گزارش "ایران" از چرایی افزایش ورودی مراكز درمانی پایتخت
نگرانی كادر بیمارستان ها از ورود موج چهارم كرونا

فریبا خان احمدی
خبرنگار
ویروس كرونا پس از سه مرحله اوج و رسیدن آمار به قله مرگ و میر بار دیگر وارد خط صعودی شد. اگرچه هنوز آمار مرگ و میر كرونا دورقمی است و نسبت به یك ماه و نیم پیش كاهش آمار جانباختگان آشكار است اما خبرها حكایت از این دارد كه تخت های بیمارستانی در حال پر شدن هستند و آی سی یو ها كه در چند هفته اخیر تقریباً خالی از بیمار كرونایی بودند، یك به یك اشغال می شوند. در همین حال و مطابق اعلام مسئولان، ایران وارد پیك چهارم كرونا شده است كه البته زنگ هشدار ورود به موج چهارم ازهفته های گذشته نواخته شده بود. زمانی كه رنگ شهرها به سمت خطر نزدیك شدند. به گونه ای كه پس از افزایش مراجعات سرپایی در برخی شهرها، از تعداد شهرهای آبی كاسته شد و در عوض شهرها از آبی به زرد و از زرد به نارنجی و از نارنجی به قرمز تغییر رنگ دادند. با این همه، ایران در حالی به تعبیر مدیران وزارت بهداشت در اول گردنه پرالتهاب خیز چهارم كرونا است كه ویروس جهش یافته انگلیسی نیز در همه نقاط آن چرخیده است و به باور متخصصان حوزه سلامت؛ شیوع این ویروس جهش یافته در صورت عدم پایبندی مردم به دستورالعمل های بهداشتی می تواند منجر به ایجاد موج خیلی وحشتناكی شود.
به هر ترتیب، موج چهارم كرونا در حالی نزدیك شده و در حال رقم خوردن است كه چرخش ویروس جهش یافته انگلیسی چاله جدیدی را دراین موج ایجاد كرده است. موضوعی كه در كنار غفلت و بی توجهی مردم به رعایت دستورالعمل های بهداشتی نگرانی های شدیدی را برای حوزه سلامت ایجاد كرده است.
معاون درمان ستاد مقابله با كرونا در استان تهران درباره تظاهرات بالینی كرونای انگلیسی به «ایران» می گوید: «تظاهرات بالینی كرونای انگلیسی با ویروس قبلی تفاوت خاصی ندارد به جز اینكه درصد سرایت ویروس جهش یافته بیشتر است و از طرفی در افراد جوان شدت بیماری زایی بیشتری ایجاد می كند. اینكه مردم چكار كنند تا به كرونای انگلیسی گرفتار نشوند، پاسخش شفاف است. پروتكل های بهداشتی همان قبلی ها هستند و هیچ چیزی تغییر نكرده است اما اهمیت كرونای جهش یافته از نظر رصد بهداشتی و مراكز درمانی است؛ ما نگران این هستیم خیز جدیدی كه اتفاق افتاده چقدر مرتبط با ویروس جهش یافته است و از طرفی باید بتوانیم میزان شناسایی را بالا ببریم.»
دكتر نادر توكلی در ادامه با بیان اینكه در رابطه با ویروس جهش یافته انگلیسی دو نكته حائز اهمیت است، می افزاید: آگاهی و اطلاع رسانی مردم مهم است. به هر حال به نظر می رسد؛ میزان سرایت ویروس جهش یافته بالا است و چون 80 درصد انتقال و میزان بروز بیماری در مجامع خصوصی و جمع های خودمانی مانند رستوران ها و پاساژ ها و... اتفاق می افتد، بنابراین شانس ابتلا افزایش می یابد. وقتی انتقال ویروس راحت می شود زنجیره انتقال ویروس ساده تر شده و با ادامه ساده انگاری های مردم بیماری زایی ویروس جهش یافته بالاتر می رود.
توكلی در همین زمینه اضافه می كند: ویروس جهش یافته بیشتر افراد جوان را درگیر می كند و با توجه به اینكه قشر جوان جامعه در این جمع ها شركت می كنند ریسك ابتلا برای قشر جوان و فعال جامعه زیاد است.
درمان مبتلایان با مراجعه زودهنگام
معاون درمان ستاد مقابله با كرونا در تهران با اشاره به اینكه ویروس جهش یافته در كل كشور پخش شده است در ادامه از آماده باش مراكز درمانی و حوزه بهداشت در كشور برای كنترل این ویروس خبر می دهد و عنوان می كند: ستاد مقابله با كرونا دستورالعمل های مشخصی را به بیمارستان ها داده است از جمله اینكه اگركسی سابقه سفر به كشورهای اروپایی را داشته باشد و همچنین اگر افراد جوان با شدت درگیری بالا به مراكز درمانی مراجعه كنند، نمونه گیری انجام می دهیم. از طرفی حوزه بهداشت نیز از تمام افراد خانواده مبتلایان و كسانی كه در دو هفته اخیر سابقه تماس داشتند، تست می گیرد و در صورت ابتلا به ویروس جهش یافته ایزوله و قرنطینه می شوند.
