فرزانه شریفی

یاسوج - ایرنا- نامش را جور زمانه بگذاریم یا هر چیز دیگری كودكان كار خیایانی نه تنها از دنیای كودكی، بازی و نشاط كودكی فرسنگ ها فاصله دارند بلكه روزگار سختی را می گذرانند و نیازمند حمایت جدی هستند.

كودكان كار خیابانی نان آوران كوچكی هستند كه به دلایل مرگ، بیماری یا اعتیاد والدین خود برای تامین مخارج زندگی خود و خانواده هایشان چاره ای جز انجام فعالیت های كاذب به صورت مداوم ندارند.

بازماندن از تحصیل،خانه و كاشانه نامناسب، قرار داشتن در معرض استفاده افراد سودجو، احتمال آلوده شدن به مصرف مواد مخدر از حداقل تهدیدهایی است كه كارشناسان علوم اجتماعی برای زندگی كودكان كار خیابانی مطرح می كنند كه همین مسایل توجه به ساماندهی آنان را ضروری كرده است.

بخش عمده ای از فشار اقتصادی خانواده در مناطق كمتر توسعه یافته و محله های فقیرنشین پایین شهر، بر روی شانه های نحیف این دختران و پسران كم سن سال و سال است آنان با فعالیت هایی چون واكس زدن كفش ها، گل فروشی ، فال فروشی ، دست فروشی ، اسفند دود كردن ،شیشه پاك كنی و سایر مشاغل كاذب و آسیب زننده مشغول كسب درآمدی اندك هستند.

كارشناسان حوزه اجتماعی اعتقاد دارند كه فقر و نابرابری های اقتصادی و اجتماعی روز به روز بر تعداد كودكان كار و خیابانی می افزاید.

چهره آفتاب سوخته و دست های سیاه علیرضا كه مشغول واكس زدن كفش های رهگذران در پیاده روی یك خیابان پر رفت و آمد است حكایت از این دارد كه او بدون اینكه دنیای كودكی را تجربه كرده باشد پای به روزگار بزرگسالی آن هم زندگی پرمشقتی گذاشته است.

او كودك كار خیابانی ساكن شهرستان بویراحمد است كه 11 ساله به نظر می رسد می گوید: چند سال پیش پدرش را در یك سانحه رانندگی از دست داده و به دلیل بیماری مادرش برای تامین مخارج خانواده سه نفره خود مجبور به كار كردن است.

وقتی از آرزوهایش سوال كردم پاسخی نداد پرسیدم آرزویی نداری؟ سكوت را شكست گفت: هیچ وقت به این موضوع فكر نكرده ام.

امیر نیز یكی از كودكان كار خیابانی ساكن شهرستان گچساران است او روزانه در هر مكانی از ساندویج فروشی ها، بستنی فروشی ها تا خیاط خانه و در ورودی آرایشگاه ها سرك می كشد و با سماجت برای خریدن یك آدامس التماس می كند.

گاهی برخی از شهروندان از التماس های او كه فرزند یك معتاد است خسته می شوند و با صدای بلند امیر را از سره راهشان دور می كنند.

او می گوید كه پدرش به دلیل بدهكاری مالی در زندان است و مادرش هر چقدر تلاش می كند نمی تواند چرخ زندگی سه نفره آنان را بچرخاند به همین علت ناچار به دست فروشی است.

امیر و علیرضا مشتی نمونه خروار از كودكان كار خیابانی هستند كه برای كسب درآمدی ناچیز در سرما و گرما آنچنان تلاش می كنند كه انگار نه انگار بچه های كم سن و سالی هستند.

علت پدیده كودكان كار خیابانی

معاون اجتماعی اداره كل بهزیستی كهگیلویه و بویراحمد معتقد است : پدیده كودكان كار خیابانی همچون دیگر آسیب های اجتماعی ریشه در متغیرهای كلان اقتصادی و اجتماعی دارد.

هدایت عظیمی فر با اشاره به اینكه گاها برخی تصمیم گیری های فوری و كشوری كه منجر به ساختارهای فسادزا و باعث ایجاد نابرابری و فقر می شود نقش بسیار مهمی در زایش آسیب های اجتماعی دارد اظهار داشت: البته عوامل خرد محلی نیز بر این پدیده اجتماعی اثرگذار است.

عظیمی فر تاكید كرد: كاهش پدیده كودكان خیابانی در كهگیلویه و بویراحمد نیازمند انجام اقدام های فرهنگی جدی تری است.

عظیمی فر ادامه داد كه با اطمینان نمی توان گفت اما به نظر می رسد پدیده كودكان كار خیابانی در كهگیلویه و بویراحمد شكل سازمان یافته به خود گرفته است و افرادی در حال بهره وری از این كودكان هستند.

