درد دل معلولان از مشكلات مالی و زندگی در دوران شیوع بیماری كووید19
خانه نشینی معلولان در روزهای كرونایی !

محبوبه مصرقانی
خبرنگار
معلولیت یك وزنه است. وزنه ای از جنس آلیاژ مشكلات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی كه وزنش هم متغیر است؛ وابسته به میزان توان افراد معلول كه ركوردداران تحمل بار مشكلات هستند. اما زمانی كه وزن كرونای میكروسكوپی، روی زندگی معلولان نشست و به یكباره این وزنه سقف ركورد تحمل مشكلات هزینه ای و معیشتی معلولان را شكست! و حالا معلولان مانده اند و حوض مستمریشان.
محمدرضا رضایی یكی از این ركوردداران است. این مددجوی سازمان بهزیستی نابینای مطلق است و از ناحیه مچ دست هم معلولیت دارد. او درباره شغلش و همچنین تأمین هزینه های زندگی اش می گوید: من از ابتدا معلول نبودم و بر اثر سانحه ای دچار معلولیت شدم. از سال 94 برای تأمین مخارج زندگی، همسر و دو فرزندم شروع به دستفروشی كردم. قبل از آن خیلی تلاش كردم تا كار پیدا كنم. اما برای فرد معلول كار پیدا نمی شود. آن موقع یكی از خیرین شهر اراك اجناسی را به صورت امانی در اختیارم گذاشت تا بتوانم بفروشم و پولی در بیاورم. كم كم در فروش حرفه ای شدم و راضی بودم. بعد از مدتی هم كه اجناس آن خیر را فروختم توانستم پس انداز كنم و بعد از آن هم فقط دستمال كاغذی می فروختم. حتی در مراكز تجاری و خرید شهر اراك مشتریان ثابت هم داشتم. او در پاسخ به این سؤال كه آیا دستفروشی كفاف هزینه های زندگی اش را می داد پاسخ می دهد: دستفروشی خرج تمام زندگی آدم را نمی دهد اما هر چه بود می گذشت. من و خانواده ام عادت كردیم سطح توقعاتمان را با درآمدمان تنظیم كنیم. البته ناگفته نماند اطرافیان و خانواده هم كمك می كردند. رضایی در مورد مشكلاتش پس از شیوع كرونا می افزاید: اوایل شیوع درآمدم خیلی كم شد چرا كه مردم كمتر از من خرید
می كردند، اما با شروع محدودیت های تردد درآمدم به صفر رسید. خودم هم مدتی بعد كرونا گرفتم و 60 درصد ریه ام درگیر شد اما شكر خدا سلامتی ام را دوباره به دست آوردم ولی خانه نشین شدم. در حال حاضر هم فقط با مستمری 442 هزار تومانی سازمان بهزیستی زندگی ام را می گذرانم و واقعاً اگر فردا یك اتفاقی بیفتد كه هزینه بر باشد نمی دانم چه كنم!
می خواهم ازدواج كنم اما نمی توانم
در فیزیك داریم كه هرچه سطح مقطع كوچكتر باشد فشار بر جسم بیشتر است اما این قانون در مورد بار فشار زندگی معلولان برعكس است چرا كه خانواده های دارای چند معلول مشكلات و وزن بیشتری را تحمل می كنند. سینا نوروزی معلولیت شدید اعصاب و روان دارد. او در مورد مشكلاتش می گوید: من و مادرم هر دو معلول شدید اعصاب و روان هستیم. به من مستمری تعلق گرفت اما به مادرم نه! من در یك فست فود كار می كنم و با توجه به شرایطم خیلی تحت فشارم. دلم می خواهد ازدواج كنم اما نمی توانم. كرونا هم بر معلولیت من تأثیر بیشتری گذاشته در این مدت مجبور شدم چندین بار شغل عوض كنم. او از افزایش هزینه های زندگی در دوران كرونا می گوید و می افزاید : اگر افراد معمولی در این شرایط كه خرج زندگی شان مثلاً درصد بالایی افزایش پیدا كرده باشد برای ما معلولان این مسأله به تناسب معلولیت هر فرد قطعاً چند برابر بیشتر است آن هم بدون اینكه منبع درآمدی داشته باشیم.
شریف جهانبخش از دیگر معلولانی است كه به گفته خودش «زندگی نمی كند فقط تحمل می كند». شریف 31 ساله كارگر بوده و او نیز بر اثر سانحه دچار معلولیت شده. اما او قبل از تحمل این بار كمرش شكست. این معلول ضایعه نخاعی اهل شهر چابهار می گوید: چند سال است خانه نشین شدم و فقط با مستمری و حق پرستاری زندگی می كنم. شرایط سخت شده و بیماری كرونا زندگی مان را فلج كرده است فقط مجبورم تحمل كنم كار دیگری نمی توانم برای خود و خانواده ام انجام دهم. او در ادامه می افزاید كرونا شرایط زندگی را برای خیلی از معلولان سخت كرده و بدتر از آن خیلی از آنها را خانه نشین كرده است.