توكلی در پاسخ به اینكه آیا اعضای خانواده 7 نفر از مبتلایان به ویروس جهش یافته انگلیسی در تهران قرنطینه شده اند، می گوید: همه اعضای خانواده این مبتلایان تست دادند، مواردی از اعضای خانواده این افراد كه نتایج تست شان مثبت بود با نظارت حوزه بهداشت قرنطینه شده اند. به گفته او، با نزدیك شدن به 15 اسفند بیمارستان ها فعالیت های الكتیوشان را تعطیل كرده اند. بنابراین مشكلی در تأمین تخت و تجهیزات پزشكی و دارو برای مبتلایان جدید نخواهیم داشت گرچه اعلام آماده باش داده شده است ما از مردم می خواهیم چنانچه درگیر بیماری شدند زودهنگام مراجعه كنند تا درمان مناسب را دریافت كنند. توكلی درباره شیب مبتلایان به كرونا هم می گوید: «وضعیت شیب ابتلا با خیزشی رو به بالا همراه است. تعداد بستری های روزانه در تهران در هفته گذشته نزدیك به دو هزار نفر بود كه در هفته های اخیر این رقم به هزار و 600 نفر افت پیدا كرده بود روزانه بین 250 تا 300 نفر بستری داریم كه با كاهش پیك این رقم به 90 نفر در روز هم رسیده بود. نكته مهم درباره افزایش آمار مبتلایان در رنج سنی 10 تا 20 سال است. آمارهای ما نشان می دهد روند ابتلا درافراد 10 تا 20 سال از میزان 6.5 درصد به 10 درصد رسیده است. این رقم در افراد 30 تا 40 سال از 25 درصد به 28 درصد افزایش یافته است با این حال بیشترین افزایش ابتلا را در گروه سنی 10 تا 20 سال شاهد هستیم كه شاید بخشی از آن منتسب باشد به كاهش سن بروز بیماری بر اثر ابتلا به ویروس جهش یافته یعنی همان نكته ای كه خیز چهارم را به مسأله نگران كننده بدل كرده است.
دو ظرفیت مهم برای كنترل پیك چهارم كرونا
مدیر اورژانس بیمارستان سینا نیز درباره روند تغییرات اپیدمی كرونا و چرایی افزایش ورودی های بیمارستان های پایتخت طی روزهای اخیر به «ایران» می گوید: در اواسط دی ماه شیب نزولی ورودی بیمارستان ها بخصوص در پایتخت به چشم می خورد. یعنی به صورت خیلی شفاف ورودی بیمارستان ها بسیار پایین آمد. حتی در برخی روزها تعداد موارد بستری در تهران به صفر رسید. این خبر خیلی خوبی بود، اولاً؛ كادر درمان تمدید روحیه كردند دوم اینكه بخش های درمانی غیركرونایی كه مدت ها تعطیل شده بود و بیماران قلبی، سرطان و غدد ماه ها پشت صف منتظر درمان بودند، با خلوت شدن بیمارستان ها روند درمانشان ادامه یافت و با شروع جراحی ها و پیگیری وضعیت درمان مبتلایان به سرطان، امید به زندگی نیز بالا رفت.
