پرویز كرمی، رئیس مركز توسعه فناوری های نرم و صنایع خلاق در گفت وگو با همشهری از گسترش تلاش ها برای سود بردن ایران از بازار 2700میلیارد دلاری صنایع خلاق خبر می دهد دانش بنیان

عمادالدین قاسمی پناه - روزنامه نگار

روز گذشته در ادامه مسیر گسترش صنایع نرم و خلاق تفاهمنامه همكاری میان مركز و ستاد توسعه فناوری های نرم و صنایع خلاق و كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان امضا شد. این تفاهمنامه را می توان گامی دیگر در جهت توسعه شركت های خلاق و دانش بنیان تلقی كرد؛ شركت هایی كه در عین اشتغال زایی و ارزآوری، محلی برای تبدیل ایده های نو به محصولات خلاقانه و نوآورانه هستند. این تفاهمنامه هم با هدف توسعه همین شركت ها در حوزه كودكان و نوجوانان بر بستر «خانه خلاق و نوآوری كانون» به امضا رسید. به این ترتیب شركت های خلاق و دانش بنیان اكنون می توانند برای گرفتن سهم خود از بازار بزرگ حوزه كودكان و نوجوانان برنامه ریزی كنند. تجاری سازی محصولات و خدمات حوزه كودك و نوجوان هدفی است كه این شركت ها می توانند برای دستیابی به آن تلاش كنند. بازی های فكری و رایانه ای، كمیك استریپ، بازی، اسباب بازی و سرگرمی و خدمات گوناگون، بخشی از محصولات متنوع قابل ارائه در این بازار است. همچنین از آنجا كه مراكز كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان در سراسر كشور پراكنده هستند، شركت های خلاق و دانش بنیان محلی می توانند در این مراكز مستقر شوند. این ظرفیت باعث می شود كه نیروی انسانی خلاق و نوآور نیازی به مهاجرت به شهرهای بزرگ احساس نكند.

بازار 2700میلیارد دلاری صنایع خلاق
پرویز كرمی، رئیس مركز و دبیر ستاد توسعه فناوری های نرم و صنایع خلاق در گفت وگو با همشهری به گردش مالی 2700میلیارد دلاری صنایع خلاق در دنیا و همچنین اشتغال زایی مستقیم 50میلیون نفری آن اشاره می كند و می گوید: «كشور ما یك درصد خاك دنیا و یك درصد جمعیت دنیا را داراست، اما 2درصد تولید علم دنیا در اختیار ماست؛ بنابراین اگر تولید علم ما منجر به پتنت، محصول و خدمات شود، از این 2700میلیارد دلار طبیعتا یك درصد آن باید از آن ما باشد.» كرمی همچنین گردش مالی حوزه اسباب بازی و سرگرمی را حدود 100میلیارد دلار عنوان می كند كه 350میلیون دلار آن مربوط به ایران است.
اما او عمده این بازار را وارداتی و به صورت قاچاق می داند و می گوید: «از این 350میلیون دلار حدود 20میلیون دلار ایران ساخت است و به وسیله شركت های خلاق و دانش بنیان تولید می شود؛ بنابراین ما به راحتی می توانیم این فاصله بین 20میلیون دلار و 350میلیون دلار را حذف و محصولات را در چارچوب مرزهای خود تولید كنیم.»

اسباب بازی، صنعت «های تك»
دبیر ستاد توسعه فناوری های نرم و صنایع خلاق با تأكید بر اینكه ما ضروریات این تولید را كه دانش فنی، مواداولیه و مواد پتروشیمی است به وفور در كشور داریم، از اینكه به موضوع اسباب بازی و سرگرمی در قالب یك صنعت خلاق و یك صنعت «های تك» توجه نشده، اظهار تأسف می كند.
به گفته او «در ماده 9تبصره اول قانون جهش تولید كه اخیرا از سوی رئیس جمهور ابلاغ شد، توجه ویژه ای به شركت های خلاق و خانه های خلاق نوآوری شده است. به این ترتیب، این شركت ها باید این بازار و این زنجیره را از ایده تا محصول پیگیری كنند.»

