به گزارش همشهری انلاین به نقل از ایسنا، این پژوهشگر حوزه خانواده با اشاره به اینكه چنین موضوعی جاماندگی حقوق از شتاب تغییرات فرهنگی جامعه را می رساند، ادامه داد: هرچند به نظر می رسد به واسطه افزایش حداقل سن قانونی ازدواج، با عدم ثبت رسمی نكاح یا سایر موارد نقض قانون مواجه شویم لیكن در مجموع باید افزایش حداقل سن ازدواج را مطابق با واقعیات جامعه و هم سو با رویكردهای بین المللی و مطالبات داخلی داشته باشیم. افزایش رفاه و حمایت های اجتماعی و تقویت بنیان های اقتصادی خانواده ها از ناحیه دولت در كنار فرهنگ سازی از ناحیه مسئولین و افراد دغدغه مند، كاهنده مواردی چون دورزدن های قانون یا فرار از آن خواهد بود.

این فعال حوزه خانواده در خصوص دستگاه هایی كه باید برای مقابله با پدیده «كودك همسری» تلاش كنند، گفت: مثلث كودك، سرپرست و دولت و نقش فعالانه و هم افزایی هر سه آنها را شاید بتوان فرمول خوبی در این راستا دانست. رسانه ها، آموزش و پرورش، بهزیستی و مراجع قضایی و سایر نهادهای موثر در افزایش سطح فرهنگ و رفاه اقتصادی مراجعی هستند كه می توانند در كمتر شدن موارد كودك همسری راه گشا باشند.

به گزارش ایسنا، به نظر می رسد «كودك همسری» یكی از مهم ترین موانع تحصیل دختران 10 تا 14 ساله محسوب می شود به طوری كه به گفته محمدرضا سیفی، مدیركل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش، یكی از موانع تحصیل و رشدیافتگی، موضوعات فرهنگی و اجتماعی و از جمله مهمترین آنها موضوع ازدواج زودهنگام دختران دانش آموز است.

سیفی گفته بود: «آموزش و پرورش به تنهایی نمی تواند در این زمینه كاری انجام دهد، حتما باید آمایش سرزمینی انجام و مشخص شود كه معضل در كدام مناطق بیشتر است و سپس با كمك دیگر دستگاه ها راه حلی را پیدا كند تا كمتر شاهد ازدواج دختران دانش آموز در سنین پایین باشیم.»

این گفته ها در حالی است كه در بازه های زمانی مختلف طی سالهای اخیر برخی مسئولین برای افزایش حداقل سن ازدواج تلاش هایی كردند. حدود سه سال پیش بود كه نمایندگان مجلس دهم در طرحی موسوم به "ممنوعیت كودك همسری" سعی در رساندن حداقل سن ازدواج دختران به 16 و پسران به 18 سال و ممنوعیت ازدواج دختران زیر13 سال بودند، اما علیرغم رأی آوردن فوریت آن در صحن علنی مجلس، به گفته طیبه سیاوشی شاه عنایتی از اعضای فراكسیون زنان مجلس دهم، این طرح به دلایل نامعلوم در كمیسیون قضایی مجلس رد شد، حال آنكه در طرح مذكور فتوای آیت الله مكارم شیرازی و دیگر مراجع درباره سن ازدواج اتخاذ و آورده شده بود.

نكته حائز اهمیتی كه نگرانی فعالین حوزه زنان و كودكان را برانگیخته این است كه علیرغم اظهارنظرهای یاد شده، همچنان بی توجهی به پدیده «كودك همسری» ادامه دارد و به پدیده های دنباله رو آن یعنی «كودك مادر»، «كودك پدر» و «كودك مطلقه» نیز تسری یافته، این در حالی است كه مقابله با سه پدیده مذكور عزم راسخ در عمل و نه حرف مسئولان امر را می طلبد.

نبود آمار دقیق از پدیده «كودك همسری» این پژوهشگر در ادامه سخنان خود تصویب اسناد بین المللی در خصوص مقابله با كودك همسری را نشانه شیوع این پدیده در عرصه جهانی دانست و درباره چرایی نبود آمار دقیق ازدواج كودكان در جهان گفت: با توجه به عدم پذیرش پدیده كودك همسری از ناحیه عموم جامعه بین الملل، قاعدتاً دولتها به لحاظ رعایت و حفظ وجهه بین المللی خود، چندان مایل به ارائه آمار شفاف از این موضوع نیستند. به عنوان مثال در یكی از كشورهای همسایه و بنا بر گزارشات یونیسف بین سال های 2018 تا 2019، تعداد 183 مورد ازدواج دختران شش ماه تا 17 ساله به این نهاد بین المللی گزارش شده است. در روزهای اخیر و در نوامبر 2021 والدین نوزاد 20 روزه ای از همین كشور همسایه، با انگیزه مالی حاضر شدند دخترشان را در عوض دریافت مهریه به ازدواج در بیاورند. البته این فقط آماری است كه به اطلاع این نهاد بین المللی رسیده و در واقع آمار اصلی بسیار بیشتر از این تعداد است.

رنگین كمان با بیان اینكه بسیاری از موارد كودك همسری در بستر عدم ثبت رسمی رخ می دهد و در جرگه جامعه آماری ملحوظ نمی شوند، خاطرنشان كرد: هم ایران و هم تعداد زیادی از سایر كشورها از جمله كشورهای آفریقایی درگیر مواردی از كودك همسری اند كه در بستر عدم ثبت رسمی رخ می دهند. البته فراگیری این موضوع در سایر كشورها یا حداقل كشورهای دارای وضعیت مشابه ما، نمی تواند دلیل ساده انگاری یا مسامحه در رفع این مشكل باشد.

به گفته این پژوهشگر اگرچه كنوانسیون حقوق كودك كه ایران نیز به آن ملحق شده است، مقرره صریحی درباره حداقل سن ازدواج كودكان ندارد اما مطابق با آن هر رفتاری كه (به اراده كودك یا فرد دیگری) موجب اخلال در رشد طبیعی كودك شود، قابل قبول نبوده و ممنوع است. از سوی دیگر طبق اسناد بین المللی تعیین حداقل سن ازدواج باید به گونه ای باشد كه فرد بتواند در آن سن رضایت موثر و انتخاب آگاهانه داشته باشد.

وی درباره حداقل سن ازدواج در كشورهای مختلف مدعی شد، ایران پس از كشور گینه كه حداقل سن ازدواج در آن 12 سال است، با حداقل سن 13 سال شمسی برای ازدواج، رتبه دوم را دارد. در برخی كشورها نیز مانند موزامبیك، ماداگاسكار ونزوئلا و بولیوی حداقل سن ازدواج 14 سال است.