معلولان آسیب پذیرترین قشر در برابر كرونا
مصطفی سراج ، مدیر كل دفتر امور مراكز توانبخشی و مراقبتی سازمان بهزیستی كشوردرگفت و گو با «ایران» درباره رسیدگی به مشكلات معلولان می گوید: حمایت های مالی كه سازمان بهزیستی در راستای شیوع كرونا به جامعه هدف ارائه كرده است را می توان به دو بخش تقسیم كرد؛ حمایت های مالی مستقیم و غیر مستقیم. در ابتدا عرض كنم كه پیامدهای همه گیری كرونا كل جامعه را متأثر كرده و این واقعیت بر كسی پوشیده نیست ولی برخی اقشار و گروه ها به دلیل سطح بالای آسیب پذیری كه دارند بیشتر از دیگران در معرض خطر و آسیب بودند. از جمله این گروه ها افراد دارای معلولیت هستند كه یك اقلیت بزرگ در جامعه را تشكیل می دهند. افراد دارای معلولیت با توجه به ساختار زیستی و ساختمان بدنی شان در این ایام بیشتر از سایر افراد جامعه دچار مشكل شدند و شرایط حاد بهداشتی بویژه در ماه های نخست شیوع ریسك ابتلای این افراد را بالا برده بود. لذا راهبرد ما در سازمان این بود كه با توجه به امكانات و ظرفیت هایی كه در اختیار داریم بتوانیم حمایت های لازم را انجام دهیم و اصل نخست برایمان پیش گیری از شیوع كرونا و سپس مداخله بهنگام در زمانی كه جامعه هدف ما درگیر این بیماری شده بود.
او می گوید: تمام حمایت های مالی كه در ادامه معرفی می كنم همه مواردی هستند كه در طول یك سال اخیر به اقدامات بهزیستی اضافه شده است. در گام نخست افزایش حق پرستاری را داشتیم كه قبلاً به 12 هزار نفر، به ازای هر نفر 250 هزار تومان پرداخت می شد ولی پس از كرونا این خدمت را به 28 هزار نفر با مبلغ 610 هزار تومان پرداخت می كنیم. در تلاش هستیم تعداد دریافت كنندگان این خدمت را به 32 هزار نفر افزایش دهیم. در بحث كمك هزینه معیشت «ماده 27 قانون حمایت از حقوق معلولان»، پیشتر ماهیانه 120 هزار تومان به هر مددجو پرداخت می كردیم ولی این مقدار به 160 هزار تومان افزایش پیدا كرده كه هر سه ماه پرداخت می شود و در حال برنامه ریزی هستیم كه تعداد دریافت كنندگان این خدمت را به بیش از 180 هزار نفر افزایش دهیم.
وی در مورد كمك هزینه حق پرستاری به افراد دارای آسیب نخاعی كه 554 هزار تومان بوده و در حال حاضر به 610 هزار تومان افزایش یافته است می گوید: از تیرماه امسال هزار و صد نفر به دریافت كنندگان این خدمت اضافه شده اند و ما در این مورد پشت نوبتی نداریم. همچنین در بخش حمایت از مراكز غیردولتی، سه مرحله كمك بلاعوض با سرانه 500 هزار تومان به ازای هر مددجو كه مقیم مراكز شبانه روزی هستند پرداخت كردیم. همچنین از دیگر اقدامات این سازمان عبارت است از: مبلغ 500 هزار تومان كمك بلاعوض به پرسنل مراكز شبانه روزی، پرداخت سی هزار تومان كمك هزینه لوازم بهداشتی به ازای هر نفر در مراكز نگهداری، پرداخت تسهیلات بانكی به مراكز غیر دولتی تحت پوشش سازمان، پرداخت كمك بلاعوض 250 هزار تومانی به 40 هزار نفر از افراد دچار آسیب نخاعی.
پوشش بیمه ای بیش از 300 هزار معلول برای اولین بار
سراج در ادامه می افزاید: در راستای اجرای ماده ششم قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت، برای اولین بار سازمان بهزیستی توانست بیش از 300 هزار نفر از افراد دارای معلولیت را تحت پوشش بیمه اجتماعی قرار دهد چرا كه هر چقدر این پوشش های بیمه ای قویتر شود مشكلات معلولان كمتر خواهد شد. ذكر این نكته هم ضروری است كه شرایط می طلبد حمایت ها خیلی بیشتر از اینها باشد و با توجه به شرایط جامعه هدف حمایت ها باید افزایش پیدا كند.