می گیرند.

براساس آمارهای موجود حدود 12 درصد از جمعیت سه میلیون و 300 هزار نفری مازندران را سالمندان تشكیل می دهند كه این میزان بیش از 400 هزار نفر را شامل می شود .

در آمار كشوری، جمعیت سالمند 9.6 درصد از مجموع كل جمعیت است كه آمار 12 درصدی سالمندان در مازندران نشان دهنده روند پیر شدن جمعیت مازندران به نسبت آمار كشوری می باشد .

ارشد روانشناسی بالینی از كمرنگ شدن و حذف ارتباطات به عنوان اصلی ترین عاملی كه می تواند در دوران كرونایی بر افراد بویژه سالمندان تاثیر بگذارد نام برد و گفت : بدلیل كم شدن حضور سالمندان در جامعه و میان افراد بالتبع ارتباطات نیز كاهش می یابد .

روزیتا صیامی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاثیر ارتباطات بر شادمانی را زیاد دانست و افزود : یك روانشناس در سالهای گذشته تحقیق تست شادمانی بر روی 270 میلیون نفر در یكصد كشور انجام داد كه نتایج این تحقیقات نشان می دهد شادمانی انسان ها به ارتباطات وابسته است و افرادی كه ارتباطات بیشتری دارند ،شادتر از دیگر افراد هستند .

این كارشناس ارشد روانشناسی بالینی ادامه داد : در مدت حدود 2 سال شیوع كرونا وضعیتی بوجود آمده است كه برای حفظ جان افراد با ضعف ایمنی همچون سالمندان نیاز است كه آنها از حضور در اجتماع پرهیز كنند كه این شرایط همان قرنطینه شدن آنها در منازل را به همراه داشته است ، به طور یقین با قرنطینه شدن سالمندان ارتباطات آنها نیز محدود شد و این محدودیت اثراتی همچون افسردگی و اضطراب را به همراه دارد .

به گفته صیامی ارتباطات با كسب مهارت های اجتماعی ارتباط دارد و زمانی كه ارتباطات كاهش یابد به همان اندازه سطح مهارت های اجتماعی افراد نیز كاهش می یابد و سالمندان بدلیل محدودیت حضور در جامعه و كم شدن ارتباطات ،سطح مهارت های اجتماعی آنها نیز كاهش یافته است .

وی گفت : از جمله فاكتورهایی كه در سالمندی مورد اهمیت است توجه به فعالیت های اجتماعی است اینكه به آنها ارزش داده شود تا بتوانند در عرصه هایی كه قادر به فعالیت هستند وارد عمل شوند .



تداوم قرنطینه ، مرگ تدریجی سالمندان

صیامی ادامه داد : شرایط كرونایی و پرهیز فرزندان به حضور در منازل والدینشان به دلیل پزشكی و برای حفظ جان سالمندان باعث شده تا میزان ارتباطات آنها با افراد كم و كمتر شود آسیبی كه در درازمدت اثرات خود را نشان می دهد .

وی گفت : این كاهش ارتباطات زمینه ساز حذف شادمانی و از دست دادن روحیه در سالمندان می شود و تداوم آن برای آنها كه فرتوت و خسته از زندگی هستند ،می تواند مشقت هایی را به بار بیاورد .

این متخصص حوزه سلامت روان افزود : اضطراب و افسردگی شایع ترین عوارضی است كه در دوران قرنطینه به سراغ سالمندان آمده است و از نظر پزشكی تداوم آن باعث می شود سلامت جسمی بیش از پیش به خطر بیفتد چرا كه فرد سالمند مبتلا به انواع بیماری ها از جمله دیابت و فشار خون است كه با فشارهای روحی و روانی این بیماری ها تشدید می شود .

وی از این شرایط به عنوان " مرگ تدریجی سالمندان " نام برد و توصیه كرد كه فرزندان با رعایت پروتكل های بهداشتی و فاصله های اجتماعی در منزل والدین خود حضور یابند و به آنها سركشی كنند و علاوه بر آن شرایط را برای حضور آنها در جامعه نیز فراهم نمایند .

صیامی به نمونه سالمندی كه بخاطر كرونا مدت ها در منزل بود و دچار مشكلات روحی و روانی شد ،اشاره كرد و گفت : این بیمارِ من بخاطر حضور طولانی مدت در منزل و عدم ارتباط با دیگران به بیماری روحی روانی مبتلا شده بود كه با علائمی نظیر هذیان گویی مكرر و بیان خاطرات گذشته به من مراجعه كرد .

وی افزود : وقتی سالمندی در این وضعیت قرار می گیرد دیگر اقدامات معمول همچون حضور در اجتماع و یا ارتباط گیری نمی تواند كمك كند و باید مداخلات دارویی برای او انجام شود كه برای این بیمار سالمند چنین شرایطی بوجود آمد .

این كارشناس ارشد روانشناسی ادامه داد : از بیان وضعیت این بیمار خواستم این مساله را مطرح كنم كه طولانی شدن قرنطینه در منزل و عدم ارتباطات تبعاتی دارد كه دیگر با اعمال رفتاری قابل درمان نیست و گاهی نیز حتی درمان دارویی جواب نمی دهد و سالمند در افسردگی باقی می ماند و جان خود را از دست می دهد .

