در حضور معاون رئیس جمهوری در امور مجلس؛

چالش های دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در راستای عدالت در خدمات سلامت تشریح شد

رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی بعد از ظهر امروز (شنبه) در نشست « تبیین و جایگاه سلامت اجتماعی و توانبخشی در نظام سلامت » كه در این دانشگاه، با حضور معاون رئیس جمهوری در امور مجلس برگزار شد، چالش های دانشگاه در راستای تعالی و عدالت در خدمات سلامت را تشریح كرد.

به گزارش خبرنگار وبدای دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، دكتر حمیدرضا خانكه ضمن تشكر از حضور معاون رئیس جمهوری در این دانشگاه، معرفی مختصری از بخش های مختلف دانشگاه داشت و چالش ها و پیشنهادهای هر بخش را ذكر كرد.

وی در همین ارتباط گفت كه دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تنها دانشگاه زیر مجموعه وزارت بهداشت با ماموریت ویژه در حوزه های توانبخشی، سلامت اجتماعی و روانی است و رشته های وزارت بهداشت و وزارت علوم را به صورت تجمیع شده در خود دارد.

وی آماری از تعداد اعضای هیات علمی، رزیدنت ها و دانشجویان شاغل به تحصیل این دانشگاه را ارائه داد و افزود: بواسطه 30 سال تلاش این دانشگاه و تربیت نیروی متخصص، تحول در حوزه توانبخشی را شاهد بودیم. این دانشگاه در سه مقطع كارشناسی، كارشناسی ارشد و دكتری دانشجو می گیرد و 60 درصد دانشجویان این دانشگاه در مقاطع تحصیلات تكمیلی اشتغال دارند.

دكتر خانكه درباره تولیدات علمی دانشگاه اظهار داشت كه این دانشگاه دارای 8 هزار مقاله در حوزه های مختلف و نسبت به تعداد اعضای هیات علمی، بیشترین تعداد مقاله را داشته كه منتشر شده است.

وی افزود: 23 گروه آموزشی، و هشت مركز تحقیقات در حوزه های توانبخشی و سلامت اجتماعی در این دانشگاه فعالیت دارند، و تنوع و گستردگی حوزه های تحقیقاتی در این دانشگاه منحصربفرد است.

رئیس دانشگاه به افتخارات این دانشگاه همچون پروژه های كشوری ایرانوم و پیشگیری از معلولیت ها و برنامه حوزه ژنتیك دانشگاه در خصوص پزشكی فردی اشاره كرد و افزود: تشكیل رصدخانه اجتماعی كووید 19 از اوایل دوران كرونا، از دیگر افتخارات دانشگاه است و تاثیر كرونا بر ابعاد اجتماعی زندگی مردم سبب مطالعات مختلف در این خصوص شد.

دكتر خانكه ادامه داد: حسب دستور مقام عالی وزارت بهداشت، اولین مدل خدمات سلامت روانی - اجتماعی پساكرونا نیز در معاونت تحقیقات دانشگاه طراحی شده و تا یكی دو هفته آینده تكمیل و از آن رونمایی خواهد شد.

وی ، اهداف مختلف رصدخانه در حوزه سلامت اجتماعی را قابل تامل دانست و گفت: پیشنهاد شده كه این دانشگاه، رصدخانه سلامت اجتماعی در كشور را به عهده داشته و مطالعات مختلف در این حوزه انجام بدهد. اگر در كشور ما سالانه 17 هزار كشته در حوادث ترافیكی داریم ، 34 هزار معلول و بیش از 500 هزار مراجعه به نظام سلامت وجود دارد، نشاندهنده تاثیر سازمان ها و دستگاه های دیگر بر سلامت مردم است كه بار آن بر دوش نظام سلامت می باشد.

دكتر خانكه افزود: خودروی نامناسب، جاده نامتناسب، نبودن جرائم بازدارنده و عوامل محیطی متعدد كه خارج از نظام سلامت، باری بر این نظام تحمیل می كنند كه لازم است این عوامل مورد مطالعه قرار گرفته و سهم هر یك بر سلامتی جامعه مورد بررسی و ارزیابی قرار بگیرد تا محیط سالم و شیوه زندگی سالم را برای مردم تامین كنیم.

وی از برگزاری اولین كنگره رصد اجتماعی كووید 19 گفت كه مطالعات مختلف را مورد توجه قرار داده و خلاصه سیاستی برای مسئولان نظام ارائه كرده است.

