افزایش جمعیت سالمند و در عین حال، آمار پایین زاد و ولد، یكی از مهم ترین چالش های كشور در سال های پیش رو است كه می بایست تدبیر اساسی برای جلوگیری از افتادن در «چاله جمعیتی» اندیشید.

به گزارش خبرنگار مهر، افزایش جمعیت سالمند كشور اگر همراه با رشد زاد و ولد و فرزندآوری خانواده ها باشد، مشكل جدی تلقی نمی شود. هر چند كه سلامت دوران سالمندی نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. زیرا، اگر قرار باشد كه سالمندی همراه با افزایش بار بیماری ها باشد و جامعه سالمند سالم نداشته باشیم، می تواند تهدید كننده نظام سلامت و اقتصاد درمان باشد.

در همین حال، رشد جمعیت سالمند همراه با توقف زاد و ولد و كاهش جمعیت، زنگ خطری برای آینده كشور خواهد بود كه تبعات ناگواری به دنبال دارد. به طوری كه تأمین نیروی كار جوان، یكی از چالش های كاهش زاد و ولد در كشور خواهد بود. از همین رو، موضوع تشكیل قرارگاه جمعیتی در وزارت بهداشت، با همین رویكرد صورت گرفته است.

احمد دلبری رئیس مركز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، با عنوان این مطلب كه مهم ترین تهدید آینده كشور، سالمندی است، گفت: همانطور كه در كشورهای پیشرفته دنیا، سالمندی را به عنوان یك فرصت برای كارآفرینی، گردشگری و…، مورد توجه قرار می دهند، ما اگر به طور جدی به موضوع سالمندی نپردازیم، در آینده با افزایش جمعیت سالمندی و رشد آن، این موضوع می تواند به جای فرصت، به بحران جدی برای دولت و نظام تبدیل شود.

بنابر آمارهای رسمی كشور، در سال 1395 تعداد سالمندان بدون همسر بالغ بر 80 هزار نفر بود و این در شرایطی است كه در گروه سنی 40 الی 60 سال یك میلیون و 500 هزار مجرد هستند و آمار تجرد در گروه سنی 31 الی 39 سال بالغ بر 4 میلیون نفر است.

حسام الدین علامه رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندی، با اشاره به اینكه در چند سال اخیر میزان امید به زندگی افزایش یافته ولی زیرساخت جمعیتی فراهم نشده است، گفت: جمعیت سالمندی كشور از سال 1410 از آمار 14 درصد عبور می كند و ایران یك كشور سالخورده می شود.

سید حامد بركاتی مدیركل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، با عنوان این مطلب كه شاخص باروری كل در كشور اكنون 1.67 درصد است و رسیدن این آمار به كمتر از 1.5 درصد موجب ایجاد چاله جمعیتی می شود، گفت: رسیدن به شاخص 1.3 درصد منجر به ایجاد چاه جمعیتی می شود كه خروج از آن بسیار دشوار خواهد بود.

وی افزود: در پنج سال گذشته شاخص باروری تمام استان های كشور 20 درصد افت داشته است. فقط در سال 99، 2 استان رشد منفی نداشته اند. همچنین، در 10 سال گذشته به طور متوسط سالیانه 2 درصد از جمعیت جوان كشور كاسته شده است، به نحوی كه جمعیت جوان از 25 میلیون نفر در بازه زمانی اعلام شده به 20 میلیون نفر رسیده است. جوانان متولد نیمه اول و دوم دهه 60 و اوایل دهه 70 به مرور زمان از سن جوانی كه تا 30 سالگی است، خارج شده اند.

بركاتی با بیان اینكه در 10 سال گذشته به طور متوسط 2 درصد از جمعیت جوان كشور كم شده و رشد سالمندی در حالی كه رشد جمعیت ما هم اكنون 0/67 درصد است، بیش از 3.5 درصد بوده است، ادامه داد: در سال 1430 مطابق نقشه جمعیتی سازمان ملل، كشوری خواهیم بود با 95 میلیون جمعیت كه نزدیك به 30 میلیون سالمند خواهد داشت.

در همین حال، محمدحسین بانكی پور رئیس كمیسیون مشترك طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس، اظهار داشت: در صورت قرار گرفتن كشور در چاله جمعیتی تا 150 سال امكان خارج شدن از آن وجود ندارد.

وی افزود: در حال حاضر كشور ما با توجه به نیروی جوان و مولد در زمان پنجره جمعیتی كه مدت آن 15 سال است، قرار گرفته كه از این زمان 8 سال آن گذشته و تنها 7 سال دیگر باقی مانده است.

بانكی پور تاكید كرد: باید در فرصت 7 ساله باقی مانده، سالانه یك درصد نرخ جمعیت افزایش یابد تا بتوان با نرخ رشد 2.5 درصدی سالانه جمعیت، كشور را از مواجهه با بحران جمعیتی نجات دهیم.