خیلی از كسانی كه دچار كاهش شنوایی می شوند، فكر می كنند این مشكل غیرقابل درمان است و برعكس، بعضی ها هم باور دارند كاهش شنوایی در هر صورت درمان خواهد شد یا حداقل با استفاده از سمعك بهبود خواهد یافت.


چرا كم شنوایی را باید درمان كنیم؟ به گزارش سلامت نیوز به نقل از هلثی هیرینگ، در كودكان، كم شنوایی درمان نشده بر رشد زبان، یادگیری و تعامل اجتماعی تأثیر منفی می گذارد. در بزرگسالان، كم شنوایی ارتباط را به چالشی تبدیل می كند و كیفیت زندگی را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد.

در واقع، برای افرادی كه وارد سال های بازنشستگی می شوند، كم شنوایی درمان نشده با چندین مشكل جسمی و روانی مرتبط است، از زوال شناختی و افسردگی گرفته تا افزایش خطر سفر و زمین خوردن.

شایع ترین نوع كم شنوایی ، پریربایكوزیس یا كم شنوایی مرتبط با افزایش سن است. با بالا رفتن سن، سلول های مویی در گوش ها مانند گذشته كار نمی كنند و در نهایت به كلی از كار می افتند. تقریبا نیمی از افراد 75 ساله یا بالاتر دچار كم شنوایی هستند.

كم شنوایی مرتبط با سن نوعی كم شنوایی حسی عصبی است، به این معنی كه از گوش داخلی و یا عصب شنوایی منشا می گیرد و عموماً در اثر آسیب به سلول های مویی گوش داخلی ایجاد می شود.

همراه با افزایش سن، قرار گرفتن در معرض صدای بلند یكی دیگر از عوامل خطر برای این نوع كم شنوایی است. در حالی كه در افراد مسن شایع تر است، هر كسی ممكن است به این نوع كم شنوایی مبتلا شود، به خصوص اگر شغلی پر سر و صدا داشته باشد.

درمان كم شنوایی حسی عصبی كم شنوایی حسی عصبی دائمی است. سلول های مویی پس از آسیب دیدگی قابل ترمیم نیستند. برای افراد مبتلا به انواع كم شنوایی، سمعك بهترین و استانداردترین درمان است. در برخی موارد، كاشت حلزون نیز ممكن است توصیه شود.

سمعك اگر متخصص شنوایی تان سمعك را توصیه می كند ، با شما كار خواهد كرد تا آنها را با كم شنوایی خاص خود كالیبره كنند، طی فرآیندی كه به عنوان فیتینگ شناخته می شود . سمعك شنوایی را درمان یا بازیابی نمی كند. هدف اصلی سمعك تقویت صدا در محدوده خاصی است كه شما نیاز دارید. سمعك های امروزی را می توان به شدت بر اساس نیازهای شنوایی شما سفارشی كرد صداهایی را كه باید بشنوید تقویت می كنند و صداهایی را كه نمی شنوید به حداقل می رسانند. در حالی كه آنها دقیقا نمی توانند شنوایی طبیعی را تقلید كنند، برای افرادی كه كم شنوایی خفیف تا متوسط دارند بسیار خوب عمل می كنند

سمعك های كودكان دارای ویژگی های ویژه ای برای كودكان هستند.

بسته به میزان كم شنوایی و ترجیحات شخصی، سمعك ها را می توان پشت گوش یا داخل گوش قرار داد. اگر در هر دو گوش كم شنوایی دارید، دو سمعك به مراتب بهتر از یكی است .

كاشت حلزون گوش برای برخی از افراد سمعك تقویت كافی را ارائه نمی دهد و كاشت حلزون شنوایی درمان توصیه شده خواهد بود. ایمپلنت ها نیاز به جراحی دارند، اما می توانند گزینه ای عالی برای افرادی باشند كه به اندازه كافی از سمعك ها كمك نمی كنند. كودكان، بزرگسالان و افراد مسن همگی كاندیدای بالقوه كاشت حلزون هستند. برخلاف سمعك، كاشت حلزون به طور كلی تحت پوشش برنامه های بیمه قرار می گیرد.