وی همچنین به حوزه های فعالیت دانشگاه در زمینه توانبخشی و سلامت اجتماعی اشاره كرد و از پروژه های تحقیقاتی انجام شده در حوزه سلامت اجتماعی بویژه افزایش رو به رشد جمعیت سالمندان و اجرای سیاست جوانی جمعیت گفت كه در حال بررسی و مطالعه است.

دكتر خانكه درباره دو بیمارستان منحصربفرد روانپزشكی رازی و بیمارستان تخصصی توانبخشی رفیده گفت و پیشنهاد در خصوص افزایش تخت های روانپزشكی و توانبخشی در كشور را ارائه داد تا طی سال های آتی پاسخگوی نیاز سالمندان و افراد دارای معلولیت كه بخش اعظم آنها در حوادث ترافیكی دچار آن می شوند و متاسفانه قشر جوان كشور كه نیروی كار و فعالیت در جامعه محسوب می شود، بیشترین آسیب را می بیند و باید خدمات توانبخشی و فناوری تولید تجهیزات كمك توانبخشی، به كمك آنان بیاید.

وی همچنین از برنامه ها و پروژه های عمرانی در راستای افزایش مراكز پزشكی و توانبخشی تحت پوشش این دانشگاه گفت كه با تامین اعتبارات لازم ، تكمیل شده و به نیازمندان خدمات ارائه خواهند داد.

وی در ادامه به چالش های دانشگاه علوم توانبخشی در راستای تعالی و عدالت در خدمات سلامت پرداخت و « مشخص نبودن تولیت خدمات توانبخشی و سلامت اجتماعی، افزایش روزافزون جمعیت سالمندان در كشور، نیاز بیش از 30 میلیون نفر به خدمات توانبخشی، معلولیت حدود 15 میلیون و نیاز 25 درصد جمعیت كشور به وسایل كمك توانبخشی (معلولیت های ناشی از حوادث ترافیكی ) ، تربیت ناكافی نیروی انسانی و توزیع غیرعادلانه آموزشی در حوزه توانبخشی، كمبود دسترسی به خدمات توانبخشی و سلامت روان خصوصا در مناطق محروم، نبود پوشش بیمه ای كافی در خدمات توانبخشی » را از جمله این چالش ها بیان كرد.

دكتر خانكه همچنین از دیگر چالش های حوزه های فعالیت این دانشگاه، به « تمایل اساتید و دانشجویان به مهاجرت، كمبود منابع در حوزه توانبخشی و سلامت اجتماعی، 7 درصد كل اعتبارات سلامت كه فقط حدود 7/2 درصد درآمد سرانه ملی و تولید ناخالص ملی را به خود اختصاص داده، و كمبود تخت های توانبخشی و روانپزشكی در سطح كشور » اشاره كرد.

حجت الاسلام والمسلمین محمد افشاری مسئول دفتر نمایندگی نهاد رهبری در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی نیز در سخنانی ضمن خیرمقدم به مسئولان شركت كننده، گفت: اولین بار سیاست جمعیت از سوی حضرت امام (ره) ابلاغ شد كه جمعیت كشور در آن سال ها، حدود 30 میلیون نفر بود و ایشان گفتند كه كشور ظرفیت افزایش جمعیت تا 150 میلیون نفر را دارد و لذا تلاش كنید كه این موضوع محقق شود، و مقام معظم رهبری حضرت آیت ا... خامنه ای نیز كشور را نه برای جمعیت 150 میلیون نفری، بلكه برای 200 میلیون نفر ، دارای ظرفیت ذكر كردند.

وی افزود: برای ترمیم این مشكل كه هم اكنون در جامعه وجود دارد، بسته های پیشنهادی تهیه شده است كه یكی از مهمترین آنها، بسته فرهنگی است و برای دقت نظر ویژه در عرصه فرهنگی، دانشگاه ها می توانند بلحاظ كمی و كیفی در این عرصه فعالیت كنند.

حاج آقا افشاری تصریح كرد كه با توجه به ظرفیت دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی بلحاظ وجود مراكز تحقیقاتی مانند مركز تحقیقات سالمندی و دیگر مراكز ، می تواند در عرصه ترمیم این مشكل و در راستای جوانی جمعیت، نقش موثرتری ایفا نماید.

وی تاكید كرد كه قشر نخبه به عنوان مخاطب اول در این سیاستگذاری، مورد توجه قرار بگیرند.

دكتر احمد دلبری رئیس مركز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی نیز طی سخنانی به تبیین روند افزایشی جمعیت سالمندان در كشور و چالش های تامین نیازهای این قشر طی سالهای آینده پرداخت.

