گروه سلامت
غربالگری شنوایی نوزادان بسیار مهم است، زیرا طبق گفته پزشكان، بیشتر كودكان صداها را هنگام تولد و حتی قبل از تولد می شنوند و گوش می دهند. آن ها صحبت كردن را با تقلید از صداهایی كه در اطراف خود می شنوند و صدای والدین و مراقبان شان یاد می گیرند، اما این برای همه كودكان درست نیست. در حقیقت، بعضی ازكودكان با كاهش شنوایی در یك یا هر دو گوش متولد می شوند. برخی افراد در دوران كودكی شنوایی خود را از دست می دهند. كودكانی كه دچار كم شنوایی هستند ممكن است گفتار و زبان را یاد نگیرند، به همین دلیل، تشخیص ناشنوایی یا كم شنوایی در اسرع وقت مهم است. به دلیل نیاز به شناسایی سریع و مداخله در كاهش شنوایی كودكان، هم اكنون برنامه های غربالگری شنوایی نوزادان در بیشتر كشورها اجرا می شود؛ در ایران نیز این غربالگری در بدو تولد صورت می گیرد. در همین خصوص، «روح ا... یزدانی» رئیس گروه بیماری های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشكی خراسان شمالی به پرسش های ما درباره شنوایی كودكان و غربالگری پاسخ می دهد و نكات مهمی را در این زمینه بیان می كند.
غربالگری شنوایی چیست و چگونه انجام می شود؟
می توان گفت غربالگری شنوایی نوزادان برای تشخیص زودهنگام ناشنوایی یا كم شنوایی نوزادان در سراسر جهان انجام می شود. با غربالگری در صورت وجود مشكلی در شنوایی كودك، این مشكل زودتر تشخیص داده و درمان می شود. برای غربالگری نوزادان از 2 تست مختلف استفاده می شود و كودك شما در هر 2 آزمایش می تواند استراحت كند یا بخوابد. انتشارهای اتاكوستیك (OAE) آزمایش می كند كه آیا بعضی از قسمت های گوش به صدا پاسخ می دهند یا خیر. طی این آزمایش، یك گوشی نرم به كانال گوش كودك شما وارد می شود. این دستگاه صدا را پخش می كند و پاسخ «اكو» را اندازه گیری می كند كه در گوش با شنوایی طبیعی ایجاد می شود. اگر اكو وجود نداشته باشد، ممكن است كودك شما كم شنوایی داشته باشد. پاسخ ساقه شنوایی مغز (ABR) نحوه واكنش عصب شنوایی و ساقه مغز (كه صدا را از گوش به مغز می رساند) به صدا را آزمایش می كند. طی این آزمایش، از هدفون های كوچك استفاده می شود و الكترودهایی را بدون درد روی سر كودك قرار می دهند. الكترودها مانند برچسب می چسبند و نباید باعث ناراحتی شوند. این آزمایش ها فقط چند دقیقه طول می كشد. یك گوشی كوچك با نوك نرم در گوش كودك شما قرار می گیرد و صداهای كلیك ملایم پخش می شود. همیشه نمی توان از اولین آزمایش پاسخ های واضحی دریافت كرد. این اتفاق در مورد بسیاری از نوزادان رخ می دهد و همیشه به این معنا نیست كه كودك شما شنوایی دائمی دارد.
این موضوع می تواند به معنای موارد مختلفی باشد؛ از جمله، كودك شما هنگام انجام آزمایش ناراحت بوده باشد؛ سر و صدای پس زمینه وجود داشته است و كودك شما در گوش خود مایعات یا انسداد موقت دارد؛ در این موارد، آزمایش دوم به كودك شما پیشنهاد داده و آزمایش ABR انجام می شود.
آیا تكرار غربالگری شنوایی نوزادان الزامی است؟
درصورتی كه در هركدام از تست های غربالگری شنوایی OAE و ABR پاسخ مطلوبی حاصل نشود، تكرار آن در سن یك ماهگی لازم است و اگر باز هم پاسخ مطلوبی كسب نشد در 3 ماهگی الزامی است. در غیر این صورت می توان به چكاپ های شنوایی سالانه بسنده كرد.
غربالگری شنوایی نوزادان چه اهمیتی دارد؟
مهم ترین زمان كودك برای یادگیری زبان در 3 سال اول زندگی است، زمانی كه مغز در حال رشد و بلوغ است. در حقیقت، كودكان در 6 ماه اول زندگی، یادگیری گفتار و زبان را شروع می كنند، به همین دلیل غربالگری و شروع مداخلات برای كاهش شنوایی در اسرع وقت بسیار مهم است. تحقیقات نشان می دهد كودكانی كه كم شنوایی دارند باید زودتر از دیگران به آن ها كمك شود تا مهارت های زبانی را بهتر یاد بگیرند.
ضرورت انجام غربالگری نوزادان در چیست؟
توصیه می شود غربالگری شنوایی نوزادان را انجام دهید، اما شما مجبور نیستید آن را بپذیرید. اگر تصمیم دارید تست غربالگری را انجام ندهید، به شما فهرستی داده می شود تا به شما در كنترل شنوایی كودك با بزرگ تر شدن وی كمك كند. اگر در برخی موارد نگرانی هایی دارید، می توانید با پزشك عمومی خود صحبت كنید.
گاهی اوقات ممكن است در نتیجه غربالگری شنوایی نوزادان اشتباهاتی رخ دهد، به همین دلیل وجود مشكلی در شنوایی كودك بر اساس آزمایش به معنای درست بودن آن نیست. دلایل متعددی وجود دارد كه در نتیجه اشتباه آزمایش تاثیر دارد، از جمله وجود مایع یا انسداد در گوش، حركت مداوم كودك طی آزمایش و گریه نوزاد.
چه توصیه ای به والدین دارید؟
در صورتی كه می خواهید به موقع، ناشنوایی یا كم شنوایی فرزند خود را تشخیص دهید توصیه می شود آزمایش غربالگری شنوایی نوزادان را انجام دهید. این آزمایش به راحتی و بدون هیچ دردی قابل انجام است و نیاز نیست كه نگران باشید.
در استان خراسان شمالی دانشگاه علوم پزشكی و سازمان بهزیستی، غربالگری شنوایی را در بدو تولد انجام می دهند.