درمان كم شنوایی هدایتی نوع اصلی دیگر كم شنوایی به عنوان كم شنوایی هدایتی شناخته می شود. به طور كلی به دلیل یك بیماری در بیرونی یا میانی داخلی ایجاد می شود و معمولاً موقتی است. كم شنوایی هدایتی می تواند نتیجه تجمع جرم گوش در مجرای گوش، مایع در گوش میانی یا سوراخ شدن پرده گوش باشد

درمان های جراحی برای كاهش شنوایی گزینه های درمان كم شنوایی هدایتی معمولاً شامل مداخله پزشكی متخصص گوش و حلق و بینی برای رفع علت خاص است. معمولاً به این معنی است كه چیزی آناتومیك از رسیدن صدا به گوش داخلی جلوگیری می كند، مانند اتواسكلروز . در برخی موارد، جراحی ممكن است كمك كند، به خصوص اگر مشكل استخوانی یا آناتومیكی دارید.

در صورتی كه درمان پزشكی كم شنوایی را برطرف نكند، یا كم شنوایی تركیبی از حسی-عصبی و رسانایی باشد، یك متخصص مراقبت های بهداشتی شنوایی گزینه های دیگری مانند سمعك، یا كاشت یك سیستم شنوایی لنگر بر استخوان را بررسی می كند كه متفاوت از كاشت حلزون عمل می كند.

آموزش شنوایی و توانبخشی چه برای شما سمعك تجویز شود یا كاشت حلزون یا دستگاه دیگری، آموزش شنوایی یا توانبخشی می تواند به مغز كمك كند تا نحوه پردازش صدا را دوباره بیاموزد. گاهی اوقات این تمرینات را می توان به طور كامل در خانه انجام داد، در حالی كه برخی دیگر فشرده تر هستند، مانند مراجعه به یك فیزیوتراپیست یا كاردرمانگر.

اما حتی گوش دادن به كتاب های صوتی یا استفاده از برنامه های تلفن هوشمند برای تقویت شنوایی می تواند مفید باشد و علائمی مانند خستگی گوش دادن را كاهش دهد. همچنین، اگرچه به خودی خود درمان مناسبی برای شما نیست، یادگیری گفتارخوانی می تواند به تقویت مهارت های ارتباطی شما كمك كند و زندگی با كاهش شنوایی را كمتر خسته كننده كند.

درمان كم شنوایی ناگهانی كم شنوایی ناگهانی در یك گوش همیشه باید سریع درمان شود و نیاز به دارو دارد. اگر به طور ناگهانی شنوایی خود را از دست داده اید، در اسرع وقت با ارائه دهنده پزشكی خود تماس بگیرید زیرا درمان سریع احتمال كم شنوایی دائمی شما را كاهش می دهد.

درمان كم شنوایی پنهان افرادی كه نتایج تست شنوایی طبیعی دارند اما همچنان شنوایی مشكل دارند احتمالاً نوعی كم شنوایی به نام كم شنوایی پنهان دارند. در برخی موارد، افراد مبتلا به كم شنوایی پنهان از استفاده از سمعك سود می برند، به ویژه برای كمك به گفتار در مبارزات صوتی.

دستگاه های كمك شنوایی سمعك و كاشت حلزون كمك بزرگی هستند، اما گاهی اوقات نمی توانند نیازهای بسیار خاص هر فرد را برطرف كنند. در این مواقع، لوازم جانبی بی شماری و دستگاه های شنود كمكی وجود دارند كه می توانند شكاف های ارتباطی را پر كنند

دستگاه های كمك شنوایی (ALD) می توانند تجربه شما را هنگام تماشای تلویزیون، گوش دادن به موسیقی یا صحبت كردن با تلفن بهبود بخشند. اینها شامل تلفن های زیرنویس، تلفن های تقویت شده، سیستم های FM، دستگاه های شنوایی تلویزیون، برنامه های گوشی های هوشمند، و حلقه های شنوایی است كه با سیم پیچ های سمعك متصل می شوند .

اگر من هم وزوز گوش داشته باشم چه؟ زمانی كه با افزایش سن دچار كم شنوایی می شوید، تجربه وزوز گوش غیرعادی نیست. در واقع می تواند یكی از اولین نشانه های كم شنوایی باشد. خوشبختانه سمعك های امروزی اغلب دارای ویژگی هایی هستند كه به عنوان «ویژگی های پوشاندن وزوز» شناخته می شوند تا به تنظیم صدای زنگ در گوش شما كمك كنند. مجموعه ای از ابزارهای دیگر برای درمان وزوز گوش نیز در دسترس شما هستند. بسیار مهم است كه با ارائه دهنده مراقبت شنوایی خود در مورد وزوز گوش خود صحبت كنید.