وی گفت: به یمن تلاش چهار دهه گذشته دست اندركاران حوزه سلامت، امید به زندگی در كشور ما حدود 76 سال شده است، یعنی از اولین سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شاخص امید به زندگی، 20 سال افزایش یافته و جای تقدیر از افراد دست اندركاران نظام را دارد، ضمن آنكه باید توجه داشته باشیم كه این افزایش عمر، نیاز به تمهیدات خاص دارد.

وی افزود: جمعیت سالمندان طی 40 سال گذشته، دو برابر شد، ( از سال 1355 كه 5/3 درصد جمعیت كشور را سالمندان بالای 60 سال تشكیل می دادند، هم اكنون به 10 درصد رسیده است ) و پیش بینی می شود كه در سال 2050 میلادی، بیش از 30 درصد جمعیت كشور، سالمند باشند، اما هنوز زیرساخت های لازم برای تامین امكانات مورد نیاز جهت این جمعیت پیش بینی نشده است و از نیروی جوان بعنوان شاخص توسعه برای تشكیل زیرساخت ها استفاده نكرده ایم، درصورتی كه گفته می شود كه مشكلات سالمندی، 5 تا 6 برابر سالمندان است.

رئیس مركز تحقیقات سالمندی دانشگاه تصریح كرد: در برنامه های سوم، چهارم، پنجم و ششم كشور و در سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری در دو بخش جمعیت و خانواده، بصراحت ذكر شده است ولی واقعا چقدر به آنها عمل شده است.

دكتر دلبری افزود: هرچند كه از سال 1383 به دولت دستور تدوین سند سالمندی داده شده بود، اما سال گذشته سند تدوین شد ولی هنوز به برنامه اقدام نرسیده و هنوز تقسیم كار روی این سند انجام نشده است.

دكتر دلبری با اشاره به تهیه نامه ای با امضای رئیس فرهنگستان علوم پزشكی برای معاون رئیس جمهوری در امور مجلس، در مورد موضوع سالمندی جمعیت و چالش های نظام سلامت در این خصوص، از دكتر حسینی معاون رئیس جمهوری درخواست كرد كه توجه بیشتر به این موضوع داشته باشد.

وی با اشاره به اینكه هم اكنون در پاسخگویی به نیاز سالمندان مشكل داریم، افزود: این درحالی است كه در آینده، سالمندان، پیرتر و آسیب پذیرتر خواهند بود و هزینه ها نیز بیشتر خواهد شد، ضمن آنكه منابع بیمه ای نیز برای كسی باقی نمی ماند، در صورتی كه در دنیا، توجه به حوزه سالمندی را به عنوان سرمایه گذاری مورد توجه قرار داده اند، بطوری كه كارآفرینی و اشتغال خانگی در حوزه سالمندی است.

رئیس مركز تحقیقات سالمندی دانشگاه همچنین با اشاره به اینكه 20 درصد سالمندان كشور، وابسته به مراقبان خود هستند، گفت: یكی از اعضای هیات علمی مركز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، شاخص دیده بانی سالمندی در ایران را تدوین كرده است و این شاخص نشان می دهد كه در بین 97 كشور جهان، ایران عدد 67 را به خود اختصاص داده و در بهداشت و حمایت نظام سلامت رتبه 43 را كسب كرده است.

دكتر دلبری درباره تربیت نیروی متخصص این حوزه نیز گفت: دانشگاه ما تا سال 2020 میلادی، سه دوره نیروی متخصص طب سالمندی تربیت كرد، و بعد به دلیل تضاد منافع و فشار متخصصان داخلی، این رشته حذف شد و این در حالی است كه براساس استانداردهای دنیا، كشور به دو هزار و 31 نیروی متخصص طب سالمندی نیاز دارد، درصورتی كه هم اكنون تعداد آنان كمتر از 20 نفر است.

وی در پایان سخنانش، از معاون رئیس جمهوری درخواست كرد كه فعالیت شورای ملی سالمندان و تقسیم كار ملی جدی تر گرفته شود و به نیازهای این حوزه توجه داشته باشند.

وی همچنین در پاسخ به پیشنهاد دكتر غفاری معاون وزیر بهداشت در امور مجلس كه تاسیس آموزشكده برای تربیت نیروی مراقب جهت سالمندان را به مسئولان دانشگاه پیشنهاد داد، گفت: قطعا در این خصوص اقدام شده و كولیكولوم آن از طریق دانشگاه به مركز ملی مهارت آموزی، تحت عنوان "سالمندیاری " ارائه و ثبت شده است.