دكتر حسین كرمانپور در ادامه می افزاید: مردم یك سال است از طریق رسانه های گروهی، مكتوب و شبكه های اجتماعی چهار موضوع شست وشوی دست ها، استفاده از ماسك، دوری از دورهمی و سفر، رعایت فاصله گذاری اجتماعی را آموزش دیده اند و اگر قرار بود سر كلاس باشند الان مدرك دكترای این آموزش ها را گرفته بودند. با وجود این از اواسط بهمن ماه ورودی بیمارستان ها به شكل باران ریز شروع شد. دلیل این اتفاق را باید در 20 تا 25 روز قبل جست وجو كرد. یعنی باید ببینیم دی ماه چه اتفاقی افتاد كه عوارضش اكنون آشكار می شود. كرمانپور می گوید: طبق بررسی های اپیدمیولوژیك چند عامل منجربه افزایش موارد بستری در امروز شده است. اول، یك سال درگیری با ویروس مردم را خسته كرده است، مدعی ترین كشورها هم هنوز نتوانسته اند بیماری را كنترل و مدیریت كنند. این مسأله حوصله مردم را سر برده است از طرفی مردم منتظرند دیگران معجزه كنند یعنی یكی پیدا شود و برایشان كاری كند. در حالی كه خودمان جزو این جمع هستیم. به این معنا كه دولت اختیار و توان خودش را در این یك سال نشان داده كه تا چه حدی می تواند در میدان كمك به مردم باشد. مردم هم خودشان را در این یك سال آزموده اند. خستگی یك ساله مردم مثل فنر جمع شده و هر لحظه شل كردن موضوع كه در 25 روز گذشته اتفاق افتاد مثل برگزاری كنسرت در كیش یا برداشتن محدودیت های سفر می توانست به بحران دامن بزند. به عبارتی اجازه سفر به جزایر جنوبی كشور نه تنها باعث آلودگی مسافران می شود بلكه در افرادی كه سفر هم نرفتند این ذهنیت را ایجاد می كند كه وقتی مقررات را سفت و سخت اجرا نمی كنند، پس می شود كاری كرد. همین ها باعث می شود مردم در مناطق خودشان حركت های جمعی را شروع كنند. به هر حال فصل كاسبی و كشاورزی است در نتیجه این فنر به سمت میزان اشكالی كه در آدم ها به وجود آمده، آزادسازی می شود. به گفته او، شل كردن و سفت كردن محدودیت ها و نیاز مردم به بازسازی وضعیت روانی شان در دی ماه موجب می شود تظاهرات بالینی چنین رفتارهایی در بهمن و اسفندماه بروز پیدا كند. پیش بینی ما این است هنوز در آغاز پیك چهارم قرار داریم و همان طور كه رئیس جمهوری هم اعلام كرده است، موج چهارم اواسط اسفند است. مدیر كل روابط عمومی سازمان نظام پزشكی در ادامه درباره علت تغییر رفتار مردم در پیك اخیر نیز عنوان می كند: مشاهدات ما در اورژانس كه از نزدیك بیماران را می بینیم نشان می دهد شل شدگی (عادی انگاری) در مردم مثل پیك اول و دوم و سوم بیماری نیست. به نظر می رسد مردم بااحتیاط شل شده اند و منتظرند یك نفر محكم بگوید شل نشوید. در حالی كه دوره های قبل كاری به حرف های دیگران نداشتند.
او با بیان اینكه ما اكنون دو ثروت مهم برای كنترل پیك چهارم كرونا داریم، می گوید: جامعه پزشكی در این یك سال پای كار بوده و امتحانش را پس داده است. اعتماد مردم به جامعه پزشكی اگر پیش از كرونا 50 بود الان به عدد 90 درصد رسیده است. پس لازم است جامعه پزشكی با آموزش های متقن جلو بیایند. مردم حرف این گروه از پزشكان را كه ارتباط حكومتی ندارند، گوش می دهند. دوم استفاده از ظرفیت سلبریتی ها است. به نظرم وقت آن رسیده كه در آستانه شب عید با توصیه های دلسوزانه در كنار مردم قرار بگیرند و در شبكه های اجتماعی تولید محتوا كنند پیش از آنكه بیمارستان ها شلوغ شود، هر اندازه بیمارستان ها شلوغ شود انتظار مرگ و میر هم بالا می رود. به هر حال خدمت رسانی در بیمارستان شلوغ مثل بیمارستان های خلوت نیست.
كرمانپور تأكید می كند: ثروت بعدی آگاهی مردم است. اینكه مردم بخواهند شب عید آرامی داشته باشند باید به دانسته های خودشان تكیه كنند. تحقیقات نشان می دهد امسال میزان آنفلوانزا و سرماخوردگی تا 70 درصد كاهش یافته است كه نشان دهنده تأثیرگذاری و آگاهی از استفاده ماسك است.
او در پایان به این نكته هم اشاره می كند كه اگرچه واكسن می آید اما از آنطرف نیز جهش های ویروس شروع شده یعنی ویروس وارد فاز دفاعی شده و به سمت بیماری زایی و انتقال بیشتر می رود. بنابراین ورود واكسن سد دفاعی ویروس را می شكند.
از طرفی این روزها باید حواسمان به كودكان بیشتر باشد. كودكان چون ناقلان بی علامتند، خطرشان بیشتر است. خانواده ها مراقب باشند از جا در رفتن فنر باعث نشود نقل و انتقالات ویروس بیشتر شود. منتظر باشیم تا عید امسال بگذرد، واكسن هم بیاید و مردم هم رعایت كنند تا این موج برخلاف موج های قبلی زودتر كنترل شود. به گفته مسئولان وزارت بهداشت، به دلیل جهش های مكرر كرونا این موج اخیر شاید سركش باشد و كنترلش آسان نباشد. این مشكل همه ما مردم است. پس باید با خود ملت و برای همه ملت حل شود.