تفاوت سمعك كودكان و بزرگسالان به گزارش سلامت نیوز به نقل از هلثی هیرینگ، سمعك های ساخته شده مخصوص نوزادان و كودكان بسیار شبیه سمعك های بزرگسالان هستند، با چند تفاوت كلیدی:

- سمعك های كودكان به گونه ای ساخته شده اند كه دوام بیشتری نسبت به مدل های بزرگسال داشته باشند. كودكان می توانند به سمعك آسیب زیادی وارد كنند.
- سمعك های كودكان همیشه با سیستم های FM/DM و سایر وسایل كمكی سازگار هستند. برای بچه های سن مدرسه، این امر به ویژه برای تسهیل ارتباطات و یادگیری مهم است.
- جعبه های باتری سمعك های كودكان در برابر دستكاری مقاوم هستند. باتری ها در صورت استفاده نادرست یا بلعیده شدن می توانند مضر باشند.
- كیس های سمعك اطفال اغلب شامل یك چراغ LED ویژه است كه نشان می دهد دستگاه كار می كند. این ویژگی به والدین و معلمان امكان بررسی سریع دستگاه ها را می دهد. بسیاری از سمعك های كودكان نیز عاری از هرگونه آلرژن یا مواد شیمیایی مضر هستند و در رنگ های روشن و متفاوتی عرضه می شوند.

سمعك را می توان روی نوزادان چند ماهه گذاشت. همانطور كه كودكان رشد می كنند، به معاینات دوره ای شنوایی و سمعك های جدید نیاز خواهند داشت كه توسط ارائه دهنده مراقبت شنوایی شما تعیین می شود.

اهمیت سمعك برای كودك شما سمعك در توانایی یادگیری كودك بسیار نقش مهمی را ایفا می كند؛ خصوصا زمانی كه كودك شما به مرسه می رود. اگر شنوایی شناس به كودك شما سمعك توصیه می كند، مهم است كه او به طور مداوم از سمعك استفاده كند، به خصوص اگر كودك بسیار كوچك است.

دلایل اهمیت استفاده كودك از سمعك
- از بدو تولد تا سه سالگی، مغز كودكان در یك دوره رشد سریع قرار دارد. ورودی صدای ثابت برای ایجاد مسیرهای طبیعی مغز برای شنوایی، گفتار و زبان حیاتی است.
- گوش دادن و صحبت كردن زودهنگام برای رشد زبان حیاتی است. اما وقتی برای اولین بار یك زبان را یاد می گیریم، نمی توانیم دقیقاً آن را به روشی كه یك موضوع مدرسه ای را آموزش می دهد، به كودكان آموزش دهیم. در عوض زبان گرفتار می شود. كودكان با قرار گرفتن مداوم در معرض زبان، كلمات و نحو گفتاری و ساختار زبان را درك می كنند. برای كودكان مبتلا به كم شنوایی، این یادگیری اتفاقی باید با گفتار و زبان درمانی كه بر توجه به این ورودی شنیداری تمركز دارد، تكمیل شود.
- شنوایی ثابت همچنین برای كودكان - به ویژه نوزادان و كودكان نوپا - در پیوند با والدینشان مهم است. اعتماد ایجاد می كند و احساس یك دنیای قابل پیش بینی و قابل اعتماد را فراهم می كند.

نكاتی برای والدین كودكان كم شنوا نگه داشتن سمعك نگه داشتن سمعك روی فرزندتان، به ویژه كودكان نوپا و كودكانی كه از دوران نوزادی به طور مداوم از سمعك استفاده نكرده اند، می تواند دشوار باشد. اگر كودك شما نسبت به سمعك مقاومت می كند یا اغلب آنها را می كشد، راه هایی برای راحت تر كردن سمعك وجود دارد.

- هنگامی كه با هم روی یك فعالیت سرگرم كننده كار می كنید، سمعك ها را روی كودكتان بگذارید، كه در طی آن او كمتر علاقه ای به بیرون كشیدن یا خاموش كردن آن ها دارد.
- یك هدبند نرم را امتحان كنید كه بتوانید ان روی سمعك محكم كنید، اما مطمئن شوید كه میكروفون پوشانده نشده باشد.
- از گیره های مخصوص برای نگه داشتن سمعك به لباس كودك خود استفاده كنید. شنوایی شناس شما می تواند به شما كمك كند تا هدبندها و گیره هایی را پیدا كنید كه برای كودك شما مفید هستند.