توانمندی شركت های خلاق
رئیس مركز توسعه فناوری های نرم و صنایع خلاق از گردش مالی 270میلیارد دلاری حوزه انیمیشن در جهان خبر می دهد؛ این در حالی است كه ما از این گردش مالی تنها 100میلیون دلار را در اختیار داشته و در عین حال، بهترین انیماتورها و انیمیشن سازها را در كشور داریم.
كرمی همچنین گردش مالی حوزه بازی های رایانه ای را 150میلیارد دلار عنوان می كند كه سهم ما از این بازار حدود 600میلیون دلار است. علاوه بر این، گردش مالی نوشت افزار در دنیا 200میلیارد دلار است كه 10هزار میلیارد تومان آن در اختیار ماست كه تولید شركت های ایرانی است.
او با بیان این موضوع و اشاره به اینكه این اتفاق را در حوزه های دیگر مانند پوشاك، فیلم، گردشگری، آموزش و یادگیری هم شاهد هستیم از گروهی از خانه های خلاق و نوآوری نام می برد كه به طور ویژه در حوزه آموزش و یادگیری شكل گرفته اند و اكنون در حال فعالیت هستند.
به گفته كرمی «به همین خاطر ما در این خصوص با كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان وارد گفت وگو شدیم و در حال ایجاد نخستین خانه خلاق و نوآوری در این حوزه با هماهنگی و كمك كانون پرورش فكری و به وسیله شركت های بخش خصوصی، شركت های دانش بنیان و شركت های خلاق هستیم.»

حوزه های فناوری های نرم و صنایع خلاق
دبیر ستاد توسعه فناوری های نرم و صنایع خلاق با اشاره به اینكه این شركت ها می توانند وارد این بازار شوند و محصولات و خدمات خود را ارائه دهند، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و كانون پرورش فكری را هم به عنوان تسهیلگر، پایشگر، رگولاتور و ناظر نهاد نظام و حاكمیت عنوان می كند.
كرمی همچنین حوزه های فعالیت این شركت ها را شامل تولید محتوای صوتی و تصویری، انیمیشن، فیلم، پی نمایی (كمیك استریپ)، بازی، اسباب بازی و سرگرمی، یادگیری و آموزش، تبلیغات و بازاریابی، طراحی و معماری، نوآوری های اجتماعی، كتاب، چاپ و نشر، هنرهای تجسمی، كسب وكارهای دیجیتال، مد و لباس، واقعیت افزوده، واقعیت مجازی، واقعیت تركیبی، واقعیت تعمیم یافته توانبخشی، تندرستی و ورزش اعلام می كند.

بازار هدف
رئیس مركز و دبیر ستاد توسعه فناوری های نرم و صنایع خلاق در پاسخ به این پرسش كه بازار هدف این شركت ها چه گروه هایی هستند، می گوید: «بازار هدف این شركت ها به طور كلی همه گروه ها و اقشار جامعه هستند، اما بازار هدف خانه خلاق و نوآوری كه با همكاری كانون قرار است ایجاد شود، كودكان و نوجوانان است.»
كرمی این بازار را بسیار بزرگ و گسترده می داند و می گوید: «تولیدات حوزه كودك و نوجوان در دنیا در اختیار كشورهایی چون آمریكا، ژاپن، كره، استرالیا، فرانسه، آلمان و برخی كشورهای دیگر است. با این حال، ما هم می توانیم متناسب با داشته های فناورانه و نوآورانه خود به این بازار وارد شویم و محصولات استاندارد تولید كنیم.»
او همچنین در مورد بازار محصولات و خدمات این حوزه توضیح می دهد: «این شركت ها محصولات و خدمات خود را در وهله اول، می توانند برای كودكان و نوجوانان كشور خودمان تولید كنند و سپس بازارهای بین المللی، مانند كشورهای همسایه و حاشیه خلیج فارس در بدو كار و بعد سایر كشورها مثل آمریكای لاتین، آفریقا و جنوب شرق آسیا را هدف قرار دهند.»