تهران - ایرنا - روانشناس و مدرس دانشگاه با بیان اینكه افزایش كودكان كار در جامعه زمینه ساز آسیب های اجتماعی است، گفت: ساماندهی این جمعیت نیازمند یك بانك اطلاعاتی جامع برای شناخت تمامی ابعاد زندگی این كودكان است.

مهدی عسكری پور در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا افزود: تعاریف متعددی درباره "كودكان كار" وابسته به سن، موقعیت جغرافیایی و ارتباطات اجتماعی ارائه می شود، اما به طور كل كودك زیر 18 سال كه محل اشتغال و زندگی او در خیابان باشد؛ به "كودك كار" تعبیر می شود.

وی با اشاره به برخی از گزارش های میدانی تصریح كرد: كودكان كار عمدتاً در شرایط سخت اجتماعی و اقتصادی به سر می برند؛ بخش قابل توجهی از این جمعیت با خانواده زندگی می كنند، اما به دلیل احتیاجات اقتصادی به كار خیابانی روی می آورند. بر اساس برخی از آمار و گزارش های میدانی هم 15 تا 20 درصد از این قشر بی خانمان و بی سرپرست هستند.

وی ادامه داد: حضور این جمعیت كه به طور معمول با پرسه زدن در كوچه و خیابان اقدام به فروش اجناس ارزان قیمت نظیر فال، تمیزكردن ماشین ها، واكس زدن كفش ها و... می كنند، گاه دچار برخی از آسیب های اجتماعی همچون حمل ونقل و جابه جایی مواد مخدر، دزدی و تكدی گری شده و مورد تجاوز و آزارهای جنسی قرار می گیرند.

عسكری پور توضیح داد: در حال حاضر یكی از مهم ترین خطراتی كه كودكان كار به ویژه دختران را تهدید می كند تجاوز و روسپی گری است. بر اساس برخی از آمار و گزارش ها، سن روسپی گری به 16 سال كاهش یافته است. تبعاتی كه با ساماندهی كودكان كار به طور حتم كاهش یافته و مرتفع خواهد شد.

این استاد دانشگاه افزود: كودكان كار از هرگونه بهداشت، آموزش و تغذیه سالم محروم بوده و از لحاظ آسیب های روحی - روانی و جسمی نیز با مشكل مواجه می شوند.

كودك كار زاده اقتصاد ناقص خانواده است

وی ادامه داد: درباره علل پیدایش این كودكان باید گفت، نخستین علت پیدایش این جمعیت مشكلات اقتصادی است. كودك كار زاده اقتصاد ناقص خانواده است.

عسكری پور با اشاره به بررسی های میدانی خاطرنشان كرد: اغلب این كودكان یكی از والدین (سرپرست خانواده) را از دست داده و گاه درگیر اعتیاد یا ناتوانی (مشكلات جسمی) یكی از سرپرستان خانوار بوده و بر این اساس با مشكلات مالی مواجه شده و به عنوان كمك خرج خانواده، تحت عنوان كودكان كار اقدام به كسب درآمد می كنند.

وی تاكید كرد: یكی دیگر از علل اصلی پیدایش كودكان كار فقر فرهنگی است. خانواده اولین محیط اجتماعی برای رشد كودك است كه هنجارهای قابل قبول اجتماعی را به فرزندان آموزش داده و در حقیقت دروازه ورود به جامعه است.

عسكری پور افزود: بنابراین برخی از تفكرات غلط، اعتقادات و باورهای اشتباه درباره فواید ادامه تحصیل و به عبارت دیگر، ضعف فرهنگی خانواده نیز می تواند از عوامل مهم پیدایش كودكان كار باشد.

این پژوهشگر اجتماعی یادآور شد: به باور برخی از والدین كار كودك یك مسئله به هنجار بوده و كودكان به منظور افزایش تعهد و مسئولیت پذیری و همچنین كسب درآمد باید كار كنند.

وی خاطرنشان كرد: اغلب كودكان كار جزو اتباع بوده و به دلیل نداشتن شناسنامه با مشكلات هویتی و بازماندن از ادامه تحصیل نیز روبه رو می شوند؛ بنابراین به دلیل فقر فرهنگی و اقتصادی، اجتماعی و تحصیلی علاوه بر تخریب چهره شهر به یك مؤلفه آسیب زا نیز بدل می شوند.

وی افزود: این كودكان اغلب از لحاظ خشونت خانوادگی و جنسی هم دچار صدمه بوده و به كوچه و خیابان پناه می آورند، جامعه ستیز و جامعه گریز شده و به رفتارهای پرخطر روی می آورند. هر یك از این مسائل هم می تواند مسبب آسیب های اجتماعی متعدد اعم از بزهكاری، دزدی و رواج اعتیاد باشد.

عسكری پور همچنین با اشاره به گفت وگو با برخی مجرمان و زندانیان توضیح داد: تأثیر مشكلات دوران كودكی در بزرگسالی متجلی می شود. بررسی و مطالعه برخی زندگی شخصی برخی از مجرمین نیز روایت كودكان كار است؛ بنابراین حضور این جمعیت علاوه بر تخریب چهره شهر، تشدید ناامنی و بزهكاری، زمینه ساز آسیب های اجتماعی است.

به گفته وی، برخورد جامعه با كودكان كار به دو دسته تقسیم می شود؛ برخی از شهروندان با ترحم، محبت و دلسوزی افراط گونه، شخصیت این كودكان را زیر سؤال برده و برخی شهروندان نیز با توهین و تحقیر و پرخاشگری اعتماد و عزت نفس این گروه را تخریب می كنند.

وی همچنین در مورد چگونگی ساماندهی این كودكان اظهار داشت: یكی از معضلات جهان صنعتی امروز پیدایش كودكان كار است. به منظور كاهش و رفع این آسیب باید علل پیدایش این جمعیت را مرتفع كرد؛ برای نمونه، فقر اقتصادی و فرهنگی خانوارها باید برطرف شده و تأمین نیازهای اولیه و امكان ادامه تحصیل برای همگان به عنوان یك حق همگانی فراهم شود.

این روان درمانگر یادآور شد: برخی از كودكان كار با باندهای فساد مرتبط بوده و برای ساماندهی این جمعیت باید به طور جد این ارتباطات و سرمنشأ بزهكاران شناسایی شود. همچنین خانواده های محروم و نیازمند كودكان كار باید تحت حمایت قرار گرفته و بانك اطلاعاتی جامعی از این جمعیت جهت شناخت موقعیت اجتماعی و خانوادگی، ارتباطات اجتماعی و چگونگی كمك به این قشر و دسترسی به سرگروه بزهكاران و... فراهم شود.

وی همچنین با اشاره به گفت وگو با برخی از كودكان كار تصریح كرد: اعتبارات پیشنهادی در برخی از طرح ها برای پرداخت به كودكان به اعتقاد این قشر از مبالغ دریافتی روزانه كار در خیابان نیز كمتر است.

عسكری پور گفت: برخی از ان جی اوها و سازمان های مردم نهاد نیز اقداماتی حمایتی نظیر ارائه خدمات آموزشی و... را فراهم می كنند، اما ساماندهی واقعی كودكان كار نیازمند شناسایی این جمعیت و بررسی تمامی ابعاد زندگی این كودكان است

برچسب ها
- اختصاصی ایرنا
- مصاحبه اختصاصی
- كودكان كار