روال سمعك علاوه بر این، ایده خوبی است كه هر روز یك برنامه روتین برای گذاشتن سمعك نوزاد یا كودك خود ایجاد كنید. زمانی كه سمعك كودك خود را در گوش او قرار می دهید، زمانی را به در آغوش گرفتنش اختصاص دهید تا ارتباط مثبتی با او ایجاد كنید. هنگامی كه كودك كنجكاو شما سمعك را بیرون می آورد، هر بار در تعویض آن ها ثابت اما ملایم باشید تا بداند این سمعك به آن جا تعلق دارد.

اگر كودك شما به طور مكرر سمعك یا گوش های خود را می كشد، ممكن است نشانه ای از ناراحتی ناشی از یك قالب گوش نامناسب باشد. فوراً به شنوایی شناس فرزندتان مراجعه كنید تا متوجه شوید كه آیا زمان آن رسیده است كه یك جفت گوشواره یا گنبد جدید تهیه كنید.

چك های روزانه سمعك های كودكان باید روزانه بررسی شوند، به خصوص برای كودكانی كه خیلی كوچك هستند و نمی توانند به شما بگویند كه مشكلی وجود دارد. می خواهید گوش دادن را بررسی كنید، مطمئن شوید باتری كار می كند و سمعك ها را از نظر آلودگی و رطوبت بررسی كنید. به یاد داشته باشید، اگر نمی توانید صداهای تقویت شده از طریق سمعك را بشنوید، كودك شما نیز قادر به شنیدن آن نخواهد بود.

همچنین باید قبل از قرار دادن سمعك هر بار آن را بررسی كنید.

اطمینان حاصل كنید كه سمعك و قالب گوش، تمیز و عاری از رطوبت هستند. اگر قالب گوش سمعك كثیف است، آن را از سمعك جدا كنید. از یك سرنگ حباب دار برای خارج كردن رطوبت از قالب یا لوله استفاده كنید و با دستمال یا دستمال ضدعفونی كننده، هر گونه زباله را از قالب گوش پاك كنید. وقتی قالب كاملاً خشك شد، دوباره آن را به سمعك وصل كرده و دوباره در گوش فرزندتان قرار دهید.

كاهش شنوایی مختلط چیست؟ اگر گوش تان سنگین شده و احساس می كنید شنوایی تان مشكلی پیدا كرده، نباید خیلی راحت بگویید كاری از دست تان ساخته نیست و باید با گوش سنگین بسازید، چون كاهش شنوایی به دسته های متفاوتی تقسیم می شود كه هر یك به علل خاصی اتفاق می افتد و روش درمانی ویژه ای دارد. دكتر ابراهیم رزم پا در این باره می گوید: كاهش شنوایی به دو دسته كلی تقسیم می شود؛ كاهش شنوایی انتقالی و كاهش شنوایی حسی عصبی. به گفته وی، زمانی كه مشكل به وجود آمده در گوش در قسمت میان گوش خارجی تا دریچه بیضی شكلی باشد كه ورودی گوش داخلی است، به آن كاهش شنوایی انتقالی می گویند. بنابراین اختلالاتی كه در گوش خارجی، پرده گوش، گوش میانی و استخوانچه های گوش پیش می آید، منجر به بروز كاهش شنوایی انتقالی یا هدایتی خواهد شد. در كاهش شنوایی حسی عصبی هم اختلالات مربوط به بخش گوش داخلی به بعد خواهد بود كه به گفته عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران، شامل گوش داخلی، عصب شنوایی و مراكز مغزی می شود. دكتر رزم پا ادامه می دهد: گاهی هم هر دو این موارد با هم اتفاق می افتد كه به آن كاهش شنوایی مختلط می گویند.

كاهش شنوایی درمان می شود یا نه؟ خیلی از كسانی كه دچار كاهش شنوایی می شوند، فكر می كنند این مشكل غیرقابل درمان است و برعكس، بعضی ها هم باور دارند كاهش شنوایی در هر صورت درمان خواهد شد یا حداقل با استفاده از سمعك بهبود خواهد یافت.

دكتر رزم پا در این باره توضیح می دهد: كسانی كه دچار كاهش شنوایی هدایتی یا انتقالی شده اند، براحتی می توانند از سمعك استفاده كنند. از طرفی هم اغلب این مشكلات یا به روش طبی یا جراحی قابل درمان است. در مقابل، متاسفانه اكثر مواردی كه به كاهش شنوایی حسی عصبی مربوط می شود، غیرقابل درمان خواهد بود؛ به این معنی كه نه به روش جراحی و نه به كمك درمان های دارویی نمی توان این مشكلات را برطرف كرد.