وی برای خروج سالمندان از این شرایط توصیه هایی را برای خودِ سالمند و اطرافیانش ارائه كرد و گفت : با توجه به تزریق واكسن ،فرزندان با رعایت فاصله های اجتماعی به منازل پدران و مادران سالمند خود بروند و به آنها سركشی كنند و حتی سعی شود نوه ها را نیز به منازل پدربزرگ ها و مادربزرگ ها ببرند .

صیامی ادامه داد : این حالت باعث می شود تا بدین طریق افراد پیر خانواده احساس كنند كه زندگی برقرار است به روال عادی قبل از كرونا بازگشت كردند و از شدت ذهنیت اضطراب و افسردگی ناشی از مبتلا شدن و مرگ كاسته می شود .

وی گفت : علاوه بر این سعی شود تا سالمندان را مشغول به كارهایی كنیم كه قادر به انجام آنها هستند و طوری نباشد كه بخاطر پیری و ضعف جسمانی به طور كل آنها را از عرصه فعالیت های روزانه و معمول كه قادر به انجام آن هستند ، دور كنیم .

این روانشناس تاكید كرد : بی فایده بودن بدترین حس آسیب زننده به روح و شخصیت سالمندان است كه با دخیل كردن آنها در فعالیت های روزانه می توانیم تا حدود زیادی این حس را از ذهن آنها پاك كنیم و به آنها این امیدواری را بدهیم كه آنها جزیی از این جامعه به شمار می روند كه همچنان می توانند مفید باشند .

وی همچنین ایجاد روحیه شاد را دیگر فاكتوری ذكر كرد كه می تواند در ایجاد امید به زندگی و خروج از افسردگی و اضطراب ناشی از قرنطینه سالمندان كمك كند و گفت : برای این كار نیاز به اقدام خاصی نیست و حتی پخش آهنگ های شاد ، حرف زدن ، مرور خاطرات خوش گذشته و فراهم كردن فرصت بازی و سرگرم شدن سالمندان با نوه هایشان می توان این كار را انجام داد .



زنگ خطر شروع اختلالات روانپزشكی در سالمندان

متخصص اعصاب و روان و فلوشیپ روانپزشكی سالمندی نیز گفت : كرونا برای جهانیان اتفاق بدی بود كه سالمندان از تبعات آن بیشتر رنج بردند چرا كه بیان این مطلب كه این افراد بیشتر در معرض ابتلا و فوت قرار دارند استرس و اضطراب را برایشان ایجاد كرد .

دكتر سیده آتنه اندارمی افزود : انگ ناتوانی جسمی و مرگ در صورت ابتلا به كرونا باعث شد تا سالمندان برای حفظ جانشان به خانه نشینی روی بیاورند تا در حالت ایزوله ای كه قرار می گیرند از بیماری در امان بمانند .

وی ادامه داد : اما همراه با این قرنطینه شدن راههای ارتباطی سالمندان با جامعه به طور كامل مسدود شد چرا كه آنها همچون نسل نوجوان ، جوان و حتی میانسال برای استفاده از ابزارهای روز ارتباط جمعی همچون گوشی های اندروید و شبكه های مجازی اطلاعاتی ندارند و قادر به استفاده از آنها نیستند .

این متخصص فلوشیپ روانپزشكی سالمندی گفت : عدم آشنایی به وسایل ارتباط جمعی خود باعث ایجاد بحران روحی ( اختلال انطباقی ) در سالمندان شد یعنی اینكه این حس در آنها بوجود آمد كه چون قادر به استفاده از این ابزارها نیستند پس آنها افرادی ناتوان و ناكارآمد هستند .این اختلال انطباقی باعث اضطراب در سالمندان شد و اینكه آنها مهارت های كافی برای زندگی اجتماعی را ندارند .

دكتر اندارمی در خصوص بروز اختلالات روانپزشكی در سالمندان در دوران كرونا هشدار داد و گفت : اگر این اختلالات به سرعت و بموقع درمان نشود باعث این می شود كه مداخلات دارویی هم نتواند به سالمندان كمكی كند .

به گفته متخصص فلوشیپ روانپزشكی سالمندی فوبیای جامعه هراسی از جمله این اختلالات است چرا كه آنها مدت زیادی است كه از خانه بیرون نرفته اند و در جامعه حضور نیافتند و این ترس باعث می شود تا آنها در ارتباط گیری با جامعه با مشكل مواجه شوند و نتوانند از این پس براحتی ارتباط برقرار كنند .

وی همچنین به دیگر عوارض ناشی از قرنطینه خانگی طولانی مدت سالمندان اشاره و تصریح كرد : سلول های بدن سالمندان با هر بار اضطراب و استرسی كه به آنها وارد می شود از بین می رود و حال آنكه اگر این اضطراب ها همیشگی و یا طولانی مدت باشد آنها سلول های بیشتری از بدنشان را از دست می دهند و تحلیل می روند .

دكتر اندارمی به سالمندان توصیه كرد اكنون كه واكسن كرونا را تزریق كردند با رعایت شیوه نامه های بهداشتی از جمله زدن ماسك و رعایت فاصله اجتماعی در محیط هایی كه شلوغ نیستند حضور یابند و فعالیت های سابق از جمله پیاده روی و یا حضور در پارك ها را انجام بدهند .

برچسب ها
- سالمندی
- مازندران
- دانشگاه های علوم پزشكی
- سلامت روان
- استرس