وی با اشاره به اینكه تنها سه شهرستان بزرگ این استان با پدیده كودكان كار خیابانی روبه روست تاكید كرد: علت این مساله نیازمند انجام بررسی های كارشناسی است.

عظیمی فر با بیان اینكه از ابتدای سال جاری تاكنون50 كودك كار اتباع خارجی (افغانی) در این استان شناسایی شده اند عنوان كرد: اتباع خارجی بر میزان و گستردگی این پدیده افزوده است.

هدایت عظیمی فر اظهار داشت: با وجود مراجعه كارشناسان به خانه ها و آموزش كودك و والدین كودكان اتباع خارجی اما این كودكان به كار در خیابان ادامه می دهند.

پیش بینی قانونی برای حمایت از كودكان كار

سازمان بهزیستی براساس اصل های29و21قانون اساسی موظف به حمایت از كودكان كار خیابانی می باشد.

براساس آیین نامه ای در سال 1384 از سوی هیات وزیران تصویب شده سازمان بهزیستی در كنار 10 دستگاه موظف به ارائه خدمات به كودكان كار خیابانی است.

معاون اجتماعی اداره كل بهزیستی كهگیلویه و بویراحمد گفت: یك دستگاه اجرایی نمی تواند به تنهایی كار ساماندهی كودكان كار خیابانی را انجام دهد.

عظیمی فر تاكید كرد: با وجود این اما دستگاه های اجرایی كهگیلویه و بویراحمد درباره حمایت از ساماندهی كودكان كار خیابانی آنچنان كه نیاز است اقدام جدی انجام نمی دهند.

وی با یادآوری اینكه فضای فیزیكی ، مجهز به امكانات بازی از وظایف شهرداری ها در خصوص ساماندهی كودكان كار خیابانی است خواستار حمایت جدی تر این نهادهای اجرایی شد.

عظیمی فر تصریح كرد: انجام خدمات درمانی دندان پزشكی و درمانی از وظایف علوم پزشكی برای ساماندهی كودكان كار خیابانی است.

وی با اشاره به اینكه فرضیه سازمان یافته بودن كودكان كار خیابانی از سوی افراد سودجو تاكید كرد: نیاز است تا نیروهای انتظامی در این خصوص بررسی های جامعی انجام دهد.

اقدام های دولت

معاون اجتماعی اداره كل بهزیستی كهگیلویه و بویراحمد عنوان كرد: مركز حمایتی آموزشی كودكان كار خیابانی استان در كنار مراكز اورژانس اجتماعی از طریق مداخله های اجتماعی،حضور میدانی برای شناسایی، آگاه سازی عمومی و آموزش خانواده ها برای كاهش این پدیده فعالیت می كند.

وی بیان كرد: پارسال 240 كودك كار خیابانی در شهرستان های بویراحمد،كهگیلویه و گچساران شناسایی شده اند كه 214 نفر از این تعداد در یاسوج مركز استان شناسایی شده اند.

معاون اجتماعی اداره كل بهزیستی كهگیلویه و بویراحمد تصریح كرد: 170 نفر از كودكان كار شناسایی شده كهگیلویه و بویراحمد در سال گذشته ساماندهی شده اند یا به عبارت دیگر به خانه هایشان برگشته اند.

عظیمی فر تاكید كرد: كارشناسان امور اجتماعی كهگیلویه و بویراحمد پارسال 400 بازدید برای انجام آموزش و مراجعه به خانواده كودكان كار خیابانی انجام داده اند تا از پیامدهای این پدیده اجتماعی زیانبار پیشگیری كنند.

وی ابراز داشت: همچنین مددكاران اجتماعی 425 بار برای شناسایی و انجام خدمات مشاوره به صورت میدانی در خیابان های محل كار كودكان مذكور در استان حضور یافته اند.

معاون اجتماعی اداره كل بهزیستی كهگیلویه و بویراحمد ابراز داشت: توزیع 400 بسته معیشتی و كمك های حمایتی از دیگر اقدام های بهزیستی استان برای برگرداندن كودكان كار خیابانی به خانه هایشان است.

وی با اشاره به اینكه حمایت های نقدی می تواند خود باعث افزایش كودكان كار خیابانی شود عنوان كرد: پس از بررسی های دقیق كارشناسی پارسال 300 میلیون تومان به منظور رهن و اجاره مسكن و تهیه پوشاك كودكان كار خیابانی استان پرداخت شده است.

برچسب ها
- كهگیلویه و بویراحمد
- گچساران
- كودكان كار