بنابراین آن طور كه این پزشك متخصص می گوید، كاهش شنوایی حسی عصبی به غیر از برخی موارد استثناء، درمان نمی شود، ولی در موارد خاص مانند كسانی كه دچار اختلالات تیروئید هستند و دچار نوعی كاهش شنوایی حسی عصبی شده اند، با اصلاح تیروئید و برطرف كردن مشكل، كاهش شنوایی شان هم برطرف می شود.

وی می افزاید: با این حال، متاسفانه در بیشتر مواردی كه كاهش شنوایی حسی عصبی رخ می دهد و عوامل متعددی از آلودگی های صوتی و پیرگوشی گرفته تا مصرف برخی داروها و بیماری ها و تومورها در آن نقش دارد، باید به این نكته توجه داشته باشیم كه مشكل معمولا غیرقابل درمان است. البته در مواردی می توان از سمعك استفاده كرد ولی این روش هم برای همه افراد موثر نخواهد بود و فقط كسانی می توانند از سمعك كمك بگیرند كه از نظر درك گفتار مشكلی نداشته باشند.

كاهش شنوایی به علل متفاوت
دكتر رزم پا با تاكید بر این كه كاهش شنوایی در سنین مختلف به علل متفاوتی اتفاق می افتد، می گوید: به عنوان نمونه كاهش شنوایی در كودكان معمولا به علت تجمع مایع پشت پرده گوش پیش می آید كه یكی از علل شایع سنگینی گوش كودكان است. وی ادامه می دهد: این مشكل قابل درمان است و اگر به موقع متوجه آن شوند می توان به كمك درمان های دارویی و در موارد پیشرفته با استفاده از جراحی های كوچك، شنوایی آنها را به حالت طبیعی برگرداند.

گاهی هم سنگینی گوش به علل ساده و پیش پاافتاده ای رخ می دهد كه به گفته این پزشك متخصص، وجود جرم در گوش یكی از این موارد است. بنابراین زمانی كه گوش تمیز شود و جرم آن را خارج كنند، مشكل بیمار هم برطرف خواهد شد. البته وی با اشاره به این كه ضربه ها هم می تواند موجب كم شنوایی شود، توضیح می دهد: ضربه ها به دو شكل، چنین مشكلی را برای فرد ایجاد خواهد كرد، یكی ضربه های صوتی است و دیگری ضربه های فیزیكی كه به گوش وارد می شود. این ضربه ها ممكن است به سادگی یك سیلی یا به شدت تصادف ها باشد، اما می تواند منجر به آسیب دیدن پرده گوش شود و شنوایی را كاهش دهد. زمانی كه ضربه شدید باشد مانند ضربه هایی كه در تصادف ها اتفاق می افتد، ممكن است باعث شكستگی در استخوان گیجگاهی و در نتیجه بروز اختلالات شنوایی هم از نوع حسی عصبی و هم از نوع انتقالی شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران خاطرنشان می كند: كاهش شنوایی مشكلی است كه می تواند به علل متفاوتی رخ دهد. گاهی یك مشكل ساده مانند تجمع جرم در گوش خارجی موجب كاهش شنوایی می شود و بعضی اوقات هم موضوعاتی جدی و مهم مانند اختلالات مغزی و تومورها می تواند عاملی باشد برای سنگینی گوش.

مراقب گوشتان باشید كسانی كه در محیط های پرسروصدا حضور دارند یا كارشان طوری است كه دائم باید در این مكان ها باشند، حتماً باید سلامت گوش و وضع شنوایی شان را كنترل كنند. علاوه بر این، دكتر رزم پا می گوید كسانی كه از هدفون استفاده می كنند هم باید دقت داشته باشند با صدای بلند هدفون نگذارند چون این وضع هم می تواند فرد را دچار كم شنوایی حسی عصبی كند.

البته اگر این مشكلات در مراحل اولیه تشخیص داده شود، می توان به درمان امیدوار بود ولی در صورتی كه وضع ادامه پیدا كند بعد از گذشت مدتی، كاهش شنوایی غیرقابل برگشت می شود. پس وی تاكید می كند از بروز مشكلات كاهش شنوایی پیشگیری كنید تا نیازی به درمان نداشته باشید.