سیده فاطمه موسوی نیا در گفت وگو با ایسنا در خصوص اقدامات صورت گرفته برای حل مشكلات مسكن در سطح سیاست گذاری های كشور اظهار كرد: در حال حاضر مسكن و مسائل مربوط به آن به عنوان یك مساله جهانی مطرح است. در كشورهای پیشرفته مسكن بعدی از رفاه اجتماعی به شمار می آید و بیشتر برنامه ریزی ها در زمینه مسكن بر بهبود كیفی شرایط تكیه دارد.

وی در ادامه به مشكلات پیش روی بخش مسكن در كشورهای در حال توسعه اشاره كرد و افزود: موضوع مسكن در كشورهای در حال توسعه با چالش های متفاوتی نسبت به كشورهای توسعه یافته مواجه است؛ به گونه ای كه طی دهه ها به دلیل افزایش شتابان جمعیت، فقدان منابع كافی و نبود یك دید جامع نگر موضوع تامین مسكن به مشكلی حاد در این كشورها تبدیل شده است.

عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه فردوسی مشهد در خصوص سیاستگذاری های دولت در زمینه حل مشكلات مسكن تصریح كرد: در سال های اخیر شاهد ارائه طرح هایی جهت رفع مشكل مسكن از طرف دولت با انجام سیاست های آماده سازی زمین های شهری، مسكن اجتماعی، انبوه سازی و كوچك سازی مسكن و آپارتمان سازی بوده ایم.

وی با اشاره به طرح ملی مسكن مهر عنوان كرد: در طرح مسكن ملی مهر دهك های پایین درآمدی به عنوان جامعه هدف مد نظر قرار گرفته اند. در این زمینه 2 راهبرد اصلی، یعنی یكی حذف قیمت زمین و دیگری انبوه سازی مطرح شد كه این 2 موضوع شرایط را برای خانه دار شدن اقشار كم درآمد فراهم می كرد.

موسوی نیا ضمن اشاره به اصل 31 قانون اساسی مداخله دولت در راستای فراهم كردن مسكن متناسب با نیاز شهروندان را ضروری دانست و بیان كرد: تصمیم گیران در مسیر اهداف خود با انواع مسائل و مشكلات مواجه می شوند كه برای حل آن ناگزیر از برنامه ریزی صحیح هستند؛ لذا متولیان باید پاسخی برای حل مشكل مسكن داشته و مسكن را برای همه به خصوص برای افراد با درآمد پایین قابل دسترس كنند.

این استاد دانشگاه ضمن اشاره به فقدان كیفی سازی در طرح مسكن مهر خاطرنشان كرد: در اجرای طرح مسكن ملی باید به این نكته كه چه ویژگی ها و ابعادی در طرح مسكن مهر مغفول ماند، توجه كرد تا در طرح های پیش رو مد نظر قرار گیرد. بسیاری از پژوهش های آكادمیك و دانشگاهی در حیطه های معماری و شهرسازی موضوع مسكن مهر را مورد توجه قرار داده اند تا بتوانند نقاط ضعف و قوت آن را شناسایی كنند. تقریبا تمام آنان به این اجماع نظری رسیده اند كه در چنین طرحی به جای توجه به شاخصه های كیفی مسكن، ابعاد كمی و اقتصادی مد نظر قرار گرفته است.

موسوی نیا با تاكید بر اهمیت شناسایی نقاط ضعف طرح مسكن مهر جهت اجرای طرح های آتی افزود: موضوع مسكن فراتر از تامین یك سرپناه است و باید به مسائل كیفی از جمله تامین آسایش، امنیت و ایجاد توازن بین نیازهای یك خانواده و محیط كالبدی كه در آن زندگی می كند، توجه شود.

وی گفت: علاوه بر شاخص كمی باید در برنامه ریزی های ساخت مسكن به مسائل زیست محیطی و اجتماعی توجه ویژه ای كرد. متاسفانه در طرح مسكن مهر چنین موضوعاتی مورد غفلت واقع شد. به طور مثال مكان یابی و استقرار طرح مسكن مهر اغلب صرفا متكی بر جنبه های اقتصادی بوده و استاندارد بودن مكان یابی از جهت علمی و زیست محیطی مورد مطالعه قرار نگرفته بود. در زمینه اجتماعی نیز باید از موضوعاتی چون عدم عملكرد مطلوب مسكن مهر برای حفظ روابط همسایگی و روابط اجتماعی جهت برنامه ریزی و ساخت طرح های آتی درس گرفت.

عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه فردوسی مشهد با تاكید بر ضرورت استحكام روابط بین جامعه دانشگاهی و جامعه اجرایی و تصمیم گیر افزود: بسیار مهم است كه در اجرای طرح نهضت ملی مسكن بتوان ایرادات وارد بر طرح مسكن مهر را تكرار نكرد. این موضوع تنها با شناخت درست مسائل مرتبط با مسكن میسر خواهد بود. برای مثال در بعد زیست محیطی آثار استقرار و توسعه مجموعه های مسكونی و كاركردهای مرتبط با آن نظیر صنعت، كشاورزی، خدمات و زیرساخت ها بر محیط پیرامون باید مورد مطالعه قرار گیرد. همچنین ما در یك كشور پهناور با اقلیم های بسیار متفاوت زندگی می كنیم كه طراحی مسكن منطبق با بوم و ویژگی های آب و هوایی را ضرورت می بخشد.

وی ضمن تاكید بر اهمیت به كارگیری نیروی متخصص جوان معمار و شهرساز در فرآیندهای برنامه ریزی و طراحی پروژه های مسكن گفت: توجه به ابعاد زیست محیطی و موضوعات مرتبط با شرایط اجتماعی با یك نگاه كلان نگر در سطح كشور میسر نیست و سیاستگذاری ها باید در سطح خرد هم تنظیم شود؛ لذا علاوه بر چالش كمی نگری در زمینه مسكن باید چالش كلی نگری را هم به آن اضافه كنیم. مساله مسكن ارائه یك نسخه واحد و قابل تعمیم برای كل ایران نیست.

عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینكه طراحی مسكن برای اقشار كم درآمد در تمام كشورها چالشی متفاوت از سایر پروژه هاست، اظهار كرد: امروز مهم ترین مساله در ارتباط با مسكن قشر كم درآمد موضوع كاهش هزینه هاست. این موضوع در ابتدا بسیار معقول و منطقی به نظر می رسد اما تاكید بیش از حد به مسائل اقتصادی و عدم توجه به جنبه های دیگر در آینده به معضلی برای محیط های مسكونی تبدیل خواهد شد.

این استاد دانشگاه گفت: ما با كاهش هزینه های ساخت عمر مفید ساختمان و هزینه های تعمیر و نگهداری توسط ساكنان را نادیده می گیریم؛ این درحالی است كه قشر كم درآمد نمی تواند هزینه های سنگین نگهداری ساختمان در طولانی مدت را بپردازد. به علاوه كاهش هزینه های ساخت تا حدی كه حتی برخی از استانداردها رعایت نشود، می تواند عواقب و هزینه های بسیار سنگینی را در صورت بروز بلایای طبیعی به مردم و جامعه تحمیل كند.

وی افزود: در وضعیت كنونی كشور توجه به مفاهیمی مثل معماری زمینه ای، معماری بومی و ویژگی های فرهنگی یك منطقه می تواند گامی جهت ارتقاء كیفیت مسكن باشد. همینطور توجه به موضوعاتی چون مصرف انرژی كه مساله روز دنیاست، باید در طرح هایی مانند طرح نهضت ملی مسكن به صورت هدفمند دیده شود. بنابراین علاوه بر سیاست های واگذاری زمین، سیاست گذاری های دقیقی از مراحل طراحی و ساخت باید تنظیم و مورد استناد قرار گیرد.

موسوی نیا خاطرنشان كرد: از دیگر مسائل مهم و بنیادین در سیاسـت گـذاری توسعه مسكونی موضوع پایداری اجتماعی در سـطح محـلات است. منظور از پایـداری اجتماعی مجموعه ای از شاخص ها مانند سرمایه اجتماعی، بهداشت و بهزیستی، انسجام اجتماعی، توزیـع عادلانه اشتغال و درآمد، مشاركت محلـی ... است كه برخی از این شاخصه ها به شیوه طراحی و معماری وابسته است. موضوعاتی مثل طراحی فضاهای باز در محیط های مسكونی، دسترسی به خـدمات محلی، ارتباط و حركت(عابر پیاده، حمل و نقل مناسب) و حـس مكان و تعلق در ارتباط متقابل با شیوه طراحی قرار می گیرد. این موارد در طرح نهضت ملی مسكن باید با ظرافت بیشتری مد نظر قرار گیرند.

